AMD Ryzen 3000 İncelemesi

3. nesil AMD Ryzen 3000 işlemcilerin oyun, yayın, render ve uygulama performansını inceliyoruz.

Ryzen 3000 Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey yazımızda Zen 2 mimarili Ryzen işlemcilerinin sunduğu yeniliklerden bahsetmiştik. Artık bu işlemciler için daha fazla teknik detaya ve bilgiye sahibiz. 3. nesil AMD Ryzen işlemciler bilgisayar dünyası için önemli yenilikleri beraberinde getiriyor. 7nm üretim teknolojisi, chiplet temelli SoC mimarisi, dünyanın ilk PCI Express 4.0 destekli platformu olması özellikleriyle birlikte “Zen 2” Ryzen işlemciler teknoloji dünyasında uzun süre konuşulacak.

AMD Ryzen 3000 Fiyatları İçin Tıklayın…

3. Nesil AMD Ryzen İşlemciler

İşlemci	Boost / Temel Frekans	Çekirdek / Thread	L2+L3 Ön Belleği	TDP	Fabrika Çıkışlı Soğutucu	PCIe	Fiyat	Rakip
Ryzen 9 3950X	4.7/3.5	16 / 32	8+64 MB	105W	Wraith Prism RGB	24xPCIe 4.0	749$	Core i9-9960X
Ryzen 9 3900X	4.6/3.8	12 / 24	6+64 MB	105W	Wraith Prism RGB	24xPCIe 4.0	449$	Core i9-9900K
Ryzen 7 3800X	4.5/3.9	8 / 16	4+32 MB	105W	Wraith Prism RGB	24xPCIe 4.0	399$	Core i7-9700K
Ryzen 7 3700X	4.4/3.6	8 / 16	4+32 MB	65W	Wraith Prism RGB	24xPCIe 4.0	329$	Core i7-9700K
Ryzen 5 3600X	4.4/3.8	6 / 12	3+32 MB	95W	Wraith Spire	24xPCIe 4.0	249$	Core i5-9600K
Ryzen 5 3600	4.2/3.6	6 / 12	3+32 MB	65W	Wraith Stealth	24xPCIe 4.0	199$	Core i5-9600

Zen 2 Mimarisi

Yüksek performanslı Zen ve Zen+ mimarisinin üzerine kurulu Zen 2 mikro mimarisi birçok yenilik getiriyor. Çip üzerindeki bant genişliği, işlem gücü, döngü başına talimat sayısı arttırılıyor ve güvenlik daha sıkı hale getiriliyor.

Zen+ mimarisi ile kıyaslandığında Zen 2 mimarisi aşağıdaki ana geliştirmeleri içeriyor:

• Özellikle içerik üretimi sırasında daha fazla performans sunması için 256-bit gezer nokta birimi (AVX-256) eklendi.
• Mikro-op ön bellek boyutu iki katına çıkarıldı (4K) ve bu sayede işlemlerin yeniden çözülmesini gerektirmeden daha fazla iş yapılması sağlandı.
• Yeni TAGE branch tahmincisi daha büyük L1 ve L2 dallanma hedef belleğine sahip. Böylelikle yanlış tahminlerden dolayı yaşanan kesilmeler azalarak iş gücü artıyor.
• Cihaz üzerindeki yük ve depolama bant genişliği arttırıldı. Bu sayede daha fazla veri çip üzerinde tutulabiliyor.
• L3 ön bellek boyutu her CCD için 32 MB’a çıkarıldı ve etkili bellek gecikmesi 33 nanosaniye’ye düşürüldü. Böylelikle oyunlarda daha iyi performans elde ediliyor.
• Getirme ve ön-getirme kapasitesi geliştirildi ve bu sayede çalıştırıcı motorlar gerekli veriye daha hazır konumda bulunuyor.
• ALU ve AGU zamanlayıcıları için geliştirmeler yapıldı.
• Daha büyük kayıt dosyası ile birlikte işlemci çalışılan veriye daha hızlı erişim sağlıyor.
• Spectre V4 açıklarına karşı yeni donanımsal yama sağlandı.
• Bütün bu yeniliklerle birlikte saat başına %15 daha fazla işlem gücü sağlandı. 

Yeni mimarinin sunduğu avantajlarla birlikte 2. nesil Ryzen işlemcilerle kıyaslandığında;

• Counter-Strike Global Offensive oyununda %34,
• League of Legends’de %30,
• PUBG’da %22 performans artışı sağlandı.

İşlemci saat hızları da işin içerisine katıldığında tek çekirdek başına düşen toplam performans %21 oranında arttırıldı ve bu endüstrinin yıllık işlemci gelişim ortalamasının çok üzerinde.

3. Nesil AMD Ryzen SoC Topolojisi

Zen 2 mimarisinin temelinde ciddi bir mühendislik yatıyor. İşlemci arayüzü, yolları ve paketlenmesi konusunda önemli gelişmeler yaşandı ve bu sayede yeni mimari ortaya çıkarıldı. Başlangıçta bir AMD AM4 soketiyle, bir die, 4 çekirdek, 4 thread, 28 nm işlemci desteklerken; Zen 2 mimarisiyle 7nm ve 12nm, 3 die, 16 çekirdek ve 32 thread destekleniyor. Üstelik PCI Express 4.0, 2. nesil USB 3.2 desteği de sağlanıyor.

Yeni mimarinin oluşturulması için tüm işlevsel işlemci blokları yeniden konumlandırıldı. Ancak buna rağmen AMD mühendisleri tam soket uyumluluğunu korumayı başardı. Yani ufak bir BIOS güncellemesi sonrasında çoğu Ryzen 3000 işlemciyi eski AM4 anakartınıza takabileceksiniz. Çoğu diyoruz zira yeni işlemcilerden örneğin 16 çekirdekli modelin TDP değeri 105W ve bu işlemciyi güç beslemesi ve VRM soğutması yetersiz bir B350 anakarta takmak pek mantıklı bir hareket değil. Hem en ucuz anakartı alayım hem de ona sonra en üst seviye işlemciyi takayım yaklaşımı teknoloji dünyasında sökmüyor. Tabii ki takabilirsiniz ama sonucunda elinizde yanmış bir anakartla da kalmanız muhtemel.

Konumuza dönecek olursak AMD’nin chiplet tasarımına geçiş yapması da yeniliklerin zeminini hazırladı. Chiplet tasarımıyla birlikte farklı özelliklere sahip çok sayıda yonga bir işlemci içerisinde paketleniyor. Böylelikle daha iyi ölçeklenebilirlik sağlanıyor, paket yoğunluğu arttırılıyor, maliyetler azalıyor ve bir parça esneklik sağlanıyor.

Merkezileştirilmiş giriş/çıkış bölümüyle birlikte tüm çekirdekler ön belleğe yaklaşık olarak aynı gecikme ile erişebiliyor. Çekirdekler arasında da benzeri bir durum söz konusu.

AMD 7nm sayesinde ciddi bir avantaja da kavuşmuş durumda. 7nm ile üretilmiş bir CCD, 74 mm2 alan kaplıyor ve yaklaşık 3.9 milyar transistör içeriyor. 12 nm ile üretilen I/O Die ise 125 mm2 alan kaplıyor ve yaklaşık 2.09 milyar transistör içeriyor. Böylelikle 14 nm ile kıyaslandığında iki katı kadar transistör sığdırılmasını, aynı işlemci boyutuna daha fazla çekirdek sığdırılmasını ve daha düşük güç tüketimini sağlıyor.

Precision Boost 2 ile Daha Yüksek Çalışma Frekansı

Precision Boost 2 teknolojisi ile birlikte, yük altındaki çekirdekler; soket gücü, VRM termal sınırı, VRM akım sınırı, maksimum saat hızı gibi bir limitle karşılaşana kadar en yüksek frekanslarda çalıştırılabiliyor. Limite ulaşıldığında durum değişene kadar frekans hızlandırması geriye çekiliyor. Infinity Fabric teknolojisinin kontrol kapasitesiyle birlikte her 1 milisaniyede analiz süreci tekrarlanıyor. Precision Boost 2 teknolojisi tüm çekirdekleri ya da sadece tek çekirdeği hızlandırma gibi bir yaklaşıma sahip değil.

2. nesil AMD işlemcilerle 3. nesil AMD işlemciler arasında algoritmik bir değişiklik bulunmuyor. Ancak 7nm üretim sürecinin sahip olduğu yoğunluk avantajından dolayı 3. nesil Ryzen işlemciler daha fazla çekirdek sayısına sahip. Tüm thread’ler kullandığında bile 12 çekirdekli bir Ryzen 9 3900X işlemci 3.8 Ghz temel saat değerinin 500 Mhz üzerinde 4.3 GHz saat hızını sunuyor. Sekiz çekirdeğe sahip Ryzen 7 2700X işlemcide görülen bu değere iki katı çekirdek sayısında bile ulaşmak Precision Boot 2 ve 7nm üretim süreci sayesinde mümkün oldu.

Precision Boost 2 algoritması, Noctua NH-D15 gibi üst düzey soğutma sistemi kullanılan sistemler için daha fazla performans artışı da vaat ediyor. 20 derece sıcaklığında Noctua NH-D15S soğutma sistemini kullanan bir sistem, 32 derece sıcaklıkta çalışan standart soğutmaya sahip bir sisteme göre ciddi bir performans avantajına sahip.

AMD GameCache ile Artan Oyun Performansı

Daha önce de bahsettiğimiz gibi her CCD için 32MB L3 ön belleğine sahip Zen 2 mimarisi bu artışı 7nm üretim sürecinin daha fazla transistör yerleştirme olanağı sunmasına borçlu.

Daha büyük L3 ön bellek kapasitesi oyun performansını belirgin şekilde arttırıyor. AMD tarafından yapılan testlerde bu, 1080p çözünürlükte FPS değerlerinde %21 artışa denk geliyor. Genellikle de eski kitaplıkları kullanan veya yüksek CPU hassasiyetine sahip oyunlarda bu fark ortaya çıksa da tersi durumlar da gözlemlenebiliyor.

Yapılan testlerde arttırılmış ön bellek sayesinde bellek gecikme değerlerinde CS:GO, League of Legends, Alien Isolation gibi oyunlarda ciddi iyileşme ortaya konuldu. Aşağıdaki tabloda DDR4-2667 frekansından 3600 MHz değerlerine çıkıldığında bellek gecikme değerlerinde 14 nanosaniye civarında bir iyileşme görürken L3 ön belleğini iki katına çıkarmak 32-39 nanosaniye kazanç sağlıyor. Üstelik bu kazanç frekanstan, belleklerden ve diğer mimari karakterlerinden bağımsız.

Öte yandan AMD de ortalama ve sıradan kullanıcıların, CPU mimarisindeki değişikliklerin ya da L3 ön belleğindeki değişikliklerin oyun üzerine etkilerinin çok farkında olmayacağını kabul ediyor.

7nm Üretim Süreci ve Enerji Verimliliği

7 nm üretim süreci yalnızca performans için değil aynı zamanda enerji verimliliği açısından da çok önemli:

• %29 daha küçük işlemci kompleks boyutu sayesinde farklı Zen 2 revizyonları için yeterli yeni alan sağlanıyor. (31 mm2 vs 44 mm2)
• 12nm teknolojisi ile üretilen 2. nesil Ryzen işlemcilere göre %75 daha fazla Watt başına performans
• 14nm++ üretim teknolojisine sahip 9. nesil Intel Core işlemcilere göre %58 daha fazla Watt başına performans
• 12nm ile mümkün olmayan ve 7nm ile ortaya çıkan boşluk ile 2 katına çıkarılan L3 ön bellek boyutu
• Aynı paket içerisinde 2 kata kadar fazla çekirdek (AMD Ryzen 9 3950X vs AMD Ryzen 7 2700X)
• Aynı voltajda 350 MHz’e varan çekirdek frekansı avantajı

Tüm bunlar bir arada düşünüldüğünde 3 nesil Ryzen işlemciler enerji verimliliği açısından piyasa lideri konumunda yer alıyor:

• AMD Ryzen 9 3900X rakibi i9-9900K’ya göre %58 daha fazla,
• AMD Ryzen 7 3800X rakibi i7-9700K’ya göre %30 daha fazla,
• AMD Ryzen 5 3600X rakibi i5-9600K’ya göre %54 daha fazla,
• AMD Ryzen 7 3700X bir önceki nesil Ryzen 7 2700X’e göre %75 daha fazla enerji verimliliğine sahip.

Ryzen 3000 Oyun Performansı

Yüksek işlemci saat hızları, yüksek saat başına performans ve Windows zamanlayıcıları ile harika uyumluluk sayesinde AMD Ryzen 3000 işlemciler kullanıcılara daha iyi bir oyun deneyimi yaşatmayı amaçlıyor.

1080p Çözünürlük

Tanıtılmasının ardından geçen neredeyse bir asra rağmen 1920×1080 çözünürlük oyun dünyasındaki hakimiyetini halen koruyor. Ancak daha kaliteli IPS ve VA panellerle, daha hızlı cevap zamanlarıyla, senkronizasyon teknolojileriyle ve 240Hz’e varan yenileme hızlarıyla birlikte önemli gelişmeler yaşandı. Bu yüzden de 1080p çözünürlük halen tüm dünyadaki oyuncular için iyi bir seçenek.

1080p Çözünürlükte Ryzen 9 3900X ve Core i9-9900K Ortalama FPS Değeri Karşılaştırması:

Oyun	AMD Ryzen 9 3900X	Core i9-9900K
Ortalama	%96	%100
Total War: WARHAMMER	97 FPS	107 FPS
Tom Clancy’s The Division II DX 12	161 FPS	168 FPS
Sid Meier’s Civilization VI (CPU)	114 FPS	114 FPS
Shadow of The Tomb Raider	132 FPS	145 FPS
Rocket League	248 FPS	250 FPS
Rise of the Tomb Raider	184 FPS	203 FPS
PUBG	205 FPS	202 FPS
Overwatch	282 FPS	294 FPS
GTA V	176 FPS	177 FPS
Fortnite	266 FPS	283 FPS
Far Cry 5	136 FPS	148 FPS
DOTA 2	189 FPS	200 FPS
Devil May Cry 5	241 FPS	255 FPS
Deus Ex Mankind Divided	124 FPS	135 FPS
CS:GO	429 FPS	395 FPS
Call of Duty Black Ops III	204 FPS	200 FPS
Assasin’s Creed Odyssey	96 FPS	108 FPS
Ashes of the Singularity	126 FPS	127 FPS
APEX Legends	136 FPS	140 FPS

1080p Çözünürlükte Ryzen 7 3700X, Ryzen 7 3800X ve Core i7-9700K Ortalama FPS Değeri Karşılaştırması:

Oyun	AMD Ryzen 7 3700X	AMD Ryzen 7 3800X	Core i7-9700K
Ortalama	%95	%97	%100
Total War: WARHAMMER	97 FPS	99 FPS	106 FPS
Tom Clancy’s The Division II DX 12	158 FPS	163 FPS	170 FPS
Sid Meier’s Civilization VI (CPU)	114 FPS	115 FPS	112 FPS
Shadow of The Tomb Raider	131 FPS	131 FPS	147 FPS
Rocket League	250 FPS	247 FPS	250 FPS
Rise of the Tomb Raider	182 FPS	181 FPS	199 FPS
PUBG	208 FPS	207 FPS	207 FPS
Overwatch	245 FPS	266 FPS	285 FPS
GTA V	169 FPS	170 FPS	177 FPS
Fortnite	253 FPS	265 FPS	254 FPS
Far Cry 5	133 FPS	133 FPS	148 FPS
DOTA 2	170 FPS	178 FPS	198 FPS
Devil May Cry 5	252 FPS	259 FPS	241 FPS
Deus Ex Mankind Divided	126 FPS	126 FPS	134 FPS
CS:GO	376 FPS	391 FPS	372 FPS
Call of Duty Black Ops III	213 FPS	209 FPS	198 FPS
Assasin’s Creed Odyssey	97 FPS	96 FPS	105 FPS
Ashes of the Singularity	120 FPS	122 FPS	123 FPS
APEX Legends	130 FPS	138 FPS	142 FPS

1080p Çözünürlükte Ryzen 5 3600, Ryzen 5 3600X ve Core i5-9600K Ortalama FPS Değeri Karşılaştırması:

Oyun	AMD Ryzen 5 3600	AMD Ryzen 5 3600X	Core i5-9600K
Ortalama	%97	%98	%100
Total War: WARHAMMER	93 FPS	96 FPS	101 FPS
Tom Clancy’s The Division II DX 12	160 FPS	162 FPS	164 FPS
Sid Meier’s Civilization VI (CPU)	112 FPS	112 FPS	113 FPS
Shadow of The Tomb Raider	128 FPS	126 FPS	130 FPS
Rocket League	250 FPS	250 FPS	250 FPS
Rise of the Tomb Raider	175 FPS	172 FPS	184 FPS
PUBG	198 FPS	205 FPS	201 FPS
Overwatch	235 FPS	240 FPS	256 FPS
GTA V	157 FPS	163 FPS	170 FPS
Fortnite	231 FPS	243 FPS	241 FPS
Far Cry 5	122 FPS	130 FPS	133 FPS
DOTA 2	161 FPS	165 FPS	186 FPS
Devil May Cry 5	234 FPS	236 FPS	241 FPS
Deus Ex Mankind Divided	120 FPS	125 FPS	133 FPS
CS:GO	363 FPS	369 FPS	341 FPS
Call of Duty Black Ops III	206 FPS	207 FPS	195 FPS
Assasin’s Creed Odyssey	92 FPS	95 FPS	96 FPS
Ashes of the Singularity	114 FPS	113 FPS	109 FPS
APEX Legends	135 FPS	135 FPS	139 FPS

1440p Çözünürlük

1080p çözünürlük popüler olsa da monitör üreticileri 1440p monitörleri de kullanıcılara uygun fiyatlara sunmaya başladı. Artık ekran kartı üreticileri de bu çözünürlüklerde akıcı oyun oynamayı sağlayacak güçlü çözümler sunuyor.

1440p Çözünürlükte Ryzen 9 3900X ve Core i9-9900K Ortalama FPS Değeri Karşılaştırması:

Oyun	Ryzen 9 3900X	Core i9-9900K
Ortalama	%99	%100
Overwatch	240 FPS	239 FPS
Tom Clancy’s Division II	114 FPS	114 FPS
Rocket League	249 FPS	250 FPS
PUBG	155 FPS	160 FPS
GTA V	176 FPS	177 FPS
Far Cry 5	114 FPS	118 FPS
Devil May Cry 5	183 FPS	185 FPS
CS:GO	397 FPS	389 FPS
Ashes of the Singularity	112 FPS	118 FPS

1440p Çözünürlükte Ryzen 7 3800X ve Core i7-9700K Ortalama FPS Değeri Karşılaştırması:

Oyun	Ryzen 7 3800X	Core i7-9700K
Ortalama	%99	%100
Overwatch	230 FPS	220 FPS
Tom Clancy’s Division II	114 FPS	117 FPS
Rocket League	249 FPS	249 FPS
PUBG	145 FPS	157 FPS
GTA V	167 FPS	177 FPS
Far Cry 5	114 FPS	120 FPS
Devil May Cry 5	189 FPS	186 FPS
CS:GO	398 FPS	376 FPS
Ashes of the Singularity	112 FPS	113 FPS

Eş Zamanlı Oyun ve Yayın Performansı

Performans kıyaslamaları için ham oyun performansı kullanılsa da artık birçok oyuncu oyun sırasında yayın yapmaya da başladı. 2018 yılında 9 milyar insan saatinde oyun içeriği izlendi. Twitch de oyun yayıncılığı trendinin kalbinde yatıyor. Ancak Twitch yayını yapmak oyun oynarken performans düşüşüne sebep oluyor. Özellikle yüksek ayarlarda oyun oynandığında bu etki daha net hissedilebiliyor.

GPU kodlama işlemi yayıncılar arasında kullanılmaya başlansa ve zamanla daha iyi hale gelse de en iyi yayıncılar takipçilerine en iyi sonucu sunmak için işlemcileri ya da çift sistemleri kullanıyor. Yayınların kalitesi arttıkça ihtiyaç duyulan donanım gücü de artıyor.

AMD, Tom Clancy’s The Division II oyununu yaklaşık aynı fiyata sahip 12 çekirdekli Ryzen 9 3900X ve 8 çekirdekli Core i9-9900K işlemcisini kıyaslayarak yayın performansını değerlendirdi. Ryzen 9 3900X yüksek kalite gereksinimlerini sağlayarak izleyicilere akıcı bir yayın sağlamayı başardı. 9900K ise bu konuda başarısız kaldı. Yüksek kaliteye sahip yavaş kodlayıcı kullanılmadan 9900K ile iyi bir sonuç elde etmek mümkün olmadı.

• Ortalama Oyun Performansı (1440p):90 FPS (Ryzen 9 3900X) vs 90 FPS (Core i9-9900K)
• Twitch İzleyicileri Tarafından Görülen FPS (1080p) : 59 FPS (Ryzen 9 3900X) vs 1.6 FPS (Core i9-9900K) (OBS 1080p, 10000 Kbps CBR, Slow Quality Preset)

İçerik Üreticiler İçin Performans

İçerik üreticileri ciddi yüklerle karşılaşıyor ve birçok programda kod çözme, kodlama, renk skalası oluşturma ve daha fazlası için yüksek işlem gücü kullanılıyor.

Black Magic DaVinci Resolve

İşlemci	Core i9-9900K	Ryzen 9 3900X	Core i7-9700K	Ryzen 7 3800X	Ryzen 7 3700X	Core i5-9600K	Ryzen 5 3600X	Ryzen 5 3600
Tamamlama Süresi (Saniye, düşük  değer daha iyi)	162	104	237	155	156	336	210	211

Cinebench R20.0.6 Render

İşlemci	Core i9-9900K	Ryzen 9 3900X	Core i7-9700K	Ryzen 7 3800X	Ryzen 7 3700X	Core i5-9600K	Ryzen 5 3600X	Ryzen 5 3600
1T Skoru (Yüksek daha iyi)	517	521	499	510	499	473	486	469
nT Skoru (Yüksek daha iyi)	4,919	7,248	3,655	5,003	4,800	2,569	3,678	3,470

POV-Ray 3.7 Raytracing

İşlemci	Core i9-9900K	Ryzen 9 3900X	Core i7-9700K	Ryzen 7 3800X	Ryzen 7 3700X	Core i5-9600K	Ryzen 5 3600X	Ryzen 5 3600
n1 Skoru (Yüksek daha iyi)	5,502	6,820	4,389	4,798	4,624	3,139	3,565	3,399

Handbrake 1.0.7 Kodlama

İşlemci	Core i9-9900K	Ryzen 9 3900X	Core i7-9700K	Ryzen 7 3800X	Ryzen 7 3700X	Core i5-9600K	Ryzen 5 3600X	Ryzen 5 3600
Tamamlama Süresi (4K’dan 1080p AppleTV3 Formatına, Düşük daha iyi)	424	361	491	446	429	747	581	600

Adobe Premiere Pro CC 2017 Kodlama

İşlemci	Core i9-9900K	Ryzen 9 3900X	Core i7-9700K	Ryzen 7 3800X	Ryzen 7 3700X	Core i5-9600K	Ryzen 5 3600X	Ryzen 5 3600
Tamamlama Süresi (4K’dan 1080p x264 Formatına, Düşük daha iyi)	896	609	1,095	785	802	1,540	1,036	1,094

Platform Testleri

Genellikle donanımları kıyaslamak için platform testleri kullanılıyor. PCMark 10 gibi test platformları genel sistem karşılaştırması için daha uygunken, AIDA64 gibi uygulamalar belirli değerlerin karşılaştırmasını sunarak platformların kapasiteleri hakkında fikir veriyor.

PCMark 10 Standart

İşlemci	Core i9-9900K	Ryzen 9 3900X	Core i7-9700K	Ryzen 7 3800X	Ryzen 7 3700X	Core i5-9600K	Ryzen 5 3600X	Ryzen 5 3600
Skor (Yüksek daha iyi)	7,419	7,675	7,266	7,422	7,377	6,736	7,157	6,891

Mozilla Kraken

İşlemci	Core i9-9900K	Ryzen 9 3900X	Core i7-9700K	Ryzen 7 3800X	Ryzen 7 3700X	Core i5-9600K	Ryzen 5 3600X	Ryzen 5 3600
Süre (ms, düşük daha iyi)	761	696	764	705	715	810	717	743

3DMark Time Spy

İşlemci	Core i9-9900K	Ryzen 9 3900X	Core i7-9700K	Ryzen 7 3800X	Ryzen 7 3700X	Core i5-9600K	Ryzen 5 3600X	Ryzen 5 3600
Skor (Yüksek daha iyi)	11,117	11,139	10,625	10,769	10,771	9,937	10,246	10,173

Windows 10 Zamanlayıcı Değişiklikleri

Mimarideki ve ön bellekteki önemli değişiklerin yanı sıra 3. nesil AMD işlemciler gücünü Windows 10 işletim sistemiyle daha iyi bir uyum yakalayarak arttırıyor. Özellikle Windows 10 Mayıs 2019 güncellemesi (Sürüm 1903) ile birlikte bu işlemcilerin performansını arttıracak önemli yenilikler yapıldı.

Topoloji Farkındalığı

Bu farkındalık sayesinde Windows işlem zamanlayıcıları, işlemleri ikinci ya da üçüncü CCX (dört çekirdekli işlemci bloğu) içerisine yerleştirmeden ya da taşımadan önce tek bir CCX içerisinde çalıştırabiliyor. Özellikle işlem yüksek çekirdek senkronizasyonu ya da sık ön bellek erişimini gerektiriyorsa kümelenmiş çekirdek yaklaşımı kaynaklara en az gecikme ile erişimis ağlıyor.

Her işlem bu değişiklikten fayda göremese de fayda gören işlemlerde fark belirgin olarak ortaya çıkıyor. Özellikle DirectX 9 kütüphanesini kullanan oyunlarda veya CPU hassas grafik ayarları kullanıldığında fayda daha çok ortaya çıkıyor.

Topoloji farkındalığı Windows 10 Sürüm 1903 ile birlikte otomatik olarak etkinleştiriliyor. Yapılan testlerde bu güncelleme oyunlarda %6-15 arasında performans katkısı sağlıyor.

UEFI CPPC2 Arayüzü

CPPC2 (İşbirlikçi Güç ve Performans Kontrolü), UEFI standardı içerisinde saat hızlarının seçimi için kullanılan yeni bir yöntem ve klasik pState modelinin yerini alıyor. pState saat hızı seçimi 30 ms kadar sürebilirken, işlemcinin kendi firmaware’i bunu 1-2 ms düzeyinde gerçekleştirilebiliyor. Bu değişiklik özellikle web sayfası render’lama ya da uygulama başlatılmasında etkisini gösteriyor.

Bu arayüzün değişiklerinden tam olarak faydalanmak için 7 Temmuz tarihinde kullanıcılara sunulacak chipset sürücüsünü (1.07.07.0725) yüklemek gerekiyor.

PCMark 10 Uygulama Başlatım Skoru (Ryzen 7 3800X) : 14,724 vs 15,358 (+%4, UEFI CPPC2 Kullanılırken)

PCMark 10 Tarayıcı Gezinti Skoru (Ryzen 7 3800X) : 8,918 vs 9,462 (+%6, UEFI CPPC2 Kullanılırken)

Precision Boost Overdrive

Precision Boost 2 teknolojisinin sunduğu avantajlardan bahsetmiştik. Precision Boost Overdrive (PBO) özelliği sayesinde PPT, TDC, EDC güç limitleri genişletilerek anakartın desteklediği değerlere yükseltilebiliyor. Böylelikle CPU daha fazla güç çekebiliyor ve daha yüksek voltajı uzun süre tutabiliyor. Elde edilen ekstra enerjiyle birlikte uzun süreli işlemlerde daha fazla çekirdeğin maksimum etkili frekansa ulaşması sağlanıyor.

Varsayılan olarak PBO özelliği maksimum işlemci frekansını kullanıcı aksi ayarı kullanmadıkça değiştirmiyor. Ancak 3. nesil Ryzen işlemcilerle birlikte kullanıcılara +200 MHz ekstra saat hızı artış imkanı sunuluyor. “Auto OC” olarak adlandırılan bu özellik PBO özelliğinden ayrı olarak kullanılabilse de her iki özelliğin birlikte kullanılması tavsiye ediliyor. AMD Ryzen Master programı aracılığıyla ya da BIOS üzerinden 25 MHz aralıklarla bu değerleri değiştirmek mümkün. Ancak bu özelliğin tüm çekirdekler için daha yüksek saat hızı sunmayı garantilemediğini de belirtmek gerekiyor.

Precision Boost Overdrive özelliği işlemcinin elle hız aşırtma yapılmış gibi AMD standartlarından daha üst değerlerde kullanılmasını sağlıyor. Bu yüzden bu işlemi yapmadan önce kullanıcıdan garantinin geçersiz kaldığına dair bir onay alınıyor.

	Varsayılan	Elle Hız Aşırtma	PBO + AutoOC
1T Frekansı	Varsayılan	Kullanıcı Kontrolünde	+200 MHz’e Kadar
nT Frekansı	Varsayılan	Kullanıcı Kontrolünde	+200 MHz’e Kadar
Güç Limitleri	Varsayılan	Kullanıcı Kontrolünde	Mobo Tarafından Yönetiliyor
Boşta Saat Hızının Düşürülmesi	Evet	Hayır	Evet
Garanti	Evet	Hayır	Hayır
Precision Boost 2	Etkin	Kapalı	Etkin
Performans	Varsayılan	Artmış	Artmış

AMD Ryzen Master

Tüm Ryzen işlemciler gibi 3. nesil Ryzen işlemciler de tam olarak kilidi açık şekilde geliyor. Windows üzerinde yeni hız aşırtma olanaklarını denemek isteyen kullanıcılar AMD Ryzen Master programını güncellenen özellikleriyle birlikte kullanabiliyor.

Özellikle overclock için Precision Boost Overdrive (PBO), Package Power Tracking (PPT), Thermal Design Current (TDC), Electrical Design Current (EDC) ayarlamak mümkün.

En hızlı silikona ve en hızlı çekirdeğe sahip işlemci ünitelerini görmek de mümkün. Özellikle tek çekirdek saat hızı rekorunu kırmak isteyen kullanıcılar için bu özellik faydalı olacak.

Yeni Ryzen Master uygulamasıyla kullanıcılar, her işlemci ünitesinin saat hızını bağımsız olarak da ayarlayabiliyor ve işlemci topolojisine de program aracılığıyla ulaşabiliyor.

AMD X570 Yonga Seti

Ryzen 3 işlemcilerle birlikte yeni X570 yonga seti de kullanıcılara sunuluyor. Global Foundaries tarafından 14 nm kullanılarak üretilen bu yonga seti, Ryzen 3 işlemcilerin 12nm G/Ç çipi temel alınarak üretildi. 3. nesil Ryzen işlemcilerle birlikte X570 anakartları daha yüksek hızlı portlar sunuyor.

	USB 10 Gbps	USB 480 Mbps	SATA 6 Gbps	Kullanılabilir/Toplam PCIe 4.0 Hatları
AMD X570 Yonga Seti	8’e Kadar	4’e Kadar	12’ye Kadar	16/20
3. Nesil Ryzen İşlemciler	4’e Kadar	0	2’ye Kadar	20/24
Toplam AM4 G/Ç Soketi	12’ye Kadar	4’e Kadar	14’e Kadar	36/44
Rakibi	6’ya Kadar	4’e Kadar	8’e Kadar	0

DDR4 Konfigürasyonları

3. Nesil Ryzen işlemcileri 128 GB’a kadar DDR4 konfigürasyonlarını destekliyor. (4×32 GB DIMM, 8×16 Gbit)

DIMM Konfigürasyonu	Bellek Dizimi	Desteklenen Resmi Aktarım Hızı (MT/s)
2/2	Tekli	DDR4-3200
2/4		DDR4-3200
4/4		DDR4-2933
2/2	Çift	DDR4-3200
2/4		DDR4-3200
4/4		DDR4-2667

Geriye Dönük Uyumluluk: X570 Öncesi

AM4 platformu birden fazla nesil desteği sunan ender platformlardan birisi olarak kullanıcıların karşısına çıkıyor. AMD’nin AM4 platformunu 2020 yılına kadar destekleyeceği sözünün ardından AM4 anakartlarının çoğu 3. nesil Ryzen işlemcileri destekleyecek şekilde BIOS güncellemelerini aldı.

	1. Nesil Ryzen İşlemciler	Radeon Grafiklerine Sahip 1. Nesil Ryzen İşlemciler	2. Nesil Ryzen İşlemciler	Radeon Grafiklerine Sahip 2. Nesil Ryzen İşlemciler	3. Nesil Ryzen İşlemciler
X570			+	+	+
X470	+	+	+	+	+
B450	+	+	+	+	+
X370	+	+	+	+	Beta BIOS Güncellemesi Aracılığıyla
B350	+	+	+	+	Beta BIOS Güncellemesi Aracılığıyla
A320	+	+	+	+

Genel uyumluluk tablosu bu şekilde oluşsa da bazı üreticiler tarafından AMD bu tablo dışına çıkacak şekilde yetkilendirilmiş. Örneğin Biostar bazı A320 anakartları için 3. nesil Ryzen işlemci desteği getirdi.

PCI Express 4.0

Dünyanın ilk PCI Express 4.0 destekli platformu X570 platformu. PCI Express 4.0 daha fazla performans sunuyor ve yeni nesil SSD’lerin de önünü açıyor.

• DaVinci Resolve NLE FPS : 37 vs 48 (+%30, PCI Express 4.0)
• 3DMark PCIe Özellik Testi FPS : 13.6 vs 23 (+%69, PCI Express 4.0)
• 3DMark PCIe Özellik Testi Bant Genişliği : 12.9 vs 21.8 GBps (+%69, PCI Express 4.0)
• CrystalDiskMark Ardışık Okuma Performansı : 3.3 vs 5 GB/s (+%51, PCI Express 4.0 ve uyumlu SSD’lerle)
• CrystalDiskMark Ardışık Yazma Performansı : 3.2 vs 4.3 GB/s (+%35, PCI Express 4.0 ve uyumlu SSD’lerle)

AMD, PCI Express 4.0 desteğinin eski donanımlarla uyumluluğunu kararlı şekilde sağlayamayacağı için X570 öncesi yonga setine sahip anakartlara PCI Express 4.0 desteği sağlanmayacak.

Sonuç

Ryzen 1000 serisi ile birlikte tekrar Intel ile rekabet edebilir halen gelen AMD, Ryzen 2000 evrimi ile çekirdek sayısını artırmış ve pazar payını inanılmaz düzeyde artırmayı başarmıştı. Ryzen 3000 ve X570 platformu ise firmanın çekirdek sayısı konusunda devrim yaptığı ve ilk defa kullanıcıları PCI Express 4.0 ile buluşturduğu bir platform oldu. AMD, 3. nesil Ryzen işlemcilerle birlikte sadece Intel ile rekabet etmiyor, firma artık kendi Threadripper platformunu dahi “eski” hale getiriyor. Intel’in X299 platformundaki işlemcilerine de göz diken Ryzen 3000 serisi, AMD’nin 50. yılına yakışır şekilde tarih yazıyor. Son olarak benzer bir ivmeyi Radeon ailesinde de beklediğimizi belirtelim.