3.nesil AMD Ryzen Threadripper 3000 serisi işlemciler için geliştirilen ASUS Prime TRX40-PRO ve ASUS ROG Zenith II Extreme anakartların özelliklerine yakından bakıyoruz. Videomuzda TRX40 platformunun farklarını ve nelerin değiştiğini öğrenebilirsiniz…
Threadripper’ın Kısa Tarihçesi
AMD X399 platformu ve 2.nesil Threadripper işlemcileriyle bağımsız içerik üreticilerine ve profesyonellere yeni olanaklar sağladığını ilk incelemelerimizden beri söylüyoruz. AMD’nin daha önceleri erişilmesi mümkün olmayan bu kadar çok sayıda çekirdeği ve işlem gücünü nispeten uygun fiyat aralıklarına çekmesi sayesinde daha büyük stüdyoların gücü dahilinde olan karmaşık projeler artık hevesli yaratıcı bireylerin de imkanları dahilinde.
9000 USD yerine 2000 USD
Yunan mitolojisinde ateşi tanrılardan alıp insanlara kazandıran Prometheus’un hikayesini bilenler bilir. Bir nevi Threadripper’a işlemcilerin Prometheus’u diyebiliriz. Çünkü Threadripper’a en yakın Intel’in Xeon Platinium 28 çekirdekli işlemci 9000 dolar civarına satın alınabiliyorken 32 çekirdekli, 2.nesil Threadripper 2990WX sadece 2000 dolar fiyat etiketine sahip. Haliyle bunun devrimsel sonuçları olmamasını beklemek mümkün değil.
Bugün masamızda AMD’nin 3.nesil Threadripper işlemcileriyle kullanılan TR40X çipsetini kullanan iki tane anakart var. ASUS Prime TRX40-PRO ve ASUS Republic of Gamers Zenith II Extreme.
X399 ile TRX40 arasındaki farklar
AMD maalesef PCI-Express 4.0 ve güç gereksinimleri sebebiyle sokette bazı değişiklikler yaparak yeni nesil Threadripper işlemcilerin eski soket olan TR4 ile uyumunu kaldıdı. Yeni soketin adı Strx4 oldu. 3. Nesil Threadripper işlemciler çalışmak için bu sokete ihtiyaç duyduğu gibi eski nesil Threadripper işlemciler de yeni soket ile uyumsuz.
TRX40 platformu 88 PCI Express hattıyla geliyor ve 72 tanesi kullanıcılar tarafından değerlendirilebiliyor. Bunlar PCI Express 3.0’dan 2 kat hızlı olan 4.0 sürüm standardandında. Yani devasa bir bant genişliği artışından bahsediyoruz burada. Ayrıca TRX40 çipseti X399’a göre daha fazla USB ve depolama yuvaları destekliyor.
Aynı kalan nokta ise soğutucu desteği. Soketin soğutucu montaj tasarımı değişmediğinden önceki nesil Threadripper işlemcilerinizde kullandığınız soğutucuları 3. Nesil Threadripper’lar ile kullanabiliyorsunuz. Eğer 24, 32 veya 64 çekirdekli 3.nesil Threadripper işlemcilerden birini kullanacaksanız dikkat etmeniz gereken nokta soğutucuların 280W TDP desteği olması.
Biraz bu anakartlara yakından bakarsak Prime modelinin biraz daha uygun fiyatlı ve özellikleri kırpılmış ve daha sade görünümlü olduğunu görüyoruz. VRM ve m2. SSD soğutucu bloklarında gri, arka giriş çıkış yuvalarıyla çipset soğutucusu üzerinde beyaz plastik kaplama tercih edilmiş.
Özellikler
3 adet PCI Express 4.0 x4 veriyolunu kullanan m.2 SSD yuvası görüyoruz. Bunlardan ikisi soğutucunun altında, biri de dikey montaj yapılmak üzere bellek yuvalarının yanında bulunmakta.
Bağlantılara baktığımızda arkada anten yuvası görmüyoruz, bu da dahili kablosuz internetin olmadığı anlamına geliyor. LAN yuvası olarak da 1 adet Gigabit Ethernet destekleyen yuva görmekteyiz arkada. Ses yongası olarak anakart üzerinde ASUS’un üst seviye anakartlarında tercih ettiği 8 kanallı Realtek ALC S1220 var.
Republic of Gamers Zenith II Extreme ise beraberinde bolca aksesuarla gelen ve pek çok özellikle donatılan bir anakart. En çok dikkatimizi çeken konulardan birisi Zenith II Extreme aşırı ağır oluşu. İşlemci soketinin üzerine baktığımızda büyük vrm soğutucusunun çift küçük fanlı aktif soğutmaya sahip olduğunu görüyoruz. Soketin solunda bu soğutucuya bakır ısı borusuyla bağlı devasa yekpare bir alüminyum bloğu var. Bu ikisi ağırlığın ana sebebi. Anakartın arkasındaki metal arka plaka da bir diğer sebebi.
Zenith’in ilk versiyonunda da yer alan ve ASUS’un DIMM.2 adını verdiği modül, DIMM olarak bilinen bellek modüllerinin form faktörünü kullanan ancak aslında üzerine 2 adet m.2 SSD alabilen bir genişleme kartı. İlk Zenith’te çıplak olarak sunulan bu modül, ikinci revizyonda eklenen soğutucu beklenen bir özellikti.
Depolama konusunda Zenith II tam tamına 5 adet m2 yuvaya sahip. Bu yuvaların DIMM.2 ve anakart üzerinde olanları soğutmalı PCI-Express 4.0 x4 destekli. Son olarak anakart arkasında da bir adet m2 yuva bulumakta.
Ses konusunda Zenith II yine beklentilerin üzerine çıkıyor ve ROG Supreme FX S1220’ye ek olarak ESS’nin ESS9018Q2C dijitalden analoğa dönüştürücüsünü barındırıyor.
Bağlantı kanadında anakart üzerinde dahili 10Gigabit Ethernet yuvası görüyoruz. Bu yuva Aquantia’nn AQC-107 kontrolcü yongasına bağlı. Tabiki kablosuz ağ da mevcut ve Intel AX200 kontrolcü ile 802.11ax wi-fi standardı ile Bluetooth 5.0 desteği sunulmakta.
Her iki anakartta da 16 güç fazı bulunuyor. Ancak Zenith II’de özellikle Infineon markasının TDA21472 model fazları kullanılmış. Kullanılan bobinler ve diğer elektronik bileşenler de özenle seçilerek işlemci güç iletiminin sorunsuz olmasına yüksek özen gösterilmiş.
RGB aydınlatma konusunda her iki anakart da 2 adet 4 pinli RGB bağlantısı ve 3 pinli adreslenebilir RGB bağlantısı barındırıyor. Zenith II ise üzerindeki farklı noktalara konumlandırılmış RGB aydınlatma bölgeleri ve renkli OLED ekran ile ile bir adım öteye geçiyor.
Her iki anakartın güç girişlere baktığımızda Prime modeli 2 8 pinli işlemci güç girişi ile günümüz üst seviye anakartlarıyla benzerlik gösterirken Zenith II Extreme bu girişlere ek olarak 6 pinli PCI-Express güç girişi de barındırıyor. Bu anlamda pek çok özelliğin hız aşırtma konusunda sınırları zorlamak isteyen kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılamaya dönük olarak tasarlandığını söyleyebiliriz.
İlk Değerlendirme
Eğer sade görünüşlü bir anakart istiyor ya da bütçenizin büyük kısmını zaten oldukça maliyetli olan yüksek çekirdekli Threadripper işlemcinize ve yüksek kapasiteli belleğe ayırıp anakarttan ve diğer bileşenlerden tasarruf etmek istiyorsanız Prime da gayet güzel ve yeterli bir anakart aslında. Sunduğu USB ve depolama yuvaları çok sayıda ve soğutması yeterli. Zenith II Extreme ise bilgisayarların günümüzde saf beygir gücü açısından ulaşabilecekleri zirveyi temsil ediyor. Üst seviye bir Threadripper işlemci, özel sıvı soğutma, yüksek hızlı bellek modülleri, PCI-Express 4.0 SSD’ler ile birleştirdiğinizde muazzam sistemlere ev sahipliği yapabilir bu anakart.
Bu anakartlarla ilgili ve özellikle 3970X ve 3960X ile ilgili ek bilgileri ilerleyen dönemde işlemeyi, sizlere yine güzel ve öğrenmesi zevkli noktaları aktarmayı planlıyoruz. Bu konudaki ilk yorumlarımızı daha önceki videomuzda da görebilirsiniz: Threadripper 3970X ve 3960X Duyuruldu
