Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra sivil havacılığın yükselişinde bu küçük uçağın rolü çok büyük olmuştu.
Birinci Dünya Savaşı pek çok teknolojik gelişmeye sebep olmuştur. Bunlardan en önemlisi de havacılık idi. Savaştan önce uçaklara oyuncak gözüyle bakılırken, savaş esnasında dört yıl boyunca müthiş bir hızla gelişen havacılık sektörü, göklere hakimiyetin önemini ortaya koymuş, küresel savaş doktrinlerini alt üst etmişti.
Ne var ki aynı şeyi sivil havacılık için söylemek mümkün değildi. 1918 yılında savaş bittiğinde, uçaklar çoğu insan için hala tamamen yabancı araçlardı. Ne var ki New York kökenli bir firma olan Curtiss tarafından üretilen basit ve ucuz bir uçak, bu durumu beklenmedik bir şekilde değiştirecekti.
Curtiss JN-4 modeli “Jenny” takma adıyla biliniyordu. Firma bu uçağı olabilecek en basit şekilde tasarlamıştı, bu sayede büyük miktarda üretmeyi ve Amerikan ordusuna satmayı planlıyordu. Tamamen tahta çıtadan yapılan gövdenin üzeri bezle kaplanmıştı. 80 beygirlik V-8 motoru sayesinde 120 kilometre hızla uçabiliyordu, 2 saat havada kalabiliyor ve 11,000 feet irtifaya çıkabiliyordu. Tam yüklü iken ağırlığı 1 tonu geçmeyen Jenny, pilot ve öğrenci için iki koltuğa sahipti.
Üretildiği dönemdeki savaş uçaklarının çoğunda kullanılan teknolojiler Jenny modelini çoktan geride bırakan bir seviyeye ulaşmıştı. Jenny ise son derece basit, kullanması kolay ve ucuz bir uçaktı. Zaten en önemli özelliği de buydu, nitekim Amerikan ordusu pilot eğitimi için bu uçaktan tam 7,000 adet satın aldı!
Savaştan Sonra
Ne var ki Amerika savaşa geç girmişti ve savaş bittiğinde envanterdeki Jenny uçaklarının büyük kısmının ambalajı bile açılmamıştı. Savaş sonrası ekonomik buhran giderek büyürken, Amerikan ordusu da savaş öncesi şişen envanterini hafifletmenin yollarını arıyordu. Kutusu bile açılmamış binlerce Jenny, 300 dolar fiyat etiketiyle sivil müşterilere sunuldu. Bir uçak için 300 dolar o zaman bile gayet ucuz bir paraydı, nitekim Jenny’ler havacılığa meraklı kişiler tarafından kapış kapış alındılar!
Çoğu Jenny müşterisi uçmayı ilk kez bu uçakla öğrendi. Pilotluğa Jenny ile adım atanlar arasından Amelia Earhart gibi efsanevi pilotlar da çıkacaktı. Bu uçağı alanlardan bazıları onları o dönem çok ilgi çeken sivil akrobasi gösterilerinde kullanmaya başladılar. Bu pilotlar tüm ülkeyi dolaşıyor ve Amerikan halkının uçaklarla ilk kez tanışmasına öncü oluyorlardı.
Ne var ki her pilot akrobasi yapacak kadar maceraperest değildi, Jenny satın alanların ciddi bir kısmı da hava taşımacılığı işine girdiler. Jenny özellikle kırsal bölgelere posta ve gazete taşımacılığı yapmakta çok başarılı oldu. Basit bir uçak olduğundan işletme maliyeti de gayet ehvendi. Jenny kısa sürede o kadar ün kazandı ki, Amerika’da “uçak” denince akla gelen resim bu uçağınki oluyordu. Gazetelere, filmlere ve hatta pullara bile konu olmaya başladı.
Jenny’nin bu kadar popüler olması ve bu kadar bol sayıda bulunması, savaş sonrası sivil pazara yönelmeye çalışan uçak firmalarının satışlarda zorlanmasına da sebep oldu. Ancak firmalar bu uçağın neden popüler olduğunu gördüler ve yeni modellerini hesaplı ve sağlam olacak şekilde tasarlamaya başladılar. Bu da geçen yıllar içinde sivil havacılığın daha da canlanmasına ve Amerikan kültürünün bir parçası haline gelmesine sebep oldu. Bu küçük uçak o kadar dayanıklıydı ki, aşağıdaki videodan da görebileceğiniz gibi, bugün hala uçan orijinal Curtiss Jenny modellerine havacılık fuarlarında sık sık rastlamak mümkündür.
