Rakiplerinden biraz farklı bir Ultrabook…
Intel’in üstelemesiyle ortaya çıkan Ultrabook trendinin tutup tutmayacağından kimse emin değildi, ne yalan söyleyeyim ben de bu yeni standarda pek sıcak bakmıyordum. Benim kötümserliğimin sebebi, Intel tarafından üretici firmalara dayatılan kriterlerdi. Hem olabildiğince hafif ve ince bir tasarım, hem de olabildiğince düşük bir fiyat etiketi, bunun altından kim kalkabilirdi? Hele o inceliği ve sağlamlığı sağlayabilmek için işlemesi zor ve pahalı olan alüminyum alaşımlardan faydalanılması gerektiği düşünüldüğünde, Intel’in koyduğu fiyat aralığında kimsenin kalamayacağını görmek pek zor değildi.
Nitekim ortaya çıkan Ultrabook modelleri pahalı ve klasik dizüstülere göre çok daha güçsüz cihazlar oldular. Ancak hafif ve ince olmaları, onların tüketici tarafından kabul görmelerine sebep oldu, tıpkı vaktiyle Netbook standardında olduğu gibi, devamlı hareket halindeki kullanıcılar için hafiflik ve incelik önemliydi. Ama satış yapabilmek de firmalar için önemli, bu yüzden de Ultrabook standardını oluşturan kural kitapçığı yavaş yavaş piyasa şartlarına göre yeniden yazılmaya başlandı. İşte Toshiba’nın Satellite U940 modeli de böyle bir Ultrabook, Intel’in kural kitapçığına pek sadık kalınmadan, piyasa şartlarına göre hazırlanmış bir model.
Cihazı incelemeye geçmeden önce önemli bir hususun altını çizmek lazım, bizim burada inceleyeceğimiz model U940-11D olarak biliniyor. Aslında Toshiba bu cihazı dünya pazarlarına çok farklı konfigürasyonlarda sürdü. U940 modelini dışarıda çok farklı işlemci ve grafik işlemci seçenekleriyle bulmak mümkün, haliyle fiyatları da buna göre büyük değişiklik gösteriyor. Ancak ülkemizde bulunan model olan 11D, bunlar arasında en güçlü olanlardan biri, daha ucuz versiyonların aksine bu modelde çok daha güçlü parçalar kullanılmış.
Tasarım
Piyasadaki Ultrabook modelleri genellikle ya tamamen ya da kısmen alüminyum kullanılan şasi tasarımlarına sahipler. Ancak alüminyum gövde yapmak zor ve pahalı, bu yüzden fiyatı düşürmek isteyen firmalar genellikle alüminyum görüntüsü verilmiş plastik gövde parçaları kullanmaya başladılar. Ne var ki bu yöntem her zaman başarılı sonuçlar doğurmuyor. Toshiba ise metal alaşımlarla hiç uğraşmayıp, U940’ın gövdesini doğrudan plastik kullanarak tasarlamayı tercih etmiş. Sonuç herkesin hoşuna gitmeyebilir, ancak genel görüntü olarak hoş bir tasarım yakaladıklarını düşünüyorum. Ne var ki plastik kullanarak bu kadar ince bir tasarım yapmanın bir yan etkisi var, U940 safkan alüminyum gövdeli rakipleriyle kıyaslandığında pek o kadar da sağlam görünmüyor. Gerek ana gövde, gerek ekran paneli, üzerlerine biraz yük bindiğinde bariz bir şekilde esniyorlar. Ancak öte yandan cihazın 1,7 kiloluk ağırlığı, alüminyum gövdeli rakiplerine oranla 300 ila 400 gram daha hafif, bu da taşırken biraz daha avantaj sağlıyor.
Toshiba bu modelde 14 inçlik bir TFT ekran paneli kullanmış, panelde dokunmatik özellik yok. Ekran en fazla 1366×768 çözünürlüğü destekliyor, ancak dışarıdan bir ekrana bağladığınızda, mesela bir televizyona, 2048×1536 çözünürlüğe kadar çıkabiliyorsunuz. Toshiba’nın TFT ekranı özellikle iç mekanlarda iyi bir görüntü veriyor, ancak çok fazla ışık olan ortamlarda, mesela doğrudan gün ışığı alan dış mekanlarda görüntü bariz biçimde silikleşiyor. Görüş açılarının ise pek ideal olduğu söylenemez, yan açılarda görüntü zayıflıyor ama özellikle ekrana yukarıdan baktığınızda kalite çok düşüyor. Yani ekranı tam karşınıza koymak ve dik bir açıyla bakmak lazım.
Klavye ve touchpad boyut olarak gayet iyi tasarlanmış, ne var ki klavye tuşları özellikle basış olarak biraz fazla yumuşaklar, daha sert tuşlara alışkınsanız zorluk çekeceksiniz. Touchpad’in tuşları ise ayrı tasarlanmamış, dokunmatik alanın alt köşelerine basmak zorundasınız ve bu alanlar da dokunmatik olduklarından, bazen tuşa basmak için parmağınızı kaydırırken imleci alakasız bir yere çekebiliyorsunuz. Doğrusu bu kadar zamandan sonra firmaların touchpad gibi basit ama önemli bir parçada belli bir standardı benimsememiş olmaları çok can sıkıcı.
Bağlantı portları açısından ele aldığımızda, U940’ın Ethernet, tam boyutlu HDMI, iki adet USB 3.0 ve bir de USB 2.0 bağlantı portuna sahip olduğunu görüyoruz. Ayrıca bir de kart okuyucu ve tabii ki 3,5 mm hoparlör ve mikrofon jakları da var. Öte yandan halen sıkça kullanılan ve özellikle projektör bağlamak için ihtiyaç duyulan VGA portuna yer verilmemiş. Portların konumlandırılmasında da belli bir sıkıntı var, tek USB 2.0 portu kasanın soluna yerleştirilerken, geri kalan tüm portlar ve kart okuyucu kasanın sağ tarafında toplanmış. Bu durum özellikle sağ elini kullanan ve çalışırken fare kullanmayı tercih eden kullanıcılar için bir sıkıntı oluşturuyor. Sağ taraftan çıkan bir sürü kablo varken fareyi kullanabilmek için bilgisayardan daha uzakta tutmak zorunda kalıyorsunuz. Tabii Ultrabook’larda artık standart olduğu üzere bu modelde de herhangi bir optik okuyucu, yani DVD ya da Blu-ray sürücü mevcut değil. Kablosuz bağlantı seçeneklerine gelince, 802.11 b/g/n kablosuz desteği mevcut, ayrıca Bluetooth 4.0 standardı da destekleniyor. Kablolu bağlantı için ise Ethernet 10/100 girişi mevcut.
Performans
Toshiba bu modelde çok farklı donanım özellikleri olan alt modeller sunuyor, ancak incelemekte olduğumuz 11D modelinde performansa öncelik verilmiş. Ana işlemci Intel Core i5-3317U, adındaki U harfinden anlayabileceğiniz üzere bu bir ULV, yani çok düşük voltaj çeken bir model. Çift çekirdekli olan bu işlemci normal koşullarda 1,7 GHz hızında çalışıyor, ancak Turbo teknolojisi sayesinde gerektiğinde 2,6 GHz hıza kadar çıkabiliyor. Her ne kadar Core i7 serileri kadar güçlü olmasa da, burun kıvrılacak bir model değil. Üzerindeki Intel HD4000 tümleşik grafik işlemci genel olarak hayli iyi bir performansa sahip, çoğu giriş seviyesi Nvidia ya da AMD/ATI grafik yongasıyla rahatlıkla başa çıkabiliyor. Zaten genel olarak yoğun performans gerektirmeyen uygulamalarda bu tümleşik işlemci kullanılıyor.
Ancak daha düşük fiyatlı U940 modellerinin aksine, 11D modelinde sadece Intel HD4000 grafik işlemcisi kullanılmamış. Oyunlar ve benzeri yüksek işlem gücü gerektiren işlerde, cihazdaki NVIDIA GeForce GT 630M grafik işlemcisi devreye giriyor. Kendine ait 2 GB hafızayı kullanarak çalışan GT 630M, performans ihtiyacı artınca devreye giriyor, ancak enerji tüketimini de o derecede artırıyor. Fakat sağladığı performans buna değiyor, mobil grafik işlemciler arasında en güçlüsü değil belki, fakat ortalamanın üzerinde bir performansı var ve DX 11 desteği sayesinde yeni nesil oyunları da açabiliyor. Grafik işlemcinin kendi hafızasına sahip olması, özellikle üst seviye performans isteyen uygulamalarda, sistem hafızasından kaynak çekmesini önlediği için genel performansa da faydalı oluyor. Hoş, U940 sistem hafızası konusunda da rakiplerinden biraz daha ileride, cihaz 8 GB DDR3 RAM ile geliyor, istenirse 16 GB kapasiteye kadar artırmak da mümkün.
Toshiba’nın tüm U940 modellerinde standart olarak uyguladığı bir donanım konfigürasyonu var, o da veri depolamada SSD ve klasik sabit diskleri birlikte kullanmak. Tabii bu sırf Toshiba’ya has bir uygulama değil, ancak çoğu Ultrabook modelinde sırf SSD kullanıldığını görüyoruz. Her ne kadar 128 GB kapasiteli SSD’ler artık pek abartı pahalı olmasa bile, yine klasik sabit diskler kadar yüksek veri depolama imkanı sunmuyorlar. Toshiba ise 32 GB kapasiteli bir Samsung SSD’yi, Toshiba marka 750 GB kapasiteli bir sabit diskle birleştirmiş. Kullanılan sabit disk firmanın MQ01 ürün gamına ait, 2,5 inçlik boyuta ve 5,400 devir sürate sahip, bu seride depolama kapasitesi 1 TB’a kadar çıkıyor. Çoğu dizüstü sabit diski gibi hızdan ziyade düşük enerji tüketimi ve ısı üretimi ön planda tutularak tasarlanmış olan bu sabit diskler, kendi başlarına pek performans canavarı sayılmazlar. Ne var ki 32 GB SSD ile birlikte kullanılmaları, U940’ın performansını ciddi biçimde artırıyor. Normalde kullanıcı bu SSD’ye doğrudan erişemiyor, ancak Windows 8 işletim sistemi bu SSD’yi önbellek olarak kullanıyor, ayrıca sıkça kullanılan uygulamaların kritik dosyalarını buraya depolayarak performansı artırıyor. Sistem açılışı çok hızlanmış, bunun dışında genel performansta da kullanıma bağlı olarak değişen oranlarda artış görmek mümkün. Tabii safkan SSD’nin sağladığı performansı veremiyor, ancak 750 GB depolama da çoğu dizüstünden daha fazla bir kapasite.
U940’ın genel performansı ortalama bir Ultrabook’tan hayli yukarıda, yeni nesil oyunları en yüksek detay seviyesinde olmasa bile çalıştırabiliyor. Tabii bu durum biraz hangi oyunu, hangi detay seviyesinde çalıştırmaya kalktığınıza da bakıyor. Crysis 3 ile Diablo 3 aynı klasmanda değil ne de olsa. Öte yandan oyunları bir kenara bıraktığımızda, grafik ve video işleme gibi yoğun işlemci gücü ve hafıza isteyen konularda da U940 çoğu rakibinden daha başarılı diyebilirim. Özellikle 8 GB RAM, Photoshop gibi hafıza düşmanı uygulamalarda hayatı hayli kolaylaştırıyor. Zaten çektiğimiz videoda Battlefield 3 ile olan tecrübemizi kendi gözünüzle de görüp karar verebilirsiniz.
U940 ile gerçekleştirdiğiniz 720p ve 1080p oyun testi:
U940 genel olarak çoğu rakibinden daha güçlü, fakat bunun bir bedeli de var. Bataryanın ömrü genellikle 4 saatin üstüne pek çıkmıyor. Hele oyun oynamak ya da benzeri yüksek güç tüketen işleri yapmaya kalkarsanız, bataryanın dibini 2 saatin altında görmeniz bile gayet mümkün. Bu aslında rakipleri arasındaki en kötü performans değil, fakat şurası da kesin ki cihazın sunduğu gücü düzgün kullanabilmek için bir prizin yakınlarında kalmanız elzem.
Yazılıma gelince, Windows 8 64 Bit işletim sistemi her zamanki performansını veriyor, ancak tabii ki dokunmatik ekranın olmaması sistemin dokunmatik arabirimini lüzumsuz kılıyor. Beraberinde gelen yazılımla ilgili can sıkıcı bir konu, cihazın çok fazla lüzumsuz yazılım kurulu olarak gelmesi. Bloatware olarak anılan bu 30 günlük deneme sürümlerinden ve benzeri anlamsız ıvır zıvırdan oluşan yığın, genellikle can sıkıcı oluyor.
Sonuç
Toshiba Satellite U940-11D, Ultrabooklar arasında nispeten yüksek bir performansla kendini ön plana çıkarıyor. Ancak plastik gövde ve fazla yumuşak klavye herkesin hoşuna gitmeyebilir. VGA çıkışının olmaması, sık sık projeksiyonda sunum yapma zorunda olan kullanıcıların hoşuna gitmeyecektir. Ekranın görüntü kalitesinin dış ortamlarda düşmesi ve batarya ömrünün de ortalamanın biraz altında olması, bu cihazı daha çok ev ve ofis ortamında kullanıma uygun getiriyor. Tüm bunların haricinde aklımıza gelen en önemli soru ise fiyat/performans oranı şüphesiz. Toshiba U940 modelini internet ortamında çok değişken fiyatlarla bulmak mümkün. Bir yerde indirimsiz fiyat olarak 3,000 TL üzeri rakam görürken, başka bir yerde indirimle 2,000 TL’nin biraz üzerinde satıldığına şahit olduk. İşin doğrusu, eğer böyle iyi bir indirimde yakalayabilirseniz, U940 kesinlikle alınmaya değer bir Ultrabook modelidir. Ancak eğer aklınızda hafiflikten önce performans varsa ve daha yüksek fiyatlarla karşılaşırsanız, o zaman belki bir Ultrabook yerine, performans dizüstülerine bakmanız daha iyi bir fikir olabilir.
Teknik Özellikler:
- Gövde: Plastik
- Ekran: 14 inç TFT, 1366×738 çözünürlük
- İşletim Sistemi: Windows 8 64 Bit
- İşlemci: İntel Core i5-3317U 1,7 GHz
- Grafik İşlemci: Nvidia GT 630M
- Ana Hafıza: 8 GB DDR3
- Grafik Hafıza: 2 GB
- Depolama: 32 GB Samsung SSD + 750 GB Toshiba 5,400 devir sabit disk
- Ağırlık: 1,7 kg
- Ebatlar: (genişlik x uzunluk x yükseklik) 339,6 x 238,3 x 20,7 mm
- Webcam: 1 MP
- Portlar: HDMI, 2xUSB 3.0, 1xUSB 2.0, Ethernet, kulaklık, hoparlör
- Kablosuz bağlantı: 802.11 b/g/n ve Bluetooth 4.0
