Laptop RAM Yükseltme Rehberi

Bu rehberimizle dizüstü bilgisayarınızın RAM miktarını kolayca yükseltebilirsiniz.

Uzun zaman önce satın aldığım MSI GS43VR 7RE dizüstü bilgisayar için bir RAM yükseltme vakti gelmişti. Cihazda 8 GB RAM vardı ve bunu en azından 16 GB yapmak istyordum. Yakın zamanda elime 32 GB DDR4 SO-DIMM bellekler geçince her insan gibi kendime şunu dedim: neden olmasın? Bu bağlamda kollarımı sıvadım ve cihazın kapağını açıp her biri 16 GB kapasite olan modülleri monte ettim. Peki laptop RAM yükseltmesi nasıl yapılıyor? Nelere dikkat etmeniz gerek? Gelin adım adım ilerleyelim!

Bellek Tipini Belirleyin!

Yapmanız gereken ilk iş bellek tipini belirlemek. Bunun için CPU-Z yazılımını kullanabilirsiniz. Yazılımı çalıştırdıktan sonra SPD sekmesine geleceksiniz. Eğer burada hiçbir bilgi yoksa Memory Slot Selection kısmından başka bir slot seçin, mesela Slot #2. Bu aşamada takılı bellek hakkındaki bilgilerin gözükmesi gerek.

• DDR4: Bu, belleğin türüdür. Laptop bellekleri DDR4, DDR3 veya DDR3L gibi farklı türde olabilir.
• Max Bandwidth: DDR4-2666: Burada takılı belleğin 2666 MHz’e çıkabildiğini görüyoruz. Bu bağlamda cihazımız için biz de 2666 MHz bellek alabiliriz.
• Module Manuf.: Bu kısımda bellek modülünü üreten (Manufacturer) firma yazar. Yeni alacağınız bellek illa aynı firma tarafından üretilmek zorunda değil.
• DRAM Manuf.: Bu kısımda belleğin üstündeki çipi üreten firma yazmakta. Bu da yeni belleği alırken dikkate almanıza gerek olmayan bir bilgi.
• Module Size: Takılı bellek modülünün boyutunu bu kısımda görebilirsiniz. Örneğin bu örnekte takılı RAM’in 8 GB olduğunu görüyoruz.

Şimdi bu bilgiler ışığında elimizdeki laptop için DDR4 2666 MHz bellek alabileceğizi söyleyebiliriz. Lakin önemli bir nokta da daha var! Laptoplarda, masaüstü PC’lerde kullanılan standart boyutta RAM’ler yok. Laptop RAM’leri SO-DIMM denilen ufak boyutlu modüller oluyor. Bunun sebebi alandan tasarruf etmek. Bu bağlamda elimizdeki laptopa DDR4 2666 MHz SO-DIMM bellek alabiliriz.

Slot Sayısı Önemli!

Yazılımlar bize her zaman slot sayısı konusunda doğru bilgi vermeyebilir. Bu bağlamda işinizi garantiye almak için cihazın içini açabilir ya da cihaz modeli ile bir Google araması yapabilirsiniz.  Mesela benim cihazım GS43VR 7RE. Sökülmüş halini görnek için “GS43VR 7RE disassembly” araması yaparsam konuyla ilgili epey görsel ve videoya ulaşabilirim. Bu sayede cihazda iki adet RAM yuvası olduğunu öğrenebilirim.

Dizüstü bilgisayarlarda genelde de iki adet RAM yuvası mevcuttur. Bunun sebebi, belleklerin çift kanal mimari ile daha yüksek performans sunmasıdır. İşlemci ile RAM arasındaki veriyolunu bir otoyol gibi düşünün. Bu yolun çift şeritli olması daha iyi bir trafik akışı sağlar. Bellekler de buna benzer bir prensip ile çalıştığından laptoplarda genelde iki ya da üst modellerde dört adet yuva vardır.

Bunun bir istisnası yeni nesil cihazlar. Bazı yeni nesil cihazlarda sadece bir bellek yuvası varken bazılarında hiç yok. Üreticiler alandan kazanmak için artık bellek yongalarını doğrudan anakarta lehimlemekte. Bu bağlamda satın almadan önce bunu da araştırıp öğrenmeniz gerekebilir. Bu durumun daha çok 1.x Kg ultra hafif cihazlarda yaşandığını da belirtelim. Çoğu standart 14″ ve 15.6″ cihazda çift bellek yuvası mevcut.

Eski RAM ile Yeni RAM Uyumu

RAM modüllerinin uyumlu çalışması için bazen güneş sistemindeki bütün gezegenlerin aynı sıraya gelmesi gerekebiliyor. Bu yüzden her zaman kit bellek alınmasını ve mevcut belleklerin satılmasını öneriyoruz! Yani diyelim ki sisteminizde 4 GB RAM var. Bunun yanına 8 GB daha alıp kapasiteyi toplamda 12 GB yapabilirsiniz. Bu, gayet tabi yapılan bir işlem. Lakin bunun her zaman sorunsuz çalışacağının garantisi yok!

Bellekler aynı frekans, aynı gecikme değeri, aynı marka ve hatta aynı model olsa bile uyum içinde çalışacak diye bir kural yok! Aynı model belleklerin farklı çip ile satıldığından dolayı birlikte çalışmadığına şahit olduk, buradan izleyebilirsiniz. Bu bağlamda tavsiyemiz ya tek 8, 16, 32 GB ya da 2 x 8, 2 x 16 GB modül almanız. Mevcut RAM’inizi sökün ve yeni aldığınız kitleri takın. Bu sayede belleklerin daha uyumlu çalışmasını garanti etmiş olacaksınız.

Peki RAM’ler uyumsuz ise nasıl sorunlar olur? Öncelikle sistem hiç açılmayabilir, açılsa da yavaş çalışabilir ya da çalışsa bile ara ara mavi ekran hatalarına sebep olabilir ki mavi ekran hatalarının %70’ten fazlası arızalı veya uyumsuz bellek modüllerinden kaynaklanıyor. Eğer siz de sık sık içerisinde “MEMORY” veya “PAGE” ibaresi geçen mavi ekran hataları alıyorsanız belleklerinizi hatalara karşı taratmalısınız.

Yükseltmeden Önce!

Yeni RAM’leri takmadan önce yapmanızı tavsiye ettiğimiz bir işlem varsa o da BIOS güncellemesi. BIOS, bilgisayarın desteklediği RAM bilgisini barındıran yazılım. Güncel BIOS, genelde yeni RAM modülleri için destek içerir. Örneğin piyasaya tek 32 GB modüller gelmişse bazen bunları BIOS güncellemesi yapmadan takamazsınız. Zaten çoğu yeni BIOS sürümünde bellek uyumluluğu artırıldı notunu görebilirsiniz.

Yeni bellekleri takmadan önce cihazın elektriğini kesin ve aynı zamanda pili de sökün. Günümüz bilgisayarlarını kapasanız dahi aslında derin uygu moduna geçmiş olabiliyorlar. Bu yüzden şarjı ve bataryayı sökmek işi garanti altına alıyor.

Bilgisayarım Açılmıyor?

Yeni RAM’i taktınız fakat dizüstü bilgisayarınız açılmıyor. Öncelikle RAM değişimi sonrası ilk açılış uzun sürebilir. Ya da ilk açılışta PC birden çok defa kapanıp yeniden açılabilir. Biraz sabırlı olun. Eğer beklemenize rağmen ekrana görüntü gelmiyorsa BIOS’u sıfırlamanız gerekebilir. Dizüstü bilgisayarlarda bunun için cihazın altında bir reset deliği olur. Buraya bir ataç sokarak cihazın BIOS’unu sıfırlayabilirsiniz.

Eğer cihazınızda CMOS sıfırlama deliği ya da tuşu yoksa cihazın içindeki BIOS pilini söküp 5 dakika bekledikten sonra geri takın. Bu esnada cihazın şarjının ve pilinin sökülü olduğundan emin olun. Bu işlem hem dahili kontrolcüyü (EC/Embedded Controller) hem de BIOS yongasını (CMOS/EEPROM) sıfırlayacaktır. BIOS pilini ve şarjı takınca cihazınızın açılması gerek.

Cihaz yine açılmazsa bunun iki sebebi olabilir: uyumsuz ya da arızalı bellek modülleri. Bu durumda aldığınız modülleri iade edebilirsiniz.

Garanti Gidiyor mu?

Hayır! Dizüstü bilgisayarınızın RAM’ini, SSD’sini, Wi-Fi kartını ve hatta isterseniz optik sürücüsünü bile değiştirebilirsiniz ve bu işlem garantiyi devre dışı bırakmaz. BIOS güncellemesi sonrasında bir sorun olsa dahi bu garanti kapsamında ele alınmalıdır. Bu tür durumlarda cihazınızı garanti dışı bırakan firmalardan bir daha ürün almayın!

“Yardıma İhtiyacım Var!”

Bütün bu aşamalar size karmaşık geliyorsa dert değil. CPU-Z ile Memory ve SPD ekran görüntülerinizi alın (Alt + PrintScreen) ve Technopat Sosyal’de konu açarak bunları bizimle paylaşın. Cihazınız için uyumlu RAM modüllerini bulmanızda yardımcı olacağız. Keyifli yükseltmeler!