Normal Ve Profesyonel IPS Panellerin Farkları: VP2768-4K Ve VX2776-4K

Bu videomuzda ViewSonic’in iki farklı IPS panel kullanan monitörü ile IPS panellerin birbirinden ne kadar farklı olduğunu anlatacağız.

IPS panelli monitörler özellikle renkleri gerçekte olduğu gibi görmek isteyen fotoğrafçılar, grafik tasarımcılar ve video editörleri tarafından kullanılıyor. Ayrıca IPS panel, geniş izleme açıları ve zengin renkleri ile film izleyen, oyun oynayan bilgisayar kullanıcıları tarafından da tercih ediliyor. Geçmişte oyun için oldukça yavaş kalan IPS panel teknolojisi geçtiğimiz yıllarda oldukça gelişti ve artık gelişmiş oyuncu monitörlerinde de kendisine yer buluyor.

İşte bu yüzden her IPS panel monitör aynı değil. Kimi IPS paneller daha yüksek bütçelerle, ileri seviye teknik özellikler sunuyor. Bu tarz paneller üretim kalitesi, teknik özellikler ve de arkalarında onları çalıştıran elektronik devreler ve yazılımlar ile farklı monitörler haline geliyor.

Kritik görev monitörleri belirli meslek alanlarının ihtiyaçlarına çözüm üretirken, oyuncu monitörleri eğlenmek isteyenler için tasarlanıyor. İşte bu yüzden her üreticinin, farklı ürün aileleri var. Monitör üreticileri bu panelleri amaca uygun monitörlerde kullanıyor. Ana monitör ürün grupları her marka için farklı alt gruplar ve alt markalarda toplanıyor.

ViewSonic VP2768-4K Ve VX2776-4K Monitörlerin Özellikleri

Profesyonel seri olan VP ailesinde yüksek renk gamutu ve doğruluğu yanında en önemli artı, ekranın her noktasındaki renklerin doğruluğu. Yüksek Panel Uniformity, çerçevenin kenarları ve merkezi arasında görüntü farkı olmasının önüne geçiyor.

Beraberinde ürüne özel fabrika renk kalibrasyon raporu bulunan bu monitör ile elde ettiğiniz görüntünün standartlara uyduğundan emin olabiliyorsunuz. Delta E sapması 2’nin altında olan monitör, geniş renk uzayı yanında bu uzay içerisinde kayma olmadan doğru renkler sunabiliyor.

Öte yandan VX2776-4K ideal bir eğlence monitörü. Zengin renkleri, yüksek çözünürlüğü, modern bir standı ile çok güzel ve tavsiye ettiğimiz bir ekran. Ancak renk kalibrasyonu, düşük sapma, Panel Uniformity’de VP serisi gibi özellikleri bulunmuyor. Yine de eski nesil monitörünüze göre çok daha güvenle çalışabilirsiniz.

Ancak iki monitöre beraber bakınca fiyattaki farkı çok daha iyi anlıyoruz. Ergonomik stand da bir maliyet farkı yaratıyor şüphesiz. Ancak bunu kenara bırakırsak, aynı boyutta ve çözünürlükte ikisi de IPS monitör olmalarına karşın büyük bir renk farkı var. Bunlar VP serisinde öne çıkan özellikler. Biri 6500 TL, diğeri ise 3200 TL fiyata sahip olan bu monitörlerden, daha yüksek fiyatlı olan VP modeli fotoğraf, video ve renk odaklı bütün çalışmalar için ideal olan.

ViewSonic VX serisi genellikle bütçe dostu, sabit standa sahip monitörlerden oluşuyor. Bu monitörlerde kullanılan IPS paneller zengin renk sunuyor, ancak ekranın her alanındaki görüntü yüzde yüz aynı değil. Renk doğruluğu da özellikle yüksek olacak şekilde kalibre edilmiyor. Benzeri şekilde oyuncular için özel bir hız odağı da yok. Kullanıcı genel olarak bütçe dostu bir model aradığında ve özel bir hedefi olmadığında VX serisi ile ziyadesiyle mutlu olabiliyor.

VP serisi ise profesyonellere yönelik olarak renkleri doğru ve kalibrasyonlu geliyor. Ergonomik stand, ekranın her yanındaki parlaklık ve renk uyumunun ideal dağılımı gibi önemli hedefler var. Fotoğraf, video gibi profesyonel alanlarda çalışanlar için göreve odaklı pek çok farklı VP modeli var.

Neden Tüm Modeller Aynı Özellikte Değil?

Bu videoda ana konumuz olmayan ancak önemli bir segment de XG serisi oyuncu monitörleri. Bu serilerde hız çok önemli, hem seçilen IPS paneller, hem de elektronik aksam yüksek hızlı, bulanıklığı azaltacak ve oyunlarda etkileyici deneyim sunacak şekilde tasarlanıyorlar. Eskiden ağırlıklı olarak TN panel kullanılan oyuncu monitörlerinde de değişen teknoloji ile yeni nesil IPS paneller kullanılabiliyor.

Peki o zaman neden her monitör bunları mükemmel bir şekilde bir arada sunmuyor? Sebepler çok basit; birincisi maliyet, ikincisi de gelişen teknoloji. Her ürün belirli bir pazarda, tüketicilerin alıştığı fiyatlara yakın bir fiyata satılmak zorunda. Bu yüzden tasarım yapılırken bütçe hedefleri netleştiriliyor ve eldeki tasarım, tedarik, üretim ve test bütçesi ürünün tasarlandığı alanda avantaj sağlayacak şekilde kullanılıyor.

Gelişen teknoloji ise bu tasarım, tedarik, üretim ve test süreçlerinin belirli bir zaman diliminde yapılmasını zorunlu kılıyor. Bir ürünü sonsuza kadar tasarlayamaz ya da test edemezsiniz, cep telefonlarında süreç toplam 6 ayı, masaüstü bilgisayar ve çevre ürünlerinde ise 12 ayı genellikle geçemiyor.

TN Panellere Ne Oldu?

Tepki süreleri azaltılan ve dolayısıyla oyunculuğa uygun hale getirilen IPS paneller olduğu gibi tamamen renk doğruluğuna odaklanmış paneller de var. Bu sebeple TN panellerin pabucunun da yavaş yavaş dama atılmaya başlandığını söyleyebiliriz.

TN panelleri şu an üreticiler için cazip kılan tek faktör uygun maliyetleri. Biraz “Premium” fiyat aralığını çıktığınızda artık ne oyuncu dizüstü bilgisayarlarında ne de monitörlerde TN panellere rastlayamıyorsunuz.

Çünkü IPS paneller de tepki sürelerinde TN panelleri yakalayarak, TN panellerin üst segmentte tek tercih edilme sebebini ortadan kaldırdı. Bunun çok nadir istisnaları, gerçekten gelişmiş ve aşırı hızlı modeller olabiliyor. Bu ürünlerdeki TN paneller de bizim eskiden tanıdığımız TN panellerle pek alakası kalmamış, yeni teknoloji ürünler oluyor.

Profesyonel IPS Paneller

Peki profesyonel IPS panelleri kullanan ve yüksek fiyat etiketine sahip bu monitörlerin renkleri nasıl ve niçin daha gerçekçi? Profesyonel kullanıcılar niçin buna ihtiyaç duyuyor?

Profesyonel kullanıcılar renkleri değiştirmeden gösteren, doğala en yakın panelleri tercih ediyorlar. Çünkü eğer doğal olmayan ve kendilerini yanıltan monitörler kullanırlarsa, çalışmalarında yaptıkları rötuş ve düzeltmeler başka ekranlarda bakıldığında kötü sonuçlar veriyor.

Örneğin belirli bir rengi diğerlerine göre daha baskın gösteren, fazla kontrast uygulayan, karanlık veya aydınlık noktalardaki detayları gizleyen monitörler, profesyonel kullanıcı yanıltıp, aslında yapılmaması gereken düzeltmelere sebep oluyor. Bakan monitörler kaliteli olmasa da her işin standardını referans monitörler ve üzerinde üreticilerin anlaştığı renk uzayları, ana değerler belirliyor.

Profesyonel fotoğraf makineleri ve kameralar çok yüksek oranda renk işleyebilme ve resimlere hiçbir sıkıştırma algoritması uygulamadan ham olarak kaydedebilme özelliğine de sahiptir. Bu derin renk uzayı avantajını monitörlerinde görebilmek de fotoğrafçılar için önemlidir. Daha büyük bir renk paletine sahip olmak, fotoğrafçılara post prodüksiyonda daha büyük bir sanatsal özgürlük sunduğu gibi, bazı kusurları temizlemek için de daha fazla tolerans sağlar.

Bu sebeple profesyonel monitörlerin ön tanımlı renk şablonları fabrikada renk ölçüm sensörleriyle test edilip verdikleri değerlerin kusursuza yakın olması garanti ediliyor. Bunun için üreticiler ve profesyoneller renk gamutu standartları kullanıyorlar. Her endüstri farklı standartlar kullansa da üreticiler en sık kullanılan standartlara uyum sağlamaya çalışıyorlar. Bunlar arasında sRGB, REC709, EBU, SMPTE-C gibi standartlar var.

Bu standartların her biri insan gözüyle görülebilir renk spektrumlarının farklı bir aralığını kapsıyor. Üreticiler profesyonel kullanıma yönelik üretilen monitörler üzerinde yaptıkları testler ve kalibrasyonlar ile bu standartların içerdiği renklerin yüzde kaçını gösterebildiklerini belirtiyorlar. Tahmin edebildiğiniz gibi bu yüzde oranı ne kadar yüksekse, profesyonel kullanıcı sahip olduğu üst seviye fotoğraf makinesi veya video kamerasından o kadar iyi faydalanabileceği anlamına geliyor.

Genel Kullanım Maksatlı IPS Paneller

Bunun yanı sıra son kullanıcıya hitap eden IPS panellerde ekranın bazı bölgeleri daha parlak veya karanlık olabiliyor. Işık sızması olarak da bildiğimiz bu durum IPS panellerin tasarımı sonucu oluşan istenmeyen bir etki. Genellikle karanlık sahnelerde kendini belli eden bu durum, ekranın kenarlarından ve köşelerinden sızan arka plan aydınlatmasının o bölgeleri daha aydınlık yapmasıyla oluşuyor.

Profesyonel IPS ekranlarda bunun üretim esnasında minimuma indirilmesi için maliyetli önlemler uygulanıyor. Bunlar da en başından beri dediğimiz gibi seçilen IPS panelin kalitesi, kullanılan elektronik aksam ve yazılım bileşenleri ile bunları bir arada düzgün çalışacak hale getirmeye harcanılan zaman, kalifiye iş gücü oluyor.

Sonuç Değerlendirmesi

Hemen her marka, kendi monitör modellerinin mükemmel olduğunu iddia eder ve daha çok satmayı hedefler. Hemen her kullanıcı da bir ürüne daha ucuza sahip olmanın cazibesini hisseder. İşte bu iki unsur bir araya geldiğinde, yanılmaya müsait alıcılar, yanıltmaya müsait reklamlara uyarak yanlış ürünleri alabiliyor.

Son yıllarda monitör pazarında en sık gördüğümüz ibarelerden birisi olan “IPS panel” ne yazık ki tek başına almayı düşündüğümüz monitörün kaliteli olacağını ya da işimizi göreceğini garanti etmiyor. Satış noktalarında ya da internet üzerindeki reklamlarda karşımıza çıkan ifadeler de bizi yanlış yönlendirebiliyor. Bilmeniz gereken temel nokta aslında basit; bir şey gerçek olamayacak kadar iyiyse, o zaman gerçek değildir. Standart bir masaüstü monitör fiyatına profesyonel düzeyde renk sunan bir monitör alamazsınız, zira ikisi aynı maliyete sahip değildir.

Şirketler müşteri memnuniyetine daha fazla satış yapmak için önem verebilirler, ancak her zaman amaç para kazanmaktır. Bunu piyasa koşulları içerisinde yaparlar. Pazar payları yüksekse ölçek ekonomisi ile maliyetlerini düşürebilirler ve daha rekabetçi fiyatlandırma yapabilirler. Ancak temel gerçek değişmez, biz alıcılar ve kullanıcılar olarak bir ürünü almadan önce amacımızı doğru bilmeliyiz. Piyasadaki ürünlerle ilgili olarak da kullanım amaçlarına uygunluklarını anlamalıyız.

Bu yüzden profesyonel monitör alırken dikkat etmemiz gereken noktaları özetleyelim:

• Geniş renk uzayı: Buna renk gamutu da denir. Renk değerleri iyi olmalı.
• Monitörün Native yani doğal bit değeri: 8 bit ya da 8+2 bit FRC monitörler iyidir ama doğal 10 ve 12 bit monitörler çok daha iyi ve pahalıdır. Profesyonellerin 2020 yılında odak noktası doğal 10 bit panellerdir ve 8 bit ya da FRC’li 10 bit paneller ile ciddi fiyat farkları vardır.
• Ekran kartınız profesyonel uygulamalarda 10 bit destekliyor mu kontrol etmeniz gereklidir. Klasik oyuncu kartları 8 bit odaklıdır, Quadro ve FirePro gibi profesyonel kartlar 10 bit renk ile çalışma destekler. 10 Bit’i ayarlardan açabilseniz ve görüntüleri izleyebilseniz de uygulama altında 10 bit çalışabilmek ve görebilmek donanım/yazılım alanında ve monitör alanında farklı bir olaydır.
• Delta E sapması 2’nin altında olmalı, bu yüksek renk doğruluğu için gereklidir.
• Fabrika çıkışlı kalibrasyon, üçüncü parti renk uzmanlığı olan şirketlerin sertifikasyonları gibi ek ibareler ve özelliklere bakmak gerekir.
• Ergonomik stand: Eğer özel bir monitör standı, taşıyıcı kolu, VESA aparatı yoksa, o zaman çalışırken sırt ve boyun sağlığınız için düzgün, ergonomik bir stand önemlidir.
• Bağlantılar: Ekran kartınıza uygun DisplayPort ve HDMI sürümleri, güncel ekran kartı – monitör ikilisine bakmalısınız. USB Hub lazım mı? Masada neler duruyor, hangi portları kullanacaksınız, bir düşünün.
• Oturma mesafeniz ve ekran boyutu: Uzakta otururken 32 inç ve üstü, orta-yakın mesafede artık en az 27 inç ekranlara bakmak gerekiyor.
• Çözünürlük: Düşük çözünürlük çalıştığınız yerlerde taban değer 1080p’dir yani Full HD. Ancak genel amaçlı ya da oyun odaklı kullanımda 1440p WQHD 2020 için idealdir. Öte yandan profesyonel ekranlarda artık çalışma alanının rahat, görüntünün keskin ve geleceğe dönük olması için 4K ve üstü çözünürlükler aramak gerekiyor.

Bunların hepsi temel bilgilerdir, ancak araştırdıkça işin ne kadar derin ve eğlenceli olduğunu göreceksiniz. Bir de elbette araştırma ile pratikte kullanmanın, yani tecrübe etmenin farkını zamanla anlayacaksınız. Bu yolculuğunuzda Technopat olarak yanınızdayız.