Cam tabanlı veri depolama teknolojileri uzun süredir teorik düzeyde konuşuluyordu. İngiltere merkezli girişim SPhotonix bu alanda önemli bir eşiğin aşıldığını duyurdu. Şirket 5D Memory Crystal adını verdiği cam bellek teknolojisini laboratuvar ortamından çıkararak gerçek dünya kullanımına bir adım daha yaklaştırdığını açıkladı.
5D cam-kristal bellek teknolojisi gerçek oldu! İşte kapasitesi ve hızı
SPhotonix’in geliştirdiği sistem füzyon silika camdan üretilen diskler üzerine kuruluyor. Veriler femtosaniye lazer kullanılarak camın içine nanoskopik yapılar halinde yazılıyor. Bu yapı veriyi beş farklı boyutta saklıyor.

İlk üç boyut x, y ve z eksenleriyle fiziksel konumu ifade ediyor. Diğer iki boyut ise cam içindeki nanoyapıların yönelimi ve yoğunluğu üzerinden tanımlanıyor. Okuma işlemi polarize ışık kullanılarak optik yöntemlerle gerçekleştiriliyor.
Şirketin paylaştığı teknik bilgilere göre 5 inç çapındaki tek bir cam disk, 360 terabayta kadar veri saklayabiliyor. SPhotonix, bu medyanın dış etkenler dışında herhangi bir bozulma olmadan 13,8 milyar yıl boyunca veri bütünlüğünü koruyabileceğini belirtiyor.
Bu süre evrenin tahmini yaşıyla aynı seviyede. Cam bellekler manyetik ya da elektronik bir yapıya sahip olmadığı için enerjiye ihtiyaç duymadan veri tutabiliyor ve doğal olarak air gap yapıda çalışıyor.
Mevcut prototiplerde yazma hızları yaklaşık 4 MB/s, okuma hızları ise 30 MB/s seviyesinde bulunuyor. Bu değerler günümüzde kullanılan manyetik bant ya da disk tabanlı arşiv sistemlerinin gerisinde kalıyor.
Ancak SPhotonix, üç ila dört yıl içinde sürekli okuma ve yazma hızlarını 500 MB/s seviyesine çıkarmayı hedefleyen bir yol haritası açıkladı. Bu hedefe ulaşılması halinde sistemin yalnızca uzun ömürlü değil, operasyonel olarak da daha rekabetçi hale gelmesi bekleniyor.
Donanım tarafında erken dönem maliyetler de netleşmiş durumda. Şirket bir yazma ünitesinin yaklaşık 30 bin dolar, bir okuma ünitesinin ise yaklaşık 6 bin dolar seviyesinde olacağını belirtiyor. Sahada kullanılabilecek taşınabilir bir okuma cihazının ise yaklaşık 18 ay içinde hazır hale gelmesi planlanıyor.
SPhotonix bugüne kadar toplam 4,5 milyon dolarlık yatırım aldı ve şu anda teknolojisini TRL 5 seviyesinden TRL 6 seviyesine taşımaya odaklanmış durumda. Bu aşama sistemin yalnızca laboratuvarda değil gerçek operasyonel ortamlarda doğrulanması anlamına geliyor.
Şirket önümüzdeki iki yıl içinde veri merkezlerinde cam tabanlı soğuk veri depolama sistemlerini pilot olarak devreye almayı planlıyor. Bu sistemler erişim gecikmesinin 10 saniye veya daha fazla olmasının kabul edilebilir olduğu arşiv senaryolarına yönelik konumlanıyor. Uzun süre erişilmeyen ancak mutlak veri bütünlüğü gerektiren kayıtlar, yasal arşivler ve kültürel veri setleri bu kullanım alanları arasında yer alıyor.
SPhotonix bu alanda çalışan tek şirket değil. Microsoft, Project Silica kapsamında cam tabanlı depolama teknolojilerini uzun süredir test ediyor. Cerabyte gibi diğer girişimler ise seramik bazlı çözümleri robotik arşiv sistemleriyle entegre etmeye çalışıyor.
SPhotonix’i bu girişimlerden ayıran temel yaklaşım ise uçtan uca bir depolama hizmeti sunmak yerine cam medya ve optik platformu mevcut veri merkezi mimarilerine lisanslamayı tercih etmesi.
5D cam bellek teknolojisinin gerçek dünyada yaygın bir çözüm haline gelip gelmeyeceği, yoğunluk gösteriminden sistem seviyesinde sürdürülebilir performansa geçilip geçilemeyeceğine bağlı olacak. Şirketin önümüzdeki yıllarda hız, maliyet ve entegrasyon tarafında atacağı adımlar, bu teknolojinin niş bir arşiv çözümü mü yoksa veri merkezleri için kalıcı bir alternatif mi olacağını netleştirecek.
