HD ve FHD (Full HD) Nedir? Aralarındaki Fark Ne?

Ekran teknolojileri devreye girdiğinde önümüze çok sayıda farklı terim çıkıyor. Söz konusu çözünürlükler ve görüntü netliği olduğunda ise sıklıkla rast geldiğimiz iki terim var: FHD (Full HD) ve HD.

Kullanıcılar sıklıkla bu kısaltmaları birbiriyle karıştırıyor. Ekrana sahip herhangi bir cihaz alırken, video akış platformlarına abone olurken veya herhangi bir şey izlerken sürekli olarak bu iki kısaltmayı görürsünüz. Peki bunlar ne anlama geliyor ve kullanıcı deneyimini nasıl etkiliyor?

Çözünürlük Nedir?

FHD (Full HD) ve HD ekranların çözünürlüğü önemli ölçüde farklılık göstermekte. HD dediğimiz şey 1280×720 piksel ekran çözünürlüğünü ifade ederken, Full HD ise 1920×1080 piksel gibi daha yüksek bir çözünürlüğü temsil eder.

Bu bilgiler olayı anlamak için yeterli değil. Önce ekran çözünürlüğünün ne olduğuna bakalım. Kullandığınız tüm ekranlar, renkleri değiştiren küçük ışık kareleri olan piksellerle görüntülenecek öğeleri meydana getirir. Bilgisayar görüntüleri binlerce pikselden oluşur. Geliştirilen ekranlar, belirli desenlerdeki piksellerin renklerini değiştirerek ekranlar görüntüleri, fotoğrafları, metinleri ve her türlü grafiği gözlerinizin önüne getirir.

Ekran çözünürlüğü, bir ekranın hem yatay hem de dikey olarak gösterebileceği piksel sayısıdır. Bu bağlamda, 1920 x 1080 çözünürlüğüne sahip bir ekran, dikey olarak 1080 piksel ve yatay olarak 1920 piksel görüntüleyebilir.

Bir monitörün ya da ekranın gösterebileceği piksel sayısı ne kadar yüksek olursa, görüntü kalitesi o kadar net ve ayrıntılı olur. Ancak bir ekranın gösterebileceği piksel sayısı, görüntü kalitesi söz konusu olduğunda dikkat edilmesi gereken tek faktör değildir; piksel yoğunluğu da önemlidir. Monitörler çözünürlüklerinin yanı sıra birçok boyutla satışa sunuluyor.

1920 x 1080 ekran çözünürlüğüne sahip 24 inçlik bir monitörlerle birlikte, aynı ekran çözünürlüğüne sahip 32 inçlik monitörler de mevcut. Daha küçük ekrana sahip monitördeki görüntü kalitesi genellikle daha keskin ve canlı görünür. Bunu nedeni ise piksel yoğunluğu. Piksel yoğunluğu, PPI (Pixel Per Inch, İnç Başına Piksel) cinsinden ölçülür. Küçük ekranın inç başına piksel sayısı, büyük ekrandan daha fazladır. Nihayetinde ise ortaya daha net ve keskin bir görüntü ortaya çıkar.

Kısaca; PPI değeri ne kadar yüksek olursa görüntü kalitesi de o kadar net olur. Bu nedenle bir ürün alırken sadece boyutuna kanmayın, çözünürlüğüne, piksel yoğunluğuna ve farklı teknolojilere de bakın.

Ayrıca ekran kalitesi tek başına piksel yoğunluğuna da bağlanamaz. Kullanılan panelin türü, sunulan renk gamı, HDR desteği, kontrast ve parlaklık gibi birçok etkene bakmanız gerekecek.

HD (720p) Nedir?

HD, bir görüntü veya videonun kalitesini ifade eden bir kısaltma olarak High Definition (Yüksek Çözünürlük) anlamına geliyor. Yüksek çözünürlük çok geniş bir kavram gibi gelebilir. Ayrıca günümüzde katlanarak artan çözünürlüklerle birlikte “720p nasıl yüksek çözünürlük oluyor?” diyebilirsiniz. Ancak zamanına göre 720p yani HD çok iyi bir çözünürlüktü.

HD çözünürlük, ekrandaki görüntüyü oluşturan piksellerin veya küçük noktaların sayısıyla ölçülür. Ne kadar çok piksel varsa, o kadar çok ayrıntı ve netlik görebilirsiniz. Kaç piksel kullanıldığına bağlı olarak farklı HD çözünürlük seviyeleri vardır. En yaygın olanları ise konumuz olan HD (720p) ve Full HD (1080p). HD çözünürlükte yatay olarak 1.280 piksel ve dikey olarak 720 piksel olmak üzere toplamda yaklaşık 1 milyon piksel bulunur.

Yüksek Çözünürlük genellikle 1280×720 piksel veya daha yüksek bir çözünürlüğü ifade eder. HD ile daha keskin görüntülerin, canlı renklerin ve daha iyi video kalitesinin keyfini çıkararak izleme keyfinizi artırabilirsiniz. Full HD ise çok daha üstündür.

Full HD (1080p) Nedir?

FHD (Full High Definition, Tam Yüksek Çözünürlük), günümüzde çoğu TV, dizüstü bilgisayar, monitör ve akıllı telefon için standart olan 1080p çözünürlüğün diğer adıdır. Bu çözünürlük, özellikle hızlı hareket eden sahneler ve oyunlar için net ve canlı bir görüntü kalitesi sunar.

Full HD aynı zamanda Blu-ray diskler, dijital TV ve birçok çevrimiçi video için tipik çözünürlüktür. 16:9 en boy oranı kullanılır; bu da ekranın her 9 birim uzunluğa karşılık 16 birim genişliğinde olduğu anlamına gelir. Diğer yandan telefon gibi bazı cihazlar, nasıl tuttuğunuza bağlı olarak farklı en boy oranlarına sahip olabilir.

Full HD çözünürlükte yatay olarak 1.920 piksel ve dikey olarak 1.080 piksel olmak üzere toplamda yaklaşık 2 milyon piksel vardır. Yani 720p’ye kıyasla tam iki kat daha fazla piksel üretilebilir. Bu da görüntü kalitesinin çok daha iyi olmasını sağlar.

SD (480p) Nedir?

Eğer bir yerde “SD (Standard Definition)” şeklinde bir ibare görüyorsanız, bu 480p çözünürlük demektir. HD, standart çözünürlükten (640×480 piksel) çok daha iyidir. SD içerikler akıllı telefonlar için yeterli olsa da, günümüzde büyük ekranlar için kesinlikle yetersizdir.

HD vs Full HD

Tabloyla hızlıca bir özet geçelim. Ayrıca algılanan görüntü kalitesinin ekran boyutuna da bağlı olduğunu hatırlatalım. Küçük ekranlar, diğer etkenlerden bağımsız olarak daha yüksek piksel yoğunluğu nedeniyle daha büyük bir ekrandan daha keskin görünecektir.

FHD (Tam Yüksek Çözünürlük) ve HD (Yüksek Çözünürlük) arasında seçim yaparken karar genellikle kullanım durumlarına bağlıdır. FHD, daha yüksek çözünürlüğün görsel deneyimi geliştirdiği TV’ler veya monitörler gibi daha büyük ekranlar için idealdir.

Ancak HD, daha küçük ekranlar, akıllı telefonlar ve tabletler gibi cihazlar için uygundur ve kalite ile uyumluluk arasında iyi bir denge sağlar. FHD ve HD arasında karar verirken seçtiğiniz cihazın ne olduğuna bakın ve ihtiyaçlarınızı gön önünde bulundurun.

Dizüstü Bilgisayar

Bir dizüstü bilgisayar seçerken göz önünde bulundurulması gereken önemli bir husus da ekran çözünürlüğü. HD ve FHD standart seçenekler olsa da, günümüzde 2K (1440p) ve hatta bazen 4K (2160p) çözünürlüğe çıkan ürünler de görüyoruz.

HD dizüstü bilgisayarlar genellikle 1366×768 piksel çözünürlüğe sahip. 15,6 inçlik boyutlarla düşünecek olursak, birçok kişi için tatmin edici görsel kalite sunar. Öte yandan, FHD dizüstü bilgisayarlar 1920×1080 piksel çözünürlüğe sahipken daha keskin ve daha ayrıntılı görseller sunabiliyor.

HD ve FHD dizüstü bilgisayar arasında seçim yaparken, net görüntülere ve gelişmiş netliğe öncelik veriyorsanız FHD dizüstü bilgisayarı tercih etmek daha iyi bir seçim olacaktır. Bu bağlamda, laptop endüstrisinde 1080p artık bir standart halini almaya başladı.

Monitör

Bu zamanlarda herkes genellikle yüksek boyuttaki (en azından 21″) monitörler kullandığı için 1080p çözünürlük daha iyi bir seçim desek yanılmış olmayız. Küçük boyutlu bir yan ekran olarak kullanacaksanız 720p de yeterli olabilir. Yine de seçim size ve ihtiyaçlarınıza bağlı.

Video

HD ve FHD videolar arasındaki seçim, izleme deneyimini önemli ölçüde etkileyebilir. HD videolar bir kısım için yeterli olabilir lakin 1920×1080 piksel çözünürlüğe sahip FHD videolar açıkçası çok daha iyi görünecektir. Özellikle büyük boyutlu bir monitör ve televizyonda içerik izliyorsak en azından 1080p olmasını isteriz. İster film ister video izleyin, FHD ve HD video seçenekleri arasında FHD’nin daha sürükleyici ve görsel olarak tatmin edici bir deneyim sağladığı ve içeriğinizi gelişmiş bir gerçekçilikle hayata geçirdiği açık.

Akıllı Telefonlar

Akıllı telefonlarda genellikle doğrudan çözünürlük değerine değil, PPI değerlerine bakılır. Ekran boyutları çok fazla değişkenlik gösterdiğinden dolayı doğrudan 1080p ve 720p diye bir kıyaslama yapamayız.

HD ve FHD çözünürlükler genellikle telefon kameralarında bulunur. HD telefon kameraları genellikle 1280×720 piksel çözünürlükte görüntü yakalarken, FHD telefon kameraları 1920×1080 piksel çözünürlükle daha yüksek bir kalite sunar.

1080i Nedir?

1080i, 1080 geçmeli taramanın (interlaced scan), 1080p ise aşamalı taramanın (progressive scan) kısaltması. Bu iki format arasındaki fark ekrandaki görüntülenme şekilleri. Geçmeli (iç içe geçme) taramada görüntü, tek ve çift piksel satırlarının dönüşümlü olarak aydınlatılmasıyla görüntülenir. TV’niz bunu o kadar hızlı yapar ki (her alan saniyede 30 kez yanıp söner) gözleriniz bu değişimi fark edemez, bu nedenle herhangi bir anda tamamen birleştirilmiş bir görüntü görürsünüz.

Aşamalı tarama (1080p) ise her piksel satırını aşamalı olarak tarar ve ekrandaki her satırı saniyede 60 kez yeniler. Teknolojik olarak bunu başarmak daha zordur, ancak aşamalı taramanın geçmeli taramayla üretilenlere kıyasla daha üstün görüntüler ürettiği genel olarak kabul görmekte.