Facebook üzerinde sık sık karşınıza çıkan ve trafiği şişirmeyi amaçlayan paylaşımların sebebini anlatıyoruz.
Geçen hafta, Facebook üzerinde “Resmileşti Dikkat!” başlığıyla oluşturulan not ya da bildirilerin gerçek olmadığını bildirmiştik. Mahkeme sürecinde bu paylaşımların hiçbir geçerliliği olmadığı ve paylaştığınız içeriklerin sorumluluğunun size ait olduğunu belirtmiştik. “Resmileşti Dikkat!” paylaşımların aslında Facebook kullanıcılarını “trollemek” amacıyla hazırlandığını da açıklamıştık. Bu kez de Facebook üzerindeki “beğeni aldatmacasını” konu alıyoruz.
Aktif kullanıcı seviyesi milyarlara ulaşan sosyal ağda özellikle son aylarda “üç yorum bir şikayeti engeller” veya “sayfamız tehdit altında, beğenin ve paylaşın” şeklinde içeriklerle karşılaşabiliyoruz. Elbette Facebook kullanıcılarının konuya daha duyarlı olması için hassas başlıklar seçiliyor. Bunun karşılığında beğeni ya da yorum göndermenizi isteyen sayfalar aslında bu durumu ticarete dökmüş durumdalar. Nasıl mı?
Facebook Sayfa Etkileşimi Gelir Modeli
Bu tarz gönderi ve paylaşımların etkileşimini artırdığımızda aslında sayfanın sahibine çoğu zaman farkında olmadan para kazandırmış oluyoruz. Sayfa sahibi, bu paylaşımları yaparak aslında etkileşimi artırmak istiyor. Etkileşim de doğrudan sayfanın satış fiyatını etkileyen çok önemli bir faktör. Yani yoğun etkileşim içeren Facebook sayfası, etkileşimin olmadığı, beğeni ve yorumların az olduğu Facebook sayfalarına göre daha fazla para ediyor. Bunu fırsat bilen bazı sayfa yöneticileri, kullanıcıları hassas noktalarından vurarak etkileşimi artırmaya çalışıyor.
Sistemin işleyiş biçimini dört maddede toplayalım.
- İnsanların hassas olduğu konuları (hayvan hakları, siyaset, milliyetçilik, din gibi) seçmek,
- Facebook sayfası oluşturmak,
- Kitleyi büyütmek,
- Yüksek etkileşimli Facebook sayfasını yüksek ücrete satmak.
Hassas Konu Seçimi
Evet, sayfa yöneticileri az önce de belirttiğimiz şekilde toplumun hassas olduğu konuları baz alıyor. Yani hayvan hakları, siyaset, milliyetçilik gibi konularda toplumun büyük bir kesiminin desteğinin alınacağı düşünülüyor. Konu seçimi başarılı bir şekilde tamamlandıktan sonra sıra ikinci aşamaya yani sayfa oluşturmaya geliyor.
Sayfa Oluşturulması
Konu seçimi yapıldıktan sonra geriye sayfayı oluşturmak kalıyor. Bu, birkaç dakikada kolayca tamamlanabilen bir işlem.
Kitleyi Büyütmek
Seçilen konuya özgü gönderiler ve özel görsellerle süslenen Facebook sayfaları, kısa sürede çok büyük bir kesime erişebiliyor. Özellikle dini paylaşımların etkileşim almaması “sosyal günah” kabul ediliyor ve harekete geçiliyor. Sayfalar, bolca gönderi ve görselle süsleniyor, kitle büyüyor, büyüyor ve tabir-i caizse kocaman bir balon haline geliyor. Ve böylece sayfa satışa hazır oluyor.
Sayfa Satışı
Zincirin son halkasında ise Facebook sayfası yüksek bir ücret karşılığında etkileşimlerle birlikte potansiyel müşterilere pazarlanıyor. Hatta çeşitli forumlarda “500.000 beğenili Facebook sayfası ne kadar eder?” başlıklı içeriklere rastlamak mümkün oluyor. Üstelik oluşturulan sayfadaki kullanıcıların tamamen organik olduğu savunuluyor. Sayfadaki tüm gönderiler düzenlenebildiği için, daha sonradan istenilen tüm içerikler yerleştirilebiliyor ve etkileşimler aynı şekilde kalıyor.
Neden Beğenmediğim Sayfanın Gönderileriyle Karşılaşıyorum?
Acaba neden? İşte tam olarak da az önce belirttiğimiz sebepten. Oluşturulan sayfanın satılmasından sonra sayfada “gerekli” düzenlemeler gerçekleştiriliyor ve karşınıza farklı bir sayfa çıkıyor. Mesela; “Galatasaray Hayranları” sayfasını beğendiğinizde bir süre sonra siz farkında olmadan karşınıza “En Güzel Yemek Tarifleri” geliyor. Ama siz bu tarz bir sayfa beğenmemiştiniz? Sizin beğendiğiniz sayfa çoktan satılmış ve el değiştirmiş durumda.
Ne Yapabiliriz?
Neden ve nasıl kandırıldığımızı öğrendik. Şimdi de neler yapabiliyoruz ona bakalım:
- Sayfa beğenisini geri çekmek,
- Gönderileri şikayet etmek,
- Sayfayı şikayet etmek.
Beğenmediğiniz bir sayfanın gönderisiyle karşılaştığınızda, sayfadaki beğenizini doğrudan geri çekebilirsiniz. Böylece sayfadaki gönderiler bir daha kesinlikle karşınıza çıkmaz.
Bunun haricinde konudan Facebook’un haberi olması için gönderileri ya da sayfayı şikayet edebilirsiniz. Ancak, Facebook burada farklı birçok kriteri değerlendiriyor. Yani engellenecek olan gönderi ya da sayfa içeriğinin yanı sıra, etkileşim durumu da sosyal platform için büyük önem taşıyor. Dolayısıyla “üç beğeni bir şikayeti siliyor” şeklindeki mesajlar da asılsız, buna Facebook kendisi karar veriyor.
Yani sayfa içeriği, yalnızca Facebook kuralları ihlal edilirse silinir. Facebook kullanım koşulları ihlal edilmediği ya da herhangi bir mahkeme kararı olmadığı takdirde, Facebook milyonlarca kişinin olduğu Facebook sayfalarını dahi silmez.
Facebook, Beğeni Sayfasına Göre Bağış Yapmaz!
Facebook’ta “X beğeni gelirse Facebook X kişinin ameliyat masraflarını karşılayacak” şeklinde gönderiler de karşımıza çıkabiliyor. Bunlar da tamamen sayfa yöneticilerinin oluşturduğu bir aldatmaca. Facebook beğeni ya da yorum sayısına göre üçüncü kişilere bağış yapmıyor. Yani bu tip gönderilere de kulak asmayın.
