AMD’nin, tepe seviyesi modeli Radeon R9 290X’in altına konumlandırdığı Radeon R9 290’ı tüm detaylarıyla inceliyoruz.
AMD Radeon R9 290’ı anlamak için, farklı bir noktadan giriş yapalım:
İşlemci üretimi oldukça zahmetli ve sancılı bir süreçtir. Şu an bilgisayarlarımızda kullandığımız CPU ve GPU’ların hikayesi, kum tanelerinin içinde ile başlar.
Dünya üzerinde oksijenden sonra en çok bulunan element silikondur. Ancak bu elementin çok olması, saf olduğu anlamına gelmiyor. Kum temel olarak %25 oranında silikon barındırır.
İşlemci üretimi için kullanılacak kum, farklı aşamalardan geçirildikten sonra ilk olarak içeriğinde bulunan silikon tamamen ayrıştırılır. Elde edilen silikon o kadar saf haldedir ki; bir milyar silikon atomu içinde sadece bir tane farklı tür atom bulunur. Daha sonra silikon eritilerek büyük bir silindir haline getirilip, 1mm kalınlıkta kesilerek aşağıdaki fotoğrafta gördüğünüzü “wafer” halini alır. Ardından wafer’lar tamamen pürüzsüz bir hale gelene kadar cilalanır. Bundan sonraki aşamalarda; wafer yüzeyi ışığa dayanıklı bir madde ile kaplandıktan sonra, “Foto Litografi” tekniği ile yongalar yüzeye işlenir. Onlarca işlemden geçirilen wafer plakaları, üzerine işlenen yongaların (incelemelerde zar alanı olarak geçer) dilimlenmesinden sonra şu an kullanıyor olduğumuz işlemcilere dönüşürler.
Uzun yıllardır iki ezeli rakip olan AMD ve Nvidia’nın GPU üretimleri de benzer şekildedir. Son hale getirilip testlerden geçen wafer üzerindeki yongalar kesildikten sonra tekrar testlerden geçirilir ve bu sancılı süreç sonrası testleri tamamlayamayan yongalar çöpe atılır. Ancak; testlerde %100 performans gösteremeyenler, tepe seviyesi değil ama alt model (örneğin: GTX 670, HD 7950 gibi) olarak sınıflandırılarak piyasaya sürülür.
Daha önceki ekran kartı incelemelerinde bahsettiğimiz “kırpılma” hikayesi kısaca bu şekildedir. “Kırpılma”, genel olarak performans kaybı anlamına gelen sevimsiz bir kelime olsa da, yukarıda bahsettiğimiz gibi aynı GPU’nun kırpılıp farklı modeller altında piyasaya sürülmesi yıllardır alışageldiğimiz bir durum.
Bu yazının ana inceleme konusu olan Radeon R9 290, yukarıda bahsettiğimiz gibi Hawaii GPU’sunun “kırpılmış” halini barındıran bir model. AMD’nin tüm ekran kartları varyasyonlarında olduğu gibi, amiral gemisi Radeon R9 290X’in bir altına yerleştirilen Radeon R9 290’daki kırpılma işlemi; akış işlemci ve doku haritalama birimlerinde yapılmış. Radeon R9 290X’de 2816 olan akış işlemcisi ve 176 doku haritalama birimi sayısı, Radeon R9 290’da 2560 (akış işlemci sayısı) ve 160 (doku haritalama birimi) olarak görünüyor. Bunun haricinde 512 bit bellek veriyolu ve 64 ROP ünitesi sayısı her iki modelde de aynı.
Radeon R9 290’da farklı olarak; GPU hızı, bir üst modelinden 53MHz daha düşük. Ancak 4GB’lık GDDR5 bellek sığası ve 1250MHz’lik bellek hızı korunmuş.
| Ekran Kartı | R9 290X | R9 290 | R9 280X | R9 270X | R7 260X |
| Kod adı | Hawaii | Hawaii | Tahiti XT | Curocao (Pitcairn) | Bonaire |
| Üretim süreci (nm) | 28 | 28 | 28 | 28 | 28 |
| Transistör sayısı (milyar) | 6.2 | 6.2 | 4.31 | 2.8 | 2.08 |
| Çekirdek hızı (MHz) | 1000 | 947 | 1000 | 1050 | 1100 |
| Bellek hızı (MHz) | 1250 | 1250 | 1500 | 1400 | 1625 |
| Bellek tipi | GDDR5 | GDDR5 | GDDR5 | GDDR5 | GDDR5 |
| Bellek arabirimi | 512 bit | 512 bit | 384 bit | 256 bit | 128 bit |
| Akış işlemci sayısı | 2816 | 2560 | 2048 | 1280 | 896 |
| Doku haritalama birimi | 176 | 160 | 128 | 80 | 56 |
| ROP | 64 | 64 | 32 | 32 | 16 |
| Maks. TDP | 250W | 250W | 250W | 180W | 115W |
Teknik veriler dışında, aşağıdaki özellik tablosuna baktığımız zaman; Radeon R9 290’ın, Radeon R9 290X gibi DirectX 11.2, Mantle, TrueAudio, OpenGL 4.3, PowerTune, 4K çözünürlük ve ara köprüsüz CrossFire desteğine sahip olduğunu görüyoruz:
Resmin üzerine tıklayarak büyütebilirsiniz:
