Çin ve Amerika arasındaki gerilim, Çin’in Amerikalı firmalardan isteklerini artırmasıyla iyice arttı.
Çin ve Amerika Birleşik Devletleri arasındaki ilişki hayli gerilimli günler yaşıyor. İki ülkenin aralarındaki büyük ticaret bağı yüzünden birbirlerinden tam anlamıyla kopamamaları da işleri iyice kızıştırıyor. Özellikle siber-casusluk konusunda karşılıklı ortaya atılan iddialar ve son dönemde Snowden belgelerinde Amerikan casusluğuna dair ortaya çıkan kanıtlar, Çin’in yeni adımlar atmasına sebep oldu.
Çin devleti ülkede faaliyet gösteren Amerika kökenli şirketlerden haberleşmede kullandıkları şifreleme anahtarlarını kendisine teslim etmelerini, ayrıca Çin içindeki sistemlerinde kontrolü sağlayacak arka kapılar açmalarını resmen talep etti. Tabii ki bu istekler Amerika başkanı Obama’ya kadar ulaştı ve kendisi de konuyu bizzat Çin başkanı Xi ile görüştüğünü doğruladı.
Amerikan şirketleri kapılarını bu şekilde ardına kadar Çin istihbaratına açmayı haliyle kabul edilemez buluyorlar. Şirketlerin iş ve teknoloji sırlarının tamamen korunmasız kalacağını, bu yüzden de haksız rekabete uğrayacaklarını savunuyorlar. Bunu yapmadıklarında bile Çin kaynaklı siber saldırıları durdurmakta çoğunlukla başarısız oldukları düşünülünce, çok da haksız sayılmazlar.
Çin ise isteklerinin makul olduğunu, özellikle son gelişmeler ışığında ülke güvenliğinin sağlanması için bu adımların atılmasının şart olduğunu iddia ediyor. Ortaya çıkan son Snowden belgelerinde, Amerikan istihbarat ağının Çin’deki özel ve kamu kurumlarını dinlemek için attığı adımlar detaylı olarak anlatılıyordu. Haliyle Çin devleti bu durumun daha fazla süremeyeceğini savunuyor.
Amerikan firmaları Çin devletinin arzularına boyun eğecek mi, orası şimdilik belli değil. Ancak Çin’in Batılı firmaları bir süredir giderek daha da sıkıştırdığı da sır değil. Hatta pek çok Amerikan şirketi Çin’deki üretimlerini yeniden Kuzey Amerika’ya geri getirmenin yollarını araştırıyor, bazıları bunu yapmaya başladı bile. Ne var ki on yıllar boyunca tüm üretim altyapısını ortadan kaldıran ve işi sırf ticarete döken Amerikan şirketlerinin, yeniden geri adım atması da pek kolay görünmüyor.
