Muhtemelen 2021’de interneti hızlandıracak olan QUIC ve HTTP/3 protokollerinin son durumuna bakıyoruz.
Gecikmeyi azaltan, güvenilir ve emniyetli bir aktarım protokolü olan QUIC (Quick UDP Internet Connections) ile, QUIC’in üzerine HTTP mantığının işlenmesi sonucu ortaya çıkan HTTP/3 (Hypertext Transfer Protocol/3), birlikte geliştirilen ve dağıtılan protokoller. Bu yazımızda, protokollerin mevcut durumu, bunların web üzerindeki dağıtımları ve yakın gelecekteki teknolojilerin nasıl gelişeceği konularına değineceğiz.
Tamamlanmalarına kısa süre kalan QUIC ve HTTP/3 protokolleri, önemli bir kilometre taşına daha ulaştı. Çoğu uyarlama, artık birbiriyle çalışabilir durumda, bunun yanında sunucular da QUIC ve HTTP/3 protokollerine destek vermek amacıyla güncellemeler alıyor ve bu protokollere hazır hale geliyor.
IETF’de QUIC ve HTTP/3
QUIC ve HTTP/3, IETF’de (İnternet Mühendisliği Görev Gücü) işbirliğine dayalı ve tekrarlayan bir standardizasyon süreci yoluyla gelişmeye devam ederken bugün artık önemli bir noktaya ulaşmış durumdayız. Sadece birkaç hafta önce (dört yıl, 22 yüz yüze toplantı, 1.800 sürüm ve binlerce hata bildiriminden sonra), çalışma grubu konular için son toplantısını tamamladı. Yani çalışma grubunun başkanları, çalışma grubundan protokollerin son tasarım örneklerini talep etti.
Özetle, QUIC çalışma grubu nihayet yeni protokollerinin gelişimini tamamlıyor.
Bu büyük bir olay zira HTTP/2’nin yayınlanmasının üzerinden beş yıl, QUIC’in yerine geçmeye çalıştığı temel taşıma protokolü olan TCP’nin (Transmission Control Protocol) tamamlanıp sunulmasının üzerindense neredeyse kırk yıl geçti.
IETF spesifikasyonları aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi IETF Yorum İstekleri (RFC’ler) olarak yayınlamadan önce halen daha birkaç önemli adım kalmş durumda. Öte yandan bu süreçteki zamanın büyük bir kısmı evrim aşamasında geçmektedir ki bu da çalışma grubunun, şartnameler üzerinde kabaca bir fikir birliği sağlamak için yaptğı son çağrı ile sonuçlanır. Şu anda bitirilen aşama bu. Bu noktada, protokollerin tasarımına karşı açılan her yeni sorun -küçük olanlar bile- ek süreç katmanlarından geçmeli ve şartnamelerin değiştirilmesi için çalışma grubu tarafından ele alınmadan önce aciliyet ve önem ihtiva etmelidir.
Orijinal makaelnin yazarı Fastly Mühendisi Jana Iyengar, şirketin yeni protokolü sevdiğini ve şirket içerisindeki birçok çalışanın başından beri protokol spesifikasyonlarını geliştirme sürecine dahil olduğunu belirtiyor. Fastly, bu protokollerin kendi uygulamalarını oluşturuyor, ayarlıyor ve bunları müşterilerinin kullanımına sunuyor. Bu teknolojileri başarıya dönüştürmek için derinden yatırım yapan firma, yeni protokolün inşa etmek istedikleri şeyle uyumlu olduğuna inanıyor: daha hızlı, daha dayanıklı ve daha güvenilir bir internet.
“Bu çalışmayı yürütürken ve bu hızla değişen teknolojinin ilerleyişinden heyecan duyarken, durumu dışarıdan takip etmenin zor olduğunu anlıyoruz. Bu gönderi, IETF’deki QUIC ve HTTP/3 gelişiminin ve dünyadaki dağıtımlarının durumunu açıklığa kavuşturacak ve yakın gelecekte ne bekleyeceğimize dair en iyi tahminimizi ortaya koyacaktır.”
Birlikte çalışabilirlik
Bir internet protokolünü, özellikle web için TCP’nin yerini alacak şekilde tasarlanmış bir taşıma protokolünü değiştirmek, iletişim kuran tüm oluşumların herhangi bir sorun olmadan birbirleriyle konuşabilmesini gerektirir. İnternet, temelde çok sağlayıcılı bir ekosistemdir ve sonuç olarak iletişim neredeyse her zaman aynı protokolün birden çok uyarlamasını içerir. Başarılı bir şekilde dağıtılabilmek için, çeşitli sağlayıcıların QUIC uygulamaları oluşturması ve bu uygulamaların birbiriyle birlikte çalışması gerekir.
Apple, Google, Microsoft, Mozilla ve Fastly dahil olmak üzere sağlayıcılar, çoğu artık oldukça olgunlaşmış olan kendi uygulamaları üzerinde çalışıyorlar. Bu uygulayıcılar, uygulamalarını birbirlerine karşı test etmek için periyodik olarak bir araya gelirler ve çoğu, QUIC Interop Runner adı verilen, sürekli çalışan otomatik bir birlikte çalışabilirlik test aracına da katılır. Interop Runner, bir dizi doğruluk ve performans testleri üzerinde, katılan uygulamalar arasındaki HTTP/3 ve QUIC birlikte çalışabilirliğinin mevcut durumunu gösterir.
Bu protokoller üzerinde çalışan uygulayıcılar topluluğu, bu protokolleri uygulamak ve dağıtmak için birbirleriyle açık ve sürekli iletişim kurmanın gerekli olduğunu öğrendi. Bu uygulayıcılar, son yıllarda protokol geliştikçe birbirleriyle yakın temas halindeler ve heyecan verici bir şekilde çoğu uygulama birbirleriyle tam olarak birlikte çalışabilir olmaya yakın.
Tarayıcı Desteği
- Google Chrome, tüm kanallarında HTTP/3 taslak h3-29 sürümünü destekliyor. Google, tüm kanallardaki Chrome kullanıcılarının küçük bir kısmı için HTTP/3’ü açtı. Kullanıcılar ayrıca herhangi bir Chrome kanalında h3-29 taslak sürümünü manuel olarak etkinleştirebilir. (Bu, Chrome kullanıcılarının büyük bir kısmı tarafından birincil olarak Google sunucuları için hala kullanılan, Google tarafından oluşturulmuş eski, tescilli protokol olan GQUIC desteğinden farklıdır. Chrome’un GQUIC’i HTTP/3 ve QUIC ile değiştirmesi beklenmektedir. Chrome’un HTTP/3 ve QUIC dağıtımı arttıkça GQUIC dağıtımı azalacaktır.)
- Microsoft Edge, Chrome’un QUIC ve HTTP/3 uygulamalarını içeren ağ iletişimi yığınını kullanıyor ve bu nedenle bu protokolleri desteklerken Chrome’u yakından takip ediyor. Edge, h3-29 taslak versiyonunu çalıştıran Dev ve Canary kullanıcılarının küçük bir kısmı için varsayılan olarak bu protokolleri etkinleştirmiş durumda. Kullanıcılar, herhangi bir Edge kanalında h3-29 taslak sürümünü manuel olarak açabilir.
- Mozilla Firefox, manuel olarak etkinleştirilebilen gecelik yapısında HTTP/3 taslak h3-29 sürümünü destekliyor.
- Apple Safari, manuel olarak etkinleştirilebilen deneysel bir özellik olarak HTTP/3 taslak h3-29 sürümünü destekliyor.
Platformlar
- Apple iOS ve macOS, iOS 14 ve macOS Big Sur’daki uygulamalar için manuel olarak etkinleştirilebilen deneysel bir özellik olarak HTTP/3 taslak sürüm h3-29 desteğini içeriyor.
- Microsoft Windows, IIS web sunucusu tarafından kullanılan kendi HTTP/3 ve QUIC uygulamasına sahip ve M365 gibi dahili çevrimiçi hizmetler için denenmekte. Bu uygulama h3-27, h3-28 ve h3-29 taslak sürümlerini destekliyor.
- Google’ın Android platformundada HTTP/3 ve QUIC kullanılabilirliği ve desteği için genel bir planı yok. Ancak Chrome, Android üzerinde çalışıyor ve Android uygulamaları (ve birkaçı) Chrome’un QUIC ve HTTP/3 uygulamalarını içeren ağ yığınını (cronet) kullanabilir.
Modern bir ağ ufukta
Peki bütün bu gelişmeler dünyadaki nihai QUIC ve HTTP/3 dağıtımı açısından bizi nereye götürüyor? Birkaç tahmin yapmak gerekirse; Ortama baktığımızda, bu yıl istemciler tarafından hızla artan QUIC ve HTTP/3 desteğinin yanı sıra ilk olarak yayın öncesi kanallarda daha yüksek hacim testleri göreceğiz, ardından da kararlı sürümlerinde QUIC ve HTTP/3’ü etkinleştiren istemciler gelecek.
Fastly ve Cloudflare gibi şirketler bu protokolleri bitiş çizgisinin öbür tarafında görmek için heyecanlanıyor. Ekipler, IETF sürecinin son aşamalarına katılacak ve çeşitli dağıtımları yakından izleyecek. Bu protokoller hayata geçtikçe ve dünya çapında daha iyi bir web deneyimi sağladıkça gelişmelerden sizi haberdar edeceğiz.
