Daha ucuz masraflara duyulan istek ve maliyetli yerel kanunlardan kaçınma, iş yeri değişimlerini hızlandırıyor.
Miami Belediye Başkanı Francis Suarez, Tesla CEO’su Elon Musk’tan Twitter CEO’su Jack Dorsey’e kadar son haftalarda kendisine ulaşan teknoloji dünyasının üst düzey yöneticilerinden çok sayıda soruya maruz kalıyor. Suarez ayrıca eski Google CEO’su Eric Schmidt ve diğerlerinin yanı sıra Palantir’in başkanı Peter Thiel ile de bir araya geldiği bildirildi.
Peki Suarez Silikon Vadisi’nin veremeyeceği neyi sunuyor? Belediye başkanı, iş insanlarını Miami’nin daha iş dostu bir ortam vaat ettiğine ikna etmeye çalışıyor.
Suarez, tıraş olurken ve meraklı teknoloji yöneticilerinden gelen sorulara vereceği cevaplara hazırlanırken “Twitter hesabım dışında gizli bir sos yok” dedi ve ekledi: “Kesinlikle hiç şüphe yok ki, taşınmalarının nedenlerinin büyük bir kısmı, düzenleme ve vergilendirme için misafirperver bir ortam olduğunu hissetmeleridir.”
Salı günü Miami, Silikon Vadisi işlerine ilk baş teknoloji yetkilisini belirleyerek yanıt vermeye çalışacak. Suarez, yeni CTO’nun Miami’ye geldiklerinde yüksek teknoloji firmaları için bürokratik prosedürleri düzene sokmak gibi “konsiyerj hizmetleri” sağlayacağını söyledi.
Suarez, “Bazı liderlerin ifade ettiği, ‘Seni istemiyoruz ve sana ihtiyacımız yok’ diyen bir tutum var,” dedi, işletme sahiplerinin Silikon Vadisi’nde kendilerine nasıl davranıldığını söylerken hissettiklerine ima ederek. “‘Nasıl yardımcı olabilirim?’ ifadesinin tam tersi bir tutum, ‘Bu ekosistemi nasıl büyütebilirim?'”
Giden şehirler
Silikon Vadisi hiçbir şekilde teknoloji endüstrisinin merkezi olmaktan çıkmazken, vadinin bazı seçkinleri için Miami gibi şehirlere inkar edilemez bir göç yaşanıyor: Reddit’in kurucu ortağı Alexis Ohanian, 2017’de San Francisco’dan taşındı. Bir yıl sonra bir risk sermayedarı olan Shervin Pishevar, 2018’de Miami Beach’te bir ev satın aldı. 2020’nin sonlarında Shutterstock’u kuran ve yatırımcı olan Jonathan Oringer, diğer önemli risk sermayedarları olan Keith Rabois ve David Blumberg gibi Miami’ye taşındı.
Bu göçü yaşayan sadece Miami değil. Geçtiğimiz ay, teknoloji devi Oracle, şirket merkezini Redwood City, California’dan Austin, Texas’a taşıdığını duyurdu. Bu tür diğer hamleler arasında Denver için ayrılan Palantir yer alırken, Musk geçen ay Austin’e taşındığını söyledi. Hewlett Packard Enterprise da geçen ay genel merkezini San Jose, California’dan bir Houston banliyösüne taşıdığını duyurdu.
Hewlett Packard Enterprise sözcüsü Adam Bauer bir e-postada, vergi mülahazalarının şirketi Teksas’a taşıma kararını “yönlendirmediğini” ve “Bay Area ekip üyelerinin uygun olarak tanımlanan rollere taşınmasının tamamen isteğe bağlı olduğunu” yazdı.
“İş ihtiyaçları, uzun vadeli maliyet tasarrufu fırsatları ve ekip üyelerinin işin geleceği konusundaki tercihlerine yanıt olarak merkezimizi Houston bölgesine taşıma kararı aldık” diye ekledi.
Tesla ve Palantir, NBC News’in yorum talebine yanıt vermedi.
San Francisco Körfez Bölgesi, teknoloji işçileri kazanmaya devam ederken LinkedIn tarafından takip edilen ve kendiliğinden bildirilen verilere göre artış oranı yüzde 35’in üzerinde azaldı -izlenen herhangi bir metropol alanın şimdiye kadar ki en büyük düşüşü. Göçü izleyen uzmanlar, sayıların artabileceğini tahmin ediyor.
Wedbush Securities’in finansal analisti Dan Ives, “Valley’den ayrılan teknoloji şirketlerinin küçük bir göçü var ve bence bu 2021’de hızlanacak” dedi.
Ancak birçok işletmenin taşınmasının nedenleri, insanların düşündüğünden daha karmaşık. Vergi uzmanları, şirketlerin ticari vergi teşvikleri için zorunlu olarak kurumsal merkezlerini taşımadıklarını söylüyor. Bunun yerine, yaşam maliyetinin daha düşük olduğu yerlerde işçilere görece daha az ödeme yapmalarına yardımcı olmak uzun vadeli bir oyun olabilir.
Şirketler ayrıca, Kaliforniya gibi politik olarak meşhur olan liberal bir eyalette mevcut veya gelecekteki eyalet ve belediyelere özgü yasaların etkilerinden kaçınmak veya bunları hafifletmek istiyor olabilir.
Ives, “Teknoloji şirketlerinin büyük çoğunluğu her zaman Vadi’den çıkacak ve bunu başka hiçbir yerde oluşturamazsınız” dedi. “Ama bir Austin’e baktığınızda: Ortalama bir çalışan için yarı fiyatına küçük bir Silikon Vadisi yaratıyor.”
Daha ucuz işçiler
Vergi hukuku uzmanları, Miami ve Austin dahil olmak üzere çok sayıda Amerikan şehrinde uzun süredir yardımcı ofisleri olan Oracle gibi şirketlerin, nerede olurlarsa olsunlar aynı vergileri ödemeleri gerektiğini söylüyor.
Berkeley’deki California Üniversitesi’nde ekonomi profesörü ve vergi uzmanı olan Gabriel Zucman, “Kurumlar vergisi perspektifinden Kaliforniya’dan taşınmak vergi faturasını değiştirmez” dedi.
Oracle sözcüsü Deborah Hellinger yorum yapmayı reddetti.
Ancak vergi uzmanları, Oracle ve meslektaşlarının zamanla Kaliforniya’daki yüksek ücretli çalışanları Teksas’taki düşük ücretli çalışanlar lehine aşamalı olarak kaldırabileceğinden şüpheleniyor. Bu şirketler, daha düşük bir yaşam maliyetiyle bir yerde yaşadıkları için çalışanlarına zam vermekten de vazgeçebilirler.
BT hizmet yönetimi şirketi Gartner’da analist olan Brian Kropp, “Birçok şirket, insanların herhangi bir yerden çalışmasına izin verebileceğini söylese de, çoğu maaş kesintisi yapmayacağını, ancak maaş artış oranını yavaşlatacağını söylüyor” dedi.
Kropp, şirket merkezlerini taşımayı araştıran çeşitli “Fortune 200 türü şirketlerden” üst düzey temsilcilerle konuştuğunu söyledi. Kısacası, çalışanları California’dan Teksas’a kaydırmak, uzun vadeli kurumsal maliyet tasarruflarını temsil edebilir, bu da bu şirketlerin üst düzey yöneticileri için daha büyük ödemeler anlamına gelir.
Kropp, “Bileşik etkisi, doğrudan kâra giden yüzde 3 veya 5’lik bir marj anlamına geliyor,” dedi.
Kaliforniya Üniversitesi, Davis’te hukuk profesörü ve eyalet vergisi ve yerel vergilendirme uzmanı olan Darien Shanske, şirketlerin Austin veya Miami gibi şehirlere taşınarak, “kümelenme”den yararlanmaya devam edeceğini söyledi. Bu, şirketler ve ekonomik faaliyet fiziksel olarak kümelendiğinde, işletmelerin orada daha kolay büyüyebileceği bir ekonomik fikir.
Oracle’ın Kaliforniya’daki veya başka herhangi bir yerdeki mevcut işgücünü aksatmasına gerek olmayacağının altını çizerek, “Bence Oracle, ‘Bak, Austin’e gidebiliriz ve elde ettiğimiz şey bir kümelenme çünkü bu yeteneğe sahip olmamız gerekiyor’ diye düşünüyor.” dedi.
“Kaliforniya işi mahvetti, ancak vergi politikası yüzünden değil -on yıllardır süren yeterli konut üretememe sorunundan” dedi. “Bunu Austin’de inşa etmek muhtemelen daha ucuz ve daha kolay.”
Yasal tehditler
Kropp, bazı şirketlerin varlıklı insanları ve işletmeleri hedef alan, devlete özgü yasaların sayısının artmasıyla ilgili endişelerini de dile getirdiğini söyledi.
Örneğin, Kaliforniya’nın ana icra ofisleri Kaliforniya’da bulunan şirketlerin yönetim kurullarında en az bir kadın direktör bulundurmalarını gerektiren, Kaliforniya’nın dönüm noktası olan 2018 yasasına işaret etti. 2021’in sonunda altı veya daha fazla direktörü olan şirketlerde en az üç kadın direktörün olması gerekiyor. (Oracle durumunda, doğuya gitmeden önce bile zaten bu yasaya uyuyordu: Haziran yıllık raporu itibarıyla şirketin dördü kadın olmak üzere 15 yöneticisi vardı.)
Kadınların daha fazla temsil edilmesini zorunlu kılan eyalet yasalarına ek olarak, diğer endüstri gözlemcileri, California ve New York’un bir varlık vergisi empoze etmeye yönelik erken çabalarına işaret ettiler.
Geçen yıl, California Meclisi Yasa Tasarısı 2088, 30 milyon dolardan fazla servete sahip olan kişilere yüzde 0,4 oranında yeni bir vergi getirmeyi ve önceki on yılda Kaliforniya’yı terk edenlerin peşine düşmeyi hedefledi -ancak yasama oturumunda başarısız oldu. Şimdi, ilgili bir yasa tasarısı, devletin evsiz nüfusunun ihtiyaçlarına yardımcı olmak için milyarlarca doları artırmanın bir yolu olarak yıllık 1 milyon dolardan fazla kazanan bireyler için kişisel gelir vergisini artırmayı amaçlamakta.
Portland, Oregon’un izinden giden San Francisco gibi şehirler, bir şirketin merkezi veya kurulu olduğu yere bakılmaksızın, CEO maaşı yüksek olan büyük şirketlere yeni vergiler koydu.
“Şirketlerin üst düzey yöneticileri için bir fark yaratıyor mu?” diye sordu Kropp. “Evet, çünkü kıdemli bir yönetici vergisi varsa, bu onlar için önemli.”
Miami cazibesi
Miami, işletmelerin bu endişelerinin çoğunu ele alıyor gibi görünüyor. Ortak bir çalışma alanı olan Pipeline Workspaces’in CEO’su ve kurucu ortağı Philippe Houdard, son haftalarda Miami iş ve teknoloji sahnesinin patladığını söyledi. Aslında, meraklı teknoloji şirketlerinin soruları o kadar çoktu ki, “Miami Tech Life” adlı yerel bir WhatsApp grubu 256 kişilik kapasite sınırına ulaştı.
“Şu anda olanlara benzer hiçbir şey görmedim,” dedi. “Çoğunlukla Kaliforniya’dan, çoğu San Francisco, LA ve New York’tan insanlar.”
Ancak belediye başkanı Suarez, Miami’nin perspektifinin, otoriter rejiminin on yıllar önce adadan pek çok kişiyi sürüklediği Küba devriminin mirası tarafından şekillendirildiğini belirterek, çağrıların gelmeye devam edeceğini düşünüyor.
Suarez, “Bizim için bu çok keskin bir tezat” dedi. “İhtiyacımız olan sınırlı miktarda hükümete sahip olmamız gerektiğini düşünüyoruz.”
