İran’ın uzun bir süredir ülkedeki internet erişimini olabildiğince kontrol altında tutmak için ardı ardına ciddi adımlar attığı herkes tarafından biliniyor. Bu amaçla konan ciddi filtreler ve sansürler, her ne kadar İran halkının dış dünyayla olan iletişimini ciddi biçimde kısıtlasa da, pek çok kullanıcı çeşitli yöntemlerle bunu aşmayı başarabiliyor. Haliyle bu durum rejimin canını sıkıyor.
Ancak rejimin canını tek sıkan şey kendi halkının dış dünya ile serbestçe iletişim kurabilmesi değil. Aynı zamanda diğer ülkelerden gelen potansiyel tehditler de rejimin canını hayli sıkıyor. Mesela geçtiğimiz yıllarda İran’ın nükleer araştırmasını sabote etmeye yönelik yapılan Stuxnet bot saldırısı. Uzun bir süredir İran ve İsrail arasında devam eden siber-savaşın varlığı artık herkesçe bilinen bir gerçek.
İşte tüm bu can sıkıcı detaylardan kurtulabilmek için, 2011 yılında yeni bir fikir ortaya atan İran, önümüzdeki yıllarda internetin fişini tamamen çekmeyi planlıyor. Ülkenin dış dünya ile olan internet bağlantısını tamamen koparacak olan bu projenin tüm detayları tamamen bilinmiyor. Ancak bilinen şu, rejim ülke içinde çalışacak bir intranet, yani yerel ağ kurmayı amaçlıyor. Bu yerel ağ üzerinde tamamen devlet tarafından kontrol edilen bir e-posta servisi ve “Ya Hakk” kod adıyla kurulacak bir arama motoru da bulunacağı söyleniyor.
Tabii ki bu “yerel internet” herkesi bağlamayacak. Yöneticiler, zenginler, yani rejim taraftarı tüm seçkinler rahatlıkla küresel interneti kullanabilecek ve dünyayı takip edebilecek. Ancak sıradan yurttaşlar sadece bu yeni “helal internet ” ile yetinmek zorunda kalacaklar. Sadece rejimin onayladıklarını görecek, birbirlerine rejimin onayladığı mesajları gönderebilecekler.
Tanıdık geliyor mu? Çin, Kuzey Kore ve daha nice ülkenin yaptığından çok daha kısıtlayıcı ve cüretkar bir proje bu. Ancak şaşılacak bir durum da yok aslında. Amerikan Senatosu’nun bile interneti sansürlemek ve kontrol etmek için delicesine çabaladığı bir dünyada, İran’ın böyle bir girişimde bulunması çok da şaşırtıcı değil. Esas soru ise şu, gerçekten de böyle bir projeyi kısa sürede gerçekleştirebilirler mi? İkinci soru ise, her ülke bunu yaptığında, gerçekten de internetin herhangi bir anlamı kalacak mı? Önümüzdeki on ya da yirmi yıl içinde herkesin İran’ı takip etmesi ve internetin insanlık tarihindeki sayısız parlak ama ölü fikirden biri haline gelmesi söz konusu olacak mı? Korkarım hep beraber izleyip göreceğiz.
İsterseniz bana fanboy deyin ama böyle yasaklar gelirse bu yasaklara ilk Microsoft un uyacağı ve yasakları ilk Linux un aşacağı kesin
Evet Windows’u bile zar zor kullanan araplar da kalkıp Linux kodlamayı öğrenecek.
Sizde çoğu kişi gibi amerika hayranlığına kapılıp arapları küçümsüyorsunuz hele ki İran gibi bir ülkeyi size tavsiyem çok fazla amerikan dizi ve filmi izlemeyin :)
Teknoloji evrensel gelişir, kendisini yalıtan ülkeler Kuzey Kore gibi casusluğa ve hırsızlığa mahkum olur.