Facebook’ta dolaşan herkes, platformun dolandırıcıların reklamları ve gönderileriyle dolu olduğunu biliyor. Ancak sorunun devasa boyutu, çatı şirket Meta için bir sürpriz değil. Meta’nın 2024 gelirinin yüzde 10’unun, yani 16 milyar doların, bilinen veya şüpheli dolandırıcıların reklamlarından geldiği bizzat Meta tarafından tahmin edildi.
Meta’nın gelirinin yüzde 10’u dolandırıcılardan!
Reuters tarafından yayınlanan rapor, Meta yöneticilerinin hem sorunun farkında olduğunu hem de bunu durdurmak için etkili adımlar atmayacağını ortaya koydu. Haber ajansının gördüğü iç belgeler, şirketin Facebook, Instagram ve WhatsApp üzerinden yayılan çevrimiçi kumarhaneleri, cinsel hizmetleri veya sağlık dolandırıcılıklarını pazarlayan bilinen ve şüpheli dolandırıcılık faaliyetlerini sadece takip etmekle kalmadığını gösteriyor.
Şirket bu hesaplara karşı sert önlemler alma konusunda tereddüt ediyor. Zira bu durum Meta’nın sosyal medya platformlarında nüfuzlarını yaymak için iyi paralar ödeyen suçlulardan elde edilen geliri azaltacak.
Soruşturma, Meta’nın kendi iç raporlarında, şirketin ağlarının dolandırıcılık faaliyetlerinin yürütülmesinde kritik bir rol oynadığını ortaya çıkardı. Amerika Birleşik Devletleri’ni hedef alan başarılı çevrimiçi dolandırıcılıkların tahminen üçte biri, Meta web siteleri ve uygulamalarının yardımıyla gerçekleştirildi.
Aynı zamanda şirket Facebook, Instagram ve WhatsApp’ın dolandırıcılar için bu kadar kazançlı bir vektör haline geldiğini tespit etti, çünkü bu platformları sömürmek rakiplerin platformlarına göre daha kolay. Bu yılın Nisan ayından kalma bir raporda, Meta platformlarında dolandırıcılık reklamı yapmanın Google’dan daha kolay olduğu belirtiliyor.
Daha da önemlisi, bu dolandırıcılıklar, yalnızca sıradan kullanıcıları veya gerçek kişileri taklit edenler tarafından değil, Meta’nın ücretli reklam hizmetlerini kullananlar tarafından gerçekleştiriliyor. Resmi araçlarla çalışan ve dolayısıyla platformun zımni güvenine sahip olan reklamverenlerin daha sıkı denetlendiği varsayılabilir, ancak durum böyle görünmüyor.
Ödeme yapan reklamveren hesaplarına kademeli bir yaptırım ölçeği uygulandı (veya uygulanıyordu). Düşük seviyeli bir müşterinin platformdan atılması için en az sekiz kullanıcı şikayeti alması gerekirken, yanlış bilgi yaymak ve kurban bulmak için büyük miktarlarda para harcayan yüksek değerli bir hesap, Meta tarafından herhangi bir cezai işlem uygulanmadan 500’den fazla kez raporlanabildi. Bu taktikler platformun, bilinen veya şüphelenilen suç faaliyetlerinde bulunsalar bile en çok harcama yapanları aktif kalmaya teşvik ettiğini gösteriyor.
Reuters, Meta’nın iç sistemleri tarafından tanımlanmış olmalarına ve hatta iç iletişimlerde “En Dolandırıcı Dolandırıcı” (Scammiest Scammer) olarak vurgulanmalarına rağmen, altı aydan uzun süredir Facebook reklamları yayınlayan iki yasa dışı çevrimiçi kumarhane buldu.
Meta’nın otomatikleştirilmiş iç süreçleri, dolandırıcı reklamverenleri tespit ediyor ve bazı durumlarda bunların yayılmasını azaltıyor. Ancak rapora göre, masada para varken şirketin gidebileceği yer sınırlı. Otomatikleştirilmiş bir reklam açık artırma sistemi, şüpheli dolandırıcıların reklam satın alma girişimlerini işaretleyebiliyor.
Ancak sistem hesapları kapatmak veya reklam tekliflerini reddetmek yerine dolandırıcılık faaliyeti şüphesi taşıyanlar için fiyatı artırıyor. Bu, teoride suçluları reklam vermekten caydırıyor. Ancak dolandırıcılar bu primi ödemeye razı olursa Meta’nın daha da fazla para kazanmasını sağlıyor.
Facebook, Instagram ve WhatsApp’ta görünen zararlı reklam miktarını azaltmakla görevlendirilen Meta çalışanlarının, şiddetli bir denetim yapmaları açıkça kısıtlanmış görünüyor. Şubat ayında, şüpheli dolandırıcılık reklamlarını işaretleyen ve kaldıran ekibin, şirketin toplam gelirini yüzde 0,15 oranında azaltabilecek herhangi bir eylemde bulunması yasaklandı.
İç belgeler, Meta’nın düzenleyici kurumların şirkete kullanıcılarını yetersiz koruduğu için para cezası verebileceğinden endişe duyduğunu gösteriyor. Ancak bu cezaların 1 milyar doları aşması beklenmiyor.Bu rakam Meta’nın bilinen veya şüphelenilen dolandırıcılardan elde ettiği paranın onda birinden daha az.
Reuters raporu, sitelerini kullanarak kullanıcılarını hedef alan suçlulardan, özellikle de ünlüleri, şirketleri veya devlet kurumlarını taklit edenlerden endişe duyan bir şirket tablosu çiziyor. Ancak şirket bu dolandırıcılardan elde edilen geliri koruma konusunda çok daha endişeli.
Yorum istendiğinde şirket temsilcileri belgelerin gerçek olduğunu yalanlamadı. Meta temsilcisi Andy Stone, Reuters’ın bildirdiği rakamların kaba ve aşırı kapsayıcı olduğunu ve güncellenmiş raporların en azından bazı meşru reklamları da yanlışlıkla saydıklarını gösterdiğini söyledi. Stone, daha güncel rakamlara dair bir kanıt sunmadı.
