Anasayfa Makale LTPO Panel Nedir? Neden Pil Ömrü için Önemli?

LTPO Panel Nedir? Neden Pil Ömrü için Önemli?

LTPO Panel nedir

Akıllı telefonları daha verimli hale getirebilseydik ve tek bir şarjla daha fazla kullanım elde edebilseydik harika olmaz mıydı? Apple ve Samsung gibi şirketler tarafından kullanılan LTPO panel teknolojisinin arkasındaki fikir de tam olarak bu.

LTPO OLED Panel

Akıllı telefonlarda kullanılan şarj teknolojileri her ne kadar geliştirilmeye devam etse de beklentiler halen tam olarak karşılanmış değil. Cihazlar için hazırlanan uygulamalar ve oyunlar artık çok daha fazla performans gerektiriyor. Bununla birlikte, her geçen gün pilin daha hızlı bitmesine neden olabilecek donanımsal ve yazılımsal özellikler sunuluyor.

Yüksek yenileme hızına sahip ekranlar, birçok Android telefonun yanı sıra Apple iPhone 12 ve sonrasındaki amiral gemileri de dahil olmak üzere birçok telefonda kullanılmaya başlandı. Böylelikle 60 Hz ekranlara kıyasla çok daha akıcı bir kullanım deneyimi elde edebiliyoruz.

90 Hz ekranların yanı sıra, Samsung Galaxy S21 ve OnePlus 9 Pro gibi telefonlar 120 Hz tazeme oranı sunuyor. Ne yazık ki bunun bize bir maliyeti var. 120 Hz ekranlar, özellikle QHD çözünürlükte çalışırken oldukça fazla güç tüketebilir. İşte burada LTPO görüntüleme teknolojisi devreye giriyor.

LTPO Panel Nedir?

LTPO teknolojisi, bir aygıtın grafik işleme birimi ve ekran kontrolcüsü arasında herhangi bir ek donanım bileşenine ihtiyaç duymadan ekran yenileme hızını dinamik olarak değiştirmesine olanak tanıyor. Başka bir deyişle, gerçekten ihtiyaç duymadığımız durumlarda ekran tazeleme hızı otomatik olarak aşağı çekiliyor. Böylelikle güç tüketimi önemli ölçüde düşüyor ve pil ömrü olumlu etkileniyor.

LTPO, düşük sıcaklıklı polikristal oksit (low-temperature polycrystalline oxide) anlamına geliyor ve OLED panel teknolojisinde kullanılıyor. Bildiğiniz gibi OLED, akıllı saatlerden akıllı telefonlara ve daha büyük ekranlara kadar her cihazda yer alabiliyor.

Apple Watch - LTPO Panel
Apple Watch, LTPO panel kullanıyor.

LTPO teknolojisini geliştiren Apple, yenileme hızını 60 Hz’den 1 Hz’e kadar ölçeklendirilebiliyor. Apple bu teknolojiyi ilk kez Apple Watch Series 5’te kullandı ve şimdi de iPhone 13 Pro serisinde kullanıyor. Sonuç olarak, akıllı telefon ekranlarında bu tür bir teknolojiyi benimsemek hayati önem taşıyor ve güç tüketimini azaltmaya yardımcı oluyor.

Şu anda telefonlarda yer alan OLED ekranlar, ekranın arka panelini oluşturan ince film transistörler (TFT’ler) için tipik olarak düşük sıcaklıklı polikristal silikon (LTPS) kullanmakta. LTPS kullanımı, OLED ekranının güç açısından IPS LCD ekranlara kıyasla yüzde 20 ila yüzde 30 arasında verimli olmasına imkan tanıdı. Ancak OnePlus 8 Pro ve Oppo Find X2 Pro gibi telefonlarda kullanılan LTPS paneller, ekstra donanım kullanılmadığı sürece dinamik yenileme hızlarına izin vermiyor. Yani yalnızca 120 Hz ve 60 Hz arasında geçiş yapmak mümkün.

120 hz ekran tazeleme hızı

Galaxy S21 Ultra ve Galaxy Note 20 Ultra gibi telefonlar, dinamik olarak yenileme hızlarını değiştirebilmek için LTPO panel kullanıyor. LTPO kullanan ekran arka panelleri ise LTPS TFT’ler ve İndiyum galyum çinko oksitten (IGZO) yapılmış transistörlerin bir kombinasyonuna sahip. Bahsi geçen LTPS TFT çözümü anahtarlama devreleriyle ilgilenirken, öte yandan IGZO TFT’leri kullanan bir ekran arka paneli işlev görüyor. Tüm bunlarla birlikte yenileme hızını dinamik olarak değiştirebilen, daha verimli bir ekran ortaya çıkıyor.

Belirttiğimiz gibi LTPO, dinamik bir yenileme hızı sunmak için ekran kontrolcüsü ve grafik işlem birimi (GPU) arasında ek bileşenler gerektirmiyor. Bu nedenle çok önemli bir atılım olduğunu söyleyebiliriz.

LTPO Ne Gibi Faydalar Sağıyor?

Akıllı telefonunuzun ekranı, diğer tüm bileşenlerden daha fazla güç tüketimine sahip. OLED ekranlar LCD emsallerinden daha verimli olsa da, SoC (çip üzerinde sistem) veya Wi-Fi/Bluetooth gibi gibi diğer bileşenlere kıyasla pil ömrünün büyük bir kısmını etkiliyor.

LTPO panelin ana avantajı, yenileme hızını aktif olarak değiştirerek güç tüketimini mümkün olduğu kadar aşağı çekmek. Apple, Apple Watch Series 5’i tam olarak bu tekniğe uygun şekilde üretmeyi başarmıştı. Yeni nesil Apple cihazlar, bu sayede tüm gün pil ömrünü korurken daha iyi bir kullanıcı deneyimi sunabiliyor.

“Yenileme hızı” terimi, hertz (Hz) cinsinden frekansla ölçülen, ekranın bir saniyedeki yaptığı görüntü tazeleme sayısını ifade ediyor. Çoğu akıllı telefon 60 Hz ekran kullanmakta, ancak 120 Hz modeller de bildiğiniz gibi yaygınlaşmaya başladı.

Samsung galaxy s22 ultra

Daha yüksek yenileme hızı, enerji verimliliği pahasına daha duyarlı ve daha sorunsuz bir kullanıcı deneyimi sağlıyor. Tazeleme hızları, Apple’ın modern giyilebilir cihazlarında gördüğümüz gibi 1 Hz’e (esas olarak saniyede bir kare) ayarlanabiliyor ve enerji verimliliği ciddi şekilde korunuyor.

Örneğin, telefonunuz bir bildirim aldığında sizi bilgilendirmek için ekran uykudan uyanır. Bu süre zarfında ekranda herhangi bir hareketli nesne olması muhtemel değil. Yani yenileme hızını düşürmek, kullanıcı deneyiminden hiçbir şekilde ödün vermeden güç tüketimini aşağı çekebilir. Bildirimi açmak için telefonunuzun kilidini açtığınızda ise yenileme hızı genel kullanıma uygun şekilde hızlıca ayarlanabilir ve yüksek bir frekansa çekilebilir.

LTPO ekran teknolojisini işletim sisteminin her alanında dinamik olarak kullanmak mümkün. Örneğin, cihazınız bir podcast veya müzik oynatma ekranındaysa ekran yenileme hızını düşürmek faydalı olabilir.

iPhone ile Oyun

Öte yandan, yüksek kare hızlarından yararlanan oyunlarda ekran yenileme hızları çok daha önemli. Bu durumda bir LTPO ekran, ihtiyaçlarınızı karşılamak için yenileme hızını tepe noktaya çekebilir. Oyun oynamayı bırakıp sosyal medyada gezinmek gibi sıradan şeyleri yapmaya başladığınızda ise ekran yenileme hızı otomatik olarak düşük seviyelere ayarlanabilir.

Apple, bildiğiniz üzere kullanıcı deneyimi açısından mağaza sürecini daha sıkı yönetiyor. Şirket isterse kilit ekranını görüntülerken veya görüntülü arama yaparken olduğu gibi belirli durumlarda daha verimli yenileme hızlarını “zorlayabilir”. Apple’ın FaceID kameraları ekrana ne zaman baktığınızı algılayabiliyor. Bu nedenle işletim sistemi böyle durumlarda yenileme hızlarını daha aşağı çekebilir.

LTPO, AMOLED’den Daha mı İyi?

Kısacası, LTPO AMOLED paneller AMOLED’den daha iyidir. Amiral gemisi bir telefon satın alırken bazılarının AMOLED ekranlara sahip olduğunu, bazılarının ise LTPO AMOLED ekranlara sahip olduğunu fark edeceksiniz. İkisi aynı şey değil.

AMOLED paneller LCD emsallerinden daha fazla güç verimliliği sunsa da, işin içine yüksek yenileme hızları girdiğinde işler tamamen başka bir boyuta taşınıyor. Tüm detaylarından bahsettiğimiz gibi, LTPO tam olarak bu noktada kendini gösterirken AMOLED panellerin yüksek yenileme hızları kullanmasına ve yine de güç açısından verimli olmasına izin veriyor.

Hangi Cihazlar LTPO Ekranlar Kullanıyor?

LTPO’nun getirdiği avantajlardan gerçekten yararlanan ilk cihaz Apple Watch Series 5 oldu. Şirket, 1 Hz’e kadar inebilen bir yenileme hızıyla “her zaman açık” ekran teknolojisini duyurduğunda önemli bir adım attı.

Günümüzde LTPO AMOLED ekranlar hala akıllı telefon pazarının premium segmentinde yaşıyor. Ancak diğer tüm yeni teknolojilerde olduğu gibi, zamanla pazarın geri kalanına da yayılacak. Dinamik yenileme hızına veya LTPO ekranlara sahip telefonlardan bazıları şunlar;

  • Samsung Galaxy Z Fold 3
  • Samsung Galaxy Z Flip 3
  • iPhone 13 Pro
  • Samsung Galaxy Note 20 Ultra
  • Samsung Galaxy S21 Serisi
  • Samsung Galaxy S22 Serisi
  • Oppo Find X3 Pro
  • OnePlus 10 Pro
  • Google Pixel 6 Pro
  • Mi 12
  • Huawei Mate 50 Pro
  • realme GT2 Pro

Daha Fazla Cihaz

Belirttiğimiz gibi LTPO yalnızca akıllı telefonlarda mevcut değil. Apple’ın akıllı saatlerinin yanı sıra, gelecekte birçok farklı cihazda LTPO adını duyacağız.

Bu iyileştirmelerin görüntü kalitesine olumlu katkılar sunmadığını ekleyelim. Bunun yerine pil ömrünü iyileştirmeye yardımcı olmak için verimlilik kazançları sağlamakta.