“Pizzanızı veya doğum günü pastanızı birkaç dakika içerisinde evinizdeki 3B yazıcıdan üretebileceğiniz günler gelecek. Bio printing yani 3 boyutlu yazıcılardan organ üretimiyle ilgili ciddi ilerlemeler sağlandı. Diş tasarımlarındaki tedavi süreçleri yapay zekaya aktarılıyor. Çevre kirliliğinin önüne geçiliyor. Otomotiv sektöründe gelişmeler heyecan verici… Global 3B yazıcı pazarı 2023 yılında 20.68 milyar dolarlık hacme ulaştı. 2030 yılına kadar hacmin 120 milyar doları geçmesi ön görülüyor.”
3 Boyutlu (3B) yazıcılar yeni teknolojilerle beraber tekrar gündemde… Özellikle sağlık sektöründe kullanılan bu ürünler, gıda ve kuyumculuk sektörlerinde de konumunu güçlendiriyor. Gelişmelere dair, Türkiye merkezli bir üretici olan, 60’tan fazla ülkeye ihracat yapan 3bfab’in Teknoloji Ar-Ge Müdürü Nikita Türkmen ile şirketin planlarına, yatırımlarına ve gelecek teknolojilere dair bir söyleşi gerçekleştirdik.
1- 3B yazıcılar özellikle hangi alanlarda/sektörlerde kullanılıyor? Bazı sektörler için 3B yazıcı kullanmanın avantajları olduğundan bahsedebilir miyiz? Eğer bir yatırım yapılması gerekiyorsa, asgaride ne kadarlık bir yatırımla başlanmalıdır ki karşılığı alınabilsin?
3B yazıcılar günümüzde otomotiv, havacılık, sağlık, kuyumculuk gibi sektörlerde yaygın olarak kullanılıyor. Bu sektörlere getirdiği avantajlar arasında hızlı prototipleme, maliyet tasarrufu ve tasarım esnekliği bulunuyor. 3bfab olarak, sağlık ve kuyumculuk alanında hizmet veriyoruz. Diş sağlığı alanında hastalar normalde haftalarca devam eden süreç yerine, 3B yazıcılar sayesinde klinikten hiç ayrılmadan 1 saat içerisinde diş tedavilerini tamamlıyorlar. Kuyumculuk üretimi konusunda lider olan ülkemizde oldukça başarılı tasarımcılarımız mevcut. Bir tasarımcının, yurt dışındaki müşteriye ürününü ulaştırması günler hatta aylar sürmektedir. 3B yazıcılar sayesinde bu süreç güvenli bir şekilde saatlere indiriliyor, ürünlerin müşterilere dijital olarak ulaştırılması ve yazılması sağlanıyor. Bu sektörler için yatırım maliyetleri, kullanılacak teknolojiye ve ölçeğe bağlı olarak değişir ancak giriş seviyesinde profesyonel bir kullanımda 10.000 – 20.000 dolar arasında bir bütçe yeterlidir.
2- 3B yazıcıların yeteri kadar ilgi görüyor mu? Aslında kendi içinde bir çağı başlattı. Bu bağlamda, ürün çeşitliliğinizle her ihtiyaca cevap verebiliyor musunuz? Siz, 3bfab olarak, Ar-Ge ve inovasyon konusunda nasıl bir noktadasınız, verilerle açıklar mısınız?
3B yazıcılar ev kullanıcısı için hobi amaçlı yazıcılar olarak popülerlik kazanmış ve ilgisini kaybetmiştir. Ancak bunun aksine, iş dünyasında prototiplemenin ve üretimin bel kemiği haline gelmiştir.
Global 3B yazıcı pazarı 2023 yılında 20.68 milyar dolarlık hacme ulaştı. 2030 yılına kadar hacmin 120 milyar doları geçmesi ön görülüyor.
2013 yılında kurulan firmamız 2017 yılında Ar-Ge çalışmalarına başladı. 2018 yılıyla birlikte TÜBİTAK ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın taktiriyle Ar-Ge Merkezi unvanı aldık. ArGe çalışmalarımızla birlikte kuyumculuk ve diş sağlığı alanlarında çözümler üretmeye başladık. Önce kuyumculuk sektörü ile başladık. Bu alan, oldukça hassas detaylı baskılar almayı gerektiriyor. Aynı zamanda kuyumculuk sektöründe model tasarım güvenliği çok önemlidir. Tasarımcının modeli özeldir ve gizli kalması gerekiyor. Üretim aşamalarında bu tasarımı korumak adına dünyadaki ilk güvenli print yazılımı olan .nova uzantılı dosya formatını yaratarak, modellerin güvenli bir şekilde yazılabilmesini sağlıyoruz. Ayrıca müşterilerimiz, bu güvenli baskı hizmetinden deniz aşırı ülkelerdeki müşterilerine model gönderebiliyorlar ve sorunsuzca kullanabiliyorlar.
Bu güvenli sisteme entegre olan yapay zeka destekli kuyum platformunu oluşturarak, 3B yazıcı sahibi kuyum üreticileri ile kuyum tasarımcılarının buluşmasını sağladık ki bu da yine dünyada bir ilktir. Müşteriler platforma giriş yaparak tasarımcıların modellerini seçiyorlar ve sipariş verebiliyorlar. Verilen siparişler yapay zeka ile hazırlanıyor ve birkaç dakika içerisinde güvenli bir şekilde 3B yazıcı sahibi kuyum üreticisine gönderiliyor. Böylece hem bir pazar oluştu hem de çevreye oldukça büyük bir katkı sağlandı. Normal süreçlerde, gizlilik sebebiyle tasarımcıların bu modelleri kendilerinin üretip fiziki olarak müşterilerine ulaştırmaları gerekiyor; bu, pahalı ve zaman alan bir süreç. Modeller lojistik sebeplerle hasar görebiliyor, teslimatın lokasyonuna göre maliyetler yükselebiliyor, ayrıca modellerin müşteriye ulaşması zaman alabiliyor. Bir kıyaslama yapmak gerekirse örneğin bir fuarda 1 kilogram altın değerinde mücevherat tasarımı satın alan bir müşterinin ürünlerinin hazırlanıp kendisine iletilmesi 6 aydır. 3B yazıcı için geliştirdiğimiz yapay zekalı yazılım platformlarından aynı ürünleri sipariş eden müşterimize, güvenli ve baskıya hazır modellerin iletilmesi sadece 30 dakikadır.
Ülkemiz diş tedavileri üzerine oldukça talep görmektedir. Özellikle Antalya ve çevresine yurt dışından oldukça ciddi talepler var. Hastalar yurt dışından geldiği için tedavi süreçleri de olabildiğince kısa tutulmalıdır. Burada da geliştirdiğimiz platform sayesinde, doktorlarımız hastaların ağız taramalarını sisteme yükleyebiliyorlar, yapay zeka destekli yazılım sistemlerimiz ve uzman laboratuvar personelimiz sayesinde en hızlı şekilde en uygun tedaviye cevap verebiliyorlar.
Her iki sektör içinde geliştirdiğimiz yazıcılar kendi alanlarında dünyanın en hızlıları unvanına sahipler. Ayrıca 3B yazıcılarımızın tüm donanım ve yazılımları, tamamen bünyemizde, içeride yerli ve milli olarak geliştiriliyor.
3- İşin siber güvenlik boyutunu da ele alırsak… 3B yazıcılar yalnızca sektörel değil, bazı durumlarda kişisel kullanım, hobi vb için de satın alınabiliyor. Bu cihazların, diğer cihazlarla bağlantı halinde olması (IoT), hem bireysel hem de sektörel kullanımda saldırıya açık bir durum yaratıyor mu? Yaratıyorsa sizin bu konudaki çalışmalarınız ve önlemleriniz var mı?
Evet, firma olarak en çok dikkat ettiğimiz hususlardan birisi de siber güvenliktir. Yeni çözümlerle ve yeni teknolojilerle birlikte siber saldırılar da aynı hızda artıyor, gelişiyor. 3B yazıcıların IoT cihazları olarak ağa bağlanması siber güvenlik riskleri oluşturuyor. Yetkisiz erişimler ve veri hırsızlığı gibi tehditler söz konusu… Bu nedenle kişisel kullanım, hobi için alınan cihazlarda bu özellik kullanılmıyorsa kapatılması ama kullanılıyorsa da yazılım güncellemelerinin zamanında yapılması gerekiyor. Bir kendi ürünlerimiz için dönemsel olarak testlerden geçiyoruz, böylece ürünlerimizin kalitesini ve güvenliğini müşterilerimize kanıtlıyoruz. Geliştirdiğimiz tüm yazılımlarla endüstri standartlarını takip ediyoruz. Şirketimiz, sağlık sektöründe gerekli tüm sertifikalara sahip olup, ulusal ve uluslararası standartlara uygun şekilde faaliyet göstermektedir.
4- 60’tan fazla ülkedesiniz… Türkiye’deki kullanımla yurt dışı kullanımını / pazarını kıyaslarsanız neler söyleyebilirsiniz?
Global bir oyuncu haline gelen firmamız dünya çapında 7 farklı lokasyonda ofise sahiptir ve 60’dan fazla ülkeye ürün ihracatı yapıyor. Ayrıca 3B yazıcılarımızda kullanılan reçinelerimiz tamamen yerli üretimlerdir. Kimya ArGe departmanımızın yaptığı çalışmalarla, globalde bir marka olan powerresins markasını yarattık ve bu sayede oldukça yüksek hacimli ihracat gerçekleştirdik. Ayrıca bio printing, yani 3D yazıcı ile organ üretimi konusunda çalışmalarımız devam ediyor. Gelecekte amacımız bu alana daha fazla katkı sağlamak.
Türkiye’de 3B yazıcı kullanımı giderek artıyor ancak global pazara kıyasla henüz gelişme aşamasında. Yurt dışında teknoloji daha entegre ve yaygın kullanılıyor, bu da pazarın daha olgun olduğunu gösteriyor. Ülkemizde Antalya ve çevresinde sağlık alanında ciddi bir kullanım söz konusu. Bu sebeple sadece bu bölgeye hizmet veren bir şubemiz bulunuyor. Ayrıca İstanbul ve çevresi de kuyum tasarımı ve üretimi konusunda oldukça yoğun bir kullanım var. Sadece Amerika’nın günümüzdeki pazar hacmi 5 milyar doları geçmiş durumda. Bu hacmi hızlı prototipleme ve sağlık sektörü oluşturuyor. Amerika’yı en büyük oran ile Orta ve Doğu Afrika ve Asya takip ediyor. Türkiye’de yerli üretimde 3B yazıcı alanındaki tek üretici olarak hizmetlerimizi öz kaynaklarımızla gerçekleştirmeye devam ediyoruz.
5- İşin bir de ihracat kısmı var sizin için… Burada ne kadarlık bir hacimden bahsediyoruz? Türkiye olarak sizce 3B yazıcı konusunda nasıl bir konumdayız?
Günümüzde 20 milyar dolara ulaşmış bir hacimden bahsetmekteyiz. Biz Türkiye’de yerli üretim yapan yerli 3B yazıcı, yerli 3B yazıcı yazılım çözümleri ve bu cihazlarımız için reçine üretimi yapan global bir firmayız. Müşteri potansiyelimizin %70’ini yurt dışı oluşturuyor. Satışlarımızın çok büyük bir bölümü ihracat yolu ile gerçekleştiriliyor. Bu sebeple, yurt dışındaki müşterilerimize daha yakından hizmet verebilmek için Dubai, Hollanda ve Amerika ofislerimizi açtık.
6- Pazardaki farkınız nedir?
Dünyanın en hızlı 3B yazıcısını ürettik. Kuyum sektörü için güvenli baskı sistemimiz 2018 yılında hizmete girdi ve rakiplerimiz tarafından da kullanıldı. Bunun, rekaberlik adına önemli bir gelişme olduğunu düşünüyoruz. Dünyanın ilk yapay zeka destekli kuyum platformunu hayata geçirerek tasarımcı ve üreticileri birleştiren bir 3B yazıcı kuyum platformu yazılımını geliştirdik. Ayrıca cihazlarımızın çalışma istatistiklerini yapay zeka destekli sistemimiz analiz ederek arıza önleme ve tespiti yapıyor. Bu sistem zamana karşı yarışılan kuyum ve sağlık sektöründeki hassasiyet için teknik servis açısından da önemli avantajlar sağlıyor.
7- 3 boyutlu yazıcılar uzun bir zamandır yaşamımızda. Ne noktaya geldi? Özellikle yapay zekanın çokça konuşulduğu 2024 yılında, bu bağlamda 3B yazıcıların geleceğinde nasıl değişiklikler olacak veya olacak mı?
3D Yazıcılar, prototiplemeden seri üretime kadar geniş bir yelpazede kullanılıyor. Teknoloji, malzeme çeşitliliği ve baskı hızı açısından günümüze kadar önemli yol kat edildi. Yapay zekanın entegrasyonu ile 3B yazıcıların daha akıllı ve verimli hale gelmesi bekleniyor. Özellikle sağlık alanındaki gelişmeler oldukça heyecan verici. 3B yazıcılar ile organ üretimi konusunda ciddi ilerleme sağlandı (bio printing). Bu alanda bizim de Marmara Üniversitesi ile birlikte yürüttüğümüz çalışmalar mevcut. Yapay zeka sayesinde insan hataları en aza iniyor. Sağlık alanında, özelliklede diş tedavilerinde gerekli olan tasarım süreçlerini yapay zekaya aktarmaya başladık. 3B yazıcıların dahil edildiği imalat yöntemi kullandığında, neredeyse hiç âtıl malzeme bırakmıyor. İlkel üretim yöntemlerinde âtıl malzeme çok fazla olunca, bu çevre kirliliği de yaratıyor. Otomotiv sektöründe ciddi gelişmeler söz konusu. Bununla birlikte, gelecekte yapay zekanın katkılarıyla daha hızlı, daha verimli ve daha uygun maliyetli üretimin önünü açılacak. Sağlık alanında organ üretimiyle birlikte, nakil bekleyen hastalara umut olacak. Ayrıca 3D yazıcı ile gıda üretimi alanında ciddi atılımlar beklenmektedir.
8- Ve trendler… 3B yazıcılarla ilgili trendler nelerdir? Bizi neler bekliyor?
Bu konu gıda üretimi olabilir. Bu alanda çalışmalar yapılıyor ancak biraz gör ardı ediliyor. Pizzanızı veya doğum günü pastanızı birkaç dakika içerisinde evinizdeki 3B yazıcıdan üretebileceğiniz günler gelecek. Bu teknoloji, kişiye özel beslenme planları ve estetik sunumlar için yeni fırsatları da beraberinde getiriyor. Özellikle restoran ve gıda hizmetleri sektöründe yenilikçi uygulamalar mümkün hale gelecek.
