AMD’nin X570 çipsetiyle donatılmış olan, 2. ve 3. jenerasyon Ryzen işlemcilerle uyumlu Gigabyte X570 Aorus Pro anakartını inceliyoruz.
AMD, yeni nesil Ryzen işlemcileriyle beklentilerin çok üzerinde bir başarı yakaladı. Kısa süre önce üçüncü nesli piyasaya çıkarılan Ryzen işlemcileri kullanmak için AM4 soketli bir anakart edinmek gerekiyor. Gigabyte markası da AMD çipsetli uygun anakartlar üretiyor. Yeni X570 çipsetiyle donatılmış olan Aorus Pro, yeni bir Ryzen sistem toplamak isteyenler için piyasada mevcut seçenekler arasında. Biz de bu incelemede X570 Aorus Pro anakartı yakından inceledik.
Güç fazları
12+2 güç fazı kullanan Aorus Pro, bununla birlikte International Rectifier şirketinin geliştirdiği IR3550 PowIRstage dijital voltaj düzenleyicisini kullanıyor. İşlemciye 60 ampere kadar güç sağlayabilen bu çözüm, düşük fiyatlı anakartlarda tercih edilen geleneksel çözümlere göre daha verimli ve serin çalışıyor. Yani Gigabyte X570 Aorus Pro anakartın, 16 çekirdekli Ryzen R9 3950X işlemciyi besleyebilecek gücü sağladığını rahatlıkla söyleyebiliriz.
Soğutma
Anakartın güç fazlarının üzerinde duran soğutucu iki parçadan oluşuyor. Daha şık görünen büyük ve kalın aluminyum blok soketin üstünde tutuluyor. Isı borusuyla ona bağlı ince ve sık alüminyum kanatçıklar ise giriş/çıkış yuvalarının üzerini örten plastik kaplamanın altına gizlenmiş. Son yıllarda çoğu üreticinin bu tarzı benimsediğini görüyoruz.
Çipset diğer X570 anakartlarda gördüğümüz gibi aktif şekilde soğutuluyor. Gigabyte burada çipset üzerine 4 adet yaylı vidayla oturan kalın bir alüminyum blok kullanmış. Bloğun ortasındaki fanın devir hızı ayarlanabilir, ayrıca 60.000 saat ömürlü kaliteli bir rulman da kullanmış.
Anakart üzerinde 7 adet 4 pinli hibrit fan bağlantısı var. Hibrit bağlantılar; hem 4 pinli PWM fanlarınızı, hem de 3 pinli olup voltaj kontrolü ile çalışan fanları bu bağlantılara takıp kullanabileceğiniz anlamına geliyor. Bunun yanı sıra anakartın belirli noktalarına anlık ısı ölçümü için ısı sensörleri konmuş. Bunlar arasında işlemci soketi, işlemci güç fazları, PCI express yuvaları ve X570 çipset var.
Bellek
Anakarttaki 4 adet bellek yuvasına maksimum 128 GB ECC veya ECC olmayan bellek modülleri takılabiliyor. Modül başına 32 GB’a kadar destek veriliyor. AMD, X570 platformunda çift kanal bellek mimarisi kullanıyor. Bu sebeple minimum iki modül ile kullanmak, maksimum bellek bant genişliği elde etmenizi sağlayacaktır. Ayrıca bellek yuvalarının çelik desteklerle korunduğunu belirtmemizde fayda var.
Desteklenen maksimum bellek hızları konusunda 3. jenerasyon AMD Ryzen işlemciler resmi olarak 3200 Mhz’e kadar destek veriyor. Ancak bunun üzeri hızlar da mümkün. Gigabyte 4400 Mhz’e kadar hız aşırtma ile destek veriyor.
Bizce fiyat/performans açısından 3600Mhz CL16 bellekler şu an Ryzen işlemcilerde kullanmak için çok uygun. Ama en iyi performansı almak istiyorsanız 3733Mhz CL17 bellek kitlerine bakabilirsiniz.
Ancak Technopat olarak 3. nesil Ryzen işlemcilerde 3733 Mhz üzeri bellek önermiyoruz. Çünkü AMD’nin işlemci içi haberleşmede kullandığı veriyolu Infinity Fabric’in de hızı 3733Mhz’e kadar bellek frekansıyla doğru orantılı, yani 1:1 şeklinde artıyor. Infinity Fabric daha hızlı çalışamadığı için bu eşiği geçtikten sonra Infinity Fabric bölücü kullanmaya başladığından, daha düşük performans elde ediyorsunuz.
Giriş çıkış yuvaları
Anakartın üzerinde oldukça güncel USB portları olduğunu fark ettik. Bu hemen her X570 çipsetli anakartta görebileceğimiz güzel bir özellik. AMD, kullanıcının hizmetine sunulabilecek potansiyel USB 3.2 gen2 port sayısını oldukça artırmış.
Anakartın arkasında 2 adet kırmızı renkli tip A, USB 3.2 gen2 port var. Buna ek olarak 2 adet USB 3.2 gen2 tip C yuva mevcut. Bu yuvalardan biri anakart arkasında, diğeri de kasa önüne bağlantı yapılmak üzere anakart üzerinde yer alıyor. Yani toplamda 4 adet 3.2 gen 2 sürüm yuva mevcut.
Bunlar 3.2 gen1 portlara göre 2 kat hızlı, yani 10 Gigabit saniye veri aktarım hızına sahip. İleride bu portları destekleyecek flaş disk ve harici SSD’lerin yaygınlaşıp ucuzlayacağı düşünüldüğünde, bu portlara fazlaca sahip olmak iyi bir yatırım olabilir.
Bu hızlı yuvaların yanı sıra arka panelde 2’si mavi, biri beyaz renkte olmak üzere 3 adet, anakart üzerindeki bağlantılarda da 4 adet USB 3.2 gen1 yuva bağlantısı mevcut. Son olarak 4’ü anakart arkasında, 4’ü anakart üzerindeki bağlantılarla olmak üzere, 8 adet USB 2.0 yuva bulunuyor.
USB yuvalara değindikten sonra bu anakartın içinde dahili GPU barındıran Ryzen APU’lara destek verdiğini belirtelim. Bunu arkasındaki HDMI portundan anlayabiliyoruz. HDMI 2.0 sürüm olan bu yuva üzerinden 4K@60Hz görüntü alabiliyorsunuz.
Anakart üzerindeki RJ45 LAN portu Intel kontrolcüye bağlı ve 10/100 Megabit ve 1 Gigabit hızları destekliyor.
Ses çıkış yuvalarının da kalabalık olduğunu görüyoruz. Anakartın ALC1220-VB dahili ses kartı 7.1 kanala kadar destek sunuyor. Ayrıca optik S/PDIF çıkış da mevcut.
RGB aydınlatma
Anakart üzerinde 2 noktada RGB aydınlatma bulunuyor. Bunlar giriş çıkış yuvalarının üzerindeki plastik parçada ve ses bileşenlerini anakartın geri kalanından izole eden çizgi üzerinde. Bunun yanı sıra anakart üzerinde 2 adet tipik ve 2 adet adreslenebilir RGB şerit led kontrol pinleri var. Ancak Gigabyte’ın RGB Fusion 2.0 yazılımının daha fazla geliştirilmesi gerekiyor.
PCI Express 4.0
X570 çipsetin getirdiği en büyük yenilik belki de PCI-Express arabiriminin 4.0 sürümü. Tabi 4.0 sürümüne geçebilmek için işlemcinizi de 3. jenerasyon Ryzen serisinden seçmeniz gerekiyor. PCI Express 4.0 ile ikiye katlanan bant genişliği sayesinde, artık çoklu GPU kullanım senaryolarında x8 modunda çalışan yuvalar performans kaybına sebep olmuyor. Gerçi PCI-E 3.0 8x/8x konfügrasyonunda bile ancak çok güçlü ekran kartları kullandığınızda ufak bir kayıp görebiliyordunuz.
Yine de elimizde fazla fazla bant genişliği olması önümüzdeki yıllarda çıkacak çok daha güçlü ekran kartlarını sorunsuz çalıştırmak için iyi. 4.0 sürümün pratik anlamda asıl kullanışlı olduğu nokta M.2 NVM Express SSD’lerin sürüm 3.0 x4 yuvaların maksimum hızlarına ulaşmış olmasıydı. 4.0 ile bant genişliği 2 kat artırılarak son kullanıcıya 5000 MB/sn okuma yazma hızlarına varan SSD’ler sunulabiliyor.
PCI-Express Yuvalar
Bu anakart üzerinde 5 adet PCI-Express yuva bulunuyor. Bunlardan ikisi Gigabyte’ın PCI-Express Armor adını verdiği çelik desteğe sahip. Ağır ekran kartlarıyla kullanım için düşünülmüş. Bu çelik destekli yuvalardan ilki tek ekran kartı takacaksanız x16 modunda çalışıyor ve tek ekran kartlı kullanılacaksa buraya takılması gerek.
İkinci çelik destekli yuva x8 modunda çalışıyor. Bu iki yuvaya birden ekran kartı takmanız durumunda ikisi de x8 modunda çalışıyor. Anakart üzerindeki diğer fiziksel x16 yuva çipsete bağlı ve elektriksel olarak en fazla 4.0 x4 modunu destekliyor. Geriye kalan diğer fiziksel 4.0 x1 yuvalar da çipsete bağlılar.
Depolama
Anakart üzerinde 2 adet SATA ve Nvm Express SSD uyumlu M.2 yuva var. Bu yuvalar 22110 gibi oldukça uzun M.2 SSD form faktörüne destek verebiliyor. Her ikisi de aynı anda PCI-Express 4.0 x4 modunda çalışabiliyor. Bu M.2 yuvaların üzerinde soğutucu olarak termal pedli kalın alüminyum bloklar bulunuyor.
6 adet de SATA 6 Gigabit port barındıran anakart, ortalama bir kullanıcının depolama ihtiyaçlarını fazlasıyla karşılayacak şekilde tasarlanmış. Günümüzde çoğu üst seviye bilgisayar kullanıcısının sistem sürücüsü olarak bir adet M.2 NVM Express SSD ve depolama amaçlı bir veya birkaç sabit disk veya SATA SSD kullandığı düşünülürse, anakartın sunduğu depolama çözümünün fazlasıyla yeterli olduğunu görebiliriz.
Q-Flash Plus: İşlemcisiz, belleksiz ve GPU’suz BIOS güncellemek
Oldukça faydalı bir başka özellik de sistem bileşenleri takılı olmadan BIOS güncelleyebilmek. Yeni çıkan bir işlemci edindiniz ve elinizdeki BIOS sürümünün bu işlemciyi desteklemediğini fark ettiniz. Eskiden bu durumla karşılaştığınızda bir yerlerden eski nesil işlemci edinip BIOS güncelleyip öyle bilgisayarınızı kullanmaya başlayabilirdiniz.
Q-Flash Plus ile tek yapmanız gereken güncel BIOS dosyasını indirip bir Flash diske kopyalamak, adını “gigabyte.bin” yapmak. Bunu anakartın arkasındaki beyaz USB portuna takıp anakart üzerindeki Q-Flash butona bastığınızda, anakartınız güncellemeyi kendisi yapacaktır.
Ses kartı
Anakartın dahili ses çözümünün Realtek’in ALC1220 yongasını içerdiğini görüyoruz. Gigabyte bu yongayı bir miktar özelleştirip sonuna -VB ibaresini eklemiş. Fark ise mikrofon kanalındaki sinyal/gürültü oranının 92Db’den 110Db/ye çekilmiş olması.
Bunun yanı sıra Gigabyte anakartın ses bölgesinde Hi-Fi ürünlerinde sıkça tercih edilen WIMA FKP2 ve Chemicon kapasitörler kullanmış. Ses bileşenlerinin yer aldığı PCB bölgesinin elektromanyetik parazit üreten diğer bileşenlerden ayrıldığını belirtelim. Bu sayede dipses gibi gürültüler engelleniyor.
Sonuç
Gigabyte X570 Aorus Pro, çok aşırı gösterişli özellikler içermeyen orta seviye bir anakart olmuş. Yeni nesil Ryzen işlemcilerle bütçenizi fazla hırpalamadan bir PC toplamak istiyorsanız, tercih edilebilecek bir seçenek olmuş. Bu anakartın bir de WI-FI ve versiyonu var. Eğer masaüstü bilgisayarınızda Wi-Fi ve Bluetooth bağlantısı sizin için önemliyse o sürümü de tercih edebilirsiniz.
