Aradan geçen yüzyılın ardından Venüs bir kez daha transit geçiş yapacak.
Geçtiğimiz aylarda Dava Sobel’in Gezegenlerin Gizemi(Alfa Yayınları) adlı kitabını okurken, Venüs ile alakalı ufak bir anektod oldukça dikkatimi çekmişti. Venüs belirli zamanlarda Güneş ve Dünya arasında transit geçit yapmakta. Bir sonrakinin 6 Haziran 2012 olması beni heyecanlandırmıştı. Çünkü yüz senede bir 2 kez geçiş yapan Venüs’ü bir daha bu kadar yakından görebilmek için tek şansımız 2117 yılı olacak.
Teleskop’un keşfini takiben 1639 yılında ilk defa Venüs’ün geçişi tanıklarca gözlemlenebilmiştir. Bu tarihten itibaren hemen hemen 100 yılda bir gerçekleşen transit geçişin bir öncekisi 2004 yılında Aralık ayında gözlemlendi. Bilim Adamlarının hesaplamalarına göre, bu uzun dönem içerisinde 2 defa, sekiz senelik bir arayla Aralık ve Haziran aylarına denk gelecek şekilde bu büyük gök olayı gerçekleşmekte.
Peki tam olarak nedir bu Venüs’ün transit geçmesi. Neden kaçırırsak bir dahakini ancak 2117 yılında izleyebileceğiz. Hemen açıklamaya çalışalım:
Güneş Tutulması ve Ay Tutulması bilinen, duyulan gök olayları olmuştur. Venüs’ün transit geçişi de bunu andırmaktadır. Dünya ile Güneş arasında sadece 2 gezegen bulunmakta; Venüs ve Merkür. Bu gezegenler belirli zamanlarda Güneş ile Dünya arasına girer ve çıplak gözle izlenmelerine olanak sağlar. Venüs 1 yıllık Güneş etrafında dönüşünü 224.7 gün, Dünya’da ise 365.24 gündür. Gezegenlerin ekliptik eğimleri ve yörünge konumları uygun duruma geldiğinde bu transit geçiş gerçekleşme. Yani gerekli matematiksel işlemler yapıldığında bu 243 yıllık bir dönemde 4 geçişe izin vermektedir.
Dünya’nın çeşitli yerlerinden görülebilecek transit geçiş, ülkemizden de görülebilecek. Dünya’nın yuvarlak olması sebebiyle gün içerisinde farklı yerlerde farklı saatlerde gözlemlenebilecek. Bugün güneşin batmasıyla K. Amerika’dan görülebilen geçiş, 6 Haziran günü sabahın erken saatlerinde Güneşin doğuşu ile rahatça Türkiye’den izlenebilecek. 7 Saat kadar bu transit geçişe şahit olabileceğiz. Ama önceden uyaralım. Bu transit geçiş aynı bir tutulma etkisi gibi gözlerinizde etkili zararlar bırakabilir. Bu sebepten ötürü teleskop ile yansıtıcı düzenekler güneş filtreleri kullanmalı ya da siyah filtre cam üzerinden izlemelisiniz.
Burada ki resimde transit geçişin dünya üzerinde nerelerden seyredilebileceğini görüyoruz. Siyah ile taralı alanlar (Y Bölgesi) transit geçişi izleyemeyecek. Yani Güney Amerika’nın büyük bir kısmı ve Afrika’nın batı kıyıları ile İspanya, Portekiz gibi Avrupa ülkelerinden görülmeyecek. Üst tarafta sarı şekilde taralı kalan yer ise(X Bölgesi) Venüs’ün transit geçişini tüm gün görecek. İzlanda 6 Haziran günü boyunca Venüs’ü gökyüzünde konuk edecek. Geri kalan bölgeler 5 Haziran Gecesi başlamak üzere 6 Haziran Öğle vaktine kadar izleyebilecek.
Venüs’ü görmek için oldukça erken kalkmanız gerekebilir. Astroloji ve burç açıklamalarını bir kenara bırakıp bu büyük gök olayının keyfini çıkarmaya çalışın. Uykulu gözlerle ne kadar iyi görebilirim diye düşünmek yerine bir dahakinin 2117 yılında olacağı bu transit geçişi kaçırmamanızı mutlak suret ile tavsiye ediyorum.
