AMI UEFI BIOS sisteminize adım adım tam NVMe desteğini nasıl ekleyeceğinizi bu yazıda anlatıyoruz.
Non-Volatile Memory, yani kısaca NVMe, günümüzde SSD’lerden en iyi performansı almak için kullanılan modern bir arabirimdir. Advanced Host Controller Interface (AHCI) arabiriminin yerini alan NVMe sayesinde SSD’ler daha geniş komut kuyruklarını daha verimli bir şekilde işleyebiliyor. Ayrıca SSD’lerin paralellik özelliği çok daha etkili bir şekilde kullanabiliyor. SSD arabirimleri hakkında daha detaylı bilgileri bu yazımızdan edinebilirsiniz.
NVMe desteğinden faydalanabilen kullanıcılar
Windows 8.1 ve üstü Windows sürümleri NVMe arabirimini destekliyor. Windows 7 ve Server 2008 R2 kullanıcıları ise buradan gerekli sürücüyü indirebilir.
Neredeyse tüm anakart üreticileri de Intel 9 serisi anakartlar için yayınladıkları güncel BIOS sürümleri ile tam NVMe desteğini kullanıcılara sunuyor. Ayrıca genel tüketici için piyasaya sürülen çoğu modern SSD dahili olarak NVMe arabirimini destekliyor.
Peki anakart üreticisi tarafından NVMe desteği sunulmamış Intel 6-8 serisi veya AMD anakart sahipleri elle bu özelliği anakartlarına ekleyebilir mi? Win-Raid.com forumlarının geliştirdiği bir yöntem bu soruya cevap olabilir.
Başlamadan önce bilinmesi gerekenler
PCIe veya M.2 ile sisteme bağlanmış bir NVMe SSD’yi Intel 6 serisi ve üstü bir anakartta herhangi bir BIOS modifikasyonu yapmadan kullanmak mümkün, eğer sistem şu şartları sağlıyorsa:
- NVMe SSD sadece depolama alanı olarak kullanılacak
- SSD, NVMe uyumlu bir işletim sisteminde kullanılacak
Ancak NVMe SSD’yi sistemin boot edildiği disk olarak kullanmak istiyorsanız, BIOS’unuza sistem çalıştığında yüklenen özel bir EFI modülü eklemeniz gerekecektir.
Samsung’un 950 Pro SSD modeli gibi bazı diskler ise herhangi bir BIOS değişimine ihtiyaç duymadan Legacy modunda boot edilebiliyor. Zira bu disklerin kontrol çipi, NVMe destekli birer Option ROM içeriyor.
Bir NVMe SSD’yi boot edilecek disk olarak ayarlamak için gerekli ideal şartları şu şekilde sıralayabiliriz:
- İşletim sistemi Windows 10 olmalı
- Anakart, gerekli UEFI boot seçeneklerini sunmalı
- Sistemin BIOS çipine düzenlenmiş bir BIOS yüklenebilmeli
- Intel’in dahili SATA kontrolcüsü BIOS içinde RAID modunda olmamalı
Başlamadan önce sahip olunması gerekenler
- AMI Aptio UEFI BIOS’a sahip bir anakart
- İlgili anakart için güncel bir BIOS
- Uygun bir UEFI BIOS modlama aracı: CodeRush UEFI Tool
- BIOS’a yerleştirilecek uygun bir EFI NVME BIOS modülü
Aşağıdaki linklerde ihtiyacınız olan NVMe EFI modüllerini bulabilirsiniz.
- Sıkıştırılmamış: Standart kullanım için
- Sıkıştırılmış: BIOS’ta mevcut alan kısıtlı ise
- El değmemiş: Hali hazırda NVMe destekleyen UEFI BIOS’lar için. Bu modül sadece hali hazırda sahip olunan ve GUID başlığı 9A4713C2 ile başlamayan NVMe BIOS modülünü değiştirmek için kullanılmalıdır
Not: Başarılı bir modül yerleştirme işleminin ardından UEFI BIOS aracı, eklenen modülü NvmExpressDxe_3 adıyla gösterecektir.
Yapılması gerekenler
Hazırlık
- Herhangi bir disk bölümünün kök dizinine el değmemiş ve modlanmış BIOS dosyalarını saklamak için iki farklı klasör oluşturun.
- UEFITool ve seçtiğiniz NVMe BIOS modülünü arşivden çıkarıp el değmemiş BIOS dosyasını sakladığınız klasöre taşıyın.
BIOS dosyasını açma ve hedef DXE klasörünü tespit etme
- UEFITool aracını çalıştırın. Aracın tüm özelliklerini görmek için pencereyi tam ekrana alın.
- File>Open image file yolunu izleyerek el değmemiş BIOS dosyasını açın. Eğer BIOS dosyanızı göremiyorsanız dosya türünü All files olarak değiştirmeyi deneyin.
- BIOS dosyasını ekledikten sonra listede görünen dosyanın başındaki ok simgesine tıklayıp listeyi genişletin.
- Artık BIOS’un içindeki en önemli içerikleri saklayan BIOS region dosyasını göreceksiniz. Bu dosyayı da genişletin.
- Anakartların karmaşık iç yapısı nedeniyle EFI modüllerinin yer aldığı DXE klasörünü tespit etmek oldukça zaman alabilir. Bu nedenle UEFITool’un dahili arama aracını kullanmanızı tavsiye ediyoruz.
- Ctrl + F tuş kombinasyonu ile arama penceresini açın. Text sekmesine tıklayın. Arama satırına DXE yazıp Unicode kutucuğunu işaretledikten sonra OK butonuna tıklayıp arama işlemini başlatabilirsiniz.
- Arama işlemi tamamlandığında uygulamanın Messages penceresinde arama sonuçlarını göreceksiniz.
- Bu satırlardan herhangi birine çift tıklayın. Bu işlem sizi bir DXE sürücüsünün Compressed section klasörüne götürecektir. Aynı pencerenin Subtype sütununda DXE driver ibaresini görebilirsiniz.
- Bu konum, BIOS’un DXE klasörüdür. Burası aynı zamanda EFI modüllerinin saklandığı ve yüklenebileceği konumdur.
- Eğer hali hazırda aktif olan satırı daraltırsanız tüm DXE sürücülerinin alt alta dizildiğini görebilirsiniz.
- DXE driver olarak işaretlenmiş dosyalar arasında en alt sırada olan dosyaya tıklayın. Örneğin: PcieLaneDXE.
- Seçilen dosyaya sağ tıklayın ve Insert after… yolunu takip ederek daha önceden indirdiğiniz ve eklemek istediğiniz EFI modülünü seçin (Dosya uzantısı .ffs olmalı).
- Bu işlemden sonra listede NvmExpressDXE olarak kaydedilmiş yeni bir dosya göreceksiniz.
- Düzenlenen BIOS’u kaydetmeyi unutmayın. Ctrl + S tuş kombinasyonunu kullanarak kayıt penceresini açabilirsiniz. Yeni dosyayı yukarıda oluşturmanızı söylediğimiz modlu BIOS klasörüne kaydedin.
Doğrulama
- Kayıt işleminden hemen sonra UEFITool size kaydedilen dosyayı görüntülemek isteyip istemediğiniz soracaktır. Kaydettiğiniz dosyayı tekrar açın ve yukarıda DXE klasörünü bulmak için uyguladığınız adımları tekrarlayın.
- DXE klasörünü bulduktan sonra listenin sonuna gidin ve sonda NvmExpressDxe_3 adında bir dosyanın olduğuna emin olun.
- Eğer her şey doğru yerindeyse EFI modülünü başarılı bir şekilde yerleştirmişsiniz demektir.
Modlanmış BIOS’u güncelleme
Sıra geldi düzenlediğimiz BIOS dosyası ile sistem BIOS’unu güncellemeye. Bu işlem üreticiden üreticiye değişebildiği için sitemizde yer alan çeşitli BIOS güncelleme rehberlerinden faydalanabilirsiniz.
NVMe SSD’ye işletim sistemini yükleme
BIOS güncellemesini gerçekleştirdikten sonra artık NVMe SSD’nize işletim sisteminizi yükleyebilirsiniz. Bu süreç oldukça kolay olsa da, en ideal sonucu elde etmek için dikkat etmeniz gereken birkaç önemli detay mevcut.
- UEFI BIOS’un Boot sekmesi ve Boot menüsü, NVMe SSD’yi göstermeyecektir. Ancak merak etmeyin, SSD’niz yine de boot edilebilir.
- Rufus aracını kullanarak Windows’u USB belleğinize UEFI için GPT modunda yükleyin.
- BIOS’ta Secure Boot ve Fast Boot seçeneklerini devre dışı bırakın.
- Compatibility Support Module (CSM) seçeneğini de devre dışı bırakmanız gerekebilir. Ya da EFI BIOS modüllerine izin verecek şekilde aktif bırakabilirsiniz.
- Bazı kullanıcılar ASMedia SATA Controller seçeneğini devre dışı bırakmak zorunda kalabilir.
- Kuruluma başlamadan önce NVMe SSD hariç tüm depolama araçlarını sisteminizden sökün.
- USB belleğinizi takın ve UEFI modunda boot edin.
- Kurulum esnasında NVMe SSD’de yer alan tüm bölümleri silin ve Windows kurulum aracı ile yeni bir bölüm oluşturun.
- Windows’un geri kalanını normal bir şekilde yükleyin.