Bazı tabletlere direkt çöp tablet sıfatı yakıştırıyoruz. Peki neden? Çöp tabletleri çöp tablet yapan özellikleri ve iyi bir tablet bilgisayar ile çöp bir tablet arasındaki farkları sizin için özetledik…
Tablet bilgisayar piyasası katlanarak büyüyor, tüketiciler cep telefonlarından sonra tablet bilgisayarlara ilgi duyuyor ve doğal olarak trend ürünler hep mobil. Bu durum ithalatçıların iştahını kabartıyor, Çin sağolsun en ucuz bileşenlerden üretilmiş, en düşük özelliklere sahip ürünleri toplu şekilde kendi markalarını üzerine yapıştırarak Türkiye piyasasına sokuyorlar.
Tüketici olarak cebimizden çıkacak parayı düşünüyoruz, ucuz tabletler bize ilk tablet deneyimimiz için oldukça cazip geliyor. Bir akıllı telefon ya da dizüstü bilgisayar almak yerine, hatta güçlü bir masaüstü bilgisayar almak yerine üst düzey bir tablet almak, fiyat etiketi yüzünden ilk bakışta pek de cazip gelmiyor. İhtiyaçlar sonsuz, paramız ise kısıtlı. Bu noktada bu çok ucuz tablet bilgisayarlar aklımızı çeliyor “Ne kadar kötü olabilir ki? Hepsi Çin’de üretiliyor zaten!” demek çok kolay. Ancak her Çin üretimi tablet bilgisayar aynı değil! Pahalı bulabileceğimiz üst düzey tablet bilgisayarlar da boşu boşuna pahalı değil.
1- Performans
Ucuz bir tablet ile üst düzey bir tablet arasındaki temel fark performans oluyor. İşlemci, bellek ve grafik yongası gibi özellikler büyük çeşitlilik taşıyor ve hepsi kağıt üzerinde yazdığı gibi performans vermiyor. İşlemcisi, RAM’i ve GPU’su dengeli olmayan bir tablet bilgisayar kullanım esnasında ilk başlarda hızlı görünse bile hem uygulamalarda, hem de oyunlarda kısa sürede yavaşlığını gösteriyor.
Sonuçta yavaş bir bilgisayarın ne kadar sinir bozucu olduğunu herkes biliyor, zayıf özelliklere sahip bir tablet de temel internet deneyiminde bile kullanıcıya saç baş yoldurtabiliyor. Tepki süresindeki gecikmeler kullanımı işkenceye dönüştürüyor. Dokunmatik deneyim akıcı olmadığında neler hissediyorsunuz? Sadece siz değil, hiç kimse kötü bir dokunmatik ekran ile mutlu olamaz.
İşlemci ve bellek bazen çok iyi görünüyor ama GPU yani grafik işlemci o kadar zayıf oluyor ki ilk bakışta “Bununla oyun da oynanır” dediğiniz tablet bilgisayar, sizi oyun oynarken de mutsuz ediyor. İlk başta çok karlı ve iyi bir alışveriş gibi görünen çöp tabletiniz, gün geçtikçe “Keşke düzgün bir şey alsaydım, en iyisi ben bunu birine vereyim ya da satayım” demenize sebep oluyor. O zaman da iyi şanslar, aldığınız fiyata yakın satamayacaksınız zira tablet yıpranmış olacak.
2- Dayanıklılık
Çin üretimi ama hangi Çin üretimi? Apple iPad’ler Foxconn fabrikasında üretiliyor, diğer pek çok kaliteli tablet de Çin fabrikalarında, Tayvan tesislerinde üretiliyor. Ancak kullanılan devreler, devrelerin üzerine yerleştirildiği board, ekran, kasa ve bütün parçalar kullanılan malzemeden tutun da montaja kadar farklı kalitede oluyor.
Hepsi dokunmatik olan ürünlerde pek oynar parça yok, bu da mekanik ömrü uzatıyor ancak aynı zamanda ilk bakışta bir aldanmaya neden oluyor. Benzer görünüme sahip iki tablet arasında az önce sıraladığımız kalite farkları yüzünden dağlar kadar fark oluyor. Üst düzey tabletlerin mühendisliği, parça kalitesi ve uğradığı testlerin çöp tabletlerle hiç bir alakası yok. Çöp tabletler başta çok karlı bir alışveriş gibi görünse de kullanım süresi uzadıkça yaşanan deneyim neleri kaybettiğinizi anlamanızı sağlıyor.
3- Ergonomi
Tasarım ve ergonomi çok önemli. Mobil bir cihaz olan tablet bilgisayar da tıpkı cep telefonumuz gibi yanımızda. Tek başımıza da kullansak, insan içinde de kullansak bu ürünün kalitesi bizim memnuniyetimizi direkt olarak etkiliyor. Uzun süre kullanımda 7 ya da 10 inç civarında tabletlerin ağırlık farkları daha iyi anlaşılıyor. Bir mağazada elinize alıp tarttığınız ve karşılaştırdığınız tabletlerin ağırlığını algılamanız ile bir ay kullanıp tecrübe etmeniz apayrı şeyler. Size başta önemli gibi gelmeyen ağırlık farkları uzun süre kullanımda o tabletten soğuma sebebiniz olabiliyor.
Yanınızda taşıyacağınız tablet bilgisayar, kullanacağınız bir ürün olmanın ötesinde telefonunuz ve giyiminiz gibi sosyal bir önem de taşıyor. Marka taraftarlığını ya da sırf görünüme bakmayı eleştiriyoruz ancak hiç bakmamayı da o kadar eleştirebiliriz.
Kasa malzemesinin kalitesi direkt tutuşu, elinizden kayıp kaymamasını, uzun süre kullanımda elinizin terleyip terlememesini ve daha pek çok rahatlatıcı ya da rahatsız edici detayı ortaya çıkartıyor. Çöp tabletlerde hem tasarım, hem ergonomi insanı ucuz mal aldığına pişman ediyor.
4- Garanti ve Yazılım Desteği
Türkiye’de garanti şartlarıyla uğraşmanın, ürünü servise götürmenin zaman ve stres bedeli hakkında ne düşünüyorsunuz? Bizim bir şey söylememizden ziyade sizin sırf düşünmeniz anlamanız için yeterli. İsterse firma çöp tabletinizi kapınızdan aldırsın, yine kargo ya da kurye bekleyeceksiniz, o ürün gidecek ve teoride size garanti edilen iade süresi ile pratikte uygulanan iade süresi arasında sinir bozucu bir uçurum olacak.
İyi bir markaya verdiğiniz para da her zaman size muhteşem bir teknik servis tecrübesi garanti etmiyor. Ancak şikayet ettiğinizde ya da kötü tecrübenizi paylaştığınızda bu büyük markalar durumu telafi etmeye çalışacak kadar büyük bir itibar tehlikesiyle karşı karşıyalar. Servisleri uzun yıllardır bu işle uğraşıyor, yurtdışından ürün getirirken büyük miktarlarda getirdikleri için sizin ürününüzü değiştirme imkanları çok daha geniş. Emin olun iyi bir marka size ikinci ve üçüncü ürünü satmak hatta tablet dışı ürünleri de satmak için çöp tablet ithalatçılarından çok daha iyi yaklaşacak, yardımcı olacaktır ve buna zorunludur.
Yazılım desteğine gelelim, en kritik nokta bu. Gerçekten teknoloji geliştirmeyen herhangi bir ithalatçı firma, size Android ya da başka bir işletim sisteminde ne kadar iyi yazılım desteği sunabilir? Tamamen Çin’den aldıkları ürüne bağlı gelişen bir durum, ne sizin ne de onların bir kontrolü yok. Ucuz mal getirip size yüksek kar marjıyla satmaktan ibaret bir anlayış var. Burada bir not düşelim, ucuz tabletler şirkete de ucuza geldikleri için, kaliteden, garantiden, yazılım desteğinden, tasarım, reklam ve diğer maliyetlerden kısıldığı için çok daha yüksek kar marjına sahipler. Ne kadar ucuz bir ürün alırsanız firma o kadar kar elde ediyor. Pahalı ürünlerde edilen karlar için ödenen ve ürün üretimi dışında kalan maliyetler daha yüksek oluyor.
Sonuçta yazılım desteğini unutun, kendi başınızasınız. Forumlarda diğer kullanıcılardan ACME (ACME: Hayali marka demektir) marka tabletin aslında gerçekte hangi ürün olduğunu öğrenip, varsa ROM bulmalı, root ederek güncellemeyi öğrenmelisiniz. Brick ederseniz yani bozarsanız da yine kendi başınızasınız. Servis size destek vermek yerine sizden ne kadar para kopartabileceğine bakacaktır.
Sonuçta bir ürün kullanırken güven duymak, iyi hissetmek, performansından memnun kalmak ve belki de satarken ikinci elde dev bir değer kaybına uğramamak için tercihinizi çöp tabletlerden yana kullanmamalısınız. Marka bilinirliği olan, üst düzey ürünler de üreten, prestij sahibi markalardan birini tercih etmek sizin yararınıza. En pahalı tablet bilgisayarı almasanız bile, giriş ya da orta seviye kabul edilen kaliteli tabletleri tercih etmeniz paranızın karşılığını uzun vadede almanız demek. Karşınızda kaç yıllık bir marka var ve kaç farklı tablet bilgisayar seçeneği sunuyor buna bir bakmalısınız.
Bir püf noktası daha: Çöp bir tablet bilgisayarın teknoloji yayınlarında pek incelemesini bulamazsınız. Yaygın olarak incelenmemiş bir ürün, firma tarafından güvenilen bir ürün değildir. Mümkün mertebe kusurları gizli kalsın diye incelenmek üzere yayınlara gönderilmiyordur.
Son soru: Ucuz mal alacak kadar zengin misiniz?
Dipnot: Az önce ofiste bu satırları kaleme alırken (Evet hayat böyle düşeş tesadüflerle dolu) bir okurumuz ofisimize telefon açarak bahsettiğimiz tabletlerden birinin (Marka vermiyoruz) anakartını bulup bulamayacağımızı sordu. Kendisini yorum bile yapmadan firmanın teknik servisine yönlendirdik ama geçmiş olsun…
