MSI’ın, yüksek performans ve üst seviye soğutma ile harmanladığı yeni efsanesi GTX 780 Lightning’i inceliyoruz.
Ürün Özellikleri
- Grafik yongası: GK110
- Üretim teknolojisi: 28 nanometre
- Çekirdek hızı: 980/1033MHz
- Bellek miktarı: 3072MB
- Bellek hızı: 1502MHz (efektif 6008MHz)
- Bellek tipi: GDDR5
- Bellek arayüzü: 384 bit
- Bant genişliği: 288.4
- TDP değeri: 250 watt
- Güç girişi: 2 x 8 pin
- Görüntü çıkışları: 2 x DVI, 1 x Display Port, 1 x HDMI
Nvidia’nın, profesyonel grafik kartı segmentindeki Tesla serisinde kullandığı ve Kepler mimarisi üzerine kurulan GK110 GPSU’sunu, bu senenin Mayıs ayında GTX Titan’a ithal etmişti. GTX Titan; 7.1 milyar transistör, 2688 Cuda çekirdeği, 384 bit veriyolu ve 6GB bellek kapasitesiyle yeryüzündeki tek GPU’lu ekran kartları arasında en hızlı olma ünvanına sahipti ve bunu performans bağlamında kesinlikle hak ediyordu. Safkan GPU hızı haricinde, tasarım harikası ve tamamen alüminyundan üretilen referans tasarım soğutucusuna hiç değinmiyoruz bile.
Nvidia, yaklaşık 1100$ civarında satışa sunduğu GTX Titan’nın paralel işlem birimlerinde (SMX kümesi) yaptığı küçük bir kırpma operasyonu ile bir alt segmette yer açarak, GTX 780’i kullanıcılarının beğenisine sundu. GTX 780, kırpılmış bir model olmasına rağmen GTX Titan hariç, AMD ve Nvidia’nın tek GPU’lu tüm modellerine açık ara üstünlük sağlıyordu.
GTX 780′de kullanılan GK110 GPU’su, 561mm2′lik zar alanına sığdırılmış toplam 12 adet SMX kümesinden oluşuyor. Titan’da bu rakam 14 ve kırpılan iki adet SMX kümesi sonucunda GTX 780’de akış işlemci sayısı 2688′den, 2304′e, doku haritalama birimi 224′den, 192′ye iniyor. ROP ünitesinin sayısı ise 48 olarak korunmuş. 384bit bantgenişliği Titan’la aynı olan GK110′da, 3GB’lık bellekler 1502MHz( efektif olarak 6008MHz) hızda çalışıyor. GTX Titan’dan farklı olarak GTX 780′de GPU hızı artırılarak 863MHz, Boost Clock’la 900MHz’e çıkartılmış durumda.
MSI’ın ekran kartlarında amiral gemisi olarak nitelendirebileceğimiz, üzerinde kullanılan özel soğutma ve hızaşırtmaya uygun sağlam/kaliteli bileşenlerden oluşan ve son dönemde sarı/siyah kombinasyonu ile ön plana çıkan Lightning serisinden incelemeye gelen GTX 780 Lightning, serinin ruhunu devam ettiren ve MSI’ın şimdiye kadar çıkarttığı en iyi soğutucuya sahip özel bir tasarım. Donanım tarafında; Nvidia’nın referans tasarımdaki 863MHz/900MHz olan GPU hızı GTX 780 Lightning’de 980/1033MHz’e çıkartılıp, 1502MHz’lik (efektif 6008MHz) bellek hızına dokunulmamış. GDDR5 bellek kapasitesi ise 3GB.
MSI’ın, Lightning temasına uygun olarak hazırladığı kart, 16+3+1 fazlı VRM’leri, DrMOS 4 tasarımı ve yeni nesil MOSFET’leri ile sağlam bir altyapıya sahip. Soğutma tarafında ise; herbiri 8mm kalınlığındaki 7 adet ısı borusu, üçlü fan desteği ve TwinFrozr 4 tarzı ile performans haricinde iddialı bir soğutma yer alıyor.
SLI köprü bağlantıları:
Nvidia’nın referans tasarım GTX 780 modelinde, güç girişleri 1 x 8 ve 1 x 6 pin şeklindeydi. GTX 780 Lightning’de ise, kartın fabrika çıkışı hızaşırtılmış olması ve olası hızaşırtma senaryoları da düşünülerek güç girişleri 2 x 8 pin şekilde değiştirilmiş. Bu arada, Nvidia’nın referans tasarım GTX 780’de minimum 600 watt’lık güç kaynağı önerdiğini tekrar hatırlatalım:
Kartın dış dünya ile iletişimini sağlayan 2 x DVI, HDMI ve Display Port çıkışları, korozyona karşı altın ile kaplamış durumda.
Yandan baktığımızda, soğutmanın anakart üzerinde yaklaşık 3 slotluk yer kapladığını görüyoruz:
Lightning logosunun hemen üzerinde yer alan küçük switch; MSI’ın daha önce üst seviye modellerinde gördüğümüz ve kart üzerindeki iki adet BIOS arasında geçişi sağlayan güzel bir aksiyon. Bu sayede, ilk BIOS’u günlük kullanımlar, diğerini ise hızaşırtmalı alternatif olarak kullanabiliyorsunuz:
MSI; daha önce Asus’un ROG serisi ekran kartlarında gördüğümüz estetik bir detayı yeni Lightning serine taşımış:
Çalıştığı anda Nvidia yeşili ile aydınlatılan logo…
…GPU yüke girdiği zaman kırmızıya dönüşüyor:
Montajdan sonra kasanın sürücü yuvalara bakan bölümde yer alan “voltaj ölçüm noktaları, kartın farklı bileşenlerinin voltaj ölçülerinin yapılması sağlıyor. Bunun için kutu içeriğine dahil edilen ara kablolardan yardım alıyorsunuz. Standart kullanıcılar için fazla bir anlam taşımayan bu özellik, ince voltaj ayarlarıyla hızaşırtma yapmak isteyen kullanıcılar için çekici ve faydalı bir özellik:
Çalışması sırasında dışarıdan gelecek herhangi bir tehlikeli fiziksel teması engellemek amacıyla arka yüz, alüminyumdan imal edilen bir koruyucu yardımıyla izole edilmiş. MSI, genellikle üst seviye ekran kartı modellerinde bu tür koruyucuları kullanıyor:
Arka yüzdeki plastik kapağın altında, MSI’ın “GPU Reactor” olarak adlandırdığı küçük bir devre kartı bulunuyor:
Koruyucu kapak altındaki devre kartı:
Doğrudan GPU arkasına monte edilen GPU Reactor, güç dağıtımı konusunda VRM’lere yardımcı olmak amacıyla tasarlanan ayrı bir devre. Hızaşırtma stabilitesi için 5 kat daha yüksek güç kapasitesi sağlayarak % 20 civarında gürültüyü (dalgalamayı) ortadan kaldırıyor:
Arka yüzdeki diğer bir detay ise…
…MSI’ın daha önceki Lightning serisi ekran kartlarında/üst seviye anakart modellerinde gördüğümüz ve fazların yük durumunu gösteren 3 kademeli LED aydınlatma:
MSI’ın “TriFrozr” olarak adlandığı yeni nesil soğutma sistemi, 3 adet fan desteğini arkasına almış durumda:
Aşağıdaki resimde görüldüğü üzere fanların devir hızları, bileşen sıcaklığına göre otomatik yada manuel olarak ayarlamak mümkün:
Sağ ve solda bulunan siyah renkteki iki adet 90mm’lik ve…
…ortada yer alan 80mm çapındaki sarı renkli fanlar, standart fanlara göre %20 daha fazla hava akışına sahip. Bunun yanında, MSI’ın “Dust Removal” adını verdiği bir uygulama sayesinde, sistem kapanırken fanlar ters çalıştırılarak soğutma bloğunda biriken tozların karttan uzaklaştırılmasını sağlanıyor:
Soğutucunun çıkartılması için için, kartın arka yüzünden dört adet vidanın sökülmesi yeterli:
3 adet fan, soğutucu bloğun üzerine vidalarla sabitlenmiş durumda:
Her biri 8 mm kalınlığındaki 7 adet nikel kaplı bakır ısı borusu ve yine nikel kaplı bakır taban, GPU’da oluşan ısıyı alüminyum soğutucu gövdeye taşıyor:
Soğutucu çıkartıldığı zaman, bellek/MOSFET’leri tamamen kaplayan ve bu bileşenlerin soğutulmasına yardımcı olan alüminyum bir ısı dağıtıcıyı görüyoruz:
Kartın arka yüzündeki 8 adet vidanın sökülmesinden sonra, arka ve ön yüzde bulunan alüminyum ısı dağıtıcılar devre kartından ayrılıyor:
Nvidia’nın profesyonel ekran kartı Tesla serisinde ve GTX Titan’da kullandığı GK110 GPU’su:
16+3+1 fazlı VRM’ler sayesinde, özellikle hızaşırtma sırasında GPU dengeli ve sağlıklı akımla besleniyor:
1502MHz hızında çalışan 3GB’lık bellekler Elpida’dan:
Yukarıda gösterdiğimiz ve çift BIOS arasında geçiş sağlayan switch:
Devre kartının arka yüzü:
Kutu içeriğinde dahil edilen ve MSI’ın “MOS Sink” olarak adlandırdığı küçük bir alüminyum soğutucu…
…diğerini çıkarttıktan sonra devre kartın üzerine takılıyor. Amacı: özellikle LN2 denemelerinde güç devrelerinin soğutulması:
Kutu İçeriği
MSI GTX 780 Lightning’in kutu içeriğinde bulunanlar:
- Hızlı kurulum kılavuzu
- Sürücü CD’si
- 1 adet 6 pin/8 pin çevirici
- 3 adet ölçüm kablosu
- DVI/VGA çevirici
- SLI köprü bağlantısı
- MOS Sink soğutucu ve vidaları
