80’lerden bugünlere, x86 mimarisini kullanan oyun konsolları nasıl gelişti?
IBM PC, 80’lerde ilk piyasaya sürüldüğünde bilgisayar teknolojileri için yeni bir çağın kapısını aralamıştı. IBM PC’yi sonraları pek çok PC klonu takip etti ve Intel x86 CPU mimarisi geniş bir kullanıcı kitlesi kazandı. Günümüzde neredeyse tüm kişisel bilgisayarlar x86’nın devamı sayılan x86-64 mimarisine sahip işlemcileri kullanıyor.
x86 mimarisi zaman içinde yazılım ve donanım geliştiricileri arasında o kadar popüler oldu ki, bazı mühendisler bu mimariyi farklı alanlarda kullanmak istedi. Oyun sistemleri ve arcade makineleri x86 mimarisini kullanmaya başladı. Nihayetinde oyun konsollarının yaygınlaşmaya başladığı 80’lerden itibaren pek çok geliştirici, bu mimariyi oyun konsollarında kullanmaya çalıştı.
Ancak her ne kadar günümüzde oyun konsolları x86 mimarisinin hükmü altında olsa da, bu amaçla tasarlanan ilk modeller istenen başarıya ulaşamamıştı. Bazı konsollar hiçbir zaman tasarım aşamasından çıkamadı, bazıları ise asla istenen satış rakamlarına ulaşamadı. Bu yazımızda son 30 yıl içerisinde tasarlanan ve x86 mimarisini kullanan oyun konsollarını ve yaşadıklarını derledik.
Konix Multisystem
1998 yılında İngiliz Konix firması tarafından tasarlanan Konix Multisystem, x86 tabanlı oyun konsolları için ilk adımdı. Multisystem sadece yazılım olarak değil, donanım olarak hepsi bir arada bir sistem olmak için yola çıktı.
Sürüş simülatöründen uçuş simülatörüne, geri beslemeli oyun koltuğundan silah aparatına pek çok oyun donanımı Konix Multisystem’e eşlik edecekti. Ancak üretim sürecinde yaşanan sorunlar sebebiyle konsol hiçbir zaman piyasaya sürülemedi.
Tandy VIS
90’ların başındaki Philips CD-i öncülüğünde başlayan multimedya cihazı akımından pay kapmak için tasarlanan Tandy VIS, oyun konsolu görünümüne sahip basit bir 286 PC idi. Özel bir Windows sürümü çalıştıran konsol, oldukça başarısız bir çıkış yaptı ve hiçbir zaman üretici firmanın finansal beklentilerini karşılayamadı.
Fujitsu FM Towns Marty
80’lerin sonu ve 90’ların başında pek çok Japon teknoloji şirketi, IBM PC’ye özel grafik donanımları ekleyerek bu cihazların karmaşık Japon metinlerini ve daha iyi oyun grafiklerini desteklemesini sağladı.
Fujitsu’nun dahili CD-ROM sürücüsüne sahip FM Towns modelleri, bu türden ilk ürünlerdi. 1993’te Fujitsu, FM Towns bilgisayarlarını kırparak oyun oynatabilen Marty modelini yarattı. Ancak Marty konsolu hiçbir zaman Japonya dışına çıkamadı ve kendi ülkesinde de yeterli ilgiyle karşılaşmadı.
Bandai WonderSwan
WonderSwan, GameBoy’un yaratıcısı Gunpei Yokoi’nin son projesi olmasıyla biliniyor. Yokoi 1996’da Nintendo’dan ayrılıp WonderSwan üzerinde çalışmaya başladı ve dünyanın ilk x86 tabanlı el konsolunu tasarladı. x86 tabanlı NEC V30 işlemci kullanan WonderSwan, sonradan renkli ekranlı iki yeni modele sahip olduysa da, Japonya dışına çıkamadı.
Microsoft XBOX
Dünyanın en büyük teknoloji şirketlerinden olan Microsoft oyun konsolu işine girmeye karar verince, konsolunda en iyi bildiği mimari olan x86’yı kullanmaya karar verdi. Pentium III CPU ve Windows işletim sistemini kullanan XBOX, sistemin tanınırlığından dolayı geliştiriciler arasında oldukça popüler bir sistem oldu ve Microsoft’un XBOX markasını devam ettirmesini sağladı. Ancak ABD’li teknoloji devi bir sonraki konsolu olan Xbox 360’da x86 mimarisini terk etti.
Sony Playstation 4
Playstation 3’ün meşhur PowerPC tabanlı Cell işlemcisi zor kodlanmasıyla tanınıyor. Bu yüzden Sony yeni konsolunda geliştirici dostu x86’yı kullanmaya karar verdi. Mark Cerny önderliğinde tasarlanan Playstation 4, hem geliştiriciler, hem de oyuncular tarafından tutuldu.
Microsoft Xbox One
x86 tabanlı XBOX’tan sonra Xbox 360 için PowerPC mimarisini tercih eden Microsoft, Xbox One ile özüne dönmeye karar verdi. Aynı Sony gibi yeni konsolu için geliştirici dostu x86 mimarisini kullanmaya başladı. Elbette x86 mimarisinin tercih edilmesinin tek sebebi geliştiricilere kolaylık sağlamak değil.
x86 mimarisi sistemler, yeni donanım parçaları ile kolaylıkla güçlendirilebiliyor. Yakın zamanda göreceğimiz ve günümüz konsollarından daha güçlü olan Xbox Scorpio ve PS4 Neo modelleri, x86 mimarisine sahip sistemlerin geliştirilebilir olmasından faydalanıyor.
Steam Machines
Steam Machines aslında klasik PC’lerden farklı değil. Valve önderliğinde bilgisayar firmalarının ev konsollarının başarısını taklit etmek istemesinin sonucu olan bu cihazlar, geçtiğimiz yıl raflardaki yerlerini almaya başladı.
Her ne kadar şimdiye kadar çıkan modeller oyuncuları etkilemeyi başaramamış olsa da, bu cihazlar 1988’den beri süregelen x86 tabanlı oyun konsolu yaratma girişimlerinin halen devam ettiğinin bir göstergesi.
