RAM alırken veya yükseltme yaparken dikkat etmeniz gereken noktalara bakıyoruz.
RAM‘ler, birbiri ile uyum içinde çalışması gereken bileşenler. Öte yandan sistem toplarken veya mevcut bilgisayara bellek eklemesi yaparken kullanıcıların karşısına birçok değer çıkmakta. Anakart uyumu, MHz ve CL (CAS Latency) değerleri, voltaj değeri ve daha birçok etken barındıran RAM seçiminde uyumu nasıl sağlayabileceğinize bakıyoruz.
Yeni Bir RAM Almak İstiyorum
Yeni bir bellek alırken ilk olarak anakart ile olan uyumuna dikkat etmemiz gerekiyor.
- Örneğin DDR3 tabanlı bir anakart kullanıyorsak DDR3, DDR4 bir anakart kullanıyorsak DDR4 bir RAM almamız gerekmekte. Bu konuda maalesef geriye dönük uyumluluk söz konusu değil.
- İkincisi ise anakartımızın desteklediği bellek frekansı. Örneğin anakartımız en fazla 2133 MHz bellek destekliyorsa 3200 MHz bir bellek almamızın bize hiçbir faydası yok. Aldığımız ürün anakartımızın desteklediği en yüksek frekansta çalışacaktır. Her ne kadar bazı anakartlarda overclock ile bunun üstüne çıkabilsek de bunun kararlı olacağının bir garantisi yok.
- Bir diğer nokta ise anakartımızda bulunan RAM slot sayısı. Kartta eğer 2 adet slot var ise en fazla bu sayıda bellek takabiliriz. Örneğin, 4X8 32 GB bellek kullanmak istiyorsak 4 slotlu bir anakarta ihtiyacımız var. Çift slotlu bir anakartta 32 GB’a ulaşmak için 2 x 16 GB tercih edebiliriz.
- Sisteminize 2 ve üzeri sayıda bellek takmak ve çift kanal performansından yararlanmak istiyorsanız, öncelikle kit olarak satılan ürünleri tercih etmenizi öneriyoruz. Bu ürünler aynı seri numarası ile birlikte dual kit olarak tek pakette satılmakta. Eğer aşırı yüksek fiyat vb. gibi bir durumdan dolayı dual kit bir ürün tercih etmek istemiyorsanız, ilk seçenek olarak tek olarak satılan ürünlerin aynısından 2 adet sipariş verebilirsiniz.
RAM Yükseltmesi Yapmak İstiyorum
Mevcut sistemimizde bir RAM takılıysa, çift kanal kullanımı ve performansınızı yükseltmek için bir ürün alacaksanız dikkat etmeniz gereken durumlar var.
- Öncelikli olarak elinizde bulunan ürün ile birebir aynı ürün almaya özen gösterin. Aynı ürünlerin değerleri de birebir aynı olacaktır. Önceliğimiz, elimizde bulunan ürün ile birebir aynı marka, modelde ve takip eden seri numarasına sahip ürün tercih etmek.
- Elinizdeki aynı ürün artık satışta değil veya buldunuz ama piyasada olmadığı için aşırı derecede pahalı mı? Bu durumda ise öncelik olarak yine aynı markaya yönelmeye çalışın. Hatta aynı marka ve modelin bir değişik versiyonu da satışta olabilir.
- Burada daha da önemli bir tercih mevcut belleği satıp yine kit bellek almak olacaktır. Bu, bellekler arası uyum sorununu ortadan kaldıracaktır.
- Farklı marka ve model ürün mü almak zorundasınız? Bu durumda ise mevcut ürünün değerleri ile birebir aynı değerlerdeki bir ürün almaya özen gösterin. İkinci alacağınız ürünün aynı MHz, CL ve voltaj değerlerinde olması sorun çıkma olasılığını en aza indirecektir. Ayrıca üründe kullanılan çiplerin aynı olması da en önemli etkenlerden biri.
- Örneğin ikinci ürünün MHz değerleri tutmuyor, bu durumda ise mümkün oldukça diğer değerler tutarlı olmalı. Aynı şekilde CL değeri farklı ise de MHz ve voltaj değerlerine dikkat edilmeli. Voltaj değerleri ise oldukça önemli. Belirttiğimiz gibi önceliğimiz aynı ürünleri tercih etmek.
Farklı RAM’ler Birlikte Çalışırsa Ne Gibi Sorunlar Çıkabilir?
- Sistemi açılmayabilir veya görüntü alamayabilirsiniz.
- Sistem açılsa bile RAM’lerden birinin çalışmadığını, buna bağlı olarak kullanılabilir RAM miktarının düşük olduğunu görebilirsiniz.
- Kullanım esnasında sürekli mavi ekran veya yeniden başlatma sorunlarıyla karşılaşabilirsiniz.
- Herhangi bir hata ile karşılaşmasanız bile oyun veya günlük işlerde takılma/donma sorunlarıyla karşılaşabilirsiniz.
Farklı Özelliklerdeki RAM’ler Birlikte Hangi Değerlerde Çalışır?
Farklı değerlerde iki RAM kullanıldığında değerler düşük olanın hızına sabitlenir. Yani CL 14 ve CL 16 bir RAM kullandığınızda ikisi de CL 16 (daha yavaş) olarak çalışacaktır. Aynı şekilde 3200 MHz ve 2133 MHz RAM kullandığınızda ikisi de 2133 MHz değerlerinde çalışacaktır.
Farklı RAM’ler Çift Kanal Olarak Çalışır mı?
Evet, çalışır. Ürünler birlikte sorunsuz çalıştığı sürece çift kanal olarak kullanılabilir.
Mevcut RAM Model ve Özelliklerini Nasıl Öğrenirim?
- Ürünün üzerinden ürün kodu ve diğer özelliklerini görebilirsiniz. Bu kodu internet üzerinden arattığınızda ürün ile ilgili ayrıntılı bilgilere erişebilirsiniz.
- Yine aynı şekilde ürün ambalajının üzerinde ürün kodu ve diğer özellikleri yer alıyor.
- CPU-Z yazılımını indirip açtıktan sonra SPD sekmesinden ayrıntılı RAM bilgilerini görebilirsiniz. Ayrıca Aida64 uygulaması da kullanılabilir. CPU-Z daha basit ve pratik bir uygulama.
Anakart RAM Uyumluluk Listesi
Mevcut veya almak istediğimiz ürünlerin kodunu öğrendikten sonra anakart üretici sitesinden test edilen RAM listesini (QVL List) kontrol edebilirsiniz. Bu listedeki ürünler denenmiş, sorunsuz çalışacağı garanti edilen ürünlerdir fakat bu durumda farklı bir ürün alındığında uyumlu çalışmaz manasına gelmiyor. Farklı ürünler de sorunsuz bir şekilde çalışabilir.