Ekran Kartı Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ekran kartları, genellikle işlemcilerle birlikte bilgisayarımız için aldığımız en pahalı donanımlardır. Dolayısıyla seçim yaparken iyi araştırma yapmamız, bize en uygun ürünü bulmamız gerekir. Profesyonel alanlar, iş veya oyun için kullanıyor olun, ekran kartı seçiminde dikkat etmemiz gereken birçok detay var.

Her zaman dile getirdiğimiz üzere, GPU’ların önemi son 10 yılda daha fazla arttı. Artık içerik üreticiler ve videolar üzerinde çalışan insanlar kullandığı yazılımlarda CPU’ların yanı sıra grafik işlemcilerinin gücünden, yani paralel hesaplamadan yararlanıyor. Video editörleri ve grafik tasarımcılar yıllardır ağır iş yükleri nedeniyle uzun işleme sürelerini beklemek zorunda kaldı. Şimdi ise GPU’ların sunduğu paralel hesaplama, yerleşik yapay zeka yetenekleri ve gelişmiş hızlandırma özellikleriyle birlikte işler çok daha kolay hale gelmeye başladı.

GPU teknolojileri yapay zeka ve makine öğrenimi alanında da kendine büyük yer buluyor. CPU’dan tamamen farklı yapıda olan, çok sayıda çekirdek barındıran GPU’lar aşırı yüksek miktarlarda hesaplama işlemi yapabiliyor. Dolayısıyla günümüzün yapay zeka teknolojilerinin birçoğu CPU’larla birlikte çalışan GPU’lara dayanmakta.

Tabii oyunlardan bahsetmeden de olmaz. Ekran kartları yıllardır bilgisayarımızın bir parçası ve birçok farklı oyun oynuyoruz. Artık oyunların grafik kalitesi de hayal edemeyeceğimiz seviyelere geldi. Doğal olarak tüm bunlar grafik gücü gerektiriyor.

Sözü fazla uzatmadan konumuza dönelim. İlk kez bir ekran kartı alıyor veya mevcuttaki ürününüzü daha iyisiyle değiştirmek istiyor olabilirsiniz. Burada ekran kartı seçerken dikkat etmeniz gereken hususlara ve GPU’lar ile ilgili mümkün olan en fazla detaya değinmeye çalışacağız.

Kullanım Amacı

Ekran kartı dediğimizde akla ilk olarak oyun oynamak gelir. Technopat.Net’te incelemesini yaptığımız birçok GPU modelini bulabilir, sunduğu performansı detaylıca görebilirsiniz. Ancak herkes oyun oynamıyor. Sisteminizi gündelik olarak kullanmak istiyorsanız alt segment, basit işleri görebilecek uygun fiyatlı bir ekran kartı tercih edebilirsiniz. Hatta bu işler için bir ekran kartı almadan, işlemcinin içinde yer alan entegre grafikleri bile kullanabilirsiniz.

• APU, GPU ve CPU Arasındaki Fark Nedir? iGPU Tercih Edilir mi?

Bunun yanında, bilgisayarı çoklu monitörler kurulumuyla birlikte kullanmak istiyor olabilirsiniz. Böyle bir durumda da çok pahalı kartlar almaya gerek yok zira artık neredeyse tüm ekran kartları en az üç (DisplayPort veya HDMI) görüntü çıkış portuyla birlikte geliyor.

Profesyonel kullanıcılara gelelim. Video düzenleme, 3D içerik oluşturma veya veri/bilimsel işleme gibi birçok kullanım senaryosu olabilir. İşte o zaman daha ayrıntılı araştırma gerekiyor. Örneğin video oluşturmak için DaVinci Resolve Studio gibi bir yazılım kullanıyorsanız, yüksek çözünürlüklü çekimler üzerinde hızlı şekilde çalışabilmeniz için ekran kartının gücüne ihtiyacınız olacak.

Bu gibi durumlarda mümkün olduğunca çok işlemci çekirdeği, yüksek bellek kapasitesi ve güncel mimarilere sahip güçlü bir ekran kartına bakmalısınız. Ayrıca ekran kartlarının VRAM (video belleği) miktarı da çok önemli. İhtiyaçları gören Intel, AMD ve NVIDIA gibi GPU üreticileri artık çözümlerinde yüksek kapasiteli bellekler kullanmaya başladı.

Ayrıca şirketler profesyonel serilerinde çok daha büyük miktarda belleklere yer veriyor. Bu bağlamda AMD, Radeon Pro serisiyle tek bir seçenek sunuyor. NVIDIA ise farklı isimlendirmeler taşıyan ürünlere sahip: RTX A Serisi Ada Generation, RTX A serisi, Quadro ve T serisi gibi.

Profesyonel kartlar bildiğiniz üzere çok daha pahalı. Nitekim Pro veya son tüketici ürünleri arasında seçim yapabilirsiniz. Yazılım uyumluluğu ve kararlılığı, ayrıca VRAM türü ve miktarı dışında aslında çok fazla bir fark yok. Günümüzdeki tüketici sınıfı Radeon ve GeForce modelleri çoğu iş için yeterli.

NVIDIA, AMD ve Intel: Işın İzleme, Yazılım, Sürücüler

Harici GPU tarafında seçim yapabileceğiniz üç üretici var: NVIDIA, AMD ve Intel. AMD ve NVIDIA geniş bir ürün yelpazesi sunarken Intel’in en azından şimdilik yalnızca birkaç seçeneği var. Belki de bu yazıyı okurken yeni nesil Arc ekran kartları da piyasaya çıkmış olacak.

Üreticiden bağımsız olarak performans ve fiyat açısından büyük ölçüde farklılık gösteren farklı modeller bulacaksınız. Özetleyecek olursak, anlık ihtiyacınıza, ekran kartı modeline, mimariye, anlık ürün fiyatına ve indirimlere, ek yazılım teknolojilerine ve kullanım alanınıza göre her markadan her modeli tercih edebilirsiniz. Yani doğrudan şu markayı tercih edin demek doğru olmaz, ancak şirketlerin ayrıştığı bazı noktalar var.

NVIDIA herkesin bildiği gibi uzun zamandır açık ara pazar lideri. AMD ile karşılaştırıldığında, NVIDIA genellikle üstün GPU performansı ile ön plana çıkıyor. AMD çoğunlukla pazarın ana akım kısmını hedeflerken, NVIDIA en üst düzeyden en alt segmente kadar kadar çok sayıda ekran kartı seçeneği sunuyor.

Işın izleme teknolojileri söz konusu olduğunda NVIDIA’nın ekran kartları her zaman üstün performans sunmuştur. Öte yandan sürücüler konusunda NVIDIA her dönemde daha sorunsuz, daha stabil sürücüler sunmayı başarıyor. Yazılım teknolojilerine gelince yine yeşil ekibin üstünlüğü söz konusu: DLSS, DLAA, Reflex, RTX Voice ve farklı yapay zeka destekli yazılımlar birçok alanda artılar sağlıyor.

AMD, özellikle RX 6000 ve RX 7000 serisiyle birlikte daha rekabetçi bir konuma geldi. Yeni nesil kartların yanı sıra şirket FSR, RSR, Radeon Boost, HYPR-RX ve Radeon Anti-Lag gibi birçok teknolojiyle yazılım tarafında ilerleme kaydetmeyi başardı.

Daha çok CPU tarafında devleşen Intel, harici GPU arenasına yeni adımlar atan bir şirket. Teknoloji devinin gelecek için güzel planları olsa da şimdilik NVIDIA ve AMD’nin gerisinde. Bununla birlikte, uygun fiyatlı bir GPU arıyorsanız ve isteklerinizi de karşılıyorsa Arc serisi tercih edilebilir. Özellikle Arc A750 ve Arc A770 kullanılabilecek bir kart. Bu GPU’lar RTX 3060/3060 Ti ile rekabet edebilecek düzeyde.

Intel yazılım tarafına fazlasıyla yatırım yaptı, ancak halen ilerleyecek uzun bir yol var. Mavi takımın kartlarını kullanacaksanız bazı inceliklere de dikkat etmeniz gerekebilir. Yani doğrudan tak, sürücüyü yükle ve kullan şeklinde ilerlemek daha zor.

Intel en başından beri performans konusunda NVIDIA ve AMD’yi geçmek için çabaladığını açıkça belirtiyor. Bunun yerine şirket fiyat/performans hedefiyle ürünlerini rekabetçi hale getirmeye çalışıyor.

Monitör Çözünürlüğü ve Bütçe

Eğer oyun oynuyorsanız göz önünde bulundurmanız gereken ana noktalardan biri de ekran çözünürlüğü. Monitörünüzün çözünürlüğü 1080p, 1440p (2K) veya 2016p (4K) olacak. Daha yüksek ekran çözünürlüğü demek daha fazla hesaplama gücü, yani daha güçlü bir ekran kartı demek. İster üretkenlik ister eğlence için olsun, 1080p’den 1440p’ye geçiş yapıldığında görüntü kalitesi artarken performans farkında ciddi bir fark gözlemlersiniz. 4K’ya geçtiğinizde ise GPU’ya binen yük aşırı fazladır.

Ekran çözünürlüğü yeni ekran kartı satın alırken akılda tutulması gereken önemli bir konu. Örneğin GeForce RTX 4080 veya Radeon RX 7900 gibi güçlü bir model aldınız. 1080p çözünürlükle yolunuza devam edecekseniz oyunlar ekran kartının potansiyelini tam olarak kullanmaz, yani fazladan harcama yapmış olursunuz.

• Monitör Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Peki hangi çözünürlük seçilmeli? Her şey tercihlerinize ve bütçenize bağlı, ancak biz bazı küçük fikirler verelim. Kullanıcıların çoğu bugün 1080p çözünürlük kullanıyor. 2K’ya çıktığınızda hem monitör hem ekran kartı, hatta diğer bileşenler için de daha fazla bütçe ayırmanız gerekecek.

Güncel modellerden gidecek olursak, 1080p çözünürlük için AMD Radeon RX 7600 veya NVIDIA GeForce RTX 4060 gibi ekran kartları tam sizin için. Daha eski nesillere doğru biraz yol alalım. NVIDIA tarafında RTX 3050, RTX 3060 ve RTX 2060 seçenekler var. AMD tarafında RX 6600 ve RX 5600 gibi modeller karşımıza çıkıyor. Intel’i de unutmayalım. Arc A770, kullanım senaryosuna bağlı olarak 1080p veya 1440p için tercih edilebilir.

4K’da oyun oynamak için bütçenin ağzını açmak gerek. RTX 4080 ve RTX 4090 en iyi seçenekler, ancak RTX 4070 Ti belirli oyunlarda 4K’nın yükünü sırtlayabilir. Kırmızılılara gelince, RX 7900 XTX ve RX 7900 XT’nin yanı sıra RX 6950 XT tercih edilebilir.

Yenileme Hızı (Hz)

Ek olarak yenileme hızınızı da göz önünde bulundurun. Monitörünüz üç haneli yenileme hızlarına sahipse, tam potansiyeline ulaşmak için güçlü bir karta ve işlemciye ihtiyacınız olacak. Monitörünüz en fazla 60 Hz ve 1080p’de çalışıyorsa, pikselleri ekranınızın yetişebileceğinden daha hızlı işleyebilen üst düzey bir karta fazla harcama yapmanın bir anlamı yok.

Yüksek yenileme hızı her zaman daha iyidir. Yenileme veya tazeleme hızı, monitörünüzün saniyede kaç kez yeni bilgilerle güncellendiğini gösterir ve hertz (Hz) cinsinden ölçülür. Daha büyük sayılar daha iyi, daha akıcı, daha az dalgalı görüntüler anlamına gelir. Yenileme hızı özellikle en az 75 Hz (oyun için tasarlanmış monitörlerin çoğu artık en az 120-144 Hz sunuyor) bir monitör seçmenizi öneriyoruz. Bunun yanında tepki süresi de düşük olursa daha iyi bir deneyim yaşarsınız.

Gelişen teknolojilerle birlikte aksini beklerken ekran kartlarının güç tüketimi kademeli olarak artmaya başladı. Özellikle üst düzey modeller 450W seviyelerini aşan değerlere ulaştı, aynı zamanda her GPU segmentinde güç tüketim seviyeleri yükseldi. Örneğin 2014 yılında piyasaya sürülen GeForce GTX 750 Ti modeli yalnızca 60W, daha sonra piyasaya çıkan GeForce RTX 1050 Ti ise 75W TDP değerine sahipti. GeForce RTX 3050’ye baktığımızda 130W gibi bir değer görüyoruz.

Uzun lafın kısası güç kaynağı sistem genelinde oldukça önemlidir. Özellikle de yüksek güç tüketen ekran kartları için. Elinizde halihazırda güç kaynağınız mevcut ise yeni alacağınız ekran kartı için yetersiz kalabilir, böyle bir durumda yeni bir PSU almanız gerekir. Eğer sistemi baştan topluyorsanız seçim yaparken güç kaynağının sistem için yeterli olmasına dikkat edin.

Ekran kartı alırken TDP, TGP ve TBP değerlerine dikkat etmelisiniz. Detaya inmek istiyorsanız resmi ürün sayfalarından kartın teknik özelliklerine bakabilirsiniz. AMD, Intel ve NVIDIA gibi şirketler zaten referans bir değer sağlıyor. MSI ve ASUS gibi üreticilerin bazı modelleri ise bir miktar daha yüksek güç tüketebiliyor.

Güç kaynağı seçiminde sorun yaşıyorsanız Technopat Sosyal‘de konu açarak merak ettiklerinizi teknoloji meraklılarına sorabilirsiniz. Öte yandan bazı hesaplama siteleri aracılığıyla fikir edinebilirsiniz.

Güç Hesaplama Siteleri

PSU üreticileri tarafından oluşturulan ve ihtiyaç duyulan güç kaynağına dair tahminler sunan bazı hesaplama siteleri mevcut; örneğin Cooler Master ve BeQuiet!

Sunulan bu araçlar, bileşen satıcıları tarafından sağlanan varsayılan güç değerlerini kullanır ve çok değişken sonuçlar ortaya çıkabilir. Örneğin aynı sistem için Cooler Master 561W önerirken, BeQuiet! 692W maksimum güç tüketimi tahmininde bulunabiliyor. Bu da hatrı sayılır bir fark. Söylediğimiz gibi, böyle hesaplama araçları doğru sonuçlar vermiyor lakin ihtiyaç duyulan PSU’ya dair ipuçları almak için yardımcı olabilir.

Güç Kabloları ve Pinler

Dikkat etmeniz gereken bir diğer husus da güç kabloları. Eski güç kaynaklarında ekran kartı tarafından ihtiyaç duyulan gerekli güç kabloları bulunmayabilir. Örneğin artık birçok GPU bir veya iki adet 8 pinli PCIe kablosu (bazı özel sürümlerde üç adede çıkabilir) gerektiriyor. Güç kaynağında yalnızca bir tane bulunuyorsa (hatta bir 8 pin+bir 6 pin) yine PSU yükseltmesi yapmanız gerekebilir.

Bu noktada dönüştürücü adaptörler kullanma imkanınız da var, ancak bunu pek önermiyoruz. Bir süre sonra erimiş kablolar, kısa devre ve yangınla karşılaşabilirsiniz. Uygun güç konnektörlerine sahip değilseniz yeni bir PSU satın almakta fayda var. Israrla “6 Pin to 8 pin” gibi adaptörler kullanmak istiyorsanız mutlaka tercih ettiğiniz ürün kaliteli olsun.

Yeni bir PSU’ya ihtiyacınız varsa, bir GPU’nun kaç PEG konektörüne ihtiyaç duyduğuna bağlı olarak önerilen boyutlarla ilgili yukarıdaki tabloya başvurabilirsiniz. 8 pinli (veya 6+2 pinli) bir PEG konektörü 150W’a kadar güç sağlayabilir ve 6 pinli bir konektör 75W’a kadar güç sağlar. Bununla birlikte, güç kaynaklarının da kendine has bazı detayları var. Örneğin 500W olarak etiketlenen iki farklı PSU aynı verimlilikte olmayabilir:

• Güç Kaynağı (PSU) Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
• Güç Kaynağında 80+ Özelliği Nedir? 80 Plus Serfitikası Neden Önemli?

AMD’nin yeni nesil Radeon RX 7000 serisi ekran kartları iki adet 8 pinli PCIe kablosu gerektiriyor. Öte taraftan NVIDIA, GeForce RTX 4000 serisiyle birlikte bazı modellerinde 12VHPWR bağlantı standardına geçiş yaptı. Hatta bu konnektörlerde yanma ve erime sorunları yaşandı, sonrasında 12VHPWR 16-pin güç konnektörünün yerini alan 12V-2×6 standardı kullanıma sunuldu.

PSU’nuzu değiştiremiyorsanız ve yeterli kablolar mevcut değilse, ekran kartı PCI Express yuvasının sağlayabileceği maksimum güçle sınırlı olacak. Aşağıdaki tabloda PCIe slotuyla birlikte ek güç kablolarının sağladığı maksimum gücü görebilirsiniz:

İşlemci Yeterli mi? Darboğaz Olacak mı?

Bir ekran kartını alıp kolaylıkla PCIe x16 yuvasına takabilirsiniz. Her şey burada bitti mi? Hayır. Örneğin yıllar önce topladığınız, eski işlemciye sahip bir bilgisayarınız var ve bilgisayara RTX 4090 taktınız diyelim. Kartı tam potansiyeliyle kullanamazsınız. Bu uç bir örnekti. Özetle, işlemci ve ekran kartı uyumlu olmalı. Kullandığınız CPU, sistemde takılı ekran kartı için yeterli işlem gücü sağlayabilmeli.

İşte buna teknoloji dünyasında darboğaz deniyor. İşlemciler ekran kartının hızına yetişemediğinde bir darboğaz meydana geliyor, CPU kullanımı %100 seviyelerine dayanıyor. Ekran kartı ise tam potansiyeliyle çalışmıyor. Sonuç olarak, işlemcinizin ekran kartı ile uyumuna dikkat etmelisiniz. Darboğazı azaltmak için yapılabilecek bazı şeyler var. Örneğin oynadığınız oyunda çözünürlüğü yükselttiğinizde veya grafik ayarlarını açtığınızda ekran kartına binen yük artar, CPU kullanımı biraz daha hafifleyebilir. Ancak bu yöntem her zaman derdinize derman olmayacaktır.

Dememiz o ki CPU için de biraz para ayırın. Tüm paranızı ekran kartı için kullanırsanız CPU tarafı zayıf kalabilir. Sisteminiz sentetik karşılaştırmalarda iyi puanlar alabilir ancak oyunlarda (daha düşük minimum kare hızları nedeniyle) o kadar iyi performans alamayabilirsiniz.

Seçim yapmakta zorlanıyorsanız Technopat Sosyal‘de konu açarak yardım isteyebilirsiniz.

Ekran Kartı Kasaya Sığacak mı?

Son yıllarda bu işlerden biraz uzak kaldıysanız özellikle üst düzey bazı üst düzey modellerin boyutları sizi şaşırtabilir. Geçmişteki ekran kartları çok basit soğutma sistemlerine sahipti ve çok küçük boyuttaydı. Uzunluğun yanı sıra, çok da az sayıda yuva kaplıyordu.

Yeni nesil ekran kartları ortalama olarak 275-280 mm uzunluğunda, ancak üç fanlı soğutma tasarımına sahip bazı kartlar 360 mm seviyesine kadar uzanabiliyor. Uzunlukla birlikte, oldukça etli butlu olan bu kartlar çok daha geniş. Çoğu kart çift yuvalık yer kaplarken, üç ve hatta dört yuva kaplayan modeller de yok değil. Premium sınıf modeller çok büyük ve oldukça ağır. Örneğin ASUS’un ROG Strix GeForce RTX 4090’ı 357.6 x 149.3 x 70.1 mm ölçülerinde.

Yeni bir ürün aldıktan sonra pişman olmamak için önceden kasanızın desteklediği ekran kartı boyutunu öğrenmenizde fayda var. Ekran kartlarında olduğu gibi, artık birçok kasa üreticisi ürün sayfasında GPU için ayrılan alanı listeliyor. Bu bilgilere ulaşamadınız diyelim, eğer kasa elinizdeyse hemen bir ölçüm yapabilirsiniz. Ölçüm yaptıktan sonra da birkaç cm boşluk kaldığından emin olun ki kartı takarken sorun yaşamayın.

Ek olarak, kablolar belirgin bir şekilde çıkıntı yapabilir. Bazı kullanıcılar için sorunlara neden olan güç konnektörlerinin yerinden çıkma riski olduğundan bunları aşırı bükmemeye dikkat edin. Güç bağlantısının iyi oturduğundan emin olun.

Küçük Boyutlu Kasalar

Ofis veya taşınabilir kullanım için üretilmiş bilgisayarlar genellikle küçük form faktörlü kasayla birlikte gelir ve genellikle yalnızca tek yuvalı bir kartı barındırabilen yarım boyutlu genişletme yuvalarına sahiptir. Bu durum kasaya sığabilecek modellerin seçeneğini kısıtlar ve hatta yalnızca düşük profil (low profile) isimlendirmesiyle satılan kartlarla uyum sağlanabilir.

Böyle kartlar genellikle eski soğutma teknolojileriyle destekleniyor. Hal böyle olduğunda ise sıcaklık sorunları baş gösterebiliyor.

Kasada Yeterli Boş Alan Kaldı mı?

Kasanızın boyutları nispeten küçük olsa bile ekran kartını taktınız. Bir diğer noktaya değinecek olursak, grafik kartına iyi bir hava akışı sağlamak için etrafında yeterli şekilde boş alan olmasını öneriyoruz. Birçok kasa en büyük modelleri barındıracak kadar uzundur ancak yükseklik açısından yetersiz kalabilir. Böyle durumlarda hava sirkülasyonu iyi sağlanamadığından dolayı kasanın içinde boğucu bir sıcaklık olduğunu fark edebilirsiniz.

Görüntü Çıkışları

Bazı monitörlerde HDMI, diğerlerinde DisplayPort ve bazı eski ünitelerde yalnızca DVI bulunur. Bazı monitörler USB Tip-C yönlendirme DisplayPort sinyallerini desteklemekte, ancak bu modellerin sayısı gibi çok az. Satın almayı planladığınız kartın monitör(ler)iniz için ihtiyacınız olan konnektörlere sahip olduğundan emin olun, böylece bir adaptör veya potansiyel olarak yeni bir ekran satın almak zorunda kalmazsınız.

• HDMI ve DisplayPort: Hangisi Tercih Edilmeli?

VRAM

Size birkaç yıl yetecek bir ekran kartı arıyorsanız, VRAM artık daha çok dikkat etmeniz gereken bir konu haline geldi. VRAM, ekran kartınızda grafiklerle ilgili verileri depolayan ve GPU’nun bunlara hızlı erişim sağlaması için tercih edilen bir bellek türü. Dokular, gölgelendiriciler, çerçeve arabellekleri ve yüksek çözünürlüklü görüntüler, videolar ve 3D grafikler oluşturmak için gerekli diğer verileri depoladığı için GPU’nuzun performansında kritik bir rol oynuyor.

• VRAM Nedir? Ekran Kartları İçin Bellek Neden Önemli?

Yukarıdaki makalemizden tüm detaylara ulaşabilirsiniz. Genel olarak değinecek olursak, yüksek VRAM miktarı daha iyidir. Özellikle yüksek VRAM’e ihtiyaç duyan oyunlar oynayacaksanız ekran kartı seçiminden önce bir araştırma yapmakta fayda var. Artık yeni nesil oyunlar üst düzey grafiklere sahip olduğundan dolayı bazı ekran kartlarının VRAM kapasitesi yetersiz kalabiliyor.

Özellikle belirtmemiz gereken bir nokta daha var: Sadece VRAM’i yüksek diye bir ekran kartı alınmaz. Örneğin NVIDIA, RTX 4060 Ti 8 GB ve RTX 4060 Ti 16 GB olmak üzere iki ayrı model piyasaya sürmüştü. 16 GB’lık sürüm sunduğu performans ve fiyatıyla birlikte oyunculardan olumsuz eleştiriler aldı.

VRAM oyunların yanı sıra profesyonel kullanım için daha da önemli. Özellikle video render ve yapay zeka uygulamaları başta olmak üzere, profesyonel alanda CPU’dan GPU’lara doğru bir kayma söz konusu. Donanımlar sayesinde para kazananlar bir kenara, yeni nesil oyunlar çok yüksek miktarlarda VRAM tüketmeye başladı.

Ne Kadar VRAM’e İhtiyaç Var?

Bu konuda doğrudan bir cevap vermek imkansız zira her kullanıcının ihtiyacı farklı. VRAM ihtiyacı birkaç temel faktöre bağlı. Bir ekran kartı veya oyun dizüstü bilgisayarı gibi GPU içeren bir cihaz satın alırken özellikle göz önünde bulundurmanız gereken birkaç şey var:

• Bu ekran kartını hangi amaçla kullanacaksınız? Oyun mu yoksa iş amaçlı mı?
• Aldığınız ürün o an için ne kadar performanslı ve sizi kaç yıl götürecek?
• Yıllar sonrasında hangi oyunları veya uygulamaları çalıştıracaksınız?
• Monitörünüzün çözünürlüğü nasıl? Eğer yüksek çözünürlüğe sahip monitörde, yüksek ayarlarda oyun oynayacaksanız çok daha fazla bellek kapasitesine ihtiyacınız var. 1080p çözünürlükle yolunuza devam edecekseniz fazla endişelenmenize gerek yok.
• Ekran kartını video düzenleme uygulamaları için veya yüksek belleğe ihtiyaç duyan farklı yazılımlarda mı kullanacaksınız? Böyle bir durumda üst düzey kartlara yatırım yapmakta yarar var.

Kodlama Yetenekleri

Yakın zamanda hayatımıza giren AV1 video kodeği ile ekran kartlarındaki kodlayıcılar hakkındaki sorular artmıştı. Kodlama/çözme yetenekleri GPU mimarisi ile birlikte, yani donanımsal olarak ekran kartına dahil ediliyor. Video formatları sadece video kodlaması için değil, oyun kaydı veya canlı yayın için de önemli.

Yeni bir standart olan AV1’in yanı sıra H.264/H.265 kodlayıcısı da her GPU’da bulunmayabilir. Bu durum genellikle giriş/orta sınıf ekran kartlarında karşılaştığımız bir durum. Alacağınız ekran kartının GPU seçimine bağlı olarak kodlayıcı ve çözücü desteğiniz değişebilir. Bir hatırlatma olarak, RTX 4000, RX 7000 ve Intel Arc Alchemist ekran kartları AV1 desteği ile birlikte geliyor.

Soğutma, Tasarım ve Estetik

GPU’ya karar verseniz bile karşınıza bir liste daha çıkacak. Piyasada farklı şirketlere ait, farklı soğutma sistemleriyle desteklenen, ekstra fanlara, RGB aydınlatmaya, daha yüksek saat hızlarına ve bazı ek özelliklere sahip birçok özel tasarım ekran kartı bulabilirsiniz.

Örnek olarak ASUS ROG Strix, Gigabyte AORUS ve MSI SUPRIM gibi modeller üst sınıfa hitap ediyor. ASUS TUF, Gigabyte Windforce ve MSI Ventus modelleri ise orta segment için üretilmekte.

Özel soğutmalı modeller genellikle liste fiyatından satılan “referans modellere” kıyasla biraz daha pahalıdır. Bazı kartlar fabrika çıkışlı olarak hız aşırtmalı halde gelirken biraz daha yüksek frekans hızlarına çıkabilir. Performans farkı ise birkaç FPS olacak şekilde minimum düzeydedir. Bununla birlikte, daha güçlü soğutma sistemleri sayesinde kartlar daha sessiz çalışır.

NVIDIA, üst düzey modeller için Founders Edition adı altında kendi kartlarını üretip satarken, AMD referans tasarımını diğer üreticilere lisanslıyor. Founders Edition ekran kartları ülkemizde satılmıyor. AMD’nin referans tasarımları ise bazı zamanlar Gigabyte gibi üreticiler aracılığıyla satışa çıkabiliyor.

Overclock

Ciddi performans artışları için hız aşırtmaya güvenmeyin. Daha iyi performansa ihtiyacınız varsa daha güçlü bir kart satın almanızı öneriyoruz. Ekran kartlarıyla overclock yapıldığında genellikle en fazla %5-10 oranında performans artışı sağlanabilir. Ayrıca hız aşırtma işlemini her kullanıcı yapamıyor.