MSI’ın Ryzen 4000 işlemcileri de destekleyen yeni PCIe 4.0 destekli, B550 yonga setli MAG B550 Tomahawk anakartını inceliyoruz.
AMD’nin B550 yonga setini piyasaya sürmesi ile kullanıcılar uygun fiyata PCI Express 4.0 teknolojine ulaşma şansı elde etti. Peki PCIe 4.0 ne sunuyor? Öncelikle bu teknoloji, önceki 3.0’a göre iki katı daha fazla hız sunuyor. Peki buna gerçekten ihtiyaç var mı? Ekran kartları açısından bakarsak kesin bir gereksinim olduğunu söylemek mümkün değil. Avantajları var mı? Kesinlikle fakat asıl fark depolama ortaya çıkıyor.
NAND yongaların ve kontrolcülerin hızlanması ile birlikte NVMe SSD’lerin de kullandığı PCI Express 3.0 arayüzü, 4 hat ile yavaş kalmaya başladı. 4 GB/sn teorik hız, PCIe 4.0 ile birlikte 8 GB/sn’ye çıkıyor ve bu sayede depolama konusunda büyük bir hız artışı elde ediyoruz.
Çift M.2 Yuvası
MSI MAG B550 Tomahawk, soğutma bloğu ile desteklenen çift PCI Express 4.0 x4 M.2 yuvası sunuyor. Bu yuvalardan birincisi (M2_1) doğrudan AMD işlemcinin kontrolünde. Bu bağlamda yuvanın hızı, taktığınız işlemciye göre belirleniyor. PCIe 4.0 destekli bir işlemci takarsanız yuvadan 4.0 performansı, 3.0 işlemci takarsanız da 3.0 performansı alıyorsunuz. Yuvaya 2242, 2260, 2280, 22110 standardında M.2 NVMe veya SATA SSD takabilirsiniz.
İkinci M.2 yuvası (M2_2) B550 yonga setinin kontrolünde. Bu yuva sadece PCIe 3.0 x4 NVMe SSD’ler için destek sunuyor. Desteklenen M.2 uzunlukları ise 2242, 2260 ve 2280.
İki adet NVMe taktıktan sonra bunlarla RAID de yapmak isteyebilirsiniz tabii ki. Burada da RAID 0 ve RAID 1 seçenekleriniz olduğunu belirtelim.
RAM: 5100+ MHz
AMD Ryzen modelleri şu anda piyasada DDR4 RAM’lerin yüksek frekansından en çok yararlanan işlemciler. Öte yandan uyumluluk konusuna dikkat etmeniz gerekiyor zira her bellek yüksek frekanslarda stabil çalışmayabiliyor. MAG B550 Tomahawk’un özellikler sayfasında bellek frekansları için şöyle bir ibare mevcut:
- 1DPC 1R en fazla 5100 MHZ
- 1DPC 2R en fazla 3866 MHZ
- 2DPC 1R en fazla 4000 MHZ
- 2DPC 2R en fazla 3600 MHZ
Peki bu değerler ne anlama geliyor? DPC, DIMM per Channel, yani kanal başına modül anlamına geliyor. 1 DPC, kanal başına bir modül anlamına geliyor. Bir sonraki aşama ise 1R/2R değeri. İngilizce “rank” olarak geçen bellek sırası, bir modüldeki bellek yongalarının bazıları veya tümü kullanılarak oluşturulan bir veri bloğu veya alanı. Sıralama, 64 bit genişliğinde bir veri bloğunu temsil ediyor. Hata Düzeltme Kodunu (ECC) destekleyen sistemlerde, veri bloğunu 72 bit genişliğinde yapan 8 bit daha ekleniyor. Bir bellek modülünün nasıl tasarlandığına bağlı olarak, bir, iki veya dört blok 64-bit geniş veri alanına (veya ECC modülleri durumunda 72-bit genişliğe) sahip olabilir. Bu; tek, çift ve dört sıralı olarak adlandırılır. Üreticiler, bunu modül etiketinde 1Rx4 veya 2Rx4, 2Rx8 veya benzeri olarak belirtir. Bu durumda MAG B550 Tomahawk anakartta 5100 MHz’e ulaşmak istiyorsanız en fazla iki adet, 1R modülü Ryzen 3000 işlemci ile kullanabilirsiniz.
Test
MAG B550 Tomahawk’a Ryzen 7 2700X işlemciyi AMD’nin Wraith Prism RGB soğutucusu ile taktık. Yanına da G.Skill’in 3600 MHz belleklerini ekledik fakat 3600 MHz’de stabil çalışma için Ryzen 3000 işlemci kullanmak gerekiyor. Testlerde bellekleri 3333 MHz’te sorunsuz çalıştırmayı başardık.
Stok değerlerde sistem sorunsuz çalışırken MSI’ın GAME Boost özelliğini devreye aldığımızda Wraith Prism RGB soğutucu yetersiz kalmaya başladı. Bu bağlamda anakartın OC özelliğini kullanmak istiyorsanız daha iyi bir hava ya da tercihen sıvı soğutma kullanmanızda fayda var.
Güç Beslemesi
Anakartın metal soğutma bloklarını söktüğümüzde güç devrelerine ulaşıyoruz. Burada Renesas’ın RAA 229004 PWM kontrolcüsü ve ona bağlı 12 adet ISL99360 60A faz yer alıyor. Fazlardan 10 tanesi işlemci çekirdeğini beslerken iki tanesi de SoC’yi beslemede kullanılıyor.
Ryzen 4000 Desteği
B500 yonga setli bir anakart tercih etmekteki en büyük avantajlardan biri de Ryzen 4000 desteği. Bu anakartlar doğrudan Ryzen 4000 desteği sunmuyor fakat önceki nesillere göre Ryzen 4000 işlemcilerden daha iyi verim alınmasını sağlayacakları kesin. Öte yandan bunun için bir BIOS güncellemesi gerekiyor. Neyse ki güncelleme için eski işlemcinizin takılı olmasına gerek yok. BIOS Flashback+ özelliği olan anakartta sadece 24 PIN güç bağlantısı takılıyken dahi güncelleme yapabiliyorsunuz.
PCI Express Yuvaları
Anakartın üstünde iki adet tam boy x16 PCI Express yuvası mevcut. Üstteki ana yuva PCIe 4.0 destekli. Tabii ki yine taktığınız işlemciye göre 4.0 veya 3.0 hızında çalışıyor. Onun hemen altında bir adet x1 yuvası yer alıyor. Bu yuvaya dilerseniz WiFi 6 destekli bir kablosuz ağ kartı takabilirsiniz. İkinci PCIe x16 slotu (PCI_E3), x4 hızında çalışıyor. Bu bağlamda anakart ne kadar AMD CrossFire desteği sunsa da bunun performans açısından pek bir mantığı yok. Zaten başından beri SLI ve CrossFire önermiyorduk, 2020 yılında bu artık oyunlar açısından da mantıksız bir hal aldı. AMD veya NVIDIA’nın oyunlar için bu teknolojilere vakit harcamayacaklarını bildirmeleri an meselesi, bunu da not düşelim.
Zengin USB Portları
A320 gibi giriş seviyesi bir anakart aldığınızda en çok feragat ettiğiniz şeylerden biri de USB portları. Uzun vadede artan USB cihazlarını takacak yer aramamak için dahi en azından orta sınıf bir yonga seti tercih etmekte fayda var. MAG B550 Tomahawk modelinde yonga setine bağlı 3 adet USB 3.2 Gen 1 5Gbps dahili port yer alıyor. Bu portlardan biri kasa önü Tip-C için ayrılmışken ikisi de yine kasa önü Tip-A için sunuluyor. Yine 6 adet USB 2.0 portu da ikisi anakartın üstünde olmak üzere mevcut. AMD işlemciye ise 2 adet USB 3.2 Gen 2 10Gbps portu ve 2 adet de USB 3.2 Gen 1 5Gbps portu bağlı. Bu dört port ise doğrudan anakartın arkasında yer alıyor.
MSI, arkadaki 10 Gbps Tip-C portunun kararlı çalışmasını garanti etmek için buraya Pericom P13EQX çipini konumlandırmış.
2.5 Gbps Ethernet
MSI anakarta bir de 2.5 Gbps Ethernet portu dahil etmiş. Bir adet de 1 Gbps portu ile toplam port sayısı iki oluyor. Portlardan biri Realtek RTL8125B kontrolcüsüne bağlıyken diğeri de RTL8111H tarafından kontrol ediliyor.
EZ Debug LED
- CPU – CPU’nun algılanmadığını veya başarısız olduğunu gösterir.
- DRAM – DRAM’in algılanmadığını veya başarısız olduğunu gösterir.
- VGA – GPU / PCIE / M.2 cihazının algılanmadığını veya işlemin başarısız olduğunu gösterir
- BOOT – Önyükleme aygıtının algılanamadığını veya sorunlu olduğunu gösterir
TPM Modül Desteği
Dileyen kullanıcılar verilerini Bitlocker ile şifrelemek için TPM modülü alıp anakarta takabilir.
RGB Açma/Kapama
Anakart üstünde bir de RGB anahtarı yer alıyor. Bu anahtar sayesinde dilerseniz RGB aydınlatmayı kapatabiliyorsunuz.
Ryzen 4000 serisi çıkana kadar B550 anakartlar ucuzlasa da rahat rahat önerebilsek bari.
Merhabalar ryzen 7 2700x ile sorunsuz çalıştırdık demişsiniz ama anakartın kendi sitesinde 2. Nesil ile ilgili bir destek görünmüyor teyid etmek adına tekrar sormak istedim işlemcim r7 2700x ile sorunsuz kullanabilecek miyim ?