Laptop Temizleme Rehberi

Bu rehberde ısınmadan dolayı kaynaklanan performans düşüşlerinin önüne geçiyoruz.

Bilgisayarınızdan, özellikle dizüstü bilgisayarınızdan çıkan seslerin nedeni, fanlarınızın yüksek hızlarda dönmesidir. Bunun nedeni ise bilgisayarınızı daha soğuk tutarak performans düşüşünü engellemek. Elbette isterseniz fan hızınızı tercihen düşürebilirsin. Fakat bundan sonra bilgisayarınız yeniden başlar ya da aniden kapanırsa, hiç şaşırmayın.

Elbette kapanmanın sadece bu şekilde gelişeceğini düşünmek yanlış olur. Bilgisayarınız geç açılıyorsa veya normal kullanım esnasında aniden kapanıyorsa; muhtemelen bilgisayarınızın fanları toz ve kirden dönemeyecek dereceye gelmiştir.

Bilgisayarınızı dışarıdan temizlemek her zaman mantıklı bir çözüm değil. Zira dışarıdan temizleyemeyeceğiniz tozlar fanlarda halen yapışmış biçimde duracaktır. Aynı zamanda klavyedeki kırıntıları dışarıdan temizlemek oldukça zor. Çünkü kırıntılar klavye içerisindeki deliklere girecek kadar küçükler.

Aynen masaüstü bilgisayarın içlerini açıp temizlediğimiz gibi dizüstü bilgisayarlara da aynı işlemi uygulayabiliriz. Fakat belirtmek gerekir ki, bu işlemler biraz el kabiliyeti ve teknik bilgi gerektiriyor.

Dizüstü bilgisayarınızın içerisini temizlemeye başlamadan önce birtakım ipuçlarını aşağıda vereceğiz.

Bu bağlamda dizüstü bilgisayarınızın modeli çok önemli. Muhtemelen tüm kullanıcılar dizüstü bilgisayarlarının içini açarken, masaüstünde olduğu gibi aynı mantıkta sanabilirler. Maalesef dizüstü bilgisayarların sahip oldukları değişik özellikler, onların kasalarını da özel yapıyor. Bu nedenden ötürü her dizüstü bilgisayar için verilen adımlar doğrudan doğruya aynı olamaz.

Örneğin bazı dizüstü bilgisayarlarda CPU ve diğer soğutuculara erişmek oldukça kolay olabiliyor. Dizüstü bilgisayarınızın altından gerekli fanlara ulaşabiliyorsunuz. Bu durumda dizüstünüzü temizlemek oldukça kolay ve zahmetsiz oluyor.

Şimdiyse dizüstü bilgisayarınıza dikkatlice bakın. RAM, HDD ve eğer şanslıysanız anakart gibi parçaların panellerini gözünüze kestirmeye çalışın. Eğer anakartınızın paneline ulaşamıyorsanız, kendinizi hazırlayın. Zira dizüstünüzü beraber açacağız.

Daha önce de söylediğimiz gibi, Laptop’ların iç aksam montajları markadan markaya, hatta modelden modele farklılık gösterebiliyor. Biz ise genel olarak kullanılan iki yoldan bahsedeceğiz: Laptop’ınızın üst kısmından içini açmak, ya da alt kısmından içerisine erişmek.

Eğer bilgisayarınızın iç aksamına ulaşmak için alt kısmından parçalarına ayırmanız gerekiyorsa, bu durumda şanslısınız. Çünkü ilgili parçalara ulaşmak bu yöntem ile çok daha kolay. Eğer bilgisayarınızın içini açmak için üst kısmından başlamanız gerekiyorsa, bu durumda yapmamız gereken ilk şey klavyeyi çıkartmak olacak.

Vereceğimiz öneriler her dizüstünde aynı olmayacağından size tavsiyemiz, Laptop’ınızın kullanım klavuzunu dikkatlice okumanız. Bahsettiğimiz klavuzu internetten ya da ürününüzün kutusunun içerisinden temin edebilirsiniz.

İsmi genel olarak servis kılavuzu ya da bakım kılavuzu olarak geçer. Bu kılavuzlara ulaşmanın en kolay yolu, dizüstünüzün üreticisinin Web sitesinden ”Destek” kısmına girmeniz ve bakım klavuzları kısmından size uygun olanı bulmanız. Eğer bulamazsanız, Repair4Laptop sitesinin ücretsiz veri tabanından yüzlerce Laptop ile ilgili bakım klavuzlarına ulaşabilirsiniz.

Gerekli Ekipmanlar

Dizüstü bilgisayarınızı ve bakım kılavuzunu temin ettiğinizi varsayıyoruz. Bu bağlamda dizüstünüzü açmak için doğru ekipmanları temin etmek çok önemli. Dizüstü bilgisayarımızın kasasını açabilmek için kolaylık sağlaması amacıyla bir takım tornavida setlerini edinmemiz gerekmekte. Philips ve onun gibi düz kafalı vidalar kullanan ürünler için elektirikli tornavida setine ihtiyacımız var. Çünkü, küçük parçalar üzerinde hakimiyet kurmamız açısından bu çok önemli.

Eğer Dell ve Apple’ın ürettiği bir dizüstü bilgisayara sahipseniz, o zaman Torx tornavida setine ihtiyacınız var. Bu seti temin etmek hiç de zor değil. Maplin sitesinden gerekli seti aratıp alabilirsiniz. Alacağınız her setin fiyatı 5 Dolar’ı geçmeyecektir.

Ayrıca Laptop’ınızı açmak için plastik spatula ya da gitar penası kullanabilirsiniz. Bunun nedeni ise dizüstü bilgisayarınızın kasasını tutan klipsleri zarar vermeden birbirinden ayırmak.

Temizlik içinse, masaüstü bilgisayarlarda kullandığınız araçların aynılarına ihtiyacınız var. Hava kompresörü, yumuşak kıllı bir fırça ve vakumlu bir el süpürgesi. Vakumlu el süpürgesini aynı masaüstü bilgisayarlarda olduğu gibi, ulaşamadığımız noktalarda kullanacağız.

Dizüstü bilgisayarınızın içerisinde çok az yer olmasından ötürü, bilgisayarınızı açtığınızda toz ve pislikler tomar halinde görünecektir. Bu toz yığınlarını bir cımbız yardımıyla temizleyin. Kesinlikle parmaklarınızla temizlemeye kalkışmayın, çünkü elektronik parçaların çoğu üzerinde gres yağı bulunmakta. Parmakla müdahale etmeniz dizüstü bilgisayarınızın hijyeni açısından uygun değil.

Son olarak size gereken pamuk ve temizleyici alkol. Bunları da eczanelerden temin edebilirsiniz.

Klavyeyi Temizliyoruz

Temizlik araçlarını artık temin ettiğinize göre, ciddi anlamda ”Pislik” temizlemeye başlıyoruz. Dizüstü bilgisayarınızı kapatın, güç kablolarını ve bataryanızı çıkartın. Şimdiyse, temizlenmesi  gereken özel alanlara göz atacağız.

Herkesin olduğu gibi sizin de bilgisayarınızın en çok kirlenmiş parçası muhtemelen klavyedir. Her gün yiyecek kırıntılarının döküldüğü ve tozların kamp kurduğu klavyenizin bir de alt kısmını hayal edin.

İlk görevimiz, klavyeyi çıkartıp altındaki kısmı temizlemek. Klavyenizi çıkartmak için iki ya da üç adet vidayı öncelikle çıkartmamız gerek. Bu vidalar genelde klipsli panellerin altın bulunuyor. Bu klipslerin nerelerde olduğunu tam olarak kestirmek için bakım klavuzuna bakmanız gerekiyor. Çünkü her model için bu aksamlar farklılık gösterebiliyor.

İşe başlamadan önce son yapmanız gereken, üzerinizdeki statik elektriği boşaltmak. Bunun için radyatöre ya da buzdolabınıza dokunabilirsiniz. En güvenilir yöntem ise bir statik eldiven edinmeniz.

Çoğu dizüstünde klavye kasanın en sonunda bulunmakta. Dizüstü bilgisayarınızın alt kısmının en sonunda bulunan plastik klipsleri kaldırarak vidalara ulaşabilirsiniz. Vidaları da aldıktan sonra klavyeyi kendinize doğru çekerek yerinden çıkartabilirsiniz. Buradaki en önemli konu ise klavyeyi kesinlikle aniden çekmemek. Zira bu işlem klavyenin bağlantı kablosuna zarar verebilir.

Klavyenizi 45 derecelik bir açıyla kaldırdığınızda, altında şerit şeklindeki bağlantı kablosunu göreceksiniz. Bu kabloyu çıkartıp, klavyenin anakarttan bağlantısını kesmiş olacağız.

Şimdi plastik ya da metal kaplamalı koruyuculara bakma şansını elde etmiş olacaksınız. Gördüğünüz manzarada toz, kirpikler ve yemek kırıntıları, hatta anlamlandıramadığınız birçok küçük cisim olabilir. Merak etmeyin, vakumlu el süpürgemiz bunları temizlemek için hemen yanımızda.

Bu kısımda dizüstü bilgisayarınızın üst panelini kaldırıp, dokunmatik farenin alt kısmını da temizlemeniz daha iyi olur.

Anakart ve Kasa Temizliği

Koruyucu panelin altında anakartı göreceksiniz. Bazı Laptop modellerindey anakarta bilgisayarın alt kısmından erişmeniz gerekiyor. Her iki şekilde de anakart kısmında oldukça incelik isteyen bir temizlik uygulayacağız.

Laptop’unuzun içerisindeki neredeyse her boşlukta kalıp şeklinde tozlar göreceksiniz. Bunları daha önceden hazırladığımız cımbız ile temizliyoruz. Daha etkili bir temizlik içinse tozları temizlediğimiz yolları ince kıllı fırçamızla süpürmek iyi bir çözüm.

Bizim için en önemli kısım, soğutucu blokları ve fanlar. Bu iki bileşen üzerinde gördüğünüz toz katmanları, dizüstü bilgisayarınızın performansını ciddi anlamda azaltmakta. Eğer bu kısma dizüstü bilgisayarınızın üst kısmından eriştiyseniz, vidaları çıkarttığınız yerleri not almayı unutmayınız.

Bazı dizüstü bilgisayarlar soğutucu bloklarına ve fanlara erişimi direk olarak ürünün alt kısmından sunabiliyorlar. Bu bağlamda yukarıda bahsettiğimiz bu kısımlara nasıl erişebileceğinizle ilişkin ipuçlarına bakınız.

Bu arada hatırlatmamız gereken önemli bir nokta var. Soğutucu bloğunun işlemciye direk olarak temas ettiğini unutmayın. Eğer soğutucu bloğunu CPU’dan ayırdıysanız, daha önce hazırladığımız pamuk ve alkol ile işlemci yüzeyini, daha sonra soğutucu bloğunun altını temizlemeliyiz. Hiçbir macun izi kalmadıysa yeni macunu sürüp, soğutucu bloğu işlemci üzerine tekrar monte ediyoruz.

Tekrar hatırlatmamız gereken şey ise, tam koordinatlar için bakım klavuzuna bakarak işlemlerinizi gerçekleştirmek. Eğer bu kısmı atlarsanız, bilgisayarınız eskisinden daha fazla ısınabilir. Hatta en kötü senaryoyu söylememiz gerekirse, dizüstü bilgisayarınız açılmayabilir.

Soğutucu Bloğun Temizliği

Bu adım aslında ne tür soğutucu bloğu kullandığınıza göre değişiklik gösterebilir. Eğer klasik, ızgaraları olan bir soğutucuya sahipseniz, o zaman yerinden çıkartıp temizlemenize gerek yok. Olduğu gibi temizleyebilirsiniz. Soğutucu, sizin cımbızla erişemeyeceğiniz kadar dar bir eğime sahip olabilir. Bu bağlamda tozları hava kompresörüyle temizleyip, fırça yardımıyla da geri kalanını temizleyebilirsiniz.

Çoğu zaman soğutucu bloğu ve fan tek bir parça halinde olabiliyor. Bu durumda gene bakım klavuzundan bakarak, bu parçaları nasıl ayıracağınıza ilişkin bilgiyi edinmeniz gerekiyor. Diğer türlü tozlara erişmeniz, parçaları birbirinden ayırmadan oldukça zor, hatta çoğu zaman imkansız olabiliyor.

Son olarak, bazı soğutma sistemlerinde, ısı boruları düz ya da ızgaralı soğutma bloklarından aldıkları sıcak havayı, dışarı attıkları bir düzene sahiptir. Bu tarz durumlarda en mantıklı yaklaşım, ilgili bileşenler söküp altındaki ya da etrafındaki tozları da temizlemek olacaktır.

Fan ve Deliklerin Temizliği

Kasa fanlarını yerlerinden çıkartıp, her bir pervanesini pamukla temizlemeliyiz. Bu fanlara kompresör ile hava üflemek, yanlış biçimde dönmesine neden olabilir, dolayısıyla fana zarar verebilir.

Dizüstünüzü kapatmadan önce yapmanız gereken son şey ise, kasa paneli üzerinde soğutucu fanların denk geldiği kısımları temizlemek. Bu kısımları hava kompresörüyle dikkatlice tamizleyebilirsiniz.

Son olarak dizüstü bilgisayarınızdaki havalandırma deliklerine bir göz atın. Izgaralara hava kompresörü yardımıyla hava üfleyerek temizleyin. Fakat bu işlemi yaparken daha derinlere inmemeye özen gösterin.

Dizüstü bilgisayarınızı tekrar toplayın. Artık oldukça hızlı ve temiz bir dizüstü bilgisayarın keyfine varın!