DDR5 bellek fiyatları son haftalarda sert şekilde yükseldi. Kısa süre önce orta seviye bir oyun sistemi için rahatlıkla önerilen 32 GB kitler yüzde 100’ü aşan artışlarla iki katından fazla fiyata çıktı. Bu tablo yeni sistem toplayan ya da yükseltme planlayan kullanıcıları zorunlu bir soruyla baş başa bıraktı. Tek bir DDR5 bellek modülüyle yola devam etmek gerçekten ne kadar performans kaybettiriyor?
DDR5 fiyat artışı tek modülü yeniden gündeme taşıdı
Bellek pazarındaki son artışlar tek modül kullanımını tekrar ciddi bir alternatif haline getirdi. Kısa süre önce 120 dolar seviyesinde satılan G.Skill Trident Z5 Neo RGB DDR5-6000 CL30 32 GB kitin fiyatı iki hafta içinde 270 dolara çıktı. Yüzde 125’e varan bu artış, çift kanal bellek kullanımını birçok sistem için maliyet açısından erişilmesi zor bir noktaya taşıdı.
Bu noktada kullanıcılar tek bir 16 GB DDR5 modülünün yeterli olup olmadığını sorgulamaya başladı. Güncel oyunların önemli bir bölümü hala 16 GB bellekle sorunsuz çalışıyor. Asıl tartışma ise bellek kapasitesinden çok kanal yapısı üzerinden şekilleniyor. Çift kanal bellek bant genişliğini ikiye katlıyor ve teorik olarak performans avantajı sağlıyor. Ancak bu farkın pratikte ne kadar hissedildiği, güncel fiyatlar nedeniyle daha kritik hale gelmiş durumda.
Testlerde bu soruya net bir yanıt arandı. Aynı bellek frekansı ve zamanlamaları korunarak tek kanal ve çift kanal DDR5 performansı karşılaştırıldı. Kullanılan sistemde Ryzen 7 9700X işlemciye yer verildi. Bu işlemci X3D modelleri hariç tutulduğunda AM5 platformunun genel davranışını temsil ediyor. X3D işlemciler bellek gecikmesine ve bant genişliğine daha az duyarlı olduğu için test kapsamı dışında bırakıldı.
Test düzeninde G.Skill Trident Z5 Neo RGB DDR5-6000 CL30 32 GB bellek kiti kullanıldı. İlk senaryoda iki modül birlikte çalıştırılarak çift kanal yapı elde edildi. İkinci senaryoda ise modüllerden biri çıkarılarak tek kanal konfigürasyon oluşturuldu. Frekans, gecikme ve diğer tüm bellek ayarları birebir aynı tutuldu. Böylece elde edilen fark yalnızca kanal yapısından kaynaklandı.
Sistemin geri kalan bileşenleri performans sınırlaması oluşturmayacak şekilde seçildi. Gigabyte X670E Master anakart, Ryzen 7 9700X işlemciyle birlikte kullanıldı. Grafik tarafında Asus ROG Astral RTX 5090 OC Edition yer aldı. Depolama olarak PCIe Gen4 arayüzlü TeamGroup T-Force Cardea A440 4 TB NVMe SSD tercih edildi. İşletim sistemi Windows 11, ekran kartı sürücüsü ise Nvidia GeForce Game Ready Driver 581.42 sürümü oldu.
Ortaya çıkan tablo çift kanal belleğin hala belirgin bir avantaj sunduğunu gösteriyor. Özellikle bellek bant genişliğine duyarlı oyunlar ve CPU sınırlı senaryolarda çift kanal yapı daha yüksek kare hızları sağlıyor. Ancak fark her oyunda dramatik seviyede değil. Bazı modern yapımlarda tek kanal ile çift kanal arasındaki fark, oynanışı doğrudan etkilemeyecek düzeylerde kalıyor.
Bu durum mevcut fiyat koşulları altında tek modül kullanımını tamamen anlamsız olmaktan çıkarıyor. Tek bir 16 GB DDR5-6000 CL30 modül bugün yaklaşık 100 ila 120 dolar seviyesinde bulunabiliyor. Aynı belleğin 32 GB kit halinde fiyatı ise 250 doların üzerine çıkmış durumda. Bu fark birçok kullanıcı için ikinci modülü daha sonra almak üzere geçici olarak tek kanal kullanmayı mantıklı bir çözüm haline getiriyor.
Test sonuçları tek kanal belleğin performans kaybı yaşattığını net şekilde ortaya koyuyor ancak bu kaybın her senaryoda sistemin kullanılmaz hale gelmesine yol açmadığını da gösteriyor. Bellek fiyatlarının bu seviyelerde seyrettiği bir dönemde tek modülle başlamak ve ileride ikinci modülü eklemek maliyet-performans dengesi açısından uygulanabilir bir yol. Buradaki asıl sınırlayıcı unsur donanım değil, kullanıcıların sabrı ve bellek fiyatlarının yeniden normale dönmesini bekleme süresi.
