AMD’nin Ryzen serisi işlemcileri, 7. Nesil APU’ları ve Athlon işlemcilerine ev sahipliği yapacak olan AM4 platformuna bakıyoruz…
AMD’nin en son üst seviye yonga setlerini piyasaya sürmesinin üstünden tamı tamına 6 yıl geçti. 2011’de piyasa çıkan 900 serisi yonga setleri, günümüz teknolojilerinden birçoğunu desteklemediğinden dolayı anakart üreticileri kartlarına sürekli ek yongalar ekleyerek aynı ürünleri yeniden piyasaya sürüyorlardı. 900 serisi yonga setleri PCI Express 3.0 desteği sunmadığı gibi güç tüketimi ve ısınma konusunda da parlak bir tabloya sahip değildi. Nihayet AM4 platformu ve yeni yonga setleri ile birlikte AMD 2017 teknolojilerine kavuşuyor. Bu bağlamda firma için en büyük yeniliklerden birinin yeni AM4 platformu olduğunu söyleyebiliriz.
Ryzen’ın piyasaya çıkışı ile birlikte toplamda 80’den fazla farklı AM4 destekli anakart da piyasada olacak. Bunlar arasında ASUS, Gigabyte ve MSI gibi önemli üreticilerin arasında Asrock ve BIOSTAR gibi daha alt üreticilerin modelleri de yer alıyor. Buna ek olarak PC üreticileri de AM4 platformunu kucaklamış durumda. İlk etapta 20 farklı üretici AM4 tabanlı PC piyasaya sürerken AMD bunun çeyrek sonunda 200’e ulaşacağını belirtiyor. Yine AM4 destekli üst seviye Tower sistemler de 2017 içerisinde göreceğimiz ürünler arasında.
DDR4 ve PCI Express 3.0
AM4 platformunun sunduğu ilk ve en önemli yenilikler arasında DDR4 desteği yer alıyor. Yeni nesil bellek mimarisi çok daha yüksek frekanslara izin veriyor. Bu da belleklerde daha hızlı okuma, yazma ve kopyalama hızı elde etmemizi mümkün kılıyor. AM4 platformu çift kanal bellek mimarisi sunuyor. Ryzen işlemciler ise 2667 MHz gibi yüksek frekanslara doğrudan destek sunabiliyor.
PCI Express 3.0 da AMD’nin uzun zamandır eksikliğini yaşadığı teknolojilerden biri idi. 900 serisi yonga setlerinde yerleşik olarak yer almayan bu teknoloji, AM4 platformu ile nihayet güncel AMD sistem toplamak isteyen kullanıcılara sunuluyor. Üstelik üst seviye yonga seti olan X370’i tercih ettiğinizde SLI ve CrossFire desteğine de kavuşmuş oluyorsunuz.
NVMe ve USB 3.1
AMD’nin yeni platformda Intel’e fark attığı en önemli nokta USB 3.1 desteği. Kaby Lake ile dahi bu desteği sunmayan Intel’e karşın AMD, USB 3.1 Gen2 ile şu an piyasadaki bu arabirimi yerleşik olarak sunan tek firma.
NVMe de önemli yeniliklerden bir tanesi. Özellikle de Samsung’un 960 serisi SSD’lerinin piyasaya çıkmasından sonra masaüstünde inanılmaz hızlar görmeye başladık. Eskiden Windows kurmakta ve boot etmekte zorlandığımız PCI Express tabanlı SSD’leri kullanmak bu protokol sayesinde artık çok daha kolay. Üstelik kablo ve güç bağlantısı gerektirmeyen NVMe SSD’lerin kapasiteleri de gün geçtikçe arıtıyor. AM4 platformu NVMe’ye ek olarak SATA Express teknolojisine de yer veriyor lakin bu teknoloji bir zamanların eSATA’sından bile daha zayıf kaldı ve neredeyse hiç yer bulamadı kendine.
Yonga Setleri
AM4 platformunda şu anda toplamda 5 adet yonga seti mevcut. Bunlardan üçü standart masaüstü için tasarlanmışken ikisi ise özellikle SFF adını verdiğimiz daha küçük boyutlu PC’ler düşünülerek hazırlanmış.
Masaüstü için hazırlanmış yonga setleri kendi aralarında da sınıflandırılmış durumda. Listenin en üst sırasında X370 yer alıyor. Overclock desteği sunan bu yonga seti, CrossFire ve SLI desteği de sunuyor. AMD’nin bu yonga seti ile rekabet etmeyi amaçladığı yonga setleri arasında Z170, Z270, Q170 ve Q270 yer alıyor. Firmanın yonga setini 200 serisi değil de 300 serisi olarak isimlendirmiş olması, Intel’den bir adım öde olduğu vurgusunu yapmayı amaçlıyor. Yerleşik USB 3.1 desteği sunan bir yonga seti için asılsız bir iddia olduğunu söyleyemeyiz.
Orta sınıf için AMD, B350 yonga setini kullanıcılara sunuyor. Yine overclock desteği sunan bu yonga seti X370’in aksine çoklu ekran kartı desteğine sahip değil. Intel tarafında ise B150 ve B250’yi karşısına alıyor.
Listenin en altında yer alan A320, özellikle uygun fiyatlı sistem toplamak isteyenleri hedef alıyor. Overclock desteği olmayan bu yonga seti Intel’in H110 ve H210 yonga setlerinin kaşrısına konumlandırılmış.
Mini ITX Desteği
AMD’nin uzun yıllardır eksik olduğu noktalardan biri de Mini-ITX platformu idi. Her ne kadar APU’larla birlikte bu alandaki boşluk kapatılmaya çalışılsa da birçok kullanıcı ufak ama güçlü sistemler talep etmekte. AM4 platformu nihayet buna da bir çözüm getiriyor. AMD, Small Form Factor PC’ler için iki adet yonga seti tasarlamış durumda: X300 ve A300.
X300, başındaki X harfinden de anlaşılacağı üzere üst seviye olan model. Overclock desteği ve çoklu GPU kullanımına izin veren bu yonga setinin Intel’de bir karşılığı mevcut değil. Öte yandan yerleşik USB 3.1 Gen2 desteği çıkartılmış. Alt model olan A300 ise overclock desteği sunmuyor ve sadece tek ekran kartına izin veriyor.
Sonuç
AMD, AM4 platformunu DDR5 ve PCI Express 4.0 çıkana kadar değiştirmeyi düşünmediğini belirtiyor. Bu bağlamda platformun 2020’ye kadar aktif kalacağını ifade ediyor. Bu gerçekten muazzam bir süre. Üstelik her yıl yonga seti ve iki yılda bir de soket değiştiren rakipleri göz önüne aldığımızda AMD’nin burada uzun vadeli yatırım yapmak isteyen kullanıcılar için güncel teknolojileri destekleyen, Mini-ITX desteği olan ve yerleşik USB 3.1 ile sıyrılan ideal bir platform yarattığını söyleyebiliriz. Bu vakitten sonra firmanın yapması gereken platform için kullanılan yonga seti sürücülerini optimize etmek ve bunların Windows Update ile dağıtılmasını bir an önce sağlamak olmalı. Bundan sonra kullanıcılara kalan ise X300 serisi yonga setleri ile Ryzen 7 işlemcilerinden tam performans almanın keyfini çıkarmak oluyor.