Jeff Bezos’un uzay şirketi Blue Origin, NASA’nın VIPER keşif aracını Ay’ın güney kutbuna taşımak için yeni bir sözleşme kazandı. NASA, bu kapsamda şirkete 190 milyon dolar değerinde bir görev emri verdi. Ancak teslimat anlaşması, Blue Origin’in öncelikle Ay’a başarılı bir iniş gerçekleştirmesine bağlı olacak.
Jeff Bezos’un şirketi Blue Origin Ay’a rover taşıyacak
NASA’nın sözleşmesi ajansın özel şirketlerden Ay’a taşıma hizmeti satın aldığı Commercial Lunar Payload Services (CLPS) programı kapsamında verildi. Blue Origin, 2023 yılında Ay’a kargo taşıma hakkını kazanmış ve bu görev için Blue Moon MK1 adlı iniş aracını geliştirmişti. VIPER aracını taşıma görevini üstlenebilmek için şirketin, 2025 sonuna kadar MK1 iniş aracını NASA’ya ait teknolojik bir yükle birlikte Ay yüzeyine indirmesi gerekiyor. Bu görevde araç yüzey taramaları yapacak stereo kameralar ve lazer teknolojisiyle gelen küçük küreler taşıyacak.
NASA yaptığı açıklamada VIPER teslimatının opsiyonel bir madde olarak sözleşmeye eklendiğini belirtti. Ajans, bu opsiyonu kullanıp kullanmama kararını, Blue Origin’in ilk MK1 iniş aracı uçuşunun tamamlanmasının ardından verecek. Blue Origin aynı gün sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada ikinci Blue Moon MK1 iniş aracının üretiminin devam ettiğini ve VIPER görevine uygun şekilde hazırlandığını bildirdi. Şirket, ilk iniş aracından elde edilen deneyimin bu görev için önemli olduğunu ve bu görev sayesinde Ay’daki suyun kökeni ve dağılımı hakkında yeni bilgiler elde edileceğini duyurdu.
NASA’nın VIPER aracı, Volatiles Investigating Polar Exploration Rover ifadesinin kısaltması. Araç, Ay’ın güney kutbunda su buzu ve diğer önemli kaynakları araştırmak için geliştirildi. Yaklaşık 2,5 metre uzunluğunda, 500 kilogram ağırlığında ve bir metre uzunluğunda sondaj matkabına sahip.
Ayrıca üç farklı bilimsel ölçüm cihazı bulunuyor. VIPER görevinin başlangıçta 2023 yılında fırlatılması planlanmıştı ancak ertelendi. Artan maliyetler ve gecikmeler nedeniyle NASA Temmuz 2024’te görevin iptal edildiğini açıklamıştı. Blue Origin’e verilen yeni CLPS göreviyle birlikte VIPER programı yeniden canlanmış görünüyor.
Blue Origin, Firefly Aerospace ve SpaceX gibi özel şirketler, NASA’nın CLPS programıyla birlikte Ay görevlerinde önemli bir rol üstleniyor. Bu yaklaşım, klasik uzay görevlerine kıyasla maliyetleri düşürme potansiyeli taşırken NASA’nın bilimsel hedeflere daha fazla odaklanmasına olanak tanıyor.
NASA’nın geçici yöneticisi Sean Duffy yaptığı açıklamada, ABD’nin Ay’ın daha önce keşfedilmemiş bölgelerini araştırmada öncü rol oynadığını vurguladı. VIPER aracının Ay’ın güney kutbunda yer alan kalıcı gölgeli bölgelerde keşif yapacağını belirten Duffy, bu verilerin gelecekteki astronot iniş noktalarını planlamak ve uzun süreli Ay görevleri için çevresel koşulları anlamak açısından kritik öneme sahip olduğunu söyledi.
