Depolama aygıtlarıyla uğraşanların en çok merak ettiği sorulardan biri de GPT ile MBR arasındaki fark. Bu yazımızda iki disk bölümleme sistemi arasındaki farkı açıklayıp kafanızdaki bütün soru işaretlerini ortadan kaldırıyoruz.
Eğer sabit diskinizi bolca kurcalamış ve bölümlere ayırmışsanız MBR ve GPT gibi terimlerle sıkça karşılaşmışsınızdır. Özellikle Dual-Boot Mac çalıştıran kullanıcılar bu terimlere oldukça aşinadır.
Çoğu kullanıcı, sabit disklerinin bölümlere ayrılabileceğinden haberdardır. Ancak bu kullanıcıların pek çoğu, işletim sisteminin bu bölümleri nasıl yapılandırdığını bilmez. İşte tam burada MBR (Master Boot Record) ve GPT (GUID Partition Table) devreye giriyor. Farklı mimarilerde olmasına rağmen iki yapı da disk bölümleri için bilgi toplama ve yönetim amacıyla kullanılır.
Master Boot Record (MBR) Nedir?
MBR, disk bölümlerini yönetmek için kullanılan, nispeten eski ancak günümüzde halen pek çok kullanıcı tarafından kullanılan bir bölümleme sistemidir. Depolama alanında organize edilen disk bölümlerine dair bilgiler de bu sistem tarafından tutulur. MBR ayrıca işletim sistemi için disk bölümlerini taramaya yarayan kodu barındırır.
Bir MBR disk, en fazla dört adet birincil bölüme sahip olabilir. Daha fazla bölüm yaratmak için dördüncü bölüm genişletilebilir olarak ayarlanabilir. Bu sayede dördüncü bölüm bünyesinde daha fazla alt bölüm oluşturulabilir. MBR diskler, bölümler için 32-bitlik kayıt sistemi kullandığı için her bir disk bölümü için 2TB sınırı vardır.
GUID Partition Table (GPT) Nedir?
UEFI standardına sahip olan bu sistem, diskin bölümlerini düzenleyen en güncel sistemdir. Yani UEFI tabanlı bir sisteminiz varsa MBR yerine GPT kullanmanız gerekmekte. MBR’nin aksine, GPT’de teorik olarak sınırsız bölüm oluşturulabilir. Yani MBR sayesinde bir diskte en fazla 4 adet birincil bölüm olabilirken GPT ile böyle bir sınırınız yoktur. Diski istediğiniz kadar bölümlere (E, F, G vb.) ayırabilirsiniz.
GPT, depolama alanı olarak da MBR’den bir adım öndedir. MBR’de bulunan her bir bölüm için 2TB sınırı, GPT’de 9.44ZB (Zettabyte) gibi boyutlara ulaşabilmektedir. Elbette bu değer sadece teorik olarak mümkün. Zira Windows işletim sistemlerinde her bir bölümün maksimum kapasitesi 256 TB olarak sabitlenmiştir.
Üstteki diagramdan görebileceğiniz gibi, GPT diskler başta ve sonda olmak üzere iki GPT Header’a sahiptir. GPT’yi MBR’den daha kullanışlı yapan en önemli detaylardan biri ise bu diziliştir. GPT diskler, yedek header’ı sonda depoladığı için ana header zarar gördüğünde diskin kurtarılması çok daha kolay olur. GPT diskler ayrıca sorunları tespit etmek için CRC32 sağlama kullanır.
Diyagramda dikkat çeken başka bir detay olan Protective MBR ise, BIOS tabanlı sistemlerin bu alanda bulunan bootloader ile GPT diskleri boot etmesine yarar. Ayrıca Protective MBR, GPT’ye karşı tanımsız olan disk araçlarının diske zarar vermesini engeller.
İşletim Sistemi Desteği
Intel Mac’ler standart olarak disklerinde GPT’yi kullanıyor. Sıradan yollardan Mac OS X’i MBR sisteme yüklemek mümkün değildir. Ayrıca pek çok Linux kernel‘i de GPT desteğine sahiptir. GPT diski Linux ile kullanmak için Grub 2 bootloader’ın kullanılması gerekmektedir.
Windows tarafında ise GPT diskler Windows XP’den bu yana destekleniyor. (32-bit XP hariç) 64-bit Windows 8 yüklü bilgisayarlar GPT’yi varsayılan olarak kullanırken, Windows 7 ve öncesi sürümlerde MBR varsayılan olarak belirlenmiş durumda.
Sonuç
Günümüzde güncel bilgisayarların çoğu UEFI desteğine sahip. UEFI sistemler de GPT ile bölümlendirilmiş disklerden önyükleme yapabiliyor. Yine GPT diske UEFI kurulmuş bir Windows hem daha güvenli hem de daha hızlı açılıyor. İşte bu yüzden bilgisayarınız UEFI destekli ise GPT tercih etmenizde fayda var.
