Mobil fotoğrafçılık, iPhone 12 Pro Max ile yeni bir döneme geçiş yapıyor
Bu yazımızda, Apple’ın yakın zamanda tanıttığı amiral gemisi iPhone 12 Pro Max’in kamera özelliklerine ve mobil fotoğrafçılığın geldiği noktaya yakından bakıyoruz
iPhone 12 Pro Max‘in adlandırması, dışarından bakıldığı zaman karmaşıkmış gibi geliyor. Ancak söz konusu fotoğrafçılar olduğunda, abilerinin halefi olan bu iPhone, Pro lakabına layık olan ilk iPhone olabilir.
Mobil fotoğrafçılık için yeni bir dönem
Selefleri iPhone 11 Pro ve Pro Max, kesinlikle iyi kameralara sahip telefonlardı. Her ikisi de 2019 yılında kullanıcılarla buluştuğunda, ultra geniş açılı lens ve Deep Fusion işleme gibi önemli güncellemeleri beraberlerinde getirdiler. Bu durum, eski iPhone’lara karşı önemli bir üstünlük kazanmalarını sağladı
Ne var ki, gelen özelliklere rağmen, kompakt fotoğraf makineleri (Point-and-shoot) baz alınarak tasarlanmışlardı. Bu tasarım, onların profesyonellikten uzakta kalmalarına sebep oluyordu.
Ama iPhone 12 Pro ve özellikle iPhone 12 Pro Max, iPhone 11’den farklı bir yaklaşıma sahip. Apple’ın iPhone 12 duyurusunu izlemek, yalnızca Michael Bay tarafından yönetilebilecek bir kamera lansmanını izlemekten farksızdı. Sağdan ve soldan fırlayan bombalar misali; ekstra hesaplama gücü için A14 Bionic çip, Apple ProRaw adında yeni bir fotoğraf formatı, LİDAR destekli otomatik odaklama sistemi, 10 bit renk derinliğine sahip Dolby Vision HDR video kaydı, bu bombalardan birkaçıydı.
Ancak en büyük bombalar iPhone 12 Pro Max için ayrılmış durumda. Telefondan çok kamera özellikleriyle ortaya çıkan bu amiral gemisi, standart iPhone 12’de elde edemeyeceğiniz iki kritik kamera özelliğine sahip: %47 daha büyük ana kamera sensörü ve sensör kaydırmasına dayanan (OIS’den farklı olarak, lensin yanında sensör de hareket eder, sensor-shift) görüntü stabilizasyonu.
Bu özelliklerin her ikisi de görüntü kalitesini iyileştirmek için eski usul, profesyonel DSLR ve aynasız kameralardan aşina olduğumuz bir yaklaşımdır. Ancak iPhone 12 Pro Max’i, Apple için dönüm noktası niteliği taşıyan bir ‘profesyonel‘ kamera yapan diğer yeni gelişmelerin yanı sıra, ProRaw ve Dolby Vision HDR gibi formatların, bir arada ve uyum içinde sunulmasıdır. Sonuç olarak bu gelişmeler, günümüz aynasız kameralarına mobil cepheden yapılmış en büyük saldırı olma niteliği taşıyor.
Geçmiş atılımlar ve geleceğin pazar durumu
Elbette bu durum, akıllı telefonların dijital kamera pazarını (özellikle de aynasız ve kompakt kamera pazarını) tehdit etmeye başladığı dönemden çok daha sonra yaşanıyor. Dijital kamera satışları 2010’da zirve yapmıştı (CIPA rakamlarına göre o zamandan beri de %87 düştü) ve bu yıl Olympus, 84 yıllık kamera ve lens üreticisi, kamera pazarından çıkmaya, kamera departmanını da satmaya karar verdi. Peki Sebep? “Akıllı telefonların kameralarının geçirdiği evrimin neden olduğu, hızlı ve yıkıcı bir pazar daralması.”
Fakat iPhone 12 Pro Max ile durum daha farklı. Zira bu zamana kadar, genel olarak kompakt (point-and-shoot) ve giriş seviyesi aynasız kameralar, esas olarak akıllı telefon gelişmelerinin etkisinin hissedildiği ana ürünler olmuşlardı. Bu kameralar, büyük kamera taşıma derdini ortadan kaldırmak için ortaya çıkmıştı. Ama akıllı telefonların çıkmasıyla ve kameralarının gelişmesiyle, ek bir kamera taşımak da gereksiz bir hale geldi. Bu sefer Apple, bir sonraki ürün gamını hedef alıyor: Orta sınıf aynasız kameralar. Bu hedef, başarılı olup geliştirilirse ve kullanıcılar tarafından beğenilirse, bazı profesyonel modelleri bile ciddi anlamda tehdit edebilir.
Mevcut üreticiler
Canon ve Nikon gibi ana üreticiler, Canon EOS R5 ve Nikon Z6 II gibi birçok özellikle donatılmış, profesyonel tam kare aynasız kameraları piyasaya sürdüler. Bu modeller, firmalar için cankurtaran anlamı taşıyor. Zira kameraların uzunca bir süre daha bu noktalara ulaşamayacağına inanılıyor. Lens desteği de cabası. Mevcut duruma bakınca, haksız da sayılmazlar. Ama iPhone 12 Pro Max ile beraber gelen donanım ve yazılım kaynaklarının pürüzsüz entegrasyonu, bu süreyi kısaltabilir. Bu üreticiler için korktukları gün, belki beklediklerinden daha erken gelebilir.
Apple’ın “şimdiye kadarki en iyi kamerası” (şirket bu şekilde tanımlıyor), bir Canon EOS R5 ile boy ölçüşebilecek donanım seviyesinde değil. Ek olarak, profesyonel bir fotoğrafçının veya film yapımcısının ana kamerası olma ihtimali de çok düşük. Ancak iPhone 12 Pro Max, iPhone kameraları için önemli bir değişimi temsil etmekte. Yalnızca markalaşmadan ziyade, gerçekten profesyoneller için tasarlanmış ve oluşturulmuş özel araçlar içermekte. Daha açıklayıcı olursak, kompakt kamera kullanıcıları ile fotoğrafçılık hobisi olan veya profesyonel fotoğrafçılık yapmakta olanları ayıran en temel özelliği de, kullanıcıların deneyimine sunuyor: Yaratıcı kontroller.
Apple ProRaw ve fotoğraf hakimiyeti
Apple ProRaw gibi teknolojilerin vaat ettiği bu yeni yaratıcı kontrol, Apple’ın önceki ‘profesyonel’ telefonlarında var olan önemli bir boşluğu doldurma amacı taşıyor. Yakın zamana kadar, bilgisayar destekli fotoğrafçılık (computational photography), profesyonellerin kullanması gereken bir araç olmaktan çok, telefonların fiziksel sınırlamalarını aşmaları için geliştirilmiş bir yöntemdi.
Geçtiğimiz yıl Apple, birden fazla fotoğraf karesini alıp, bunları piksel piksel daha iyi bir fotoğrafa dönüştüren Deep Fusion‘ı hazır olarak gelen ve otomatik çalışan bir özellik olarak sunmuştu. Apple’ın Kıdemli Başkan Yardımcısı Phil Schiller ise, Deep Fusion’ı “bilgisayar destekli çılgın bir bilim” (computational mad science) olarak adlandırmıştı. Başka bir deyişle, üzerinde durulması gereken önemli nokta, bu teknolojinin ‘daha iyi’ fotoğraflar çekmenize yardımcı olması ve Apple’ın Deep Fusion sisteminin, doğru kareye ulaşmak için tüm kararları sizin yerinize vermesiydi.
Ne var ki bu yaklaşım, gerçekten bir ‘profesyonel’ kameranın tam tersi şeklinde. Google gibi Apple’ın rakiplerinden bazıları bu durumu fark etti ve size HDR fotoğraf çekiminde daha fazla kontrol sağlamaya yarayan ‘Çift Pozlama kontrolü‘ gibi özellikler ekledi. Ancak şimdi iPhone 12 Pro serisi, Apple ProRaw adlı yeni format sayesinde, bu zıtlığı ortadan kaldırmayı hedefliyor.
ProRaw ve Deep Fusion
ProRaw’ın detaylı özelliklerini henüz bilmiyoruz, ancak ana fikir, pozlama ve beyaz dengesi gibi geleneksel ayarlara erişim sunarken, Apple’ın bilgisayar destekli fotoğraf işleme motorundaki kilitleri kaldırıp, daha fazla ayar seçeneğine sahip olmak. Deep Fusion tarafından sağlanacak bilgiler ve bu bilgilerin kullanıcı tarafından düzenlenebilecek olmasıyla beraber, normal kameralarda alışık olmadığımız bir durumla karşılaşabiliriz.
Elbette iPhone 6S’den beri Apple’ın telefonlarında RAW fotoğraflar çekmek ve düzenlemek mümkün, bunun yanında bazı aynasız kameralar, kamera içi RAW dosya işleme seçeneği de sunuyor. Ancak Apple ProRaw ile beraber, Deep Fusion bilgileri de RAW dosyaya eklenirken, fotoğraf düzenlemeleri için yeni bir kategori de oluşuyor.
Yine de, yaratıcılık ve esneklik iPhone 12 Pro Max’in, Apple’ın üst düzey aynasız kameralara karşı olan, şimdiye kadarki en büyük hamlesi olmasının nedenlerinden yalnızca bir tanesi. Diğeri de güçlü donanımı.
Yeni kamera teknolojilerinden ve trendlerinden esinlenme
iPhone 12 Pro Max’in piyasaya sürülmesiyle ilgili en çarpıcı şey, bu yıl yapılan kamera duyurularını ne kadar yansıttığı oldu.
Bu yılki Canon, Nikon, Sony ve Fujifilm lansmanlarındaki temel trendler, 8 bitten 10 bit dahili video kaydına geçiş, gövde içi görüntü sabitlemenin (IBIS, In Body Image Stabilization) modellere dahil edilmesi ve fotoğraflar kadar net ve pürüzsüz videolar çekebilen, hibrit kamera mantığının benimsenmesi oldu.
iPhone 12 Pro Max duyurusu, tüm bu trendlerden izler taşıdı. Ve belki de en önemlisi, geniş açı lensli kamerasında iPhone 12 Pro’dakinden %47 daha büyük bir sensörle gelmesi oldu. Sensör hâlâ 12 MP çözünürlüğe sahip. Ama, düşük ışık performansında %87’lik bir iyileştirme üretmek amacıyla, f/1.6 diyaframa sahip lens ile nispeten büyük, 1.7 mikron büyüklüğünde pikselleri olan dev bir sensöre sahip.
Burada eklenmesi gereken birkaç detay var. İlk olarak, iPhone 12 Pro Max’in pikselleri, herhangi bir Apple telefondaki en büyüğü olsa da, bir akıllı telefonda gördüğümüz en büyük değere sahip değiller. Bunun yanında, tam kare sensörde bulunan 8.4 mikron kalınlığında piksellerden önemli ölçüde daha küçükler.
İkincisi, Pro Max’in sensör kaydırma (sensor-shift) görüntü sabitleme teknolojisi, telefonlar için önemli bir gelişme olsa da, Canon EOS R5 ve Fujifilm XS10 gibi kameralarda görülen, önemli ölçüde daha gelişmiş beş eksenli stabilizasyondan ziyade, yalnızca iki eksenli bir titreme önleme sistemidir.
Ancak iPhone 12 Pro Max ile ilgili heyecan verici olan şey, yalnızca kamera donanımından ibaret değil. Çalışır halde görmeyi gerçekten dört gözle beklediğimiz yeni sensör, lens ve en son Deep Fusion işlemenin kombinasyonudur.
Bu gelişmeler yine kompakt kameralara oranla teknolojik bir gelişmeyi temsil ediyor. Bu daha büyük sensör ve daha hızlı lens ile, Pro Max’in fotoğraflarında daha ‘gerçekçi’ sığ alan derinliği görmeye başlayabiliriz (Portre modunda elde ettiğiniz yapay türden farklı olarak, geniş diyafram sayesinde oluşan, doğal sığ alan derinliği.).
Yardımcı sistemler ve tam kontrol arasındaki denge
Aynasız fotoğraf makinelerinin (ve DSLR varyantlarının) temel çekiciliği, sizin için tüm profesyonel kararları veren bir sisteme sahip olmamanızdır. Kontrol tamamen sizdedir ve istediğiniz gibi fotoğraf çekebilirsiniz. iPhone 12 Pro Max ile Apple, bilgisayar destekli akıllı özelliklerinin yanı sıra, bu geleneksel kamera çekiciliğinin bir kısmını da sunmayı amaçlıyor.
Aynasız kameralar daha büyük sensörler, gelişmiş elektronik vizörler ve üstün kullanım deneyimi gibi faydalar sunmaya devam edecek mi? Kesinlikle. Ancak bazı hobi fotoğrafçıları, iPhone 12 Pro Max bu kadar çekici bir donanım ve yazılım kombinasyonu sunarken, orta sınıf bir aynasız kameraya yatırım yapmayı bir daha düşünebilir mi? Ne yazık ki kamera üreticileri için, büyük olasılıkla. Hobiye yeni adım atan kimse, ilk etapta büyük meblağlar harcamayı istemez.
iPhone 12 Pro Max ve video yetenekleri
iPhone 12 Pro Max, sadece fotoğrafçılar temel alınarak tasarlanmış bir model değil. Apple’ın “Film endüstrisinin artık 12’yi temel bir ekipman parçası olarak kullanabileceğini” iddia etmesiyle birlikte, şirket vizyonunu kameramanlara da dikilmiş durumda.
Klasik Apple abartısı mı? ‘Temel bir ekipman’ kesinlikle abartı durumunu zorluyor. Ancak iPhone 12 Pro Max’in artık en azından profesyonel video çekenler için, kendini bir B kamera yapabilecek ciddi araçlar sunduğuna da şüphe yok.
Bu yılın tüm iPhone’larında olduğu gibi 12 Pro Max de Dolby Vision HDR ile 4K 10 bit video çekme yeteneğine sahip. Bu, 12 ailesi için güzel bir gelişme. ‘Pro’ modelleri, diğerlerine ek olarak, 4K 10 Bit HDR videoları saniyede 30 kare yerine saniyede 60 kare hızında çekme yeteneğine sahip. Bu yılın aynasız kameraları tarafından bile henüz benimsenmeyen bu özelliğin iPhone 12 ailesine gelmiş olması, hem kullanıcılar hem de mobil fotoğrafçılık dünyası için olumlu ve önemli bir gelişme.
Dolby Vision HDR
Profesyoneller için, 10 Bit HDR video çekiminin asıl avantajı, çok daha geniş bir renk yelpazesini (700 milyon veya geçen yılın modellerinden yaklaşık 60 kat fazla) sunabiliyor olmasıdır. Video ve film izleyicileri için asıl avantajı ise, Dolby Vision HDR teknolojisinin (Artık Netflix’in de tercihi olan, giderek daha popüler hale gelen bir HDR formatı) desteklenmesidir. Dolby Vision HDR kısaca, sahne sahne hesaplanan, daha renkli, dinamik görüntüler anlamına gelmekte.
iPhone 12 Pro Max’te Dolby Vision HDR video özelliğinin gelmesi, geleceğe dönük bir hamle olmasının yanında, bu telefonun Blackmagic Pocket Cinema Camera 4K gibi video kameraların dünyasına adım attığını da gösteriyor.
Bunun bir adım ötesi, ses için XLR bağlantıları ve harici monitörler için tam boyutlu bir HDMI bağlantı noktası da dahil olmak üzere, sayısız özelliği bulunan profesyonel bir kameradır. Ancak iPhone 12 Pro Max, kullanışlı bir “B-kamera” olarak prodüksiyona girebilir mi? Bunu bize zaman gösterecek. Ama o zamana kadar, 12 Pro Max’in video özellikleriyle iddialı bir model olduğunu belirtmek gerekir.
iPhone 12 Pro Max’in video yetenekleri, bir gün bilgisayar destekli video çekiminin bile hayatımıza girebileceğini gösteriyor. Başka bir deyişle, profesyonel video kameralarıyla çekilmiş gibi hissiyatı vermek amacıyla, bulanık arka planlar gibi efektler oluşturma.
İşlem gücü
12 Pro Max’in, Dolby Vision HDR teknolojisini etkin kılmak için yaptığı işlemler, oldukça etkileyici. Apple’ın Dünya Çapında Pazarlama Kıdemli Başkan Yardımcısı Greg Joswiak’ın, açılış konuşmasında söylediği gibi: “10 bitlik videonun her bir karesi, ISP’mizden geçiyor, bir histogram oluşturuyor ve iPhone’un, siz video kaydederken, Dolby Vision’ın her kareyi canlı olarak derecelendirmesine izin veriyor. Ve bunu 4K çözünürlükte ve saniyede 60 kare ile yapıyor.”
Bu etkileyici güç, bilgisayar destekli efektleri videoya entegre etmek için de gerekli. iPhone 12 Pro Max’in halihazırda, düşük ışıkta otomatik odaklama performansını iyileştirmeye yardımcı olan LİDAR tarayıcısı tarafından toplanan derinlik verileri, videoda alan derinliğini simüle etmek için de kullanılabilir mi? Bugünün hibrit aynasız kameraları aynı fikirde olmasa bile, bu üzerinde durulması gereken bir olasılık.
iPhone kameralarının gelişimi ve geleceği
Video ve fotoğraf açısından bakıldığında, 12 Pro Max’in Pro etiketini kesinlikle hak ettiğini söyleyebiliriz. Artık Apple’ın, standart iPhone’ları ve Pro modelleri arasında gözle görülür bir fotoğraflama farkı var. Pro Max, daha büyük sensörü ve sensör kaydırmasına dayanan stabilizasyon teknolojisiyle beraber, 12 Pro’nun bile üstüne çıkıyor. Yani Pro modelleri arasında bile, fotoğraf açısından değebilecek farklar oluşmaya başladı.
Genel olarak, kameralar için önemli olan bir diğer husus ise, Pro Max’in Apple’ın yeni kamera anlayışından izler taşıması. Pro Max, bir tür geçişin başlangıcı gibi. Bilgisayar destekli fotoğrafçılığın klasik fotoğrafçılıkla birleşmesi, yeni RAW dosya türü ve Dolby Vision HDR desteği, bu geçişin ilk adımları diyebiliriz.
Elbette bu özellikler, bir DSLR ya da aynasız kameranın kullanımından, vizöründen, kontrollerinden veya daha büyük sensörlerinin sunduğu avantajlardan üstün değil. DSLR ve aynasız kamera pazarının kendine has dinamiklari, özellikleri ve avantajları var. Ama iPhone 12 Pro Max, şimdiye kadarki yapılmış, en kullanışlı kompakt kameralardan biri haline geliyor. Bu da insanlara profesyonel fotoğrafçılık deneyimi yaşatmak için önemli bir nokta.
