Amerikan ordusunun büyük para döktüğü F-35 savaşa hazır olmaktan çok uzak gibi görünüyor.
Halen dünya tarihinin en pahalı silah projesi olarak kabul edilen F-35, ABD ordusunun farklı birimlerine teslim edilmeye başlandı. Bu uçakların Türkiye de dahil olmak üzere başka NATO üyesi ülkelerin ordularında da görev alması planlanıyor, ancak henüz ABD dışı teslimatlara başlanmış değil. Ne var ki, uçakların ABD ordusunun çeşitli birimlerine teslim edilmeye başlanmış olması, F-35’in savaşa hazır olduğu anlamına gelmiyor. Aksine, eğer konu üzerinde çalışan uzmanların dedikleri gerçeği yansıtıyorsa, F-35’in çatışmaya hazır hale gelebilmesi için daha çok seneler geçmesi gerekiyor!
Uçağın çatışmaya hazır olmamasının pek çok sebebi var, bunlardan en önemlisi uçağın ana elektronik donanımının halen hazır olmaması. Mesela uçağın çevreyi gözlemek ve olup biteni pilota iletmekle yükümlü yazılımlarında ciddi sorunlar var. Bu yazılımları kullanması gereken özel pilot kask sistemi ise hazır değil. Bu yazılımlar ve kask, pilota çevresindeki her şeyi göstermeyi amaçlıyor, öyle ki pilot kafasını aşağı eğdiğinde, sanki altında uçak yokmuş gibi yeryüzünü de görebilecek. Bu sayede pilota çevresinde hiçbir ölü nokta olmayan, mükemmel bir görüş açısı sunulabilecek, üstelik gece ya da gündüz farkı olmadan. Fakat bu sistemler halen kullanıma hazır değiller.
Öte yandan F-35’i benzerlerinden ayıran bir diğer özelliği de, aynı anda tüm dünyadaki F-35’lerin yerini, durumunu ve lojistik ihtiyaçlarını denetleyebilen otonom lojistik destek sistemi olacak. Bu sistem sayesinde makinistler uçakların durumunu, yerini ve görev için neye ihtiyaç duyduklarını anında bilecekler. Ancak bu sistemi çalışabilmesi için, uçakların bilgisayar sistemlerinin de ağ bağlantısıyla donanmış olması gerekiyor. Ve işin kötü tarafı, yakın zamanda yapılan testler bu sistemin dışarıdan kötü niyetli müdahaleye açık olduğunu göstermiş. Yani bu anahtar sistemin de tekrar ciddi biçimde gözden geçirilmesi gerekiyor.
Öte yandan, F-35’in savaş alanına taşıyacağı ve ona avantaj kazandıracak özel tasarlanmış mühimmatın da henüz tamamlanmamış olduğu söyleniyor. Bu yeni nesil uçağın ihtiyacı olan yeni nesil akıllı silahların ne zaman hazır olacağı, ne miktarda teslim edileceği belli değil. Şüphesiz F-35 eski tasarım cephaneyi de kullanabiliyor, ancak bu durum uçağın savaş alanı etkinliğini ciddi biçimde düşürüyor.
Peki F-35 projesinde doğru giden ne var? ABD ordusunun bu uçakla çalışacak olan pilot ve teknisyenleri eğitme çalışmaları gayet iyi gidiyor gibi görünüyor. Diğer ülkelerden gelecek olan personelin eğitimi ise şüphesiz öncelikli değil, fakat bunun da bir programa bağlandığı söyleniyor. Yine de tartışılmayacak bir gerçek var ki, F-35’in savaş alanlarına hazır olması için daha yıllar geçmesi ve en az bir kaç milyar dolar daha masraf edilmesi gerekiyor.
