Nispeten yeni nesil bir anakartınız varsa BIOS üzerinde gezinirken Above 4G Decoding ve Re-Size BAR (Resizeable BAR) seçeneklerini görmüş olabilirsiniz. Bu teknoloji, ekran kartı ve işlemci arasındaki iletişim şeklini değiştiren, verilerin daha büyük bloklar halinde iletilmesini sağlıyor.
Aslında anakartlarda bir süredir Above 4G Decoding mevcuttu. AMD, bazı özel değişikler de yaparak bu özelliği Smart Access Memory (Akıllı Erişim Belleği) adıyla yeniden pazarlamıştı. Başka bir deyişle, SAM aslında Above 4G Decoding ve Re-Size BAR tabanlı.
Intel ve NVIDIA da bu teknolojinin AMD’ye özel olmadığını ve bütün modern sistemlerde açılabileceğini, hatta gerekli güncellemeleri sunacaklarını başladıklarını söylemişlerdi. Sonrasında ise bu destek tüm modern sistemlere getirildi. NVIDIA’nın GeForce RTX ekran kartları da aslında Re-Size BAR desteği sunuyordu. AMD’nin gündeme getirmesiyle birlikte yeşil takım da destekli sistemlerde bu özelliği aktif etmeye başladı.
Bunun yanında, Intel Arc Alchemist ekran kartlarının Re-Size BAR desteği sunacağını çok öncesinde belirtmiştik. Sonrasında ortaya çıktı ki bu teknoloji Alchemist serisi için kritik derecede önemli. Uzun lafın kısası, Resizeable BAR hiçbir şirkete özel değil.
Above 4G Decoding nedir? Re-Size BAR ile aynı şey mi? Şimdi kullanım senaryosuna göre performans artışları getirebilen bu özelliklerin detayına inelim.
Above 4G Decoding Nedir, Kullanılmalı mı?
İncelemelere bakılırsa özellik sistemin yürüttüğü işe göre katkı sağlayabiliyor. Bazı kullanıcılar ise seçeneği aktif ettiğinde sorunlar yaşayabiliyor. Özetle, 4 GB’tan fazla belleğe sahip ekran kartı ve 16 GB’tan fazla RAM’e sahip sistemlerde daha iyi performans için Above 4G Decoding’i deneyebilirsiniz. Öncesinde ise donanım sürücülerini ve BIOS’u güncellemekte yarar var.
Örneğin bilimsel hesaplama yapanlar, 3D grafikler üzerinde büyük boyutlu dosyalarla çalışanlar ve kripto madencileri bu özellikten faydalanabilir. Böyle iş yükleri 4 GB’tan fazla verilerin taşınmasını gerektiriyor.
Veri aktarım işlemleri normalde sürücüler ve sistemde bir ara işlem kuyruğu ile çözülüyordu, böylece tahsis edilen 4 GB’ı asla aşmıyordu. Ancak bu durumda performans düşüklüğü yaşanabiliyor.
Öte taraftan, kullanım durumuna göre RAM tüketiminin bazı anlarda artabileceğini göz önünde bulundurmak gerekiyor. Nitekim düşük belleğe sahip bilgisayarlarda Above 4G Decoding ve Re-Size BAR’ı etkinleştirmek sorun yaratabilir.
Re-Size (Resizeable BAR) Nedir?
Re-Size BAR, isteğe bağlı bir PCI Express arayüz teknolojisi. Bir oyun dünyasında hareket ederken GPU belleği (VRAM) dokuları, gölgelendiricileri ve geometriyi küçük bitler halinde CPU’dan GPU’ya aktarır. Özellikle modern oyunlarda veri boyutları çok arttı, böylelikle bellek boyutu ve hızı daha önemli hale gelmeye başladı.
Resizeable BAR kullanıldığında, nesneler varlıklar ihtiyaç duyuldukça talep edilebiliyor ve tam boyutta gönderilebiliyor. Nihayetinde ise CPU tüm arabelleğe verimli bir şekilde erişebiliyor. Ayrıca birden fazla veri isteği yapılırsa, aktarımlar sıraya girmek yerine eş zamanlı olarak gerçekleşebiliyor.
Above 4G Decoding ve Re-Size BAR Gerekli mi?
Resizable BAR özelliğinin çalışması için Above 4G Decoding seçeneğinin de aktif edilmesi şart. Her iki işlev de modern anakartlarda basit bir şekilde etkinleştirilebiliyor. Peki iki teknoloji arasındaki fark ne?
- Above 4G Decoding: Above 4G Decoding, işlemcinin ve video belleği birlikte çalışırken tek seferde tahsis edilen RAM miktarını etkileyen bir işlev. Bu da bellek tüketiminin bir miktar yükselmesine neden oluyor. Standart olarak veriler maksimum 4 GB’lık bloklarda toplanırken, Above 4G ile tüm alanı kullanabiliyorsunuz.
- Re-Size BAR: Resizeable BAR, grafik API’sinin büyük bellek bloklarını ekran kartına aktarmasına olanak tanıyor. Önceden 256 megabaytlık parçalar halinde iletişim kuruluyordu, ancak şimdi bir kerede ve belleğin herhangi bir bölümünden çok daha yüksek boyutlarda veri aktarılabiliyor.
Bazı oyunlarda performans değişmezken, bazı oyunlarda %15’e varan performans kazançları elde edildiğini testlerimizde görmüştük.
Above 4G Decoding Destekli Donanımlar
Belirttiğimiz gibi, şirketler bu özelliği farklı zamanlarda aktifleştirdi. AMD örneğin Smart Access Memory adını kullanıyor.
AMD: Smart Access Memory
Minimum gereksinimlerden bahsedecek olursak, Ryzen 5000 serisi işlemciler, Radeon RX 6000 GPU‘lar ve AMD 500 yonga setli anakartları bir arada kullanan kullanıcıların bu özelliği aktif edebildiğini belirtelim. Smart Access Memory’i temel olarak CPU ve GPU arasındaki veri aktarımını geliştirerek performansı artıran bir özellik olarak tanımlayabiliriz. Ancak bu kullanım senaryosu için AMD 500 serisi bir yonga seti şart.
SAM’ı çalıştırmak için Radeon ekran kartındaki vBIOS ve anakart BIOS’undan Smart Access Memory özelliğini aktif etmek yeterli. Böylece veri aktarım performansı en üst düzeye çıkıyor, bileşenler birbirleri arasında tam erişim elde ediyor ve dolayısıyla performans artıyor.
Smart Access Memory Gereksinimleri
Donanım
- AMD Ryzen 5000 İşlemciler
- AMD Radeon RX 6000 Ekran Kartları
- AMD 500 Serisi Anakartlar
Yazılım
- 64-bit işletim sistemi
- AMD SBIOS değişikliği (AGESA 1.1.0.0)
- AMD Radeon Software Driver 20.11.2 veya üstü
- Legacy olmadan UEFI boot (“UEFI Only”) ve “Above 4G Decoding” ayarı etkin
NVIDIA
Kırmızı takım Smart Access Memory adını verdiği teknolojiyi duyurduktan sonra NVIDIA ekibi hemen bu çözüm üzerinde çalışmaya başladı ve Resizable BAR adı verilen eşdeğer bir özellik ekledi. İlk olarak RTX 3000 serisi (Ampere) destek kazanmıştı. Yeni nesil RTX 4000 serisi de bu özelliği destekliyor.
Söylediğimiz gibi, yeni teknoloji PCI-Express standardını genişletiyor, böylece işlemci 256 megabaytlık parçalar yerine grafik kartının tüm belleğine erişebiliyor. Performans kazancı destekli oyunlarda ortaya çıkıyor, ortalama FPS değerleri artıyor ve FPS düşüşleri de önemli ölçüde azalabiliyor.
NVIDIA Resizeable BAR Gereksinimleri
| AMD Anakartlar |
| AMD 400 Serisi (AMD Zen 3 (Ryzen 5000) CPU desteğine sahip anakartlarda) |
| AMD 500 Serisi |
| AMD İşlemciler | ||||
| AMD Zen 3 İşlemciler | Ryzen 3 5xxx | Ryzen 5 5xxx | Ryzen 7 5xxx | Ryzen 9 5xxx |
| AMD Zen 4 İşlemciler | Ryzen 3 7xxx | Ryzen 5 7xxx | Ryzen 7 7xxx | Ryzen 9 7xxx |
| Intel Anakartlar | ||||
| Intel 10. Nesil Gen | Z490 | H470 | B460 | H410 |
| Intel 11. Nesil | 11. Nesil ile uyumlu tüm yonga setleri | |||
| Intel 12. Nesil | 12. Nesil ile uyumlu tüm yonga setleri | |||
| Intel 13. Nesil | 13. Nesil ile uyumlu tüm yonga setleri | |||
| Intel İşlemciler |
|||
| Intel 10. Nesil | Intel 10. Nesil S-Serisi | Intel 11. Nesil | Intel 12. Nesil |
| i9-10xxx | i9-11xxx | ||
| i7-10xxx | i7-11xxx | ||
| i5-10xxx | i5-11xxx | ||
| i3-10xxx | |||
Intel
Intel kullanıcıları için bu özellik Z490 yonga setlerinde yaygın olarak mevcut, ancak isteğe bağlı olarak Z390’da ve hatta nispeten modeller de dahil olmak üzere bazı sunucu çözümlerinde de bulunuyor. Çünkü özellik 10 yıldan daha uzun bir süre önce PCI-e standardına dahil edildi.
Zaten şu an için piyasada yalnızca Arc Alchemist ekran kartları var ve tüm modeller Resizeable BAR desteğine sahip. Teknoloji devi, Alchemist masaüstü ekran kartlarıyla birlikte en az AMD Ryzen 3000 serisi bir işlemci kullanılmasını öneriyor. Daha önce tam performans için Re-Size BAR (PCI Resizable-BAR) özelliğinin kritik önem taşıdığı şirket tarafından zaten doğrulanmıştı. Başka bir deyişle, bu teknolojiyi desteklemeyen sistemlerde önemli performans kayıpları yaşanabilir ki bu Arc A380 incelemeleriyle kanıtlandı.
Intel bu gerçeği hiçbir zaman gizlemedi. Uzun lafın kısası, Intel Arc ekran kartı almak istiyorsanız yeni bir sisteme ihtiyacınız var. Alchemist GPU’lardan birini kullanacaksanız işlemciniz en az Ryzen 3000 veya Intel 10. Nesil Core serisinden olmalı. Ancak bazı eski sistemlerin Re-Size BAR desteklediğini hatırlatalım. Bunun yanında, Intel Arc ekran kartı alacaksanız Windows 10 20H2 veya daha yeni bir sürümü kullanmakta fayda var.
Intel Arc Ekran Kartı Donanım Gereksinimleri Nasıl?
| İşlemci | Anakart |
|
|
|
|
|
|
|
|
