AMD’nin, üst segmentte Nvidia GTX Titan ve GTX 780’in karşına konumlandırdığı ve bir süredir büyük merakla beklediğimiz R9 290X, lansmanından sonra nihayet elimize ulaştı. Kartı tüm detayları ile incelemeye alıyoruz.
Hikaye bu sefer farklı…
AMD’nin daha önce; pek çok eski GPU’sunu yeniden isimlendirerek piyasaya sürdüğünü defalarca görmüştük. Nvidia’nın da, bu konuda geri kalır tarafı olmadığını biliyoruz. Ancak bu sefer karşımızda: baştan ele alınmış ve tamamen yeni olan bir altyapı var. AMD’nin Core Next 2.0 sürümü taşıyan mimari, aynı zamanda pek çok yeni özelliği de bünyesinde taşıyor.
Core Next 2.0 mimarisini temel alan “Hawaii” kod adlı GPU, 28 nm üretim süreci üzerine kurulu ve tamı tamına 6.2 milyar transistörle geliyor. Transistör sayısındaki bu artış doğal olarak yüzey alanına da yansımış. Hawaii, bir önceki nesil olan Tahiti’den (7900 serisi) daha büyük bir zar alanına sahip. 2816 adet paralel işlem birimi yada AMD’nin dediği gibi “Radeon çekirdeği” ile gelen Hawaii, 176 adet doku kaplama 64 adet ROP birimini barındırıyor. Tahiti ile kıyasladığımızda; akış işlemci sayısında %33, doku kaplama ünitesinde %33 ve ROP sayısında %100’lük bir artış görüyoruz.
Hawaii GPU’su 1000MHz hızda çalışıyor. 8 adet 64-bit bellek denetleyicisi ile bellek veriyolu genişliği 512 bit. Bu bağlamda; Tahiti ile arasındaki bellek veriyolu genişliği farkının %33 civarında olduğunu söyleyebiliriz. 1250MHz’lik (efektif 5000MHz) belleklerin sığası, AMD’nin 4K ekran çözünürlüğünü ve çoklu monitör kullanımına izin veren EyeInfinity desteği düşünülerek 4GB’a çıkartılmış. Güç tüketimi konusunda AMD’nin açıklaması; kartın 250 watt’lık termal tasarıma sahip olduğu yönünde.
| Ekran Kartı | GTX Titan | R9 290X | R9 280X | R9 270X | R7 260X |
| Kod adı | GK110 | Hawaii | Tahiti XT | Curocao (Pitcairn) | Bonaire |
| Üretim süreci (nm) | 28 | 28 | 28 | 28 | 28 |
| Transistör sayısı (milyar) | 7.1 | 6.2 | 4.31 | 2.8 | 2.08 |
| Çekirdek hızı (MHz) | 876 | 1000 | 1000 | 1050 | 1100 |
| Bellek hızı (MHz) | 1502 | 1250 | 1500 | 1400 | 1625 |
| Bellek tipi | GDDR5 | GDDR5 | GDDR5 | GDDR5 | GDDR5 |
| Bellek arabirimi | 384 bit | 512 bit | 384 bit | 256 bit | 128 bit |
| Akış işlemci sayısı | 2688 | 2816 | 2048 | 1280 | 896 |
| Doku haritalama birimi | 224 | 176 | 128 | 80 | 56 |
| ROP | 48 | 64 | 32 | 32 | 16 |
| Maks. TDP | 250W | 250W | 250W | 180W | 115W |
R9 290X’de, gelişmiş teknik özelliklerin yanında bizi asıl ilgilendiren pek çok teknolojik iyileştirmeler görüyoruz. Bunlardan bahsedecek olursak:
AMD’nin, Radeon HD 7970 modeli ile birlikte güç yönetim sistemi olan Power Tune ile tanışmıştık. Power Tune, o an çalışan uygulamanın GPU’ya getirdiği yük durumunu kontrol ederek, GPU’nun voltaj ve saat hızını dinamik olarak düşüren bir uygulamaydı. “R” serisinde Power Tune tamamen elden geçirilerek revize edilmiş. Hatta AMD sırf bu iş için yeni bir kontrolcü geliştirdiği söylüyor. Yeni versiyonda, GPU’nun yük durumu ve sıcaklık değerlerinin, voltaj/GPU hızını düşürmesi/artırması yanında, kullanılan soğutucunun devir hızları yazılım desteğine ihtiyaç duymadan kontrolcü sayesinde otomatik olarak ayarlanıyor. AMD bu uygulama için devre kartı üzerine basit bir switch yerleştirmiş. Normal şartlarda bu switch, iki farklı BIOS arasında geçişi sağlıyordu. Ancak R9 290X’de, “Quiet” ve “Über” adlı iki farklı modun seçilmesi için kullanıyor. Baştan söyleyelim; bu uygulama tamamen sessizliğe odaklanmış durumda. Quiet modunda; fan devri ve voltajlar bir miktar aşağı çekilerek, kartın maksimum seviyede ve kabul edilebilir sıcaklık değerlerinde çalışması sağlanıyor. Bu arada, R9 290X’in ortalama 95-96 santigrad derecede çalıştığını dipnot olarak geçelim. Über modeunda ise; fan devri Quiet’e göre fazla fazla ve voltaj kısıtlaması yok. Bu modda; kartın fanı bir miktar daha sesli ama, soğutma tam kapasite çalıştığı için voltajlar normal değerlerde ve karttan tam verim alabiliyoruz.
İlave olarak, yeni Catalyst sürümünde fan devir ve voltaj ayarları basit bir şekilde yapılabiliyor.
R9 290X modeli ile birlikte artık CrossFire köprüleri tarihin tozlu raflarına karışıyor. AMD, çoklu ekran kartı kullanımında, kartlar arası iletişimi sağlayan mekanik bağlantının (CrossFire köprüsü) gecikmelere neden olduğunu ve bununda orantısal olarak performans kaybı anlamına geldiğini söylüyor. AMD bu sorunu mekanik CrossFire köprüleri kaldırıp yazılım desteğini alarak çözmüş durumda. Şu an elimizde iki adet R9 290X var kısa süre sonra kartların CrossFire performanslarını deneyip sonuçları sizinle paylaşacağız.
AMD TrueAudio; GPU üzerinde programlanabilir bir ses iletim hattının yer alması ve oyun geliştiricilerin bu hattı kullanarak daha gerçekçi ve dinamik ortamlar yaratmasını sağlayan bir teknoloji. İlave olarak TrueAudio, insan beyninin gerçek dünyadaki ses algılama şeklini simüle ederek, kullanıcının ses donanımı üzerinde gerçeğinden farksız bir deneyim elde etmesini sağlıyor. Ancak TrueAudio’un harici bir ses kartı olduğunu düşünmeyin. Oyun (yazılım) desteği olmadan herhangi bir getirisi yok. Bu teknolojinin nimetlerinden, 2014′de çıkması beklenen Square Enix’in “THIEF” ve Xaviant Games’in “Lichdom” gibi oyunlarında faydalanmaya başlayacağız.
Merakla beklenen ve oyun deneyimi konusunda çığır açacağı söylenen Mantle (Manto); temel olarak bir API (Application Programming Interface-Uygulama Geliştirme Arayüzü) uygulaması. Oyun konsollarında yazılım, donanımın sabit ve sınırlı kaynaklarını maksimum düzeyde kullanmak zorundadır. Ancak masaüstü sistemlerde yazılımlar yani oyunlar, özellikle ekran kartlarındaki potansiyeli konsollardaki gibi verimli olarak kullanamıyor. Mantle, kaynak israfını önleyerek ekran kartlarından maksimum performans almayı hedefleyen bir teknoloji. Ancak; TrueAudio’da olduğu gibi bu teknolojilerden yararlanmak için, oyun geliştiricilerin destek vermesi şart. AMD’nin açıklamalarına göre kısa bir süre sonra Battlefield 4 için Mantle yaması çıkacak.
Diğer bir gelişme, AMD’nin çoklu monitör kullanımında. Radeon HD 7000 serisi ile Eyefinity, 3D özelliği kazanarak Nvidia’nın 3D Surround sistemine cevap olarak gelmişti ve bu sayede AMD, yazılım geliştirmesi ile tek bir sistem ile monitör-lere/farklı cihazlara ses ve görüntünün gönderilebilmesinin kapısını açmıştı. R9 290X, UltraHD (3840×2160) monitörlere görüntü aktarmayı ve ileride çıkacak AMD Catalyst sürümleriyle, sıralı olmayan 2160p ekranları da kullanmayı destekliyor. Bu sayede kullanıcılar, sistemlerindeki DVI or HDMI çıkışlarını istedikleri her şekilde monitör yerleşimi için kullanabilecek.
R serisinin tüm modellerinin DirectX 11.2 desteğine sahip olduğundan daha önce bahsetmiştik. Microsoft daha fazla performans elde etme adına DirectX 11.2 üzerinde pek çok ince ayar yapmış. Bunlardan ilki olan “Tiled Resources” sayesinde, ekran kartı belleği daha verimli bir şekilde kullanılıyor ve yüksek çözünürlüklü dokular, sadece ihtiyaç duyulduğunda belleğe yükleniyor. Bunun yanında “Trim API” adındaki uygulama, grafik kartının belleğindeki gereksiz verilerin boşaltılmasını sağlıyor. DirectX’in yeni versiyonu, çoklu overlay’leri üst üste getirmeyi de destekliyor. Bu sayede farlı çözünürlükteki bir 2D menü, 3 boyutlu görüntünün üzerine yerleştirilebiliyor.
