Teknoloji şirketi ve Philips monitörlerinin marka lisans ortağı MMD, Almanya Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Federal Bakanlığı’nın (BMZ) girişiminin bir parçası olan PREVENT Atık İttifakı (PREVENT Waste Alliance) pilot projesi dahilinde, Nijerya’da arızalı monitörlerin çevre dostu ve ekonomik bir şekilde nasıl geri dönüştürülebileceğini gösteriyor.
Bu projeye büyük ölçüde katkı sağlayan diğer ortaklar ise çevre dostu satın alma hizmetlerinin global tedarikçilerinden Closing the Loop, dünyanın önde gelen IT sürdürülebilirlik sertifikası TCO Certified’ın arkasındaki kuruluş TCO Development ve başka ortaklar. Onlar ile birlikte, MMD atık nötr elektronik için sertifikalı bir çözümün monitörleri de kapsayacak şekilde nasıl genişletilebileceğine dair başarılı bir iş modeli geliştirerek çevre dostu satın alma için yeni standartlar koydu.
E-Atık sorunu
Yılda 50 milyon ton: Elektronik atık (e-atık) günümüzde toplumumuzun karşı karşıya olduğu en acil sorunlardan biri. Döngüsel Ekonomiyi Hızlandırma Platformu (Platform for Accelerating the Circular Economy – PACE) ve BM E-Atık Koalisyonu’nun hazırladığı rapora göre, bu atık dağı, çoğunlukla gemiler ile Afrika ülkelerine ya da diğer gelişmekte olan diğer ülkelere gönderilerek bertaraf ediliyor.
Ancak neredeyse yeni Philips monitörlerinin hiçbiri cıva ve kurşun içermiyor olsa da, bilgisayar monitörleri, çok küçük dahili devre kartları ve kurşun ve cıva gibi içten yakılmış kimyasallar nedeniyle, genellikle geri dönüşümün ve döngüsel ekonominin sorunlu çocuğu gibi görülür. En azından Afrika’da, bunların büyük bir kısmı, uygun tesis ve kaynak eksikliği nedeniyle düzgün bir şekilde geri dönüştürülemez. Bunun sebebi de düzgün geri dönüşümden ve toplamadan şimdiye kadar herhangi bir paranın kazanılamıyor olmasıdır.
Atık telafisindeki başarılı modeli yaygınlaştırmak
Bu devasa zorluğu azaltan ve hedef alan, kanıtlanmış, başarılı bir yaklaşım ise e-atık telafisi kavramıdır. Bu kavram, şimdiden kamu alımlarında cep telefonları, diz üstü bilgisayarlar ve tabletler için yeşil çözüm olarak görülmektedir ve elektronik ekipmanın yaşam döngüsü yolculuğunu tamamlamayı sağlar. Yeni elektronik ekipmanın satın alma fiyatına eklenen bir ücret, güvenli geri dönüşüm için eski ekipmanın toplanmasını finanse etmiş olur. İşte bu şekilde geri kazanılan ham malzemeler, daha sonra yeni ürünlerin üretiminde yeniden kullanılarak yeni ürünlerin atık bakımından nötr olmalarını sağlar.
Daha sürdürülebilir monitör teknolojilerine gösterdiği bağlılığın bir parçası olarak, Philips monitörleri Closing the Loop’u ve Öko-Institut e. V. araştırma enstitüsünü ve yerel Nijeryalı ortaklar Verde Impacto, Hinckley Geri Dönüşüm ve SRADev Nijerya gibi uluslararası ortaklardan oluşan koalisyonu bir buçuk yıl boyunca destekleyerek atık telafisi programının monitör atığı ve Telafi edilmiş E-atık sertifikasyonu TCO Certified Edge’e nasıl genişletilebileceğini gösteren bir iş modeli oluşturmalarını sağladı. Artık kullanılamaz durumda olan 5.500’den fazla monitör, proje için ortaklar tarafından toplandı.
Döngüsel ekonomiye giden yolda ilk başarılar
Projenin başlangıcında, Nijerya’da düz ekranların geri dönüşümü ile ilgili neredeyse hiçbir deneyim yoktu. Bertaraf edilmiş monitörler, düzenli depolama alanlarında biriktikçe birikiyor, hem insanlar hem de çevre için büyük bir risk oluşturuyordu. İşte bu nedenle öncelikle, geri dönüşüm ortağına düz ekranların elle sökülmesi konusunda eğitim verildi. Bu eğitim kapsamında, cıva içeren siyah ışık tüplerinin güvenli bir şekilde çıkartılması, bütün diğer elektronik parçaların güvenle sökümü ve aralarında tehlikeli bromlu alev geciktiricileri de içeren farklı plastik türlerinin tespit edilip ayrılması da vardı.
Projenin sonunda geri dönüşüm ortağı, düz panel ekranları çok güvenli ve etkili bir şekilde sökebilir bir hale geldi. Böylece bunu yapma maliyetleri yarıdan fazla azaltılmış oldu ve ham malzemeler de döngüye yeniden gönderildi.
