Bu makalemiz sayesinde Mac bilgisayara Linux kurabilir ve macOS zarar görmeden iki işletim sistemini aynı anda çalıştırabilirsiniz.
İlk olarak 1984 yılında karşımıza çıkan Mac bilgisayarlar, hızla üne kavuşarak nesilden nesle yayılan bir ekosistem haline geldi. Apple’ın telefon ve tabletleriyle de uyumlu çalışan bu cihazlar, kendilerine has işletim sistemi olan macOS’u kullanıyor. Fakat bazen Apple cihaz kullanıcıları içerisindeki yazılımın değiştirilip değiştirilemeyeceğini merak ediyor.
Tıpkı Windows tabanlı bir bilgisayara Linux kurulabildiği gibi macOS tabanlı bir bilgisayara da Linux yüklenebilmekte. Lakin bunun için bazı düzenlemeler yapılması gerekiyor. 2018 yılında gelen bir donanım güncellemesiyle birlikte farklı bir işletim sistemi yüklenebilmesinin önüne geçilmek istendi. T2 çip ile gelen bu özelliği pasif hâle getirmezseniz Linux yükleme işlemine başlayamazsınız. Bu rehberimizde T2 güvenlik yongasını devre dışı bırakmakla kalmayacağız, Linux kurarken mevcut macOS sürümünüzü de nasıl elde tutacağınızı göstereceğiz. Yani bilgisayarınızda çift işletim sistemi yüklü olacak.
Mac bilgisayara Linux yükleme adımları
İşleme başlayabilmek için Mac’inizi kurtarma modunda başlatmanız gerekiyor. Bunu yapabilmek için aşağıdaki adımları uygulamalısınız;
- Mac’inizi açın veya açıksa yeniden başlatın.
- Apple logosunu gördükten hemen sonrasında (⌘) + R “Command + R” tuşlarına basılı tutun.
- Ardından Mac’iniz Mac Kurtarma Modu’na geçiş yapacaktır.
- macOS İzlenceleri penceresi karşınıza geldikten sonra menü çubuğu aracılığıyla İzlenceler → Başlangıç Güvenliği İzlencesi’ni seçerek işleme devam edin.
- Kimlik doğrulaması istenilmesi durumunda macOS parolasını girin seçeneğini seçtikten sonra yönetici statüsünde olan bir hesabınızı seçin ve onun şifresini girin.
Ardından karşınıza çıkan ekrandan Güvenli Önyükleme yetkilendirmesi için seçenekler çıkacak. En altta yer alan seçeneği seçerek Güvenli Önyükleme özelliğini pasif hâle getirebilirsiniz.
Not: Yükleme sonrası verilerinizin silinmesi durumunda Technopat.net sorumluluk kabul etmeyecektir.
Adım 1: Linux ISO dosyasını indirme ve USB belleğe yazma
Öncelikle işletim sistemini indirmemiz ve onu USB belleğe yazmamız gerekiyor.
Not: İşlem süresince sorun yaşamamak için en az 16 GB kapasiteli bir USB bellek kullanmanızı öneriyoruz. x64 sürümünü indirdiğinizden emin olun ve bir EFI önyükleme sürümü varsa bunu da seçin. Gelelim yazma işlemine. Doğrudan dosyayı içerisine atarsanız işlem sırasında hata alabilir ve hatta yüklemeye başlayamayabilirsiniz. Balena Etcher yazılımını buradaki bağlantıdan indirebilirsiniz.
Yazılımı başlattıktan sonra yazdırma işlemi için USB belleğinizi bilgisayara takın ve program içerisinden “Select Image” diyerek ISO dosyasını indirdiğiniz dizine giderek dosyanızı seçin ve açın.
Not: İşlem esnasında USB belleğinizde varsa verileriniz silinecek ve sadece Linux ISO dosyası kalacaktır. Eğer yazılım USB belleğinizi görmez ise, işleme başlamadan önce “Select Driver” seçeneğiyle işlemi yapın. Fakat genellikle otomatik olarak seçerek işlemi yapıyor. Son olarak “Finish”e tıklayarak yazma işlemini başlatın.
Adım 2: Diski bölme
Mac bilgisayara Linux yükleme sürecindeki en önemli detaylardan bir tanesi de hard disk alanınızı hazırlamaktır. Buradaki tabir diskinizi dilimlere bölmek anlamına gelir. Örneğin 256 GB bir depolama biriminizi dilerseniz 50 GB + 206 GB gibi kullanabilirsiniz. Çift işletim sistemi için bu işlem zorunludur ve sizlere bu şekilde kurulumu öneriyoruz. Eğer hatalı bir yükleme yaparsanız macOS’un kalması bilgisayarınıza hâlâ erişebileceğiniz anlamına gelir.
macOS’ta bölüm tablonuzu değiştirmek için İzlenceler klasörünüze bakmanız yeterlidir, Apple’ın Disk İzlencesi’ni bulacaksınız. İsterseniz, işe koyulmadan önce her şeyin yolunda olduğundan emin olmak için sabit sürücünüzü hatalara karşı hızlıca tarayın. Yazılım, bulabildiği hataları onaracaktır.
İşleme başlayacağınız zaman sol tarafta dahili sürücülerin bir listesinin olduğunu göreceksiniz. macOS’un eski bir sürümünü kullanıyorsanız Disk Yardımcı Programınız farklı görünebilir. Ancak yine aynı şekilde disk bölme işlemini yapabilmenize imkân sağlayacaktır.
Eğer ki macOS’un yeni bir sürümünü kullanıyorsanız, macOS’un artık disk kapsayıcıları adında bir özelliği olduğunu göreceksiniz. Bu bağlamda sol üstteki simgeye tıklayarak “Tüm Cihazları Göster” / Yalnızca Birimleri Göster” seçenekleri karşınıza çıkacak. “Tüm Cihazları Göster” seçeneğini işaretleyin; aşağıdaki ekran görüntüsünden kontrol ederek işlem yapabilirsiniz.
macOS bölümünüzün bulunduğu sabit sürücüde, altında listelenen sonraki bölümleri değil, üst sürücüye “Bölüm” düğmesine tıklayın (yardımcı programın modern sürümlerinde bir pasta grafiğe benzediğini göreceksiniz).
Bölümü MS-DOS (FAT) biçimi olarak biçimlendirmeyi seçmeniz önemlidir. Bölünecek alana istediğiniz ismi atayabilirsiniz. Örnek olarak Linux tercih edilmiştir. Asgari olarak 100 – 150 GB arası alanı bölmenizi öneriyoruz.
Eğer böldüğünüz disk bir SSD ise işlem birkaç dakika içinde tamamlanacaktır. Ancak HDD kullanıyorsanız birazcık zaman alabilir. Aynı zamanda ekran donmuş gibi görünebilir, bekleyerek işlemin bitmesini sağlayın.
Disk bölme işleminin hemen ardından tıpkı aşağıdaki gibi bir görsel göreceksiniz. Bu da işlemin başarılı olduğunu ifade ediyor.
NOT: Linux sistemlerde belleğin yetmediği durumlarda diskten beslenme özelliği biraz farklı çalışıyor. Bu alanı SWAP yani takas özelliğiyle kendiniz ayırmalısınız. Asgari 8, azami 16 GB olarak ekstra bir bölme işlemi de yapın. Bu işlem yükleme aşamasında lazım olacak. Windows tabanlı cihazlarda bu işlem bir dosya ile sağlandığından farklı bir işleme başvurmanız gerekmez.
Adım 3: Mac bilgisayara Linux yükleme işlemi
Şimdi ise geldik meşakkatli kısma: Linux yükleme işlemine, başka bir deyişle; çift işletim sistemi boot etme adımına. Buradan sonra teknik bilgiler gireceği için pür dikkat adımları uygulamanız gerekecek.
İlk olarak Maciontosh’u tamamen kapalı hâle getirin. Akabinde yapılması gereken işlemleri tamamlayın; Ethernet kablosunu Thunderbolt adaptörüne veya USB Ethernet adaptörüne bağlayın. Eğer bunlara sahip değilseniz kablosuz işlevi için manuel olarak sürücüleri indirip yüklemeniz gerekecek.
Akabinde bilgisayarınızı tekrar çalıştırın ve Option/Alt tuşuna basılı tutun. macOS haricinde boot edebileceğiniz “çalıştırabileceğiniz” USB belleğinizi de ekranda göreceksiniz. EFI Boot ya da benzer bir ismi olduğunu söyleyebiliriz. USB belleğinizi seçmek için klavye veya fareyi kullanın ve belleği seçince de enter tuşuna basın.
Not: Bluetooth fare veya klavyeniz varsa işlem sırasında yükleme adımında eşleştirme olamayabileceği için çalışmayabilir.
Kısa süre sonra Ubuntu yükleyicisinin başladığını göreceksiniz. “Güncellemeler ve diğer yazılımlar” yazan bir ekran açılacak ve burada Grafikler ve Wi-Fi için üçüncü taraf yazılımı yükle yazan kutuyu işaretlediğinizden emin olarak işleme devam edin.
İlerledikten sonra karşınıza çıkan pencereden Something else/Başka bir şey seçeneğini seçin. Bu, daha önce böldüğünüz diski seçerek yükleme yapmanız sağlayacaktır. Diğer seçenekleri seçerseniz macOS silinerek yerine Linux kurulur.
Muhtemelen üç FAT32 bölümü göreceksiniz. Bunlardan biri diskin başlangıcına yardımcı olacak ve oluşturduğunuz bölümlerin boyutundan farklı olacaktır. Söz konusu bu bölüm, EFI önyükleme bölümüdür (209,7 MB). Bu bölümü boş bıraktığınızdan emin olun, aksi taktirde işlem sonrasında cihazınız açılmayacaktır.
Büyük bölüm ext4 formatında olmalı ve bağlama noktası “/” ile biçimlendirilmiş olmalıdır. Küçük bölüm (8-16 GB) olan kısım ise takas (SWAP) türünde biçimlendirilmelidir. Şimdi ise önemli bir kısma geldik: kurulum başlangıcına.
İlk işlem için SWAP (takas) için ayrılan küçük bölümü seçmemiz gerekecek. Ekranda gördüğünüz disk alanlarından hangisi takas için ayırdığınız birim ise onu seçerek swap area işleme devam edin.
Linux’u yükleyeceğimiz birim içinde ufak bir işlem yapacağız. Örnek görselde sda4-fat32 olduğu gibi bir isimle anılan bölümü seçin ve sonra Ext4 journaling file system‘ı seçip, Format the partition’u da işaretleyip devam edebilirsiniz.
İşlem sonrasında her şeyi doğru yaptıysanız bu bölümler, diğer “bilinmeyen” bölümler arasında yer alacaktır (bunlar sizin macOS bölümlerinizdir).
NOT: İşlemler öncesinde mutlaka bilgisayarınızın yedeğini almayı unutmayın. Ardından Install Now diyerek yükleme işlemine başlayabilirsiniz.
Hangi ülkede olduğunuzu seçip Contiune diyerek devam edin.
Aşağıdaki görselde gördüğünüz gibi bilgisayar adı, hesap adı ve şifre gibi bilgileri doldurarak Continue diyerek ilerleyin.
Yükleme tamamlandı uyarısı geldikten ve USB belleğinizi çıkarttıktan sonra Restart Now diyerek sisteminizi yeniden başlatın. Akabinde Apple simgesini gördükten sonra Alt/Option tuşuna basılı tutun. Karşınıza Macintosh ve Linux olarak iki seçenek sunulacak. Muhtemelen EFI Boot ismiyle karşınıza gelir. Ona tıklayarak devam edin.
Evet, artık macOS’unuzda bir Linux işletim sistemi yüklenmiş oldu. Bu aşamadan sonra dilediğiniz zaman iki sistem arasında geçiş yapabilir ve kullanabilirsiniz.
