Yeni bir bilgisayar aldığınızı veya yükseltme yaptığınızı varsayın. Sisteminize hız aşırtma uygulamak veya kararlılığını ölçmek için test yazılımı kullanmanız şart. Hatta bu test sürecinden önce donanımlarınızın özelliklerini ayrıntılarıyla öğrenmek de faydalı olabilir. İşte bu makalemizde siz okurlarımız için sistem özellikleri hakkında bilgi alabileceğiniz ve bilgisayarın olması gerektiği gibi çalışıp çalışmadığını anlayabileceğiniz çeşitli test ve analiz yazılımlarını bir araya getirdik.
Öncelikle bilgisayarımızdaki çeşitli donanımların niteliklerine daha yakından bakmak için analiz programlarına göz atacağız. İndirme bağlantıları başlık altında bulabilirsiniz.
Bilgisayarınızı Analiz Etmek İçin Programlar
CPU-Z
Bilgisayarlarla uğraşan bir kullanıcıysanız muhtemelen duymuş olabileceğiniz CPU-Z, 20 yılı aşkın süredir hayatımızda. Sistemdeki işlemcinin marka, model, çekirdek sayısı ve hızı, önbellek seviyeleri gibi pek çok bilgiyi öğrenmemize olanak tanıyan CPU-Z, anakart ekran kartı ve sistem belleği hakkında da benzer detayda bilgileri görüntüleyebiliyor. Uygulama bünyesinde ayrıca basit bir stres testi de içeriyor; buradaki sonuçlarınızı istediğiniz şekilde paylaşabilme şansınız da var.
GPU-Z
Sırada CPU-Z’nin bir başka varyantı olan GPU-Z var. Bilgisayar donanımı üzerine sayılı sitelerden olan Techpowerup ekibinin 2007 yılında çıkardığı GPU-Z, ekran kartınızın özellikleri hakkında detaylı bilgi verebiliyor. Bu araç stres testi içermese de saat hızı, sıcaklık, voltaj ve kullanım seviyesi gibi çıktıları gerçek zamanlı olarak sunmakla beraber, Techpowerup’ın GPU veritabanına bağlantılı olarak sistemdeki ekran kartı hakkında daha fazla çıktı sunduğunu söyleyebiliriz.
HWinfo
Listemizdeki bir sonraki program olan HWinfo, CPU-Z’nin tam tersi bir yaklaşımla bilgisayarınızda tüm bileşenler hakkında bilgiye ev sahipliği yapıyor. Sistem özeti, detaylı rapor ve sensör durumları gibi üç ana pencere içerisinde kapsamlı veriler sunmakla beraber bunları görselleştirilmiş istatistik olarak da inceleyebiliyorsunuz. HWinfo 20 yılı aşkın bir süredir yayında ve neredeyse her ay güncelleniyor. Aracın geliştiricisi olan Martin Malík bu uzun soluklu projesini Windows’un 32 ve 64 bit sürümlerinde destekliyor ve DOS için bile HWinfo versiyonu mevcut.
Speccy
HWinfo sizin için çok fazla ayrıntı gösteriyorsa, o zaman Speccy seçeneğini değerlendirebilirsiniz. CCleaner’ın geliştiricileri tarafından sunulan bu küçük araç esasen sistemin son durumundan basit özet veriyor. Şu ana kadar bahsettiğimiz diğer üç yazılıma kıyasla pek güncelleme almasa da kullanıcı dostu ve anlaşılır bir yapısı olduğunu söyleyebiliriz.
AIDA64
Test ve sistem özelliklerini öğrenme yazılımları arasında bahsetmesek olmaz yazılımlardan biri de kesinlikle AIDA64. Standart sürüm olan AIDA64 Extreme, HWinfo’ya çok benziyor ancak ücretsiz değil. Yazılım, aşağıda gösterildiği gibi çeşitli çıktıların kısıtlandığı 30 günlük bir deneme sürümüne sahip. HWinfo kadar ayrıntılı bilgiye ek stres testi ve tanılama yeteneklerine sahip olan AIDA64 günümüzün güncel ürünleri arasında yer alıyor.
HWMonitor
CPU-Z’nin geliştiricilerinin diğer bir yazılımı olan HWMonitor, donanımlarınızın sensörlerinden elde edilen verileri kullanıcılara gerçek zamanlı olarak gösteren 1 MB boyutunda tamamen ücretsiz küçük bir araç.
Bilgisayarınızı Test Etmek İçin Programlar
Sistem özelliklerini ve anlık durumunu izleyebileceğiniz programlardan bahsettiğimize göre bilgisayarınızın olması gerektiği gibi çalışıp çalışmadığını anlamak için kullanılacak test yazılımlarına geçebiliriz.
Piyasada çok sayıda benchmark programı ve içinde benchmark özelliği olan çok sayıda oyun olduğunu bilirsiniz. Oyunlar özellikle ekran kartınızı test etmek için harika yöntemlerden bir tanesi ancak bu makalede donanım incelemelerinde yaygın olarak kullanılan ve oyunların yapamayacağı ek test özellikleri sağlayan yazılımları seçtik.
Cinebench
Adını çok kez duyduğumuz Cinebench test aracının aslında Maxon’un Cinema 4D adlı render programının bir parçasından oluşan versiyonu olduğunu biliyor muydunuz? Çalıştırdığınızda bu uygulama CPU’yu en son ışın izleme teknikleriyle tek bir görüntü üretmek son raddede için çalıştırır. GPU, çıktıyı monitöre göndermek dışında bu testte kullanılmaz ama CPU’nun iş parçacıklarını ve belleği ne kadar iyi yönettiğini görmek için Cinebench’in biçilmiş kaftan olduğunu söyleyebiliriz.
Cinebench’le benzer mantıkla çalışan Corona Benchmark yazılımını da kullanabileceğinizi belirtelim.
SiSoft Sandra
Piyasadaki en kapsamlı sistem test ve analiz araçlarından olan SiSoft Sandra ilk görünüşte HWinfo ve AIDA64 ile aynı özellikleri sunuyor gibi dursa da bu programlardan farklı olarak bir dizi test aracıyla birlikte geliyor. Testlerin listesi kapsamlı, ancak büyük çoğu görüntü işlemenin arkasındaki matematiğe dayanıyor. Bu karışık testlerle ilgilenmek yerine yazılımın içerisinde genel bir bilgisayar testi de var ancak uyarmamız gereken nokta bu test çok uzun süre boyunca yoğun bir şekilde sistemi yük altında tutuyor ve test sırasında bilgisayarınız ekran kararması, fanların dengesiz çalışması gibi beklenmedik tepkiler verebilir.
Sistem yöneticileri ve deneyimli kullanıcılar için Sandra her yönüyle çok kapsamlı; ancak son kullanıcılar için biraz karmaşık.
PCMark 10
Windows bilgisayarınızı ofis uygulamaları, video akışı, oyun gibi günlük kullanım senaryolarına yönelik olarak test eden genel bir test yazılımı olan PCMark10, pek çok teknoloji yayının vazgeçilmez programlarından biri. Kullanıcıların bir cihazla ilgili aklındaki sorulara daha anlaşılır cevaplar niteliğinde test çıktıları veren PCMark 10’un temel sürümü ücretsiz olsa da pil ömrü, depolama performansı ve belirli uygulama testleri gibi ekstra özellikler için ödeme yapmanız gerekiyor.
3DMark
20 yıldır hayatımızda olan 3DMark’ın, tüm dünyada ekran kartlarını test etmenin standart yollarından biri olarak kabul edildiğini söyleyebiliriz. Günümüzde AAA oyunlara eklenen benchmark özelliğinden dolayı eskisi kadar hakimiyeti kalmasa da ekran kartlarının performansını ölçme konusunda ilk başvurduğumuz yöntem arasında.
Bununla birlikte ekran kartlarının ağır stres altında kararlılığını gözlemlemek için FurMark aracının da sıklıkla kullanıldığını belirtmiş olalım.
Basemark GPU
Basemark nispeten 3DMark klonu gibi görünse de (geliştirici ekibin bir kısmı eski 3DMark üzerinde çalışan isimler) bu grafik testinin rakibine göre önemli bir avantajı var: Windows, Linux, MacOS, Android ve iOS için sürümleri mevcut. Birden çok platformda performans testi gerçekleştirmek istiyorsanız ilk seçeneklerden olan Basemark ayrıca DirectX 12, OpenGL ve Vulkan gibi üç ana grafik API’sini destekliyor.
OCCT
Overclock ile ilgileniyorsanız ya da yeni bir sistem kurup ağır yük altında ne kadar kararlı olduğunu test etmek istiyorsanız OCCT’nin (Overclock Checking Tool) bu iş için marka haline gelmiş seçeneklerin başında olduğunu söyleyebiliriz. Uygulamada çok çeşitli testler olmasa da asıl sorumluluğunu layıkıyla yerine getiriyor: CPU, GPU veya RAM gibi bilgisayarın üç ana bileşenine yüklenip çıktıları özet bir şekilde kullanıcılara sunuyor.
Blender Benchmark
Blender bilindiği üzere 3D modelleme, render, animasyon ve post prodüksiyon amaçlarıyla yaygın olarak kullanılan açık kaynaklı bir yazılım. Blender Benchmark ise bu yazılıma dayanan bir test uygulaması. Özellikle 3D modelleme gibi özel iş yüklerinde bilgisayarın performansını öğrenmek için Blender Benchmark’ı deneyebilirsiniz.
Geekbench
Bir diğer popüler test aracı ise Primate Labs tarafından geliştirilen Geekbench. Oldukça basit bir arayüze sahip olan bu yazılım birkaç iş yükünde test çalıştıktan sonra sonuçları sade bir puan listesi şeklinde görüntülüyor.
CrystalDiskMark
3DMark, FurMark gibi GPU tarafına odaklanan testlerden farklı olarak depolama birimlerinin okuma ve yazma hızlarını sınayabileceğiniz CrystalDiskMark da sıklıkla kullandığımız küçük araçlardan bir tanesi. Özellikle sahte SSD’lerin yaygınlaştığı dönemde kendisinden fazlasıyla yararlandığımız olmuştur.
PerformanceTEST
PassMark Software’ın ürünü olan PerformanceTEST yazılımı bilgisayarınıza puan bazında genel bir bakış atmak ve bu testleri gerçekleştiren diğer kullanıcılarla kıyas yapmak için güzel bir ortam sunuyor. İşlemci tarafında hatalı puanlandırma yaptığı iddiasıyla zaman zaman topa tutulan PerformanceTEST, CPU, GPU, RAM ve depolama için testler yaptıktan sonra çeşitli metrikleri anlaşılır bir şekilde gösteriyor.
Sonuç
Bu makalemizde donanımlarınızın özelliklerini ayrıntılı bir biçimde öğrenebileceğiniz araçları ve bilgisayarınızı sınayabileceğiniz test yazılımlarını siz okurlarımızla birlikte ele aldık. Yaşadığınız problemler ve aklınızdaki sorular için Technopat Sosyal’den ve yorumlar kısmından destek alabileceğinizi unutmayın.
cesur