400 milyar dolarlık tarihin en pahalı savaş uçağından pilotları zerre memnun değil.
Tarihin en pahalı silah projesi olarak bilinen Lockheed-Martin üretimi F-35 savaş uçağının derdi tasası bitmek bilmiyor. Çeşitli sorunlar yüzünden defalarca uçuş yasağı getirilen F-35, söz verildiği halde bir türlü devreye girmeyen çeşitli sistemlerin eksikliği yüzünden de ciddi performans sorunları yaşıyor. Çeşitli algılayıcılar ve benzeri elektronik sistemler, ayrıca havada yakıt ikmali yapılmasına imkan tanıyan düzenekler ya doğru düzgün çalışmıyorlar, ya da daha uçağa entegre bile edilmiş değiller.
Son yapılan performans testlerinde bu eksiklikler kendilerini iyice belli ettiler. Dört ay süren bu testlerde, katılımcı test pilotları uçağın eksikliklerini madde madde listelediler, ortaya çıkan sonuç pek iç açıcı değildi. Uçağın tasarımından kaynaklanan en büyük sorunlardan biri, kokpitin yarım istiridye kabuğu tasarımında olması. Daha tasarım aşamasındayken hem mühendislerden, hem de test pilotlarından büyük eleştiri alan bu kokpit tasarımının en büyük problemi, pilotun görüş açısını ciddi biçimde kesmesi.
Normalde F-35’in çeşitli bölgelerine yerleştirilmiş olan yedi adet kamera, pilotun kaskına görüntü aktararak 360 derecelik kusursuz bir görüş açısı sağlayacaktı, en azından temel tasarım bu yöndeydi. Ne var ki bu sistem henüz uçağa entegre edilmiş değil ve ne zaman hazır olacağı da bilinmiyor. Bu sistem olmadan uçmak zorunda kalan pilotların ön ve yan görüş açıları gayet iyi olsa da, uçağın arka tarafında olup bitenleri kesinlikle göremiyorlar. Modern hava savaşları genellikle uzun menzilli füzelerle yapıldığından, ilk bakışta bu büyük bir sorun gibi görünmeyebilir.
Ne var ki gerçek hiç öyle değil, bu büyük kör nokta pilotların performansını ciddi biçimde etkiliyor. Yakın grup uçuşlarında birbirlerini görmekte zorlanan pilotlar, arkalarında olup biteni kesinlikle göremediklerini bildiriyorlar. Daha da vahimi, olası bir yakın dövüş (dogfight) durumunda bu kör noktanın F-35 pilotu için kesin ölüm emri olacağının altını çiziyorlar. Zaten uçağın yapısı nedeniyle arka tarafı göremeyen pilotların, yüksek G çekilen yakın dövüş manevralarında kafalarını çevirmeleri iyice imkansız oluyor.
Lockheed-Martin yetkilileri uçağın bu kokpit tasarımının sebebinin motorun ve fırlatma koltuğunun konumlandırılmasıyla ilgili bir durum olduğunu, bu saatten sonra değiştirilmesinin de mümkün olmadığını belirtiyorlar. Pilotların bu kör noktadan kurtulabilmesinin tek yolu, gayet pahalı ve karmaşık olan kask görüş sisteminin devreye girmesi. Daha eski tasarımlar olan F-16 ve A-10 gibi uçaklarda kullanılan balon tasarımlı kokpitler pilota her yönde mükemmel görüş açısı sağlıyorlardı. Ancak bu tür bir kokpit yapısı, özellikle radara görünmezlik açısından pek tercih edilmiyor.
