Threadripper 9000 İşlemciler Tanıtıldı! Özellikleri ve Çıkış Tarihi

Tayvan’ın Taipei kentinde düzenlenen Computex 2025 etkinliği devam ediyor. RX 9060 XT ekran kartının yanı sıra, Computex 2025’in en önem önemli anlarından biri de uzun süredir beklenen Ryzen Threadripper 9000 işlemcilerin tanıtımı oldu. Yeni Threadripper ailesi “Shamida Peak” kod adıyla geliyor. Threadripper PRO 9000WX Serisi üst düzey masaüstü bilgisayarları (HEDT), Ryzen Threadripper PRO 9000 Serisi ise doğrudan iş istasyonlarını hedefliyor.

Böylece Threadripper tarafı da Zen 5 mikro mimarisiyle tanışmış oldu. AMD’nin yeni ‘Shamida Peak’ Threadripper’ları, Zen 5 mimarisinin avantajlarını WX Serisi iş istasyonu ve X Serisi HEDT işlemcilerine taşıyor. Yeni işlemciler, Threadripper 7000’de olduğu gibi iki sınıfa ayrılacak. HEDT olan modeller “X” takısı alırken, iş istasyonları için tasarlanan çipler “WX” takısı alacak.

• HEDT İşlemci Nedir? Masaüstü CPU’dan Farkı Ne?

Amiral gemisi Threadripper 9995WX 96 çekirdeğe ve 192 iş parçacığına kadar çıkıyor. Çip üreticisi ayrıca PRO olmayan Ryzen Threadripper 9000 yongalarını da yeniledi: Listenin en tepesinde yer alan 9980X, yonga 64 çekirdek ve 128 iş parçacığına ulaşıyor.

Bildiğiniz üzere AMD, HEDT ve sunucu işlemcileri konusunda ciddi pazar payı kazandı. Hatta son yıllarda rakibi Intel’e üstünlük sağladılar diyebiliriz. Şirket bu doğrultuda rakibiyle kıyaslama yapmayı da ihmal etmedi: Intel’in en güçlü Xeon-W yongalarına göre 2,2 kata kadar daha fazla işleme performansı sağladıklarını iddia ediyorlar.

AMD Ryzen Threadripper 9000 Özellikleri

Threadripper 9000 işlemciler önceki nesil Threadripper 7000 Serisi ile pek çok ortak noktaya sahip. AMD bu aileyi PRO ve HEDT olarak ayırmaya devam ediyor. Yongalar, ürün yelpazesi boyunca önceki nesil modellerle aynı çekirdek sayılarını, temel saatleri ve önbellek kapasitelerini paylaşıyor.

Shimada Peak, Soket TR5 için tasarlanmış EPYC “Turin” MCM’nin biraz değiştirilmiş hali gibi. Çipler 128 adede kadar PCIe Gen 5 şeridi sunuyor ancak bu şeritlerde CXL özelliği bulunmuyor. EPYC Turin ile 12 kanallı DDR5 RAM desteği (24 alt kanal) sunuluyordu, Threadripper PRO modellerinde kanalların sayısı 8’e düşüyor. Normal Threadripper’da ise yarısı, 4 kanal desteği mevcut.

Önemli bir fark olarak, tüm CPU’lar için hızlandırılmış saat hızları 5,4 GHz’e yükseltildi. Böylelikle modele bağlı olarak 100 ila 300 MHz arasında değişen artış sağlandı. TDP değerleri de tüm modeller için 350W olarak aynı kaldı. Yani diyebiliriz ki temel olarak önceki nesil ile çoğu şey aynı kalıyor. Frekans hızlarındaki artışlar bir kenara, Zen 4 mimarisinden daha yeni Zen 5 mimarisine geçiş yapıldı.

AMD Ryzen Threadripper PRO 9000 WX-Serisi ile başlayalım. 96 çekirdekli 9995WX, 64 çekirdekli 9985WX, 32 çekirdekli 9975WX, 24 çekirdekli 9965WX, 16 çekirdekli 9955WX ve 12 çekirdekli 9945WX olmak üzere altı yeni CPU bizi karşılıyor. Amiral gemisi söylediğimiz gibi 96 çekirdek ve 192 iş parçacıklı bir yapılandırmaya sahip. Bu çip 5,40 GHz’e (2,5 GHz temel frekans) kadar artırılmış saat hızı, 384 MB L3 önbellek, 128 PCIe Gen5 şeridi ve 350W TDP değeri ile geliyor.

Şimdi son tüketicileri daha çok ilgilendiren standart Ryzen Threadripper 9000 CPU’lara geçelim. HEDT segmenti için üç yeni işlemci planlanmış: 64 çekirdekli 9980X, 32 çekirdekli 9970X ve 24 çekirdekli 9960X. Serinin amiral gemisi 9980X 64 çekirdek ve 128 iş parçacığı ile geliyor. 3,2 GHz taban ve 5,4 GHz artırma ile 64 çekirdekli PRO Sile aynı saat hızlarına sahip. Bunun yanında 256 MB L3 önbellek taşıyor, her zamanki gibi 4 kanallı bellek desteği sunuluyor. Ek olarak CPU’lar PRO’lar gibi 350W’lık TDP değeriyle listeleniyor.

Son olarak, tüm Ryzen Threadripper 9000 modellerinin tam 512 bit veri yolu ile geliştirilmiş AVX-512 komut desteği sunduğunu hatırlatalım. AVX-512 desteği tasarımda tamamen yer alıyor ve yoğun komut setini kullanan uygulamalarda performansı önemli ölçüde artırıyor. Çipler aktardığımız gibi 128 adede kadar PCIe 5.0 şeridi de dahil olmak üzere daha önce olduğu gibi aynı I/O bağlantılarına sahip. Ancak bellek desteği DDR5-5200’den DDR5-6400’e yükseltildi. ECC tam olarak destekleniyor ve AMD’nin PRO yongaları AMD PRO Technolgies RAS özellikleri paketine sahip.

Threadripper 9000 CPU Yapısı

Threadripper 9000 Serisinin tasarımı nasıl? Ryzen Threadripper 9000 PRO CPU’lar 12 CCD ve ortada tek bir I/O yongası ile geliyor. Yani her bir CCD’de maksimum 8 çekirdek bulunabiliyor. 12 CCD’nin tamamı aktif olduğunda ise ortaya 96 Zen 5 çekirdeği çıkıyor. Sunucu sınıfı Turin işlemciler, 128 çekirdek ve 256 iş parçacığına sahip olacak şekilde yapılandırılabiliyordu. Threadripper biraz daha küçük bir paket ancak yine de çekirdek sayıları az diyemeyiz. Ayrıca Zen 5 mimarisinin getirileri ve verimliliğini de hesaba katmak lazım.

PRO olmayan Threadripper’lar, tek bir I/O yongası ile birlikte toplam 8 CCD’ye kadar uzanıyor. Yine aynı mantık, 8 CCD’nin her birinde 8 çekirdek olduğunda 64 çekirdeğe erişiyoruz. İlginç olan CCD’lerin sayısı değil, görselde de görebileceğiniz gibi dizilimi: Dördüncü CCD ortadaki CCD’nin yanına yerleştirilmiş.

Hem PRO hem de normal CPU’larda görebilirsiniz: 4nm üretim teknolojisiyle geliştirilen CCD’ler 6nm ile üretilen I/O yongasının etrafında çevrelenmiş. Bu nesilde AMD, sekiz çekirdekli işlem kalıplarını 90 derece döndürdü ve her biri üç çipten oluşan dört dikey sıra halinde düzenleyerek amiral gemisi 9995WX için 96 çekirdekli toplam 12 işlem kalıbı elde etti. Yonga üreticisi, 64 çekirdekli 9980X’i oluşturmak için bu yongalardan dördünü tasarımdan çıkarttı ve diğer modellerde yine çekirdek sayılarına bağlı olarak farklı ayarlamalar yaptı.

Hem 9000X hem de 9000WX ortak AMD Socket TR5 altyapısını paylaşıyor. Threadripper 9000X Serisi bir işlemci 8 kanallı bellek ve PCIe yuvalarına sahip bir anakartta veya 128 şerit kullanan yerleşik aygıtlarda kullanıldığında, DDR5 yuvalarının yarısı ve bu PCIe şeritlerinden bazıları devre dışı kalacak.

BIOS Güncellemeleri

BIOS güncellemesinin ardından yeni çipler mevcut anakartlarla uyumlu hale gelecek. AMD, ortaklarından birkaç yeni anakart modeli bekliyor. Yeni nesil yongalar büyük ölçüde mevcut sTR5 anakart ekosisteminden yararlanacak. Ayrıyeten, piyasadaki mevcut sTR5 soğutucuların tümü yeni işlemcilerle tamamen uyumlu.

AMD Ryzen Threadripper 9000 Performansı

Yeni nesil işlemciler, çok iş parçacıklı görevlerde önceki nesle göre %22’ye kadar daha fazla performans sağlayabiliyor. Artan performansın aslan payı, Zen 4 mimarisine kıyasla %16 IPC kazancı sağlayan Zen 5 mimarisine ve 5nm üretiminden 4nm üretimine geçişten kaynaklanıyor.

AMD, Intel’in Xeon-W Serisine karşı kurdukları performans üstünlüğünün altını çizmek için birkaç kıyaslama tablosu paylaştı. 96 çekirdekli Threadripper 9995WX, şirketin kendi testlerine göre Cinebench çok çekirdekli işleme kıyaslamasında Intel’in 60 çekirdekli amiral gemisi W9-3595X’ten 2,2 kat daha hızlı. Tüm üreticiler kendilerine en uygun şartlarda testler gerçekleştirir, ancak her şeye rağmen 2,2 katlık üstünlük gerçekten inanılmaz. Amiral gemisi, önceki nesil 96 çekirdekli Threadripper 7995WX ile karşılaştırıldığında ise %22 daha önde.

Kırmızılılar ayrıca medya ve eğlence, tasarım ve üretim, LLM çıkarımları gibi çeşitli gerçek dünya uygulamalarını kapsayan kıyaslamalar yaptı. Threadripper 9995WX’in rakibine göre teste bağlı olarak %140 ile %245 arasında daha avantajlı olduğunu görüyoruz. Sözün özü AMD, hem EPYC hem Threadripper ile elde ettiği liderliği güçlü şekilde sürdürecek gibi görünüyor.

AMD Ryzen Threadripper 9000 Çıkış Tarihi

Tüm Threadripper ailesi Temmuz ayında piyasada yerini almış olacak. Henüz fiyatlandırmaya dair bir bilgi paylaşılmadı. Önceki nesil HEDT modelleri 1.400 dolardan başlayıp 4.999 dolara kadar çıkıyordu. Yenileri de benzer fiyatlarda, biraz daha pahalı olabilir.

HEDT PC Nedir?

HEDT, “üst düzey masaüstü” anlamına gelen “high-end desktop” kelimelerinin kısaltması. Yani yüksek performans sunan üst sınıf bir bilgisayar olarak görebilirsiniz. “Üst sınıf” kavramı bir hayli geniş bir kavram ve kişiye göre değişebilir. Birçok tüketici bilgisayarı üst düzey olarak kabul ediliyor. Bu nedenle HEDT’yi açıklayan daha kesin bir tanım olmalı.

Intel bu terimi standart tüketici çiplerinin bir kademe üstünde, iş istasyonu/sunucu serisinin hemen altında konumlanan bir çip grubu olarak değerlendiriyor. High-end-desktop olarak bilinen işlemciler standart masaüstü işlemcilere göre daha üstündür. Daha fazla çekirdeğe, yüksek saat hızlarına, daha gelişmiş bellek desteğine ve bağlantı teknolojileri sunar. Fiyat etiketleri de haliyle yüksek.

Bununla birlikte, bir iş istasyonu veya sunucuya kurulum için uygun olmalarını sağlayan pek çok özellik HEDT CPU’larda bulunmaz. Kurumsal amaçlara yönelik olmaktan ziyade, bazı ağır iş yükleri üzerinde çalışan meraklılar için üretilmekte.

HEDT ve İş İstasyonu Arasındaki Fark Ne?

İkisi arasında büyük farklar yok ve ince bir çizgi var. Hem HEDT hem de iş istasyonu çipleri pahalı bilgisayarlara yönelik ve daha karmaşık işler yapmak isteyen insanlar için. Bunun yanında, fiyatlandırma ve pazarlama farklılıklarının yanı sıra, sunulan özellikler açısından da ince farklılıklar söz konusu.

Daha önce de belirttiğimiz gibi, HEDT CPU’lar meraklılara yönelik olarak pazarlanmakta. Oyunlarının iyi çalışmasını isteyen meraklılara değil, kıyaslama yapmak, video düzenlemek, kod derlemek veya diğer CPU yoğun görevleri yerine getirmek isteyen meraklılara.

HEDT’ler için bir bakıma kurumsal bağlamda olması gerekmeyen ev tipi iş istasyonları diyebiliriz. İddialı bir pazarlama şekline sahipler ve fiyatları eşdeğer iş istasyonları ya da sunucu çipleri kadar yüksek değil.