İnternet üzerinden veya fiziki olarak masaüstü işlemci alırken farklı ürün çeşitleriyle karşılaşabilirsiniz. CPU’ların üç farklı çeşidi bulunuyor: kutulu (normal), tray (tepsi) ve WOF (fansız). Her üçü de aslında aynı ve aralarında büyük farklar yok.
Neyin ne olduğunu anlamak oldukça önemli. Bugün veya gelecekte bir CPU alırken kafanız karışabilir. Gelin beraber perakende satışa çıkan üç ayrı CPU tipinin detaylarına bakalım.
Kutulu, Tray ve WOF İşlemcilerin Farkı
Aslına bakarsanız her üç durumda da aynı ürünü alıyorsunuz, bu konuda hemfikiriz. Aradaki fark ne diyecek olursanız; ambalaj, garanti ve stok soğutucu. Peki aynı işlemciyi üç farklı şekilde satmanın amacı ne? Perakende zincirine bağlı olarak alıcılara seçim yapabilecekleri çok yönlü seçenekler sunmak. Aslında bu seçenekler biz tüketiciler için iyi çünkü arada önemli fiyat farkları olabiliyor.
Kutulu İşlemciler
Bu geleneksel olarak satışa sunulan, varsayılan olarak ambalajıyla ve varsa soğutucusuyla gelen seçenek. Standart olarak çipler kutulu olarak gelir ve her yerde bulunabilir. Adından da anlaşılacağı gibi, bu işlemciler orijinal kutusuyla birlikte geliyor. Ayrıca AMD veya Intel uygun gördüyse stok soğutucu da kutunun içinden çıkacaktır.
Tray İşlemciler
Tray bildiğiniz gibi “tepsi” anlamına geliyor. Yani işlemciler bir tepsi halinde toplu şekilde alınıyor ve tekli olarak müşterilere satılıyor. Bu şekilde satılan ürünlerin soğutucusu bulunmasa da bazen perakendeciler başka yollarla soğutuculu şekilde satışa sunabiliyor.
Tray CPU’lar çok yüksek hacimlerde doğrudan üreticilere ve bazı durumlarda perakendecilere satılır. Toplu olarak gönderildikleri ve doğrudan hazır OEM PC’lere yönelik olarak hazırlandığı için ihtişamlı ambalajları olmaz. Genellikle stok soğutucu da verilmez, ancak dediğimiz gibi bazen satıcılar ayrı olarak soğutucuyu dahil edebiliyor.
Bahsettiğimiz işlemciler OEM işlemci olarak da biliniyor. Yukarıdaki fotoğrafta gördüğünüz gibi, perakendecilerin eline plastik tepside ulaşıyor. Bazıları tepside satılan ürünlerin kaçak yolla veya farklı illegal yollardan elde edildiğini düşünebilir, ancak endişelenmenize gerek yok. Performansa gelince, kutulu olarak satılan işlemcilerle tamamen aynı özelliklere sahipler.
Tepside gelen yongalar genellikle daha kısa garanti sürelerine sahiptir veya hiç garanti sunulmayabilir. Bu üreticiye ve modele bağlı olarak değişebilir. Bir not olarak, CPU arızalanma ve bozulma olasılığı en düşük bileşen diyebiliriz. Ancak tray işlemci almadan önce bilmeniz gerekenleri anlatmak bizim görevimiz.
Kutusuz İşlemciler
Without a Fan, yani WOF adından da anlayabileceğiniz gibi kutusuz işlemciler için kullanılıyor. Intel ve AMD, genellikle üst seviye modeller olmak üzere bazı işlemcilerini stok soğutucudan yoksun olarak satışa sunuyor. Üst sınıf işlemci alanlar zayıf stok soğutucuya değil, farklı şirketler tarafından üretilen daha performanslı soğutucuya güvenmeli. WOF işlemciler çok daha küçük bir kutuda olsa da güzel bir şekilde paketlenmiş ve etiketlenmiş olarak geliyor.
Performans Farkı Var mı?
Bilmeniz gereken en önemli şey, fiyatları ne olursa olsun bu üç “seçenek” arasında kesinlikle hiçbir performans farkı yok. İşlevsellik ve özellikler konusunda da değişen hiçbir şey yok.
Seçtiğiniz işlemci ister bir kutu içinde (fanlı), ister bir tepsi içinde (kutusuz ve fansız), isterse de bir WOF ambalajı içinde (fansız) gelsin, tamamen aynı performansı gösterecektir. Diğer yandan, kutulu bir soğutucu ile üçüncü taraf bir soğutucudan aynı performansı beklememelisiniz. Bunu zaten hemen hemen herkes bilir.
Hangisi Alınmalı?
Bu işlemci modeli, tercihleriniz ve bütçeniz de dahil olmak üzere birçok faktöre bağlı. En üst düzey bir işlemci satın alıyorsanız, sıcaklığı kontrol altında tutmak ve tam potansiyelinden yararlanmak için sağlam bir CPU soğutucu almanızı öneriyoruz. Böyle bir durumda daha ucuz olduğunu varsayarak bir tray CPU seçebilir ve biraz tasarruf edebilirsiniz.
Ekonomik sınıftaki Ryzen 3 ve Core i3 gibi modeller ya kutulu ya da tray halde satılmakta. Genel olarak stok fanlar bu alt segment çipler için yeterlidir. Ancak fiyatı uygunsa, elinizde harici bir soğutucu mevcutsa veya sonradan satın almayı düşünüyorsanız tepsili olarak satılan CPU’ları seçebilirsiniz. Aynı durum aşağı yukarı orta seviye modeller için de geçerli. En iyi (yani en güçlü ve hız aşırtılabilir) CPU’lar yalnızca WOF olarak veya bazı durumlarda tepsi olarak satılmakta.
İlave olarak, seçtiğiniz CPU’yu internet üzerinden alıyorsanız ürün sayfasını ve açıklamaları iyi okuyun. Ürünün bir fanla veya kutulu/kutusuz geldiği mutlaka not düşülmüştür.
Fiyatlar
Tepsi (tray) işlemciler genellikle kutulu muadillerine kıyasla biraz daha uygun fiyatlı oluyor. Yanında verilen stok fan ve garanti süresi sizin için çok önemli değilse tercih edilebilir.
AMD vs. Intel: Hangi Stok Soğutucular Daha İyi?
Açıkçası bu alanda AMD’nin bir üstünlüğü söz konusu. Ancak Intel de yeni stok soğutucularla birlikte soğutma performansını biraz geliştirdi. Genel olarak AMD’nin stok fanları daha başarılı diyebiliriz.
Kutudan çıkan soğutucular alt-orta segment çipler için genellikle yeterli. Elbette bu konuda kasanın soğutma performansı gibi diğer faktörler de işin içine giriyor. Genel kullanım, internette gezinme, hafif-orta düzey oyunlar ve dizi-film için stok fanların yeterli olacağını göreceksiniz.
Tray İşlemciler Güvenilir mi?
Eğer satıcıya da güveniyorsanız cevap evet, kesinlikle güvenilir. Kullanılmadığı ve bilinen bir kaynaktan aldığınız sürece sorun yok. Tepsi işlemciler, kutulu ve WOF muadilleriyle tamamen aynı. Uygun fiyatla satılmasının nedeni ise ambalaj ve fan eksikliğiyle birlikte tedarik sürecindeki kolaylık.
