MSI B360M Mortar Titanium incelemesinde yeni B360 yonga setine sahip anakartın bütün detaylarına yakından bakıyoruz.

B360, H370 ve H310 gibi yonga setleri ile Intel 8. nesil Coffee Lake işlemciler için nihayet daha hesaplı anakart seçenekleri karşımızda.

Z370 Yonga seti ile en üst seviyede özellikler sunulurken, B360 yonga seti sayesinde anakart üreticileri daha orta seviye işlemcilere uygun anakartlar tasarlayabiliyorlar.

İşin temeli şu, işlemcilerin çalışması için gereken anakartlar, anakartın üzerinde de ek yongalar var. PCH dediğimiz yonga da Z370, B360, H360, H310 ve Q370 gibi kod isimlere sahip.

Intel H ve B yongaları için oldukça gecikti, bu yüzden anakart üreticileri zaman kaybetmemek adına zaten oldukça hesaplı Z370 yongalı anakartlar piyasaya sürmek zorunda kaldılar. Şimdi B360 ile Intel 8. nesil işlemciler daha da rekabetçi hale gelme imkanı buluyor.

İncelediğimiz MSI B360 Mortar Titanium modeli oldukça güçlü bir orta üst seviye anakart. Micro ATX formatındaki anakart 244mmx244mm boyutlarında, kare yapıda, metalik beyaz renkli, son derece şık bir model.

• 00:10 – Yeni Intel yonga setleri.
• 01:10 MSI’ın askeri tasarımları devam ediyor.
• 01:15 – Tasarım detayları, renk ve standart.
• Micro ATX, daha derli toplu.
• 01:50 – 4 DDR4 RAM yuvası.
• 02:05 – PCI Express yuvaları, PCIe hatları ve bağlantılar.
• 03:05 – Hatların anahtar yapıları ve M.2, SATA, PCIe portları arası hat paylaşımlarına bakıyoruz.
• 04:55 – Artılar ve eksiler.
• 05:20 – USB 3.1 Gen 2 portları ve destek yongaları.
  Ön USB 3.1 Gen2 çıkışı anakart üzerinde mevcut.
• 06:05 – 4 SATA 6 Gbps portu.
• 06:15 – M.2 portları ve farkları.
• 06:48 – USB 3.0 yeni adıyla USB 3.1 Gen1 çıkışı sadece ön portlar için anakart üzerinde var.
• 07:24 – USB 2.0 portları ve port sayısı.
• 07:40 – Ses ve görüntü bağlantıları.
• 08:11 – Crossfire desteği, peki mantıklı mı?
• 08:32 – SLI desteği yok, neden?
• 08:45 – TPM ve Thunderbolt bağlantıları, BIOS reset, Chasis Intrusion ve ön port bağlantıları.
• 09:29 – Ses yongası ve destek yongaları.
• 10:15 – 12V RGB bağlantısı ve Mystic Lighting desteklisi.
• 10:42 – 1 CPU, 3 Chasis Fan bağlantısı.
• 11:10 – 7 Fazlı işlemci güç beslemesi.
  Ek destek bileşenler ve VRM bileşenleri.
• 11:40 – Hız aşırtma, XMP ve diğer kontroller ne durumda?
  Bu kısıtlamalar B360’ın Z370 ile farklarının önemli bir bölümünü oluşturuyor.
• 12:15 – Bu anakart nasıl bir sistem için uygun?
• Sistem tavsiyelerinde B360’lı tavsiyeler de görebileceksiniz: https://www.technopat.net/sistem-tavsiyeleri-2/
• 12:45 – Coffee Lake 8. Nesil için resmi destek 2666 MHz, siz de bu frekansta ya da hesaplı sistem toplarken 2400 MHz bellek kullanabilirsiniz.
• 13:15 – RAM kanalları ve kapasite.
• 14:05 – Ethernet kontrolcü.
• 14:27 – Kablosuz ağdaki gelişmeler, anakartın dahili WiFi’ı yok.
  Genel olarak H370 ve B360’ta yeni WiFi teknolojilerini genel bilgi için konuşuyoruz.
• 16:00 – Debug LED nasıl?
• 16:35 – Sonuç değerlendirme. Kendi sınıfı için artıları ve eksileri konuşuyoruz.

Intel Core, Pentium ve Celeron 8. nesil işlemcileri destekleyen yen, LGA 1151 v2 sokete sahip. Üzerinde Intel’in B360 yonga seti var.

Genişleme Yuvaları

2 adet PCI-E 3.0 x16 slotu 2 yollu Crossfire destekliyor. Yani AMD çoklu ekran kartı desteği var, çift RX 580 takmak mümkün. Nvidia SLI desteği yok.

Üstteki yuva çelik ile güçlendirilmiş durumda. Bizim başımıza pek gelmese de normal yuvaları kıran kullanıcılar var. Artı bir özellik.

Anakartın adındaki M ibaresi Micro ATX standardında, ATX’den daha küçük bir anakart olduğunu belirtiyor. Zaten daha kare yapısı ile bu bir bakışta görülüyor.

2 Adet PCI-E x1 slotu ek parçalar için genişleme yuvası olarak sunuluyor.
2 Adet Turbo M.2 slotu hem yüksek hızlı PCI Express NVMe SSD’leri, hem de Intel Optane teknolojisini destekliyor. Bu yuvalar PCI-E 3.0 x4 hattı ile bağlılar.

Anakartın züerinde 4 adet SATA 6 Gbps portu ile SATA SSD ya da mekanik disk desteği var.

Dahili USB 3.1 Gen 2

USB portlarına baktığımızda 3 adet USB 3.1 Gen2 portu var. Hem A tipi, hem C tipi portlar mevcut. 2 Adet USB 3.1 Gen1 yani USB 3.0 portu var. Ayrıca 6 adet USB 2.0 portu var.

USB 3.1 Gen 2 portları Intel tarafından destekleniyor. MSI bunlara Intel Turbo USB 3.1 Gen2 diyor, temel vaat stabil ve hızlı çalışma.

LAN için Intel’in I219-V gigabit ethernet yongası kullanılıyor. Bu yonga işlemci kullanımını düşük tutması açısından iyi bir tercih.

8 Kanal HD ses ve Audio Boost teknolojisi var.

Tasarım

Anakartın tasarımına baktığımızda titanyum beyazı renk dikkatimizi çekiyor. Daha önce sistem toplamalarda da tercih ettiğimiz, kaliteli ve şık bir tasarım var. Genişletilmiş ısı dağıtıcılar önemli bileşenlerdeki ısıyı dağıtarak stabil çalışma sağlıyor.

Mystic Light and SYNC olarak adlandırılan MSI ışıklandırma teknolojisi uyumlu bütün RGB ışıklandırmaları bağlayıp birlikte kontrol etmeye imkan tanıyor. Mobil uygulaması bile var.

DDR4 Boost ve Steel Armor, RAM yuvalarının bağlantıları korumalı, sinyal parazitlerine karşı izole edilmiş durumda. Yuvaların kendileri de çelik ile güçlendirilmiş.

Z370 ve H370’den Farkı

Peki B360 yongalı bu anakartı aldığımızda Z370 ve H370’e göre nelerden feragat ediyoruz, neler kazanıyoruz? Daha hesaplı bu yonga daha az bağlantı destekliyor, USB port sayımız azalsa da H310’da olduğu gibi USB 3.1 Gen 2’den tamamen vazgeçmemiş oluyoruz. Optane desteğini, M.2 yuvalarımızı koruyoruz. Ancak PCI Express hat sayımız azalıyor, aynı şekilde SLI yeteneğini de kaybediyoruz zira olan PCI Express hatlarını bölüp kullanma seçeneği yani PCIe Port Bifurcation üst seviye yongaya sahip anakartlarda mevcut.

Z370’de 24 olan PCIe hattı, B360’ta 12’ye iniyor. Yani bu anakart teorik olarak Crossfire desteklese de bütün B360 anakartların tek ekran kartı odaklı kullanımı avantajlı diyebiliriz. Uygun fiyatlı bir H310 düşünüyorsanız da PCIe hat sayısının 6’ya düştüğünü ve Gen2’ye indiğini de belirtelim.

RAID seçenekleri de anakart üreticisi ek kontrolcü koymadan sağlanamıyor. Burada özellikle bir uyarıda bulunalım, B360M Mortar Titanium incelememizde gördüğünüz özellikleri, her B360 anakartta aynı şekilde bulamayacaksınız. Zira bazı özellikle MSI tarafından ekleniyor ve yonganın kendisinde bu kadar geniş kapsamlı olarak yok.

Hız aşırtma yapamıyoruz. Zaman zaman anakart üreticilerinin burada farklı BIOS’lar ile rakiplere fark atmak için özel ayarları açtığını görebiliyoruz. B250 anakartlarla sistem toplarken bu BIOS’lardan istifade etmiştik. Şimdilik B360’ta benzer bir durum yok. Güzel seçenekler karşımıza çıkarsa hem güncelleme yapabiliriz, hem de haber olarak Technopat.net üzerinde yayınlayabiliriz. Zaten Technopat Sosyal üzerinde de konuşulacağından emin olabilirsiniz.

Kararlı Platform

Ancak AMD sistemlere göre temel bazı avantajlar var. BIOS stabilitesi çok iyi zira Intel’de birkaç nesildir benzer prensipler üzerine geliştirme devam ediyor. Bellek seçme olayları yok, çok yüksek frekanslı ve daha pahalı bellekler kullanmadan da yüksek tek çekirdek performansı elde etmek mümkün. Öte yandan platformun desteklediği işlemci nesil sayısı oldukça az, bu anakartlar sadece 8. nesil Intel işlemciler için piyasaya sürüldü.

Peki Z370 sonrası bu yeni yongalar ile arada geçen zaman neler getirdi? Z370’e yetişmeyen ya da dahil edilmeyen Intel dahili kablosuz ağ teknolojisi desteği geldi. CNVi denilen bu teknoloji yonga setinde destekleniyor. Doğrudan kablosuz ağ sunan ve sunmayan farklı anakartlar var ancak teknoloji yongada saklı. Bu sayede doğrudan pahalı bir M.2 kablosuz modülü takılabildiği gibi, CNVi destekli, daha hesaplı ama iki kat hızlı kablosuz ağ özelliği de katılabiliyor. Bu da bize orta vadede yeni Intel anakartlarda kablosuz Gigabit bağlantının standartlaşacağını gösteriyor. Çok güzel bir gelişme ama keşke Z370 anakartlarımızda da olsaydı.

Siz nasıl anlayacaksınız? Aldığınız anakartın kutusunda WiFi desteği dahili olarak geliyorsa rahatsınız. Yoksa kendiniz yine alıp parça takmalısınız. Olay teknoloji desteğinin geliştirilmesi ve daha hesaplı hale getirilmesi. Bu şekilde özetleyebiliriz.

Portlar

Anakartın arka kısmında USB 3.1 Gen2 portları mevcut, biri Type-A, biri Type-C portlar. Anakart üzerinde kasa ön portuna bağlamak üzere ise USB 3.1 Gen2 çıkışı var. Kasa seçimi burada önem kazanıyor. Anakartın üzerinden kasa önüne 2 adet USB 2.0 ve 2 Adet de USB 3.0 (3.1 Gen1) bağlantısı da yapmak mümkün.

Anakart üzerinde arka USB portlarına yakın ASM1562 – SuperSpeedPlus USB3.1 Gen 2 Retimer yongasından iki adet ve ASM1543 – USB 3.1 Type C – Gen2 destekli Switch yani anahtardan bir adet gördük. USB 3.1 Gen 2 desteği yonga seti tarafından sağlanıyor lakin mesafe uzun olduğundan dolayı araya Retimer yonga konulması olası sinyal kayıplarının önüne geçmeyi amaçlıyor.

MOSFET’ler

• RAM yakınında Nikos PK616BA – Nchannel Enhancement Mode MOSFET
• P06P03A – UUA2102 – NIKO-Sem N-Channel Logic Level Enhancement Mode Field Effect Transistor
• Nikos PK632BA çiftleyici sürücü
• Niko-SEM P0603A N-Channel Logic Level Enhancement Mode Field Effect Transistor
• İşlemci çevresinde SM4503NH Sinopower MOSFET’ler ve yine Sinopower SM4337 MOSFET

Hız aşırtma anakartı değil, Mosfet seçimi son derece doğal. Üst seviye 8700 işlemcileri dahi besleyebiliyorlar ancak 8700K takmayın, zira anakartta zaten hız aşırtma ve turbo kontrolü kapalı, hem de tasarım bunun için yapılmamış. İşlemci 65W TDP’ye sahip olsa da frekanslar yükseldikçe dengeli yönetim daha fazla ve ince ayarlanmış güç bileşeni gerektiriyor.

Richtek RT3607BC 4(3)+2 Vcore kontrolcü mevcut. Kaby Lake, Sky Lake ve Coffe Lake’lerde kullanılıyor.

İşlemci fan girişine yakın Nuvoton 3947SA entegre fan kontrolcü var.
Sistemde bir işlemci, 3 sistem fan yuvası mevcut.

Ek ve Önemli detaylar

Üstteki M.2 yuvasını kullanırsak bir SATA portu devre dışı kalıyor. Alttaki yuva sadece PCI Express M.2’leri destekliyor. Alttaki 16x PCI Express yuvasına kart takarsak bu da devre dışı kalıyor. M.2 yuvalarında üstteki M.2 port 1 PCIe ve SATA destekli, ayrıca 22110 standardında uzun kartları destekliyor. Alttaki de PCIe ve 2280 standardını destekliyor.

Bir diğer kısıtlama bellek frekansı: XMP BIOS’ta açık ancak 2666 MHz maksimum frekansımız. Ayrıca Turbo frekanslarını da yönetemiyoruz, örneğin normalde hız aşırtma yapmasan da güçlü bir işlemcideki Turbo frekansları Z370 anakartta ayarlamamız mümkünken, B360’larda bu mümkün değil. BIOS güncellemesi ile eklenirse olabilir.

Ses kartı Realtek ALC 892 yongası ve MSI yazılımı kullanıyor. 7.1 yani 8 kanal ve optik çıkış destekli. Besleme bileşenlerinde Japon kapasitörler kullanılmış. Ancak ALC1220’li daha üst MSI anakartlara göre ses performansında takribi yüzde 20 fark olduğunu söyleyebiliriz.

RGB LED bağlantısı MSI Mystic Light destekliyor ve üst seviye anakartlardaki gibi 12V çıkış veriyor. Yani anakart kendi titanyum görünümü, metalik cilası ötesinde güçlü bir ışıklandırmaya da imkan veriyor.

B310 anakartlara ve daha az RAM yuvası olan modellere göre 4 yuva, çift kanal desteği ve maksimum 64 GB DDR4 RAM takabilme imkanı güzel artılar.

Sonuç

Sonuç itibariyle MSI B360M Mortar Titanium ile son derece güçlü, stabil ve aynı zamanda hesaplı bir Intel 8. Nesil destekli anakart tasarlamayı başarmış. Kalitesi, estetiği ve sunduğu özellikler ile tercih edilecek bir model olmayı başarıyor. En büyük eksiği yonga setinin kısıtlamaları ve USB, SATA portlarının azlığı olsa da, iyi planlanmış bir sistemde evini bulacaktır.