Taliban yönetimindeki Afganistan’da internet erişimi tamamen kesildi. NetBlocks’un ölçümlerine göre bugün başlayan kesinti birkaç dakika içinde ülke genelinde etkili oldu. Günler boyunca yüzde 90 seviyelerinde seyreden bağlantı oranı öğle saatlerinde hızla sıfıra yaklaştı ve Afganistan dünyanın geri kalanıyla dijital olarak tamamen izole hale geldi.
Taliban internetin fişini çekti, Afganistan dünyadan koptu!
Kesintiden önceki verilere bakıldığında herhangi bir kademeli düşüş ya da bölgesel aksama olmadığı görülüyor. Bu durum yaşananın çok yüksek bir ihtimalle teknik bir arıza değil, doğrudan merkezi bir kararla yapılan tam kapsamlı bir kapatma olduğunu ortaya koyuyor.
Taliban’ın kontrolündeki Afganistan’da internet kökünden kapatıldı ve Dünya ile bağlantısı kesildi. pic.twitter.com/NkXFOw0HsU
— ibrahim Haskoloğlu (@haskologlu) September 29, 2025
Afganistan’da internetin fişinin çekilmesi sadece sosyal medya ya da haber kaynaklarına erişimin engellenmesi anlamına gelmiyor. Günümüzde internet, elektrik, su ya da ısınma kadar temel bir altyapı haline geldi. Bankacılık işlemleri, acil haberleşme, eğitim, sağlık hizmetleri, insani yardımlar ve ticaret sistemleri büyük ölçüde internet bağlantısına dayanıyor.
Ülkedeki kesinti de milyonlarca insanın günlük hayatının bir anda durmasına yol açtı. Banka sistemlerine erişim sağlanamıyor, dış dünyayla haberleşme kesildi ve özellikle uluslararası yardım kuruluşlarının sahadan bilgi alması neredeyse imkansız hale geldi. Afganistan adeta dijital bir karanlık çağa geri döndü.
Taliban yönetimi geçmişte de internet üzerinde zaman zaman kontrol uygulamaları yapmıştı. 2021 sonrası dönemde belirli bölgelerde sosyal medya platformlarına erişim kısıtlandı, mobil veri bağlantıları yavaşlatıldı veya geçici olarak kapatıldı. Ancak bu kez yaşanan kesinti, ülke genelinde eşzamanlı şekilde uygulanıyor.
Bu da kararın yerel değil doğrudan merkezi yönetim düzeyinde alındığını gösteriyor. Uzmanlar bu tür kesintilerin genellikle bilgi akışını engellemek, protesto hareketlerini önlemek veya ülke içindeki gelişmelerin dışarıya yansımasını durdurmak amacıyla yapıldığını belirtiyor.
Bu durum internetin artık bir lüks ya da yalnızca iletişim aracı olmadığını bir kez daha ortaya koyuyor. Türkiye’de altyapı sorunları, yüksek fiyatlar ya da erişim kısıtlamaları konuşulurken, Afganistan örneği daha vahim bir tabloyu gösteriyor.
Bir ülkenin tek hamleyle dijital dünyadan tamamen koparılması, 21. yüzyılda milyonlarca insanın adeta görünmez hale gelmesi anlamına geliyor. İnternetin kesilmesi, bilgiye erişimin engellenmesiyle birlikte ekonomik faaliyetlerin durmasına, sağlık hizmetlerinin aksamasına ve insani yardım operasyonlarının sekteye uğramasına yol açıyor.
Taliban yönetiminden internet kesintisine ilişkin resmi bir açıklama yapılmadı. Ancak bu tür kapatmaların geçmiş örneklerde haftalarca sürebildiği biliniyor. Uluslararası insan hakları kuruluşları durumu yakından izliyor ve Afganistan halkının dijital izolasyona maruz bırakılmaması için çağrılar yapıyor.
