Bilgisayar işlemcileri her ne kadar verimlilik iyileştirmeleri yapılsa da gün geçtikçe daha çok güce aç hale geliyor. Dolayısıyla oldukça fazla ısı üretiliyor. Çekirdek sayılarıyla birlikte frekans hızları da artıyor, artık stok 6.0 GHz’i normal karşılar hale geldik. Bir de bu CPU’ları soğutma meselesi var, seçenek ise iki tane: hava soğutma ve sıvı soğutma (su soğutma).
Bir bilgisayar için yatırım yaparken uzun vadeli düşünmeli, gelecek yılları da hesaba katmalısınız. Bilgisayarınızın ne kadar süre idare etmesini planlıyorsunuz? Donanımlarınızın kaç yıl boyunca sizin isteklerinizi karşılayacağını düşünüyorsunuz? Hız aşırtma veya donanım yükseltmesi yapacak mısınız? Soğutucu tercihi de düşünmeniz gereken önemli şeylerden biri.
İşlemcilerin yanı sıra artık ekran kartları da sıvı soğutma tasarımları kullanmaya başladı. Şirketler bazı premium GPU modelleri için özel su soğutma tasarımları hazırlıyor, ancak henüz bu tasarımlar yaygınlaşmış değil.
Hava vs Sıvı Soğutma
Her iki soğutucu şeklinde çiplerinizin aşırı ısınmasını önlemek, soğutma bloğunu soğutmak için fanlar kullanıyor. Temelde amaç aynı olsa bile çiplerden gelen ısının soğutucuya iletilme ve soğutma şeklinde bazı farklar söz konusu. Bu farklılıklar bazen performansta büyük farklar yaratırken, bazen de neredeyse aynı sonucu veriyor.
Öncelikle belirtmemiz gerekiyor, iki soğutma türünün de avantajları ve dezavantajları var. Evet, sıvı soğutucu genellikle daha iyi performans sağlar bu doğru. Ancak kullanılan işlemci sınıf ve modeli, hız aşırtma durumu, kullanım senaryosu (iş yükü) ve sistemin genel soğutma kalitesine göre sonuçlar her zaman değişiklik gösterebilir. Bu bağlamda, iş yükünüze bağlı olarak oyun oynamak, video düzenlemek veya sadece internette gezinmek arasında dağlar kadar fark var.
Seçim yaparken maliyet, gürültü seviyeleri, performans, uyumluluk, güvenilirlik ve hatta bakım dahil olmak üzere birçok faktör söz konusu. Birçok faktör olsa da, en temelinde performans ve fiyata bakıyoruz. Biz burada bilinçli karar vermenize yardımcı olmak, ayrıca konu hakkında fikir sahibi olabilmeniz hepsi bir arada (AIO) sıvı soğutucular ile hava soğutucuların güçlü ve zayıf yönlerini masaya yatıracağız. Önce ikisi için genel bir değerlendirme yapalım, sonrasında konuları ayrı ayrı ele alalım.
Hava Soğutmanın Avantajları
Bilgisayarınız için en basit ve sade soğutma çözümünü arıyorsanız, hava soğutucular her zaman en iyi yoldur. Hava soğutma çok daha dayanıklıdır, sadedir, arıza açma potansiyeli düşüktür, basit şekilde temizlik dışında bakıma gerek yoktur. Fanın dönme noktasındaki küçük oranlı arızalar dışında sorun yaratmaz. Özetle hava tipi soğutma tasarımlarını yıllarca ve hatta on yıllarca daha sorunsuz şekilde kullanabilirsiniz.
Çalışma şekli sıvı soğutmaya karşı daha basit olsa da, hava soğutucular da son derecek yüksek performans sunabilir. Kalitesine, tasarımına ve boyutuna bağlı olarak piyasada çok sayıda ürün bulabilirsiniz. Hatta bazı soğutma çözümleri, nispeten alt sınıf hepsi bir arada (AIO) su soğutma çözümlerinden daha iyi performans gösterebilir.
Hava soğutucuların iyi yapılandırılmış ve yüksek kaliteli su soğutma çözümleriyle rekabet etme şansı yok. Ancak standart sıcaklık değerlerini sağlayabiliyor ve kabul edilebilir gürültü seviyesinde çalışıyorsa hava soğutucular harika bir seçenek. Özellikle de alt-orta seviye bilgisayar kullanan, standart oyunlar oynayan, bilgisayarı yormayan, gündelik işler yapan, internette gezinen ve video izlemek gibi nispeten basit işler yapan kişiler için.
Hava soğutucular neredeyse her zaman AIO muadillerinden daha ucuzdur. Elbette oldukça pahalı, devasa premium soğutucular da yok değil, bunları ayrı tutuyoruz. Üst seviye hava soğutuculardan daha ucuza gelen ekonomik AIO sıvı soğutucular da yok değil.
AMD ve Intel, üst segment dışında çoğu işlemcisiyle birlikte ücretsiz bir hava soğutucu da gönderiyor. Şirketlerin kutuda verdiği ürünler en iyi performansı ve en düşük gürültü seviyelerini sağlamıyor, ancak genellikle standart kullanıcılar için yeterli. Düşük güç tüketen ve fazla ısınmayan çipler için çoğunlukla stok soğutucuların yeterli olduğunu görüyoruz.
Kullanım senaryosuna bağlı olarak sıvı soğutma sistemleri kadar etkili olmasalar da, özetle hava soğutma sistemleri her zaman tercihler arasında olmalı. Günümüzde PC’lerde kullanılan en yaygın soğutma türü de zaten hava soğutma. PC hava soğutma sistemleri tutarlı, uygun maliyetli ve kurulumu kolay. Bilgisayarınızı soğutmak için en güvenli yolu sağlarken neredeyse hiç bakım gerekmiyor.
Yalnız akılda tutulması gereken bir şey var, her zaman olmasa bile hava soğutucular daha büyük boyutta olduklarından kasada daha fazla yer kaplayabiliyor. Satın almadan önce kasanızdaki boş alana, kablolamanın durumuna ve RAM’lerin üstüne gelmemesine dikkat edin.
Eskiden bu çözümler çok daha basit görünüyordu. Artık hava tasarımlı sistemler estetik açıdan daha iyi görünen fanlar ve RGB aydınlatma seçenekleriyle sunuluyor. Ancak yine de çoğu büyük soğutucuyla birlikte daha endüstriyel bir görünüme sahip. İşte avantajlar ve dezavantajlar:
- Maliyet açısından daha iyi: Hava soğutma, bir CPU’yu soğutmak istiyorsanız maliyet açısından en iyi seçenek. Tasarruf edilen parayı bilgisayarın başka parçaları için harcayabilirsiniz.
- Çoğu kullanıcı için yeterli: Hava soğutma çoğu kişi ve kullanım senaryosu için yeterlidir, gayet başarılı şekilde görevini yapar. PC’nin sınırlarını zorlamadığını sürece yüksek sıcaklıklarla karşılaşmazsınız. CPU’ya (veya GPU’ya) aşırı yük bindiren oyunlar oynamak, video işlemek ve overclock gibi şeyler hava soğutmalı sistemleri zorlayabilir.
- Kurulumu kolay: Bir hava soğutucuyu takmak için birkaç vidayı sabitlemek ve bir kabloyu anakarta takmak yeterli.
Eksilerinden de kısaca bahsedecek olursak;
- Yer kaplar: Hava soğutucular kasanın ortasında oldukça fazla yer kaplar ve RAM gibi diğer parçalara erişimi sorunlu ve sıkıcı bir görev haline getirebilir.
- Daha gürültülüdür: Hava soğutucular, stresli durumlarda CPU’nuzu soğutmak için fan hızını artırmak zorunda kalabilir.
- Yüksek performans için ideal değil: Bilgisayarınızı modern oyun veya yoğun performans iş yükleri için kullanacaksanız, hava soğutma bileşenlerinizi soğutmak için yeterli olmayabilir. Elbette çok başarılı üst düzey hava soğutma çözümleri de yok değil. Ancak bu konuda sıvı soğutma ürünleri bir adım önde. Aşırı ısınma, bilgisayarınızın potansiyelini sınırlayabilir.
Hava Soğutucular Nasıl Çalışır?
Aslında su soğutma sistemleriyle benzer şekilde. Hava soğutuculara CPU ile aralarında termal macun bulunan bir plaka takılır. Isı, bu plaka aracılığıyla ısı emici adı verilen özel olarak tasarlanmış bir metal parçasına aktarılır. Çip tarafından üretilen ısı özel tasarımı sayesinde metalden yukarı yön alır. Daha sonra bir fan, ısı emici tarafından üretilen sıcak havayı CPU’dan ve diğer kritik bileşenlerden uzağa iter. Takılı fan, gerektiğinde soğutma performansını artırmak için otomatik olarak daha hızlı dönmeye başlayabilir.
Özetle sıcaklıklar soğutma fanları aracılığıyla hava kullanılarak düşürülüyor. Hava soğutucular, 90 mm, 120 mm veya 140 mm gibi farklı boyutlarda birden fazla fana sahip olabilir.
Sıvı Soğutmanın Avantajları
Sıvı soğutmanın iki temel avantajı var: AIO modeline ve koşullara bağlı olarak sunduğu potansiyel performans ve gürültü seviyeleri. Bu avantajlar radyatör kullanımıyla alakadar. Radyatörler kasanın kenar kısımlarına yerleştirilirken, daha fazla ısı dağılımı için daha geniş bir yüzey alanı sunmak üzere onlara daha fazla alan sağlanabiliyor. Bu da fanların aynı seviyede soğutma performansı elde etmek için daha yavaş dönmesine veya hiç dönmemesine, ya da daha fazla termal dağılım sağlamak için şartlara bağlı olarak daha hızlı dönmesine olanak tanıyor.
Bir genelleme yapıyoruz lakin soğutucudan soğutucuya fark var. Dediğimiz gibi, ürüne bağı olarak soğutma yeteneği söz konusu olduğunda hava ve sıvı çözümler arasında genellikle çok fazla fark yoktur. İyi diyebileceğimiz bir 240 mm AIO sıvı soğutucu, orta-üst düzey bir çift kule hava soğutucu ile benzer performanslar gösterebilir. Ancak performans, herhangi bir hava soğutucunun rekabet edebileceğinden daha fazla metalin bulunduğu büyük 360 mm ve 480 mm’lik tasarımlarda farkını hissettirecektir.
Sıvının hacmi, aynı zamanda bir sıvı soğutucunun ısıya doyum süresini de etkiler. Hacmin yüksek olması, CPU veya GPU yükündeki ani artışların dengelenmesine yardımcı olur.
Su soğutucunun montajı daha zahmetlidir zira çok fazla zorlamak istemeyeceğiniz önceden takılmış borularla uğraşacaksınız. Ayrıca radyatörü doğru noktaya monte etmeyi de hesaba katmanız gerekir; bu da kasanıza ve bileşen düzeninize bağlı olarak açıklık sorunlarına yol açabilir.
Bu arada, düzgün şekilde kurulum yapıldığında kasanın içi daha ferah, bileşenlere erişim daha kolay olabilir. Kasaya da bağlı olarak belleklere, PCIexpress yuvalarına veya hatta CMOS pilinize erişim daha kolaydır.
Özetle avantajları sıralayacak olursak;
- Sessiz çalışma: Radyatörlerdeki fanlar, hava soğutucularındaki soğutuculara takılı olanlardan daha yavaş ve daha sessiz dönme eğilimindedir. Bu artısı sessiz bir PC isteyenler için sıvı soğutmayı daha cazip hale getiriyor.
- Daha iyi ısı düzenlemesi: Sıvı soğutma, güvenli sıcaklıkları korurken PC bileşenlerinizi mutlak sınıra kadar zorlamanızı sağlar. Hız aşırtma için en iyi soğutma seçeneğidir.
- Daha iyi görsellik: Birçok su bloğu, makinenizin estetiğini geliştirmek için radyatör fanları veya diğer PC bileşenleriyle senkronize olan LED ekranlara veya RGB’ye sahip.
Dezavantajlar ise;
- Daha pahalı: Daha karmaşık yapıları nedeniyle, en temel AIO sıvı soğutma sistemi bile hava soğutmalı muadilinden genellikle daha pahalı
- Karmaşık kurulum: Sıvı soğutma kurulumu sizi bir hayli zorlayabilir. Makinenizin içinde hassas bir şekilde bağlanması gereken birden fazla parça var. Kurulum sırasında oldukça hassas davranmak gerekir.
- Olası arızalar ve bakım: Sıvı soğutma sistemi bahsettiğimiz gibi çok daha karmaşık, bu da ürünün arızalanma ihtimalini artırıyor. Sıvı sızıntıları büyük sorunlara yol açabilir, bakım gerektirir.
Sıvı Soğutucular Nasıl Çalışır?
Sıvı soğutma arabanızdaki veya evinizdeki radyatör gibi çalışmakta. Bu sistemler sıvıyı, soğutulmakta olan çipin üzerinde duran “su blokları” aracılığıyla dolaştırır. Su bloğunda dolaşan nispeten daha soğuk sıvı, ısıyı çipten uzaklaştırarak çipi soğutur. Isı transfer özelliklerini iyileştirmeye yardımcı olmak için su bloğu ile CPU arasında termal macun ve bir taban plakası bulunur. Isınan sıvı radyatöre pompalanır ve burada fanlar onu soğuk havaya maruz bırakır. Yeniden soğutulan sıvı daha sonra işlemciyi soğutmak üzere su bloğuna geri gönderilir. Bu döngü sürekli tekrarlanırken stabil soğutma performansı sağlanıyor.
Gürültü Seviyesi
Daha yüksek TDP kapasitesine sahip bir hava soğutucusu (250W gibi), benzer soğutma kapasitesine sahip olduğu göz önüne alındığında bir sıvı soğutma çözümünden daha gürültülü çalışır. Tercihiniz gürültülü bir bilgisayar yerine sessiz bir bilgisayar kurmaksa, sıvı soğutucu almalısınız. Elbette, sıvı soğutucunun da yüksek hızlarda çalışırken dönen ve biraz gürültü çıkaran fanları var.
Daha fazla fan kullanarak daha sessiz soğutmayı kolaylaştırmak için büyük radyatör boyutuna sahip bir sıvı soğutucu seçebilirsiniz. Örneğin, 360 mm radyatörlü uygun bir üst düzey AIO sıvı soğutucu, 240 mm radyatörlü bir sıvı soğutucuya kıyasla potansiyel olarak daha sessiz gürültü seviyelerinde çalışacaktır.
Uzun lafın kısası, sıvı soğutmanın genel olarak daha sessiz olup olmadığını merak ediyorsanız cevap evet. Yine de eklemeden geçmeyelim, premium segmentte birçok kabul edilebilir gürültü seviyeleri sunan başarılı hava soğutucular da var.
Soğutma Performansı
Özet geçecek olursak, iyi bir hava soğutucusu ile iyi bir AIO soğutucu arasındaki performans farkı büyük değil. Sıcaklık karşılaştırma testlerine ve kıyaslamalara bakarsanız, iki seçeneğin birbirlerine birkaç derecelik farklarla yakın olduğunu göreceksiniz. Yani aradaki farklar göz ardı edilebilir.
Üst düzey AIO modelleri ise tüm hava soğutuculardan daha iyi performans gösteriyor. Bunun nedeni, bir sıvı soğutucunun ısıyı soğuk plakadan hızlı ve verimli bir şekilde uzaklaştıran sabit bir soğutulmuş sıvı kaynağı tutabilmesi. Isınan sıvı radyatöre geri döner, soğur ve döngü tekrarlanır. Bir AIO soğutucunun içindeki sıvının büyük hacmi sayesinde CPU’nun sıvıyı ısıtması biraz zaman alır. Başka bir deyişle, tüm soğutma sistemi hızlı bir şekilde ısınmaz ve CPU’nuzun maksimum sıcaklıklara ulaşması için biraz zaman geçer.
Tekrar üzerine bastırarak söyleyelim, sıvı soğutmanın performans farkı başta iş yükü olmak üzere farklı faktörlere bağlı. Örneğin CPU’nun fazla zorlanmadığı standart görevlerde sıvı soğutucu ve hava soğutucu arasındaki farkları hissetmezsiniz. Ancak açık dünya oyunları veya video işleme gibi CPU kullanımının değişkenlik gösterdiği görevlerde sıvı soğutma teorik olarak CPU’yu hava soğutmadan daha serin tutabilir.
Hikaye burada da bitmiyor. Sıvı soğutucular genellikle göz ardı edilen başka bir performans avantajına sahip; ısıyı diğer bileşenlerinizden ve kasadan uzaklaştırırlar. Radyatördeki fanları havayı sistemin dışına itecek şekilde yapılandırarak ortam sıcaklıklarını biraz daha düşürür ve bilgisayarınızda çok yönlü olarak daha iyi soğutma elde edersiniz. Hava soğutucular ise ısının bir kısmını kasanın içine yayar ve çevredeki bileşenlerin biraz daha fazla ısınmasını sağlayabilir.
Uyumluluk
Uyumluluk da akıllara gelmeyen, aslında en önemli şeylerden biri. Her şeyden önce bakmanız gereken bir şey var, işlemcinize ne tür bir sıvı soğutma gerekli? Intel veya AMD masaüstü işlemcinizin teknik özellikler sayfasında, TDP bölümü altında güç tüketimini bulacaksınız. Bu bilgilerle birlikte işlemcinizin çalışma şekli (sıcak/serin) hakkında bilgi edinebilirsiniz. Technopat Sosyal gibi mecralarda aynı işlemciyi kullanan kişinin fikirlerini alabilirsiniz.
Diğer yandan, soğutucunun RAM modülleri, VRM soğutucuları ve hatta soğutuculu bir M.2 SSD gibi anakartınıza takılı diğer bileşenler için yeterli boşluk sağlayıp sağlamadığını kontrol etmeniz gerekiyor. Bu konu basit gibi görünebilir, lakin iyi araştırma yapmazsanız işler çok karmaşık bir hal alabilir.
Sıvı soğutucular ile hava soğutucular arasındaki uyumluluk söz konusu olduğunda, AIO sıvı soğutucular daha geniş çapta uyumluluk sağlar. Büyük bir hava soğutucusu PC kasanıza sığmayabilir çünkü yüksek performanslı olanlar gerçekten büyük. Boyut, ister uzun soğutucular ister daha büyük RAM modülleri olsun, sonuçta birçok bileşenle uyumsuz hale gelebilir.
Genel olarak, radyatörü PC kasanıza sığdırabildiğiniz sürece sıvı soğutucular daha iyi uyumluluk sunar. CPU’nuza takılan su bloğu, birçok hava soğutucusunun aksine RAM yüksekliğinize veya VRM soğutucunuza müdahale etmeyecek şekilde tasarlanmıştır. Yine de herhangi bir CPU soğutucusunu seçmeden önce, yukarıda belirtildiği gibi her şeyi kontrol etmeniz gerekecek.
Hava soğutucularda arıza yaratabilecek tek bir şey var o şey de fan. Fanların da kolay kolay arızalandığını göremezsiniz. Ayrıca bilgisayarlarını çok fazla taşıyanlara sıvı soğutucular yerine hava soğutucular öneriyoruz.
Güvenilirlik ve Bakım
Bu konuda şüphesiz hava soğutucular daha avantajlı. Ancak tek bir cümleyle yanıt vermek mümkün değil. Bir AIO sıvı soğutucunun güvenilirliği üreticiye bağlı. Corsair, Arctic, Deepcool, Lian Li ve Cooler Master gibi üreticilerin modern nesil sıvı soğutucularından gidelim.
Modern AIO modellerinde güvenilir pompalar kullanılıyor ve soğutma sıvısı dökülme vakaları günümüzde çok nadir. Bilgisayarınızı çok fazla hareket ettirmediğiniz sürece CPU soğutucunuzun çalışmayı durdurması için hiçbir neden yok. Dahası, üreticiler uzun vadeli garanti süreleri sağlıyor ve modele bağlı olarak 3 ile 5-6 arasında garanti sunulabiliyor. Bu süre zarfında AIO sıvı soğutucuya kasıtlı bir hasar verilmediği sürece, bileşenlerinden herhangi biri (pompa, radyatör, aydınlatma vb.) çalışmayı durdurursa garanti kapsamında sayılacaktır.
Fiyat
Çoğunlukla, hatta neredeyse her zaman hava soğutucular daha uygun fiyatlıdır. AIO sıvı soğutucular, bunlar her zaman karşılaştırılabilir bir hava soğutucusundan daha pahalı. Söylediğimiz gibi bu soğutma çözümünde birçok ek bileşen kullanılıyor. Su bloğu, pompa ve radyatör derken üretimi çok daha karmaşık, her açıdan çok daha maliyetli.
Dolar üzerinden fiyatlandırma yapacak olursak, 20-30 dolar civarına çok iyi hava soğutucular mevcut. En alt seviye AIO sıvı soğutucular ise 50 dolardan başlıyor. Bu arada, aynı fiyat noktasında bile hava soğutucuların genellikle daha iyi performansa sahip olduğunu göreceksiniz.
Ekran kartlarına gelince, GPU’lar için sıvı soğutmalı modeller bulmak çok zor ve neredeyse hepsi kolayca yükseltilemeyen soğutucularla birlikte geliyor. Hava soğutmalı modellere kıyasla büyük artılar sağlamayan sıvı soğutmalı bir kart için yüksek paralar harcamak herkese göre değil.
Estetik
Genel olarak sıvı soğutucuların şık ve modern göründüğünü, hava soğutucuların ise daha çok endüstriyel bir havaya sahip olduğunu söylesek muhtemelen yanılmış olmayız. Minimalist bir tasarımın peşindeyseniz, klasik bir AIO soğutucunun tasarımı hoşunuza gidecektir. Radyatör sizi rahatsız etmez, zarif görünen küçük bir su bloğu kullanılmakta. Borular ise genellikle estetiği bozmaz, hatta güzelleştirebilir.
Modele de bağlı olarak, hava soğutucuları devasa ısı boruları ve kanatlarıyla işlemcinin üzerinde size göz kırpmaya başlar. Bazıları ise RGB aydınlatma ve hatta entegre ekranlar sayesinde çok daha estetik görünebiliyor.
Sonuç olarak estetik kişisel isteye bağlı bir şey, bu nedenle hangi stili tercih edeceğinize karar vermek size kalmış.
Özel Sıvı Soğutma Tasarımları
Özel su soğutma kullanmayı düşünüyorsanız, hazır olarak gelen AIO çözümlerinin tüm avantajlarını ve dezavantajlarını ikiyle çarpın. Özel olarak oluşturulan sıvı döngü tasarımları çok daha yüksek performans sunma potansiyeline sahip. Ayrıca doğru şekilde kullanıldığında neredeyse tamamen sessiz çalışabilir.
Kendi radyatörünüzü seçebilir, isterseniz birden fazla radyatöre sahip olabilir ve CPU ile GPU’yu aynı soğutucuya bağlayabilirsiniz. Ve tıpkı üst düzey AIO soğutucularda olduğu gibi, çok fazla soğutma kapasitesine sahip özel bir sıvı döngüsü oluşturarak ve ardından fan hızını düşürerek gerçekten düşük gürültü seviyeleri elde edebilirsiniz.
Ayrıca sert hatlı borular, krom bağlantı parçaları, dağıtım plakaları, süslü RGB aydınlatma, efektli farklı sıvılar ve pratik olarak sonsuz renk seçenekleriyle muazzam bir görüntü meydana getirebilirsiniz.
Getirebilirsiniz lakin bütçeniz varsa. Kesenin ağzını bir hayli açmanız gerekecek. Özel (custom) sıvı soğutmanın dezavantajları da çok. Kurulum ve montaj çok çaba gerektirir ve sisteminizde sızıntılar, gürültülü ve rahatsız edici hava kabarcıkları, döngüde buharlaşma ve birikme potansiyeli var. Bu da sıvının her altı ayda bir ila bir yılda bir temizlenmesini ve değiştirilmesini gerektirir. Ön maliyetler yüksek ve yaptığınız yatırımı sonradan nakite döndürmeniz pek de mümkün değil.
İyi tarafı, özel döngüler bilgisayarınızın diğer parçalarını da soğutmanıza imkan tanıyor. RAM’leri veya anakartı (VRM’ler) mı soğutmak istiyorsunuz? Özel kitler mevcut. İsterseniz SSD’nizi bile su ile soğutabilirsiniz.
Küçük Form Faktörlü Sistemler
Satın alabileceğiniz en küçük, en kompakt soğutucular hava soğutuculardır. Evet büyük yapılarından bahsettik, ancak çok kompakt tasarımlar da mevcut. ITX kasayla bir sistem topluyorsanız, birçoğu birçoğunun 240 mm’den hatta 120 mm’den daha büyük radyatörleri desteklemediğini göreceksiniz. Bu kısıtlamalar ve size kalan küçük alan, hava soğutmayı en iyi seçenek haline getiriyor. Hatta bazen tek seçenek olabilir.
Mini-ITX PC’ler genellikle biraz maliyetlidir ve hava soğutucu seçimi fiyatı daha makul seviyelere düşürecek. Daha olan şey ise çok çeşitli küçük, düşük profilli CPU soğutucularının olması, en küçükleri anakartın arkasındaki I/O korumasının üzerine bile çıkmıyor.
Ayrıca mini-ITX sistemlerde daha düşük güçlü CPU’lar ve GPU’lar kullanıldığından hava soğutucularının daha düşük performanslı olması genellikle çok da önemli değildir.
Overclock
Hız aşırtma işlemiyle donanımları sınırlarının ötesine taşır, daha iyi performans almaya çalışırız. Haliyle bunu yaparken sıcaklıklar yüksek seviyelere çıkıyor. Eğer overclock yapacaksanız sıvı soğutma çözümleri parasının hakkını daha iyi verecektir. Hız aşırtma sırasında normalden daha fazla ısı üretilir ve su soğutma döngüsü bu işin üstesinden daha iyi şekilde gelir.
Sonuç
Açık olmak gerekirse, çoğu kişi için en iyi seçim hepsi bir arada ( AIO) sıvı soğutucu. Daha ucuz, kurulumu ve bakımı kolay, riskleri daha az. Hava/sıvı soğutmanın tüm güçlü ve zayıf yönlerini bir araya getirdik. İkisinin de artıları ve eksileri var. Genel bir yorum yapacak olursak, hava soğutma düşük ve orta seviye sistemler için çok daha cazip, sıvı soğutma ise daha üst seviye bilgisayarlara yönelik.
Ancak sonuçta bu kişisel tercih meselesi. Bütçeniz ve ihtiyaçlarınıza bağlı olarak piyasadaki çok sayıdaki üründen birinde karar kılabilirsiniz. Hava soğutma, gürültü seviyeleri ve performans açısından giriş-orta seviye AIO sıvı soğutucular kadar iyidir ve uzun vadede çok daha dayanıklı ve güvenilir. Su soğutma ise daha yüksek performans sunma potansiyeline sahip.