Bir sitenin performansı, hızı ile doğru orantılıdır. Peki sitelerin hızını nasıl ölçebiliriz?
Web siteleri için en önemli performans ölçülerinden biri sitenin hızıdır. Bazı siteler için bir saniyelik gecikme bile çok büyük gelir kayıplarına yol açabilir. Bu nedenle bir sitenin hızını doğru şekilde ölçebilmek oldukça önemlidir. Ne yazık ki web sitesi hızı kolay ölçülebilir bir ölçü birimi değil. Ancak GTMetrix adlı popüler bir araç ile ölçüm işlemini doğru ve etkili bir şekilde gerçekleştirebiliriz.
Hız testinden önce göz önüne alınması gerekenler
GTMetrix ve benzeri ölçüm araçları oldukça başarılı olsa da, ideal sonuçları elde etmek için rastgele bir testten fazlasını yapmanız gerekiyor. Hız testleri için göz önüne alınması gereken pek çok faktör mevcut.
Test sayısı
Detaylı ve doğru sonuçlar elde etmek için birden fazla testi günün farklı zamanlarında gerçekleştirmelisiniz. Web sitenizin ziyaretçi sayısı saatten saate ve günden güne değiştiği için, sitenizin farklı koşullar altındaki performansını tek bir test ile tespit etmeniz pek mümkün olmayacaktır. Ölçüm aracını ortalama bir hafta boyunca saatlik ölçümler yapması için programlamak ideal sonuçlar elde etmenizi sağlayacaktır.
Düzenli bir şekilde yapılan ölçümlerin size sunacağı bir diğer avantaj ise sitenizin en çok ziyaret edildiği saatleri size göstermek olacaktır. Bu sayede sitenize ekleyeceğiniz içeriklerin hangi vakitlerde en geniş kitleye ulaşacağını görebilirsiniz.
Eğer günler sürecek testlere ayıracak vaktiniz yoksa, belirli bir saat aralığında gerçekleştireceğiniz 5-10 test ile de web sitenizin performansı ile ilgili önemli bilgiler edinebilirsiniz. Her ne kadar sınırlı bir zaman dilimde elde edeceğiniz veriler gün ve hafta içinde değişecek olsa da, GTMetrix’in sunacağı tavsiyeler web sitenizin performansını artırma konusunda size yardımcı olacaktır.
Test konumları
Çoğu ücretsiz test aracı hız ölçümlerini rastgele bir sunucu üzerinden yapmaktadır. Ölçümü gerçekleştiren sunucu size oldukça yakın olabileceği gibi, dünyanın öbür ucunda da olabilir.
Eğer web siteniz yerel kullanıcılara yönelik çalışıyorsa bu durum sizin için pek önemli olmayabilir. Ancak global pazarda iş yapan web siteleri için farklı konumlardan ölçülen hızlar büyük bir önem taşımaktadır.
Neyse ki GTMetrix kayıtlı kullanıcılarına test konumunu seçme imkanı sunuyor. Kayıt işleminin ücretsiz olduğunu da belirtelim.
Test edilecek sayfalar
Web sitenizin sadece ana sayfasını test etmek sitenizin performansı hakkında sağlıklı sonuçlar vermeyecektir. Eğer ana sayfanızda az miktarda veri varsa, ana sayfanız doğal olarak hızlı bir şekilde açılacaktır.
Öte yandan ana sayfanız sitenizin en önemsiz sayfası da olabilir. Eğer sitenizin trafiği yoğunlukla arama motorları üzerinden geliyorsa, hızlı bir ana sayfa pek de işinize yaramayacaktır.
Bu nedenle test sırasında ana sayfanız dışında web sitenizde yer alan diğer sayfaları da teste tabi tutmayı ihmal etmeyin.
GTMetrix Nasıl Kullanılır?
GTMetrix’in temel fonksiyonları ücretsiz bir şekilde kullanılabiliyor. Aracın ana sayfasına gidip doğrudan sitenizi analiz etmeye başlayabilirsiniz. Kayıtlı ve premium kullanıcılar ise otomatik test ve test konumu seçme gibi ek özelliklere de kavuşuyor.
Web sitenizin adresini yazıp testi gerçekleştirdikten sonra karşınıza bir rapor sayfası çıkacaktır. Bu raporda PageSpeed ve YSlow skorlarını, sayfa yükleme süresi gibi teknik detayları görebilirsiniz.
PageSpeed ve YSlow
PageSpeed ve YSlow, bir web sitesinin yapısının sitenin hızını nasıl etkilediğini ölçen iki farklı ölçüm metodudur. Her bir ölçüm metodu, sonuç sayfasında sitenizi hızlandırmanızı sağlayacak çeşitli öneriler barındıracaktır.
PageSpeed ve YSlow sayfaları altında bulabileceğiniz konu başlıklarına tıklayarak sitenizi yavaşlatan sorunları görebilir ve bu sorunların çözümü için hazırlanmış makalelere ulaşabilirsiniz.
Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta yüzdelik skorlara takılmamaktır. Onun yerine sayfaların yüklenme süresini azaltmaya çalışmak, daha sağlıklı sonuçlar elde etmenizi sağlayacaktır.
Waterfall
Waterfall, web sitenizin hızındaki darboğazları tespit edebilmek için kullanabileceğiniz oldukça faydalı bir araçtır. Waterfall verilerini incelemenin oldukça detaylı yolları olsa da, bu yazımızda birkaç temel yöntemden bahsedeceğiz.
Web sitenizdeki her bir dosya öncelikle bulunmalı, transfer edilmeli ve en sonunda ziyaretçilere gösterilmelidir. Waterfall modülünde göreceğiniz barlar, web sitenizdeki dosyaların bu aşamalardan geçiş süresini göstermektedir.
Dosyaların geçebileceği aşamalar şunlardır:
- DNS Lookup: DNS çözümlemesi için geçen süre
- Connecting: Bağlantı sağlamak için beklenen süre
- Blocking: Bağlantı için tarayıcı kuyruğuna beklenen süre
- Sending: Bağlantı isteği göndermek için gereken süre
- Waiting: Cevap için beklenen süre
- Receiving: İçeriği indirmek için beklenen süre
Bu verilere bakarak web sitemizin performansı ile ilgili bazı varsayımlarda bulunabiliriz. İlk olarak Waterfall grafiğindeki mavi çizgiye dikkat edelim. Bu çizgi web sitesinde DOM’un ne zaman yüklendiğini gösterecektir. Kırmızı çizgi ise sayfanın yüklenme süresi ile ilgili bilgiler verecektir.
Yukarıda listelediğimiz aşamalardan Waiting de web sitenizin performansı konusunda dikkat edilmesi gereken noktalardan biridir. Eğer bu süre, tavsiye edilen performans iyileştirmelerini uyguladıktan sonra bile düşmüyorsa, sitenizin performans düşüklüğü sunucu kaynaklı olabilir.
Video ve History
Bu iki araç sadece ücretli kullanıcılar tarafından kullanılabilir. Video aracı, sitenizin yüklenme anını canlı bir şekilde kaydederken, History aracı aynı ekranda birden fazla testin sonuçlarını görüntülemeye olanak sağlıyor.
WordPress kullanıcıları için performans ipuçları
WordPress kullanıcısıysanız, bu ipuçları hızlı bir şekilde web sitenizin performansında iyileştirmeler sağlayabilir:
- Web sitenizin, WordPress için optimize edilmiş bir sunucuda saklandığından emin olun.
- Eğer kullanmıyorsanız bir adet sayfa önbellekleme eklentisi edinin.
- Web sitenizde depoladığınız görüntülerin boyutlarının mümkün olan en düşük seviyede olduğundan emin olun.
- Web sitenizdeki JavaScript dosyalarının ana sayfanızın alt kısmında yüklenmesini sağlayın.
- İhtiyaç duymadığınız sosyal medya bağlantılarını ana sayfanızdan kaldırın.
- İhtiyaç duymadığınız tüm CSS ve JavaScript eklentilerini kaldırın.
GTMetrix Takip Aracı
GTMetrix’in başlıca kullanım alanı performans ölçümü olsa da, sürekli ölçüm işlemlerini tekrarlamak istemiyorsanız sitenin performans takibi özelliğini kullanabilirsiniz. Bu özellik sayesinde günlük, haftalık veya aylık zaman periyotlarında web sitenizin performansına dair raporlar alabilir ve performans konu başlıkları için alt sınırlar belirleyebilirsiniz.
Örneğin PageSpeed alt sınırını %70 olarak ayarlarsanız, seçtiğiniz periyotların herhangi birinde bu değer %70’in altına düşünce e-posta aracılığı ile bir uyarı alabilirsiniz.
