Dizüstü veya masaüstü bilgisayar fark etmeksizin kullandığımız sistemde mutlaka en az bir adet GPU bulunur. AMD tarafında APU olarak da bilinen bazı işlemciler entegre grafik birimlerine sahipken bu tür cihazları kullanabilmek için bildiğiniz gibi harici bir ekran kartı şart değil. Bazı sistemlerde ise NVIDIA veya AMD tarafından üretilen, CPU’dan ayrı olarak kullanılan harici ekran kartları vardır. Bu iki üreticiye ek olarak Intel de yakın zamanda harici Arc ekran kartlarını duyurdu ve masaüstü modelleri de yakında bizimle olacak.
Peki dahili veya harici, ekran kartı modeli ve sürücü sürümü nasıl öğrenilir? Bilgisayar kullanan birçok kişi sisteminde yer alan ekran kartının modelini bilmiyor olabilir. Bunu öğrenebilmemiz için birçok yöntem var, gelin hepsine yakından bakalım. Ayrıca yazımızdaki yöntemlerle yalnızca ekran kartı değil, sisteminizle ilgili birçok detayı takip edebilirsiniz.
Aygıt Yöneticisi ile Ekran Kartı Öğrenme
Aygıt Yöneticisi’ni birçoğumuz yakından tanıyor olmalı. Çoğu donanımda olduğu gibi ekran kartımızın tam modelini burada görebiliriz. Ayrıca dizüstü bilgisayarlarda hem entegre hem de harici grafikler bulunabilir. Bu nedenle Aygıt Yöneticisi üzerinde iki ayrı seçenek görme ihtimaliniz var.
- İlk olarak sol alt kısımdan Başlat Menüsü’nü açın ve arama kısmına “Aygıt Yöneticisi” yazın.
- Buradan “Görüntü bağdaştırıcıları” seçeneğinin solundaki açılır oka tıklayın. Hemen altında GPU’nuzun adı ve modeli hemen görünecek.
- Bu örnekte de görüldüğü üzere sistemde AMD Radeon RX 570 ekran kartı mevcut.
Windows Ayarları ile Ekran Kartı Öğrenme
Sistem ayarları, ekran kartı modelinin yanı sıra bazı özellikler ve detaylar sunuyor. Windows 10 ve 11’de ekran kartı ile birlikte ekran özellikleriyle ilgili bilgilere Ayarlar uygulamasından kolayca ulaşabilirsiniz. Ayrıca aynı bölümden yenileme hızı (Hz) ayarı yapabileceğinizi hatırlatalım.
- Başlat Menüsü’ne tıklayarak sol alt bölmeden Ayarlar’ı açın.
- Ardından Sistem’e tıklayın.
- Soldan Ekran sekmesine tıkladıktan sonra aşağıdan “Gelişmiş görüntü ayarları” seçeneğine tıklayın.
- Ekran bilgileri altında, PC’nizde hangi ekran kartının takılı olduğunu ve ayrıca masaüstü çözünürlüğünüz ile yenileme hızı gibi bilgisayar grafiklerinizi etkileyen diğer önemli bilgileri görebilirsiniz.
- Örneğin bu görselde görülebileceği üzere sistemimizde NVIDIA GeForce RTX 2070 SUPER ekran kartı olduğunu öğrenebiliyoruz.
Sistem Bilgisi ile Ekran Kartı Modeli Öğrenme
Sistem Bilgisi uygulaması, ekran kartınızı ve beraberindeki birçok şeyin detayına ulaşmak için yararlı bir araç. Buradan ekran kartının yanı sıra bellek (RAM), işlemci, anakart ve BIOS’a dair birçok bilgi bulabilirsiniz.
- Başlat menüsünü açın ve ardından “sistem bilgisi” yazın. Devamında yukarıda çıkan ilk seçeneğe tıklayın.
- Sol üstte Bileşenler’in yanındaki + sembolüne tıklayın ve ardından genişletilmiş listede “Görüntü” seçeneğine giriş yapın.
- Burada ekran kartının tüm ayrıntılarını liste halinde görebilirsiniz.
Görev Yöneticisi ile GPU Öğrenme
Aslında “ekran kartı”, PCB ve diğer bileşenlerle birlikte genel olarak kullanılan bir terim. Grafik işleme birimi (GPU), grafikleri fiilen işleyen özel bir bileşen. GPU’nuz ile ilgili ayrıntıları incelemek için Windows Görev Yöneticisi’ni kullanabilirsiniz. Yine bu kısımdan bellek, işlemci ve GPU gibi bileşenlerin durumunu anlık olarak izleyebilirsiniz.
- Görev Yöneticisi’ni başlatmak için görev çubuğuna sağ Ctrl + Alt + Del tuşlarına basabilir ve görünen listede Görev Yöneticisi’ne tıklayabilirsiniz. Ayrıca Windows 10’da Görev Çubuğu’na sağ tıkladıktan sonra hızlıca erişmek mümkün.
- Görev Yöneticisi penceresinde Performans sekmesine tıklayın ve soldan GPU’yu seçin. Buradan GPU kullanımı, bellek durumu ve GPU sıcaklığı gibi bilgileri görüntüleyebiliyoruz.
DirectX Aracı – dxdiag ile Ekran Kartı Öğrenme
Ekran kartınızı kontrol etmek, video ve sesle ilgili donanım sorunlarını tespit etmek için Windows’un yerleşik DirectX Tanı Aracı’nı da kullanabilirsiniz.
- Bu aracı başlatmak için Başlat’tan aramaya “dxdiag” yazın ve karşınıza çıkan seçeneğe tıklayın.
- Ekran aygıtlarınızın tam listesi ve bunları çalıştıran grafik sürücüleri için Ekran sekmesine tıklayın.
DirectX Tanı Aracı, video RAM ve GPU yonga türü dahil olmak üzere yazılım sürücüsü ve grafik donanımı ayrıntılarını göstermekte. Araç tarafından keşfedilen herhangi bir sorun, pencerenin altındaki Notlar kutusunda ayrıntılı olarak açıklanacak.
Ekran Kartı Kontrol Paneli ile Öğrenme
Ayrıca ekran kartı yazılımı üzerinden de GPU bilgilerinize ulaşabilirsiniz. NVIDIA ekran kartlarında “NVIDIA Denetim Masasını” açabilir ve sol alt taraftaki “Sistem bilgileri” seçeneğine tıklayabilirsiniz.
AMD markalı ekran kartlarında ise masaüstüne sağ tıkladıktan sonra AMD Software: Adrenalin Edition’ı açın. Devamında sağ üst kısımdaki çark (ayarlar) simgesine giriş yaptıktan sonra “Sistem” sekmesine gelin.
GPU-Z ile Ekran Kartı Modeli Öğrenme
GPU-Z uygulaması aslında adından da anlaşılacağı gibi doğrudan ekran kartları için var. CPU-Z benzeri bu yazılım ile ekran kartı modelini öğrenmekle kalmayıp en ince özelliklerini bile görebilirsiniz. Son kullanıcıların işine yarayabilecek bazı maddeler ise şu şekilde;
Graphics Card
- Name: Ekran kartı model adı/seri adı.
- GPU: Ekran kartının içerisindeki GPU’nun kod adı.
- Technology: GPU’nun dayandığı üretim teknolojisi.
- Release Date: Ekran kartının üretim tarihi.
- Die Size: GPU yonga boyutu.
- Transistors: GPU’nun barındırdığı transistör sayısı.
- UEFI: Evet, ekran kartlarında da UEFI desteği bulunur. Bu destek var ise ekran kartı BIOS tarafından daha hızlı tanınabilir.
- Shaders: GPU’nun barındırdığı gölgelendirici ünite (akış işlemcisi) sayısı. Ekran kartı performansına önemli etkisi vardır.
- DirectX Support: Ekran kartınızın destelediği en yüksek DirectX sürümü.
- Memory Type: Ekran kartı bellek türü.
- Memory Size: Ekran kartı bellek miktarı. 4 GB, 8 GB vs.
- Bus Width: Bellek arayüzü.
- Bandwidth: Bellek bant genişliği.
- Driver Version: Mevcut yüklü sürücünüzün versiyonu.
- Driver Date: Mevcut ekran kartı sürücüsünün çıkış tarihi.
- GPU Clock: Ekran kartı çekirdek saat hızı.
- Memory: Ekran kartı bellek saat hızı.
- AMD CrossFire/NVIDIA SLI: Bu teknolojiler tek anakartta birden çok ekran kartının birlikte çalıştırılması için vardır.
- Computing/Technologies: GPU’nun desteklediği teknolojiler/beceriler.
Sensors
Bu sekmeden ekran kartınız ile ilgili değerleri anlık olarak takip edebilirsiniz.
- GPU Clock: Ekran kartı çekirdeğinin anlık olarak çalıştığı frekans değeri.
- Memory Clock: Ekran kartı belleğinin anlık olarak çalıştığı frekans değeri.
- GPU Temperature: Ekran kartının anlık sıcaklık değeri.
- Fan Speed (%): Ekran kartı fanının o an için ne kadar hızda çalıştığını yüzdelik dilimle gösteren değer.
- Fan Speed (RPM): Ekran kartı fanlarının RPM cinsinden dönüş değeri.
