Bilgisayarın parçalarını aldıktan sonra bunları bir araya getirmek, kablo bağlantılarını sorunsuzca yapmak herkes için kolay bir iş değil. Güç kaynağı kablo bağlantıları da işin parçalarından biri.
Kablo bağlantıları ilk bakışta gözünüzü biraz korkutabilir lakin endişelenmeyin. Şimdi detaylıca her şeyi anlatacağız. PSU kablolarının sayısı çok fazla değil, ancak hepsi farklı tasarımlara ve uzunluklara sahip. Ayrıca konnektörler modele ve üreticiye bağı olarak farklı şekilde renklendirilebiliyor.
Şimdi hangi kablonun ne işe yaradığını anlamanız için hepsini detaylandıracağız. Bu işlemi yalnızca bir kez deneyimlemeniz yeterli. Böylelikle gelecek yıllarda bağlantıları kolaylıkla yapabilirsiniz. Zaten biliyorsanız ekstra bilgiler edinmeniz için mümkün oldukça fazla ayrıntı vermeye çalışacağız.
ATX 24-Pin (20+4) Güç Bağlantısı
24 pin taşıyan konnektör bunların içinde en önemlisi. Anakarta takılan geniş kablo, anakartınızın ve üzerindeki bileşenlerin düzgün çalışması için ihtiyaç duyulan gücü sağlamakla görevli.
Eski anakartlar 20 pinli bir konnektöre ihtiyaç duyarken, yeni nesil modeller genellikle ilave 4 pinle birlikte 24 pin barındırıyor. ATX güç bağlantısının 20+4 şeklinde iki ayrılmasının sebebi de bu. Böylece anakart hangisine ihtiyaç duyuyorsa o kadarını takabilirsiniz.
24-pinli PSU kablosunu bağlamanın en kolay yolu, önce küçük parçayı (4-pinli olanı) takmak ve ardından daha geniş parçayı uygun şekilde hizalamak ve tamamen düzleşmesi için sonuna kadar itmektir. Bağlandıktan sonra bütün halinde tek bir konnektör gibi görünecektir.
Diğer kablolardaki gibi anakart konnektörleri de hem anahtarlı hem de klipslidir, yani yalnızca tek yöne gidebilir. Yani tecrübesiz olsanız bile yanlış takma gibi bir ihtimaliniz yok. 24 pin ATX kablosunu takacağınız bölüm ise her zaman anakartın sağ tarafında bulunur.
8-Pin (4+4) EPS İşlemci Güç Bağlantısı
Tahmin edebileceğiniz gibi, özel 8 pin konnektör ile CPU’nuza ihtiyaç duyduğu gücü sağlıyorsunuz. Bildiğiniz gibi her işlemci aynı seviyede güç tüketmiyor, her anakartın güç tasarımı da bir değil.
Üst düzey anakartlar, yeterli güç beslemesi ve overclock potansiyeli sağlamak üzere daha fazla esneklik sağlayabilir. Başka bir deyişle, pinlerin sayısı artabilir. Modele bağlı olarak anakartınız üzerinde tek tek pin, tek 8 pin, bir sekiz ve bir dört pin veya çift sekiz pinli başlık yer alabilir.
Bazı işlemciler çok fazla güce ihtiyaç duymadığından dolayı güç kaynağından gelen kablolar iki parçaya ayrılabilir. Ancak eğer anakartın üzerinde giriş varsa her zaman ikisini birden takmalısınız.
Sadece tek bir dört pin başlık varsa zaten sorun yok. Tek dört pin, işlemcinize 155W’a kadar güç sağlayabilir. Birleşik sekiz pinli port ise 235W’a kadar güç beslemesi yapabilir.
Aynı şekilde CPU konnektörü de çektikli ve anahtarlıdır, takarken fazla sorun yaşamazsınız. CPU güç bağlantı noktası neredeyse her zaman anakartın sol tarafında, en üste yakın bir yerde bulunur.
6/8-Pin PCIe Ekran Kartı Güç Bağlantısı
Ekran kartları modeline göre farklı düzeylerde güç tüketir. Alt seviye modeller 75W’ın altında güç tüketirken, tepe sınıf modeller 400-450W seviyelerine kadar çıkabiliyor.
Ekran kartının bağlı olduğu PCIe x16 yuvası maksimum 75W güç sağlayabilir. Yetersiz kaldığında ise PSU’dan gelen kablolara ihtiyaç duyuyoruz. Ekstra 6 pin 75W’a kadar, 8 pin ise 150W’a kadar güç sağlayabiliyor.
Bunun yanında, bazı üst düzey ekran kartlarının iki adet 8 pin konnektör gerektirdiğini hatırlatalım. Bu konnektörler genelde 6+2 şeklinde iki parçaya ayrılır. Böylelikle 8+6 veya 8+8 şeklindeki güç yuvalarıyla uyum sağlanmakta. Bu arada, bahsettiğimiz yuva her zaman ekran kartının üzerinde, köşesinde bulunur.
16-Pin 12VHPWR (PCIe Gen 5) Ekran Kartı Güç Bağlantısı
ATX 3.0 güç kaynağı standardı ile birlikte 12VHPWR olarak da adlandırılan yeni 12+4 pinli bağlantı kabloları hayatımıza girmeye başladı. 12VHPWR kablolar maksimum 600W’a kadar güç sağlayabiliyor. Kullanma mantığı tıpkı 6 ve 8 pin konnektörü gibi, sadece şekli farklı.
Bu yeni güç konektörü yalnızca yeni ATX 3.0 güç kaynaklarında bulunuyor. Ekran kartının güç gereksinimlerine bağlı olarak bölünmüş veya birleştirilmiş 12+4 pinli bir yapılandırma ile geldiğini de hatırlatalım.
PCIe Gen 5 olarak etiketlenen güç kaynaklarında bu seçenekten en az 1 tane var. Ekran kartı tarafına gelince, ilk dönemde belirli NVIDIA RTX 3000 ve RTX 4000 ekran kartlarında kullanıldı. Zaman içinde tüm ekran kartları bu bağlantı türünü kullanacak.
SATA Güç Bağlantısı
SATA kabloları HDD, SSD, dahili CD/DVD optik sürücüler, fan hub’ları, RGB şeritleri ve benzerleri dahil olmak üzere çeşitli ürünlere güç sağlamak üzere kullanılıyor. Sadece bir tarafı anahtarlı olduğu için bağlanması da kolay.
Kasanızda bulunduracağınız bileşenlere bağlı olarak bir veya birkaç SATA bağlantısı yapabilirsiniz. Eğer M.2 tipinde SSD kullanıyorsanız ihtiyacınız yok. Ancak SATA bağlantılı bir SSD veya HDD’niz varsa bu kabloları takmanız şart.
Molex Bağlantı Kabloları
Molex konnektörler artık eskide kaldı desek yanılmış olmayız. Bazı eski donanım çevre birimleri için belli sistemlerde halen kullanılan Molex kablolar, bir zamanlar SATA’ya çok benzer bir rol oynuyordu. Sonrasında ise yavaş yavaş kullanımdan kalkmaya başladı.
Molex 4 pin bağlantısı fanlarda sıkça kullanılıyordu. Her ne kadar eski desek de sisteminize ve bileşenlerinize bağı olarak halen Molex konnektörlere ihtiyaç duyabilirsiniz. PSU’nuzda Molex kablo/konnektör bulunmaması durumunda, her zaman bir SATA-Molex adaptörü satın alabilir ve sorunu aşabilirsiniz.
Berg Güç Bağlantısı
Berg güç konnektörü, PSU’yu disket sürücüleri veya kasa hoparlörleri gibi çok eski veya küçük cihazlara bağlayan Molex güç konektörünün daha küçük bir versiyonu. SATA veya Molex güç konnektörü olmayan cihazlarda kullanılabilir ve 2’li iki sıra halinde düzenlenmiş 4 pine sahip.
Boşta Kablo Kalırsa
Güç kaynağınızdan gelen tüm kabloları takmanız gerekmiyor. Modüler olmayan güç kaynakları birçok farklı kablo ve konnektörle geliyor, ancak siz sadece ihtiyacınız olduğu kadarını kullanabilirsiniz.
Anakart, CPU, ekran kartı ve sayıya bağı olarak SATA bağlantılarını yapmanız şart.
Modüler Güç Kaynağı Alınmalı mı?
Bu tamamen kişisel tercihinize ve bütçenize bağlı. Modüler PSU’ların kullanımı daha kolaydır. Çünkü ihtiyacımız olan kabloları güç kaynağına takabilir, geri kalanını kutusunda saklayabiliyoruz. Modüler ürünler kullandığında kasamızda kablo kargaşasından kurtulmuş oluruz. Her ne kadar ergonomik olsa da fiyatları oldukça pahalı.
Ancak temperli cam yan paneliniz yoksa ve kasanızın iç kısımlarının nasıl göründüğünü umursamıyorsanız bu çok önemli değil. Alternatif olarak yarı modüler bir güç kaynağı da alabilirsiniz. Bunlarda yalnızca en önemli kablolar kalıcı olarak takılıdır, bunları çıkaramazsınız. Fiyatları ise daha uygun.
CPU ve GPU Güç Kabloları Aynı mı?
Hayır. Görüntüsü benzese de sağlanan güç miktarı ve kullanım durumu tamamen farklı. Ayrıca CPU konnektörü iki eşit büyüklükte 4 pinli parçalara bölünebiliyor. GPU konnektörü ise 6+2 şeklinde iki ayrı parçaya sahip.
Güç Kaynağı Kabloları Yanlış Takılabilir mi?
Cevap yine hayır. PSU bağlantı noktalarını tasarımları nedeniyle yanlış şekilde takamazsınız. Hepsinin farklı tasarımı var ve birbirinin yerine kullanmak mümkün değil.
