IPS ve LED panellerin özellikleri, avantajları ve farkı ne? Kapsamlıca açıklıyoruz.
Yeni bir monitöre geçerken, bilmeniz gereken en önemli özelliklerinden biri, aldığınız monitörün hangi ekran teknolojisini barındırdığıdır. Günümüzde monitörlerde birçok farklı ekran teknolojisi kullanılıyor, bu nedenle oyunculuk için en iyi panelin hangisi olduğunu bilmek, kritik öneme sahip. Bunun yanında çözünürlükten arka aydınlatma teknolojisine kadar, bilmeniz gereken bir dizi detay daha var. Tüm bunları bir araya getirdiğinizde, işler biraz karışabiliyor fakat bu yazımızda her şeyi basitleştirip kavram kargaşalarını ortadan kaldırıyoruz: IPS ve LED monitörler üzerinden panel farklarını açıklıyor ve bu karışıklığı sonlandırıyoruz.
Temel farkları gözden geçirmeden önce gelin, IPS ve LED ekran teknolojilerinin ne olduğuna dair temel bilgilere göz atalım.
IPS monitör nedir?
IPS, In Plane Switching (Düzlem İçi Geçiş) kelimelerinin kısaltmasıdır ve LCD (Liquid Crystal Display) teknolojisine dayanan bir panel türüdür. IPS panele sahip monitörler, TN ve VA muadillerine göre daya iyi ve güzel görüntü kalitesine sahiptir.
IPS monitörler, en iyi renk doğruluğuna ve görüş açılarına sahip olmaları ile akıllarda yer edindi ki bu da onları birçok farklı kullanım alanı için ideal kılmakta. Bir IPS monitörünün bu derece geniş kullanım alanlarına sahip olabilmesi, aynı zamanda ekstra maliyetleri de beraberinde getiriyor ve bu da onları pazardaki paneller arasında en yüksek maliyetli panel konumuna koyuyor.
Günümüzde IPS panel üzerine çalışan birçok firmanın arasında LG’nin öne çıktığını söyleyebiliriz. Firma, geçtiğimiz dönemlerde dünyanın ilk 1 ms tepkime hızına sahip IPS panelini geliştirmişti. Bu kazanım, “IPS panel ile oyun oynanmaz” algısını yıkmak adına önemli bir gelişme. LG’nin atılımları sayesinde IPS paneller, artık oyun oynamak için de yeterince hızlı.
LED monitör nedir?
LED, Light Emitting Diode (Işık Yayan Diyot) kelimelerinin kısaltmasıdır ve bir arka aydınlatma teknolojisidir. Bu görüntü teknolojisi, her bir pikseli aydınlatmak için LED’leri kullanır. LED teknolojisine sahip monitörler, diğer monitörlerden daha az güç tüketmelerinin yanında, daha parlak ve stabil bir görüntü sunarlar.
Teknik olarak tüm LED monitörler LCD’dir ancak tüm LCD monitörler, LED değildir. Bu kafa karıştırıcı görünebilir fakat tüm monitörler, görüntüyü oluşturmak için sıvı kristalleri kullanır. Asıl fark, monitörlerin arka aydınlatmalarında bulunmakta.
LED monitörler genellikle daha ucuzdur, daha geniş parlaklık aralığına sahiptir, oldukça güvenilir kabul edilir, daha yüksek bir dinamik kontrast oranına sahiptir ve çevre üzerinde daha az olumsuz etkiye sahiptir.
IPS ve LED Monitörler: Temel Farklar Neler?
Artık IPS ve LED monitörlerin temel niteliklerini daha iyi anladığımıza göre, farklı oldukları alanlara bakalım.
Teknoloji
Farklı oldukları ana alandan başlarsak, IPS Monitörler Panel Teknolojisi türüdür. LED Monitörler ise Arka Işık Teknolojisidir. Yani bir IPS monitör aynı zamanda bir LED monitördür zira IPS panelinde arkasında LED arka aydınlatma yer alır!
Teknolojiler farklılık gösterse bile, ikisi de birbiri ile çalışacak kadar uyuma sahip. 2014 yılına kadar, görüntü kaliteleri nedeniyle plazma ekranlar popüler olarak üretiliyordu. Ancak sonrasında LCD ekranlar, görüntü kalitesi ve parlaklık gibi konularda plazma ekranları yakaladı ve hızlıca geride bıraktı. İşte, IPS panel ve LED arka aydınlatma, LCD ekranların bu başarısının arkasındaki temel faktörlerden ikisi.
Yeniden, LED ve IPS monitörün her ikisinin de LCD (Sıvı Kristal Ekranlar) kullandığını belirtmekte fayda var.
Güç Tüketimi
IPS monitörler spesifik kalitelerde görüntüler sunar ki bu da tüm ekranda olup bitene ayak uydurabilmeleri için daha fazla güce ihtiyaç duydukları anlamına gelir.
LED monitörler, daha parlak ekran düzeylerine çıkabilirler ancak gerçekte, IPS monitörlere kıyasla daha az güç tüketirler. LED monitörleri, günümüzde oldukça yaygın bir arka aydınlatma teknoloji yapan temel etmen de tam olarak budur: Enerji verimliliği.
Tepki süresi
Geçmişte, IPS panele sahip monitörünün, muadil paneller kullanan bir monitöre göre daha yüksek tepki süresine sahip olduğunu söylediğinizde, kimse size karşı çıkmazdı. Ancak gelişen teknolojiyle beraber ortaya çıkan yeni IPS panel tipleri, tepkime hızlarında ciddi iyileştirmeleri de beraberinde getirdi ve oyun için vasat olarak görünen paneller, oyunlar için ideal paneller haline gelmeye başladı. Özellikle LG’nin ilk 1 ms tepki süresine sahip IPS paneli, bu teknolojinin de oyunlarda kullanılabileceğini tüketicilere gösterdi.
Ancak tabii ki de IPS bu gelişimi tamamlamadan önce, pazarda hakim paneller vardı. IPS paneller, oyunculuğun ve dolayısıyla tepkime hızının birinci öncelik olmadığı kullanıcı kategorilerinde büyük ilgi gördü. Ancak özellikle oyunculuk odaklı kategorilerde, TN veya VA panele sahip ve LED arkadan aydınlatmalı monitörler öne çıktı.
Genellikle TN veya VA panelleri olan LED monitörler, düşük 1 ms yanıt sürelerine sahip ancak görüntüleme açıları ve renk doğruluğu daha kötü olduğundan, teknoloji geliştikçe oyuncuların da IPS panellere sahip monitörlere geçtiklerini görmekteyiz.
Gerçekten yavaş bir tepki süresi fark edebiliyor mu? 5 – 10 ms değerleri küçük gibi görünebilirken CS:GO, PUBG, Fortnite, Overwatch ve genel olarak diğer FPS oyunları gibi hızlı tempolu oyunlarda gözle görülür farklılıklar kullanıcı tarafından hissedilebilmekte. Bunun nedeni, IPS monitörünün görüntüleri ekrana yansıtmadan önce uygun şekilde işleme zorunluluğu.
Artık monitörler her şeye sahip. Müthiş tepki süreleri, yüksek kaliteli IPS panelleri, 240 Hz’i bulan ve hatta geçen yenileme hızları ve daha fazlası, oyunculara izleme zevkleri için eksiksiz bir paket sunuyor.
Görüntüleme
Hangi açıdan bakarsanız bakın IPS monitörler, renk değişimine maruz kalmadan geniş açılardan (tam olarak 178°) ekranı görmenizi sağlıyorlar. Bu, monitöre herhangi bir yerden bakarken can sıkıcı ve sinir bozucu renk değişimleri ile karşılaşmayacağınız anlamına gelmekte.
LED monitörler geniş görüş açısı avantajına sahip olmayabilir ancak her köşede daha parlak bir ekran elde edeceğinizi garanti edebilirler.
Görüntü Kalitesi
Doygun renkleriyle net ve canlı görüntüler sunan IPS teknolojisi ile, daha doğru renk tutarlılığının da faydasıyla çok daha tatmin edici bir deneyim elde edebilirsiniz.
LED monitörler, siyah rengin doğru şekilde ekrana yansıtılmasında zayıf kalmakta ancak yine de derin kontrastlara sahipler. Bir LED monitörün görüş açısı da kullandığı panele bağlı olarak zayıf olabilir ki bu da doğrudan önüne oturmazsanız, renklerin oldukça tuhaf görünmesine neden olabilir ve keyfinizi kaçırabilir. Oyun söz konusu olduğunda görüş açıları o kadar da önemli değildir, bu nedenle doğrudan öne oturursanız, muhtemelen iki teknoloji arasında (izleme açısı bakımından) çok fazla fark görmeyeceksiniz.
Fiyat
Hiç şüphe yok ki, IPS monitörler genel olarak pahalı. Buna rağmen özellikle oyuncular, LCD LED monitörleri FPS oyunları için veya bütçeniz kısıtlıysa, uygun bir yatırım olarak görmekte.
Tek oyunculu AAA oyunlarını sevenler, içerik üreticileri veya video düzenleme ile uğraşanlar için IPS panele sahip bir monitöre yatırım yapmak doğru bir seçim olacaktır.
Sıcaklık ve ısınma
Daha önce de belirtildiği gibi, IPS monitörler daha fazla güç tüketerek net görüntüler sunar. Bu ekstra güç tüketimi IPS monitörlerin, LED monitör muadillerine göre daha fazla ısı yaydığı anlamına geliyor.
LED monitörler daha parlak olmalarına rağmen, düşük güç tüketimi sayesinde daha az ısınmakta.
Uyumluluk
Teknolojide farklılıklar olsa bile, iki teknolojiyi bir araya getiren seçenekler görmek mümkün. İşte birkaçı:
- Arka ışık olarak LED’ler ile donatılmış, IPS panel kullanan LCD monitörler
- IPS veya TN panellerde LED arkadan aydınlatmalı ekran özelliği
- LED ya da LCD arka aydınlatma teknolojisini kullanan IPS paneller
Sonuç
IPS ve LED teknoloji türleri arasındaki farklara baktıktan sonra, ikisini karşılaştırmanın gerçekten de adil olmadığı sonucuna varıyoruz. Zira birisi LCD panel teknolojisiyken, diğeri LCD arka aydınlatma teknolojisi. Dolayısıyla ortak alanları yanında ayrıştıkları ve birbirlerinden bağımsız başarılı oldukları birçok nokta var.
Ancak günün sonunda IPS monitörler grafik öncelikli oyunlar, içerik oluşturmak veya görüntüleri, videoları düzenleyen profesyoneller için mükemmel bir seçim. Keskin görüntüler elde etmek ve kaliteli renklerle oyun oynamak için mükemmel ve düşen tepki süreleri ile artık FPS oyuncuları için de tercih edilebilir durumda.
İlginizi çekebilir: TN, VA ve IPS Paneller Arasındaki Farklar Nelerdir?
