Amerika’da yapılan bir bilimsel çalışma, bataryaları yavaş şarj etmenin pek işe yaramadığını ortaya koydu.
Bugüne dek lityum-iyon bataryalar söz konusu olduğunda hep yavaş şarj etmenin daha faydalı olduğu düşünülürdü. Nitekim mobil cihazlarda artık standart olan lityum-iyon bataryaların üreticileri ve bunları kullanan elektronik firmaları, cihazların şarj hızını hep güvenli buldukları hızlara düşürecek önlemler alırdı. Lityum-iyon bataryaların yavaş şarj edilmelerinin ısınmayı azalttığı ve hem güvenliği, hem de batarya ömrünü olumlu yönde etkilediği sanılıyordu.
Oysa yeni yapılan bir araştırma durumun aslında hiç böyle olmadığını ortaya koydu! Amerika’daki Stanford Üniversitesi bünyesinde çalışan biliminsanlarından William Chueh ve ekibi, ilk kez bir lityum-iyon bataryayı kullanarak parçacık hızlandırıcıyla deneyler yaptılar. Enerji Bakanlığı’na bağlı olan SLAC Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı’ndaki parçacık hızlandırıcıyı kullanan ekip, çok ilginç sonuçlara ulaştı.
Ekibin başı olan Chueh, bugüne dek bir lityum-iyon bataryanın hep yekpare bir cihaz olarak düşünüldüğünü, oysa durumun pek öyle olmadığını söylüyor. Bir lityum-iyon batarya, aslında içinde bir kaç trilyon partikül barındıran karmaşık bir sistemdir. Parçacık hızlandırıcıyla yapılan enerji yükleme ve boşaltma testleri, bu partiküllerin daha önce sanıldığından çok daha farklı bir şekilde hareket ettiklerini ortaya çıkarmış.
Daha önce bir lityum-iyon bataryaya elektrik verildiğinde, içindeki partiküllerin eşit bir biçimde ve yavaş yavaş enerji yüklendiği sanılıyordu. Oysa deneyler gösteriyor ki, partiküller ancak kendileri doyduklarında sıradakilere enerji iletmeye başlıyorlar. Yani hepsi aynı anda değil, elektrik girişine yakınlık sırasına göre hızla ve sırayla şarj alıyorlar. Bu da bir lityum-iyon bataryanın aslında çok daha hızlı şarj edilmesinin hem mümkün, hem de güvenli olabileceği anlamına geliyor.
Uzmanların daha yapması gereken çok fazla deney ve çalışma var. Ancak bu aşamada ortaya çıkan bulgular, hızlı şarj sistemiyle donanmış lityum-iyon bataryaların hem inanılmaz hızlı dolabileceğini, hem de 2-3 senelik ortalama ömürlerinin bu şekilde on yıla kadar uzayabileceğini ortaya koyuyor. On dakikada şarj olan ve on yıl dayanan lityum-iyon batarya paketleri, sadece mobil cihazları değil, aklınıza gelebilecek her türlü endüstriyi temelden değiştirebilir!
Elektrikli otomobiller, kamyonlar, motosikletler bir anda günlük kullanıma uygun hale gelecektir. Güneş ve rüzgar gibi alternatif kaynaklardan üretilen fazla elektrik, gece kullanımı için çok daha rahat depolanabilecektir. Ve tabii ki akıllı telefon, tablet, dizüstü bilgisayar gibi cihazlar da artık düşük batarya kapasitesinden eskisi kadar çok etkilenmeyecektir.
