SD ve microSD Kart Satın Alma Rehberi

Bu rehberde küçük boyutlarına rağmen devasa boyutlarda bilgileri depolayabilen SD ve microSD kartlara göz atıp, bu kartları alırken nelere dikkat etmeniz gerektiğine değineceğiz.

Son yıllarda hızlı şekilde gelişen depolama teknolojilerinden biri olan SD ve microSD kartlar, daha çok taşınabilir cihazlarda kullanılan ve fiziksel boyutunun küçüklüğüne rağmen inanılmaz boyutlarda hızlı şekilde veri depolamaya izin vermesi ile biliniyor. Normal flash bellekler, taşınabilir cihazlar söz konusu olduğunda yapısı gereği fazla kaba durabilmekte ve bu bellekleri telefon gibi cihazlarda çıkarılabilir depolama birimi olarak kullanmak pek mantıklı değil.

Ayrıca SD ve microSD kartların da kendi aralarında birtakım sınıflandırmaları ve hız farklılıkları mevcut. Farklı amaçlar için üretilmiş bu minik depolama birimlerinin her biri, belirli bir kitleye hitap ediyor.

Fotoğrafçılık, yüksek çözünürlüklü video kayıt işleri SD ve microSD kartların en çok kullanıldığı ve bir hayli önem arz ettiği sektörlerden. Örneğin yetersiz hıza ve boyuta sahip bir bellek ile yüksek çözünürlüklü video kaydı yapmaya çalışırsanız, hız yetersiz geldiği için kayıtta sorun çıkabilir ve boyut yetersizliği nedeniyle tamamlanamayabilir. Bütün bunları göz önüne alarak uygun hafıza kartı seçiminin önemi anlayabiliriz. İşte bu rehberimizde hangi kullanımlarda hangi kartlar tercih edilmeli göz atacağız.

SD Kart Nedir?

Secure Digital, yani kısa haliyle SD kart olarak bilinen bu depolama birimleri genelde bir veya iki adet NAND yongası ile verilerin işlenmesi amacıyla kullanılan bir adet işlemciden oluşur. SD kartları genelde 3 standart formda görürüz. Birbiriyle farklı formlarda üretilmiş bu SD kartları birbiri yerine adaptör olmadıkça kullanmak pek mümkün değildir.

Bu formlar:

• Standart SD Kart: 32x24x2.1-1.4 mm boyutlarda.
• miniSD Kart: 21.5x20x1.4 mm boyutlarda. 
• microSD Kart: 15x11x1 mm boyutlarda. 

Standart SD kartlarda köşesinde ufak bir hareket eden çıkıntı bulunur. Bu çıkıntı SD kartı basitçe kilitlemenizi sağlar. Kilitli bir SD karttan veri yazılamaz veya silinemez. Bu basit ölçüde koruma sağlar. microSD kartlarda bu özellik yalnızca adaptörler aracılığı ile kullanılabilir.

SD kartlar formları dışında bağlantı yolları ve kapasitelerine bağlı olarak da 5 sınıfa ayrılır.

• SDUC (Secure Digital Ultra Capacity): 2’den 128 TB’a kadar boyutlarda veri depolama sunar.
• SDXC (Secure Digital Extended Capacity): 32 GB’den 2 TB’a kadar boyutlarda veri depolama sunar.
• SDHC (Secure Digital High Capacity): 2’den 32 GB’a kadar boyutlarda veri depolama imkanı sunar.
• SD veya SDSC (Secure Digital Standart Capacity): En fazla 2 GB’a kadar veri depolama imkanı sunar.

Beşinci kategori olan SDIO (Secure Digital Input Output) bir depolamadan daha fazla şey sunduğu için burada bahsetmedik.

SD Kartlarda Dosya Formatları

SD kartlar fiziksel olarak sınıflara ayrıldığı gibi, kullanılan dosya formatları bakımından da birbirinden ayrılır.

SDSC (Secure Digital Standart Capasity) kartlar FAT12, FAT16, FAT16B dosya formatlarına mahkum. SDHC kartlarda ise çoğunlukla FAT32 dosya formatının kullanıldığını söyleyebiliriz. SDXC ve bazı SDHC kartlar ise exFAT formatını kullanıyor. ExFAT dosya formatı, NAND sürücüler için özel olarak hazırlanmış bir format ve uzun yıllar boyunca da hafıza kartlarında da bir standart olacağı düşünülüyor.

SDSC, SDHC ve SDXC kartlar genelde mobilitenin önem arz ettiği cihazlarda kullanılırlar ve birçoğunda desteklenirler. Bu cihazlara akıllı telefonları, laptopları, dijital kameraları, fotoğraf makineleri ve droneları örnek verebiliriz. Teknolojinin ilerlemesi, verilerin eskiye nazaran çok daha büyük boyutlara varmasının bir sonucu olan yüksek boyutlu oyunlar, yüksek çözünürlüklü resimler ve videolar sayesinde depolama ihtiyacı günden güne artmaya devam ediyor. SD kartlar bu ihtiyacı her kesime hitap edecek şekilde karşılıyor.

Bildiğiniz gibi SD kartlar yalnızca kapasitelerden ibaret depolama birimleri değil. Asıl odak noktamız olan hızlara göz atmaya başlayalım.

SD Kartlarda Performans Kriterleri ve Hız

Tüm SD kart türlerinde kartın uç kısımlarında bulunan küçük bağlantı noktaları bulunur. Cihaz ile kart arasındaki veri alışverişi bu noktalardan yapılır. SD kart ile okuyucu arayüz devamlı bir şekilde geliştirilir. Bu nedenle güncel sistemlerde kartlar daha hızlı çalışabilmektedir. Bazı durumlarda ise SD kartların veriyi iletmesi için daha fazla bağlantıları vardır. SD kartların arayüzüne bağlı olarak gerçekleşen farklar, genellikle cihaz ile kart arasındaki veri yolundan geçen en yüksek hıza göre sınıflandırılırlar.

Bütün bunların dışında her flash NAND yongasının da aynı hızlara sahip olmadığını göz önüne almak gerekir. Bundan dolayı hıza göre sınıflandırma yapılırken düzgün olan minimum sıralı yazma hızına göre yapılır. Gerçekten ihtiyacınıza göre bir hafıza kartı arıyorsanız, hangi sınıf kartlar kimlere hitap ediyor bilmelisiniz.

Bütün bunlar için SD kartlarının standartlarını belirlemek ve değerlendirmek için kurulan “SD Association” derneği, SD kartların hız ve sınıflarına göre hangi amaçla kullanılabileceğini gösteren bir yapı geliştirdi.

Örneğin hafıza kartı üzerindeki sınıf numarası bu kartları tanımlayan en belirgin özellik. “Class 2” (2 MB/saniye) sınıfına ait bir SD kart sıradan işlemler ve çok yüksek çözünürlüklü olmayan video kayıtları için tercih edilebilir. Yine başka bir örnek verecek olursak “Class 10” (10 MB/saniye) sınıfına ait bir hafıza kartı, daha yüksek çözünürlüklü videoları kaydetmeye ve bu tarz işlerde daha çok kullanılmaya müsaittir.

UHS Sınıfı

SDHC ve SDXC formundaki bazı hafıza kartları ise yüksek hızda veri transferi sağlayan “Ultra High Speed” (UHS) sınıfına dahil olabiliyorlar. Yüksek hızda aktarım yapmaya imkan tanıyan bu sınıfın 3 versiyonu bulunuyor. Bu versiyonlardan ilk çıkanı UHS-I ve UHS-II aslında C10 ile benzerdir ve U1 ile U3 denilen iki hız moduna sahiptir. Bunlardan U3 biraz daha farklıdır zira U3 aynı sürede daha fazla iş hacmi sağlar. 30 MB/saniye hıza sahip bu versiyon genelde 4K yüksek çözünürlüklü ve yüksek kare hızlarına sahip video çekimlerine uygundur.

SD Association ayrıca değerlendirme kriterlerine “Video Hızı” adında yeni bir kriter daha ekledi. Bu yeni sınıflandırmayla birlikte UHS SD kartlar 6 ila 90MB/saniyelik minimum sıralı yazma hızıyla 4K veya 8K video desteği kazanır. Sınıflandırmada V işareti sonrası gelen sayılar yazma hızını gösterir. V10, V30 veya V90 gibi.

2017 yılına gelindiğinde ise veri yolu performansı daha çok artırılmış UHS-III sınıfında kartlar piyasaya sunuldu. 2018 yılında ise SDA (SD Association), iki PCI-Express şeridi kullanan SD Express standardını duyurdu.

SD Kart Veri Yolu Hızları

UHS-I tarzı SD kartlarda veri iletimi ve alımını yürüten yalnızca bir grup iletici vardır. Bu tip kartlar yüksek hızlarda çalışırken yarı zamanlı çift yön adı verilen modda çalışır. SD kart herhangi bir zaman içerisinde ya sadece veri alır ya da sadece veri iletir. UHS kart tipinin sonraki versiyonlarında aynı anda iletim ve alım yapan ekstra bağlantılar mevcut fakat UHS-II sürümünde bu veri yolunun daha yavaş hızlarla alışveriş yapmasına neden olabilmektedir.

Bütün bunların dışında SD Express ve UHD-III mevcut teknolojiye rağmen piyasada pek görünür yer edinemedi. Bunun en büyük nedenlerinden birisi bu tip kartların tam gösterebilmesi için cihazın tam destek sağlaması gerekir. Aşağıda çeşitli hafıza kartlarının UHS kart okuyucularında nasıl çalışacağını gösteren bir tablo mevcut.

Ayrıca ilk tabloda yer almayan başka değerlendirmeler de mevcut. Mobil cihazlarda büyük yer edinmiş SD kartların aynı zamanda muazzam bir iş gücünü karşılaması gerektiğine de dikkat çekmek gerek. SD kartlardaki IOPS değerlerini açığa kavuşturmak adına 2015 yılında SD Association tarafından A1 ve A2 adında iki derecelendirme standardı açıklandı. A1 derecelendirmesine sahip kartlar ortalama 1500 IOPS/okuma ve 500 IOPS/rastgele yazma değeri sunar.

A2 derecelendirmesi bulunan kartlarda ise bu değerlerin çok daha üstüne çıkmak mümkün fakat bu ekstra bir donanım desteği gerektirebilir. Ayrıca A1 ve A2 derecesindeki kartlar, V10’a eşit değerde sıralı yazma hızı sunduğu anlamına da gelebilir.

Peki Neye Göre Kart Seçmeliyim?

Şu ana kadar anlatmış olduğumuz ve değindiğimiz şeylerin bir çoğu kafa karıştırıcı olabilir ve işi içinden çıkılmaz hale getirebilir. Aslında hafıza kartı seçimi yaparken bakılması gereken 3 şey var. Genel kullanım, maliyet ve bunların ölçüsünde sunulabilecek en iyi kapasite ile performans. Normal bir cep telefonu kullanıcısının genel amaçlı kullanıma uygun tercih yapması daha doğruyken, video kaydı yapan veya fotoğrafçılık ile uğraşan kimselerin kriterleri daha başka olacaktır.

Hangi SD Kartları Tercih Etmeliyim?

Bu yazıda uzunca SD kartların özelliklerinden, sınıflarından bahsetmiş olduk. Bütün bunların dışında “Hangi SD kartı tercih etmeliyim?” sorusuna cevap olması amacıyla da birtakım öneriler ekledik.

Fiyat/performans microSD kartlar:

• Samsung Evo Plus 64 GB UHS-I U3
• Samsung Evo Select 128 GB UHS-I U3

Flash yonga sektöründe lider konumda bulunan firmalardan birisi olan Samsung’un Evo Plus modelleri, en iyi fiyat performans hafıza kartlarından bir tanesi. 64 GB olan versiyonunu Türkiye’de ortalama 120-130 TL civarına edinebileceğiniz bu microSD kart, 100 MB/s okuma hızı ve 60 MB/s yazma hızı sunuyor. 150 ile 200 TL bandında bulabileceğiniz Evo Select 128 GB, fiyat performans özellikleriyle ön plana çıkan microSD kartlardan bir diğeri.

Fiyat/performans SD kartlar:

• Normal kullanım için: SanDisk Extreme Pro 64 GB SDXC UHS-I

En Yüksek Performansı Sunan microSD Kartlar:

• Video kaydı için: Lexar Professional 1000x 64 GB UHS-II U3/V60
• Akıllı telefon ve tabletler için: SanDisk Extreme 128 GB UHS-I U3/V30 A2

En Yüksek Performansı Sunan SD Kartlar:

• Lexar Professional 2000x 64 GB SDXC UHS-II

En Yüksek Kapasiteli microSD Kartlar:

• Lexar Professional 633x 1 TB UHS-I U3/V30
• Lexar 633x 512 GB UHS-I U3/V30 A2

En Yüksek Kapasiteli SD Kartlar:

• SanDisk Extreme Pro 1 TB SDXC UHS-I
• Lexar Professional 633x 1 TB SDXC UHS-I

Sonuç

Yazı boyunca SD kartların ne olduğuna, SD kart formlarına ve sınıflarına dair detaylı bilgi edinmiş olduk. Özet geçecek olursak neye göre hafıza kartı seçmeniz gerektiği biraz öznel bir durum. Sıkça video kaydı yapan birisinin yüksek performanslı ve hızlı SD kartları seçmesi daha uygunken, akıllı telefon veya tablet gibi diğer mobil cihazlarda kullanım içinse ortalama IOPS değeri ve ortalama hız sunan kartlar tercih edilebilir.

Video kaydı ile uğraşan kimseler microSD formunda UHS-II V60, SD formunda ise UHS-II V90 sınıfı hafıza kartlarını tercih edebilir. Yüksek depolama alanı ile birlikte yüksek performans isteyen kimseler ise microSD kartlar arasında yukarıda önermiş olduğumuz kartlardan birisini tercih edebilir. Yine de unutulmamalı ki yüksek kapasite daha yüksek maliyet demek.

Önerdiklerimize ek olarak sizlerin de önerdiği bir hafıza kartı varsa yorumlarda belirtebilir, merak ettikleriniz için Technopat Sosyal’de konu açabilirsiniz.